(με αφορμή το άρθρο “ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛ/ΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ” του γνωστού στελέχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΛΕΥΤΕΡΑΚΗ που δημοσιεύτηκε στην iskra.gr )
Ο Γιάννης Δραγασάκης σε μια συνέντευξή του στην «εποχή» λέει αρκετές αλήθειες, αλλά με κομψό τρόπο όπως είθισται για ένα ηγετικό στέλεχος:
Τα βήματα που έγιναν ως τώρα με κάνουν αισιόδοξο. Όμως υπάρχουν πράγματα που με προβληματίζουν. Για παράδειγμα, διαβάζω απόψεις που εξιδανικεύουν το «δημοκρατικό χαρακτήρα του ΣΥΝ» και το ρόλο των τάσεων. Αυτό, στην καλύτερη περίπτωση, είναι αυθαίρετος υποκειμενισμός. Ο ΣΥΝ δεν ήταν ο «ναός της δημοκρατίας», όπως ακούω. Είχαμε εν πολλοίς μια τυπική δημοκρατία, μια δημοκρατία των τάσεων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, των μηχανισμών. Και η δημοκρατία των τάσεων αντιστρατεύεται τη δημοκρατία των μελών. Αν θέλουμε να κάνουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ των μελών, όπως ακούω να λέγεται, τότε πρέπει να θεσμοθετήσουμε συγκεκριμένα μέτρα. Δεν θέτω θέμα να καταργήσουμε τις τάσεις, τα ιδεολογικά ρεύματα κ.λπ. Όμως πρέπει να αποσαφηνιστούν τα όρια της δράσης και της λειτουργίας τους, ούτως ώστε να υπάρχει χώρος για ένα μέλος που δεν θέλει να ανήκει σε καμιά συνιστώσα, που θέλει να είναι απλά μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, να μπορεί να ασκεί ισότιμα τα δικαιώματά του. Αν επιτραπεί στις τάσεις να λειτουργούν ως κόμματα εντός του κόμματος, τότε ξεχάστε τα περί «Δημοκρατικού Κόμματος» ή «Κόμματος των Μελών». Εκείνο που θα προκύψει στην περίπτωση αυτή θα είναι ένα αρχηγικό κόμμα, στο οποίο ένας, τυπικά μόνο, ισχυρός αρχηγός θα διαπραγματεύεται διαρκώς τη θέση του με τις τάσεις και τους μηχανισμούς. Για να αποτρέψουμε έναν τέτοιο εκφυλισμό, που είμαι βέβαιος πως κανένας δεν επιθυμεί, πρέπει να οικοδομήσουμε ένα κόμμα αξιών και αρχών που θα λειτουργεί με ισονομία ως η θεσμική έκφραση της δημοκρατίας των μελών. Ένα κόμμα «ορχήστρα», όπως έλεγε ο Λένιν, με πολλαπλότητα «οργάνων» και ρόλων, με κοινή όμως «παρτιτούρα», που θα λειτουργεί υπό τον διαρκή έλεγχο του «κοινού», μια «ορχήστρα τζαζ», όπως συμπληρώνει ο Τέρι Ίγκλετον, ικανή να αυτοσχεδιάζει στη βάση, όμως, ενός κοινά συμφωνημένου ρυθμού.
Ένα τρίτο πρόβλημα, που το έζησα και ως μέχρι τώρα υπεύθυνος της επιτροπής προγράμματος, είναι ότι πρέπει να αναπτυχθεί εσωτερικά στον ΣΥΡΙΖΑ ο διάλογος, ο ουσιαστικός διάλογος. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε μέχρι τώρα ως ένας χώρος κατάθεσης απόψεων. Δηλαδή κατατίθεται η άποψη α, κατατίθεται η άποψη β, η οποία συνυπάρχει με την α, αλλά δεν υπάρχει εσωτερικός διάλογος. Οι απόψεις λειτουργούν ως σύμβολα διαφοροποίησης, ως στοιχεία διαφορετικών ταυτοτήτων παρά ως συνεισφορές στον κοινό προβληματισμό. Ή, ακόμη χειρότερα, ο όποιος διάλογος γίνεται με την αποσιώπηση των διαφορετικών απόψεων ή με χαρακτηρισμούς. Ορισμένοι μάλιστα ειδικεύονται σ’ αυτούς τους τελευταίους. Με αυθαιρεσία που θα ζήλευε ο Στάλιν, βαθμολογούν διαρκώς την αριστεροσύνη των άλλων, νομίζοντας πως έτσι εξασφαλίζουν οι ίδιοι το εισιτήριο για την είσοδό τους στον «παράδεισο» της μετά θάνατον δικαιωμένης Αριστεράς.
Θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με πιο αναλυτικό τρόπο μερικά ζητήματα απ’ αυτά που θίγει, διερευνώντας και άλλες διαστάσεις τους. Η πρώτη σημαντική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ σημειώθηκε ήδη πριν ξεκινήσει η 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προβλέπεται να γίνει ένα μαζικό κόμμα στο άμεσο μέλλον. Η οργανωτική αύξηση των μελών του δεν είναι ανάλογη της αύξησης της εκλογικής του δύναμης. Ο κόσμος που προσήλθε πρόσφατα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κυρίως κόσμος μεγάλης ηλικίας που είχε στο παρελθόν αποστασιοποιηθεί οργανωτικά από τους πολιτικούς σχηματισμούς της Αριστεράς.