Ποιός θυμάται την “ελιά”;

Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο. Ο Μάρξ το διατύπωσε κάπως διαφορετικά: «Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα». Στην ζωή όμως μερικές φορές τα πράγματα συμβαίνουν ανάποδα: την πρώτη φορά σαν φάρσα και τη δεύτερη σαν τραγωδία…

H κρίση του δικομματισμού της μεταπολίτευσης έγινε εμφανής με όρους κοινωνικού συσχετισμού μετά την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ στις διπλές εκλογές του 2012. Η απάντηση από την μεριά του πολιτικού συστήματος ήταν η “ελιά”, η κατασκευή ενός κόμματος της κεντροαριστεράς (2013) από τα αποκαΐδια του ΠΑΣΟΚ. Στις ευρωεκλογές του 2014 συγκέντρωσε 8,02% και εξέλεξε δύο ευρωβουλευτές, την Εύα Καϊλή και τον Νίκο Ανδρουλάκη. Τότε το ρεύμα πήγαινε “αριστερά” και ανέβαινε ο ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτικός διαμεσολαβητής της κοινωνικής αγανάκτησης, γιαυτό εξελίχθηκε σε “φάρσα” το εγχείρημα της ελιάς.

Τώρα που ρεύμα πηγαίνει “δεξιά”, η δημιουργία του νέου κόμματος από τα αποκαΐδια του ΣΥΡΙΖΑ έχει τα χαρακτηριστικά της τραγωδίας: Η απουσία της Αριστεράς είναι εκκωφαντική... Το ποτάμι της ιστορίας είτε πάει αριστερά, είτε δεξιά δεν γυρίζει πίσω. Η “επιστροφή” του Ανδουλάκη προς στο παλιό ΠΑΣΟΚ δεν ανέτρεψε τις εξελίξεις, ούτε τώρα η “επιστροφή” προς στον παλαιό ΣΥΡΙΖΑ έχει να προσφέρει κάτι: Εξάλλου, στις Θερμοπύλες δεν υπάρχει κανένας Λεωνίδας, για να δώσει την μάχη. Τα “αναχώματα” που κρατάει το ΚΚΕ έχουν στην πολιτική συγκυρία την ίδια πολιτική εμβέλεια με τις ετερόκλητες επιχειρήσεις που έχουν προηγηθεί για την “ανασύσταση” του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα. Η μάχη που δίνεται σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ έχει άλλο επίδικο, να αναδειχτεί ποιός είναι ο «καλύτερος» που θα στρώνει το χαλί της υποδοχής των ...Περσών: Για «καλλιστεία» πρόκειται…

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΩΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΦΑΡΣΑ. Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΚΑΣΣΕ- LUCKY MAN.

Αναδημοσίευση

Του  Δημήτρη Βεργέτη

Πλημμύρισε το μιντιακό τοπίο, χαβούζα επί το αληθέστερον, από την θεομηνία Κασσελάκη. Άλλοι εκθιάζουν, με αφέλεια ή χρηματιζόμενο ενθουσιασμό, και άλλοι αναρωτιούνται, δικαίως, με σκεπτικισμό τι είδους πολιτικό λόγο είναι σε θέση να αρθρώσει το Total Colgate χαμόγελο του πολιτικού αλεξιπτωτιστή.

Ωστόσο είναι άξιο απορίας που το πρώτο και κεντρικό ερώτημα στη δημόσια συζήτηση δεν είναι πώς διάβολε ο ουρανοκατέβατος τυχερός μεταπράτης του αμερικάνικου ονείρου κατάφερε κυριολεκτικά να στοιχειώσει όλο το φάσμα του μιντιακού συστήματος- κανάλια, εφημερίδες, περιοδικά, μέσα κοινωνικής δικτύωσης-εξασφαλίζοντας συστηματική και απεριόριστη προβολή, μεγαλύτερη από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό, ακόμη και από τον Μητσοτάκη. Η μιντιακή εύνοια την οποία απολαμβάνει ο νεοαφιχθείς Κασσελάκης δεν έχει προηγούμενο. Ένα κηδεμονευόμενο μιντιακό σύστημα, με αλληλέγγυους προσανατολισμούς, στρατευμένο στην υπηρεσία του γενναιόδωρου χορηγού του, της επώνυμης εταιρίας Μητσοτάκη, σπεύδει με πυρετώδη ζήλο να στρώσει το κόκκινο χαλί στον εισαγόμενο ναυαγοσώστη της κλυδωνιζόμενης Αριστεράς! Αναρωτιέμαι τι άλλο θέαμα θα δούμε στο αποκαλυψιακό τοπίο της καταρρέουσας ελληνικής κοινωνίας!

Κανείς οικονομικός παράγοντας ή συνασπισμός παραγόντων δεν διαθέτει την αναγκαία ισχύ για να διασφαλίσει σε έναν πολιτικό, και κατά μείζονα λόγο σε έναν εισαγόμενο τυχάρπαστο, τέτοια πρωτοφανή προβολή από κανάλια και τύπο, έγγραπτο και διαδικτυακό. Ένας και μοναδικός παράγοντας εν Ελλάδι, υπεριστάμενος πολιτικών, οικονομικών και μιντιακών παραγόντων, έχει επαρκή ισχύ για να εισπράττει με ένα απλό τηλεφώνημα, αυθωρεί και παραχρήμα, το αδιαπραγμάτευτο 'γιες' στο εκάστοτε προς αυτούς αίτημα του.

Δύο παρατηρήσεις στο σχόλιο του ΜέΡΑ25 για τις “προεδρικές εκλογές” στον ΣΥΡΙΖΑ...

Από την εποχή της "λειτουργικής ομοφωνίας"...

του Γιώργου Καλαντζόπουλου

«Παρακολουθούμε με λύπη το τελευταίο στάδιο της μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα της Αριστεράς σε απολιτίκ κόμμα-μάνατζερ. Η διαδικασία ξεκίνησε με την δήλωση μετανοίας για το ΟΧΙ, κορυφώθηκε με την αποτελεσματική εφαρμογή των «αριστερών» Μνημονίων και, σήμερα, καταλήγει στην άνευ όρων παράδοση του πάλαι ποτέ Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην λογική της μιντιακής πασαρέλας και της αυτοκρατορίας του θεάματος. Το κενό που αφήνει πίσω του μόνο ενωτικά, αγωνιστικά και νηφάλια μπορεί να αναπληρώσει ο κόσμος της Αριστεράς.»

(από ΜέΡΑ25)


- Λυπόμαστε...

Σωστά,
γιατί υπάρχουν και κάποιοι “Αριστεροί” που χαίρονται…

 -  Το γιατί όμως έχουν σημασία τους:


1. Η μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ ΔΕΝ ξεκίνησε με την δήλωση μετανοίας για το ΟΧΙ. Η “μετάλλαξη” κρίθηκε στο παρελθόν πάνω σε άλλα σημαντικά ζητήματα στην συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ ως τι μορφή - κόμμα θα είναι.


Η ανατροπή του δημοψηφίσματος ανέδειξε κυρίως ένα απ’ αυτά τα ζητήματα: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν “δημοκρατικό κόμμα”, ούτε καν με την έννοια της αστικής δημοκρατίας:

· Η κορυφαία απαξίωση της “αστικής δημοκρατίας” στην χώρα μας - από την μεταπολίτευση και μετά δεν έγινε από την δεξιά, αλλά από την κυβερνώσα αριστερά με την θεσμική εκτροπή ακύρωσης της λαϊκής θέλησης, όπως αυτή εκφράστηκε από το δημοψήφισμα του ΟΧΙ.
· Η απαξίωση αυτή θα είχε αποτραπεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν απλά ένα κόμμα, όπου η λήψη των κρίσιμων αποφάσεων γίνεται από τα “μέλη” του και όχι από τα “επιτελεία” του. Αν είχε τεθεί τότε σε εσωκομματική ψηφοφορία η έγκριση της συμφωνίας με τους δανειστές, το αποτέλεσμα θα ήταν και πάλι ΟΧΙ…

Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα “Αρχηγικό κόμμα” αρκετά πριν τις εκλογές του Γενάρη του 15. Από την εποχή που ο Αλέξης έγινε διπλοθεσίτης Πρόεδρος και στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ και συν-λειτουργούσε με τις “συνιστώσες” του με το μαφιόζικο σύστημα της “λειτουργικής ομοφωνίας”, παρόμοιο με αυτό που λαμβάνουν αποφάσεις και άλλοι “συνασπισμοί”, όπως το ΝΑΤΟ (ο ρόλος του ΣΥΝασπισμού στον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ανάλογος με το ρόλο των Αμερικάνων στο ΝΑΤΟ)...

Επετεύχθη στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η αποκατάσταση της ενότητας ανάμεσα στην “βάση” και την “ηγεσία”…

( τα κόμματα επιλέγουν την ..."βάση" τους)

Για κάθε πολιτικό μηχανισμό, το πρώτο ζήτημα που προεξέχει είναι η εξασφάλιση των όρων ύπαρξης και αναπαραγωγής του. Από αυτή την θέση, το ζητούμενο σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι: «άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει ποντίκια». Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο “ποντικός” είναι ο Μητσοτάκης και αναζητείται η κατάλληλη ...γάτα/αρχηγός. Ο Τσίπρας αποδείχτηκε ότι δεν ήταν η κατάλληλη “γάτα”. Είναι προφανές λοιπόν ότι στην αναζήτηση αυτής της “γάτας” προέχουν οι “διαφορές” και όχι οι “ομοιότητες” με έναν αποτυχημένο… Πράγματι ο Κασσελάκης είναι αυτός που κατέγραψε την μεγαλύτερη “διαφορετικότητα” από τον Τσίπρα σε σχέση με τους άλλους αντιπάλους του. Αυτός είναι εξάλλου ο τρόπος που εναλλάσσονται οι “Αρχηγοί” στα αστικά κοινοβουλευτικά κόμματα μετά από μια βαριά εκλογική ήττα…

Αν το επίδικο ήταν η αναζήτηση μιας άλλης Πολιτικής ως απάντηση στην εκλογική συντριβή, θα υπήρχαν αντιπαραθέσεις, πολιτικές συγκρούσεις και αποκλίσεις που πιθανόν θα είχαν οδηγήσει σε κάποια “διάσπαση”. Αυτή η διάσταση απουσιάζει… Η εκλογική διαδικασία αποκατάστησε στην πραγματικότητα την διάσταση ανάμεσα στην “βάση” και τον “Αρχηγό”. Μην ξεχνάμε πως στον ΣΥΡΙΖΑ πρώτα άλλαξε η “βάση”... Τώρα απλά αποκαθίσταται η κομματική “ενότητα”...

η IRENE στο ΣΜΗΝΟΣ FEST 2023

 

 Συζήτηση με την IRENE, συγγραφέα του βιβλίου "Ο ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ", στο φεστιβάλ ΣΜΗΝΟΣ FEST 2023 με θέμα: 

  - Φεμινιστική βία; 

  - Επανεξετάζοντας την αυτονομία του φεμινιστικού κινήματος. 

Ο Daniel de Roulet στο ΣΜΗΝΟΣ FEST 2023

Ο Daniel de Roulet γεννήθηκε το 1944 στη Γενεύη. Παιδί προτεστάντη πάστορα, πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Σεντ-Ιμιέ. Αρχιτέκτονας και τεχνικός πληροφορικής, από το 1997 ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή βιβλίων.

 Απέκτησε φάκελο και τέθηκε υπό παρακολούθηση από τις ομοσπονδιακές αρχές της Ελβετίας για αρκετά χρόνια, μετά την υπογραφή μιας έκκλησης υπέρ των αντιρρησιών συνείδησης. Στις 5 Ιανουαρίου 1975, ο Ντανιέλ ντε Ρουλέ έκαψε το σαλέ του Γερμανού μεγιστάνα του Τύπου (και θεωρούμενου ως ναζί) Άξελ Σπρίνγκερ στο Ρουζμόν της Ελβετίας. 

Ανέλαβε την ευθύνη για τον εμπρησμό στο βιβλίο του Un dimanche à la montagne, που εκδόθηκε το 2006, μετά την παραγραφή του «εγκλήματος». 

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες: https://www.daniel-deroulet.ch/

Blue Star Ferries...

Αναδημοσίευση από το fb.

Αλέξανδρος Μπίστης

Επειδή διαβάζω ότι έχουμε αποχαυνωθεί, με ένα κινητό στο χέρι και διαρκώς δικτυωμένοι στα σόσιαλ, να η ανακοίνωση της Blue Star Ferries, χωρίς βίντεο από κινητά και social media:

«Ενημερώνουμε τους κύριους επιβάτες ότι η καθυστέρηση απόπλου του πλοίου οφείλεται σε περιστατικό που έγινε στο λιμάνι του Πειραιά. Το πλοίο δεν έχει καμία ευθύνη για το συμβάν. Ευχαριστούμε για την κατανόηση!», και να η ανακοίνωση της εταιρίας, με βίντεο και social media:

«Η Διοίκηση της Attica Group, συγκλονισμένη από το τραγικό περιστατικό που έλαβε χώρα στο λιμένα Πειραιά, δηλώνει ότι συνεργάζεται με κάθε αρμόδια Αρχή για την πλήρη διαλεύκανση του συμβάντος».
Δεν φταίνε τα κινητά και τα σόσιαλ για την αποχαύνωση, αλλά η αποτυχία των οργανωμένων δυνάμεων της πολιτικής ανυπακοής, η έλλειψη πίστης στη συλλογική δύναμη και δράση των ανθρώπων, η μόνιμη απογοήτευση και διάψευση των αβάσιμων προσδοκιών που καλλιεργούν οι υποσχέσεις για εύκολες και αναίμακτες λύσεις από επίδοξους σωτήρες, η ήττα των μετριοπαθών απαντήσεων στην ακραία επίθεση που δεχόμαστε από την ασύδοτη κερδοσκοπία του κεφαλαίου.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το εισιτήριο τής Blue Star από Σύρο για Πειραιά μετ' επιστροφής έχει αυξηθεί κατά 40% (ενώ οι μισθοί μας, ασφαλώς, όχι!) και κοστίζει €91 στο κατάστρωμα, χωρίς όχημα (και, εννοείται, χωρίς έναν καφέ ή κάτι φαγώσιμο), η δε διάρκεια του ταξιδιού έχει αυξηθεί από τις 3,5+ ώρες στις 4+, για εξοικονόμηση καυσίμων, με πληρώματα με την κούραση ανάγλυφη στα πρόσωπο και τα μάτια, από τις εξαντλητικές βάρδιες.

Όσες και όσοι ζούμε στα νησιά, όσο και να θέλουμε, δεν μπορούμε να μποϋκοτάρουμε τη Blue Star και καμία άλλη μονοπωλιακή, ιδιωτική ακτοπλοϊκή εταιρία, αν δεν αποφασίσουμε να κατεβούμε στα λιμάνια και να καταλάβουμε τα πλοία τής γραμμής, μέχρι να ρίξουν τις τιμές στα πανάκριβα εισιτήρια, για δρομολόγια τα οποία επιδοτούμε αφειδώς με δημόσιο χρήμα από τους φόρους μας.

Αν δεν απαιτήσουμε δημόσιες μεταφορές άμεσα, σύντομα μαζί με το εισιτήριο θα μας μοιράζουν και από ένα κουπί.
Ή βατραχοπέδιλα...

Για ... επιδόρπιο, ένα απόσπασμα από διαφημιστικό βίντεο της εταιρίας, με κάπως διαφορετική κατάληξη από την προχθεσινή:

Οι θύτες και τα θύματα "μάχης" των εκλογών της 8ης Οκτώβρη...

Λαϊκή Συνέλευση χωριού στην Ελεύθερη Ελλάδα – ΦΩΤΟ: ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΛΕΤΖΗΣ

Η πολιτική αρχίζει όχι όταν σκοπεύουμε να εκπροσωπήσουμε τα θύματα, σχέδιο στο επίπεδο του οποίου η παλαιά μαρξιστική θεωρία παραμένει δέσμια ενός σχήματος έκφρασης, αλλά όταν είμαστε πιστοί στα συμβάντα μέσα απ’ τα οποία τα θύματα παίρνουν θέση.

(Alain Badiou – Η πολιτική και η λογική του συμβάντος)

του Γιώργου Καλαντζόπουλου

Στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές της 8ης Οκτώβρη, τα “θύματα” θα είναι οι πολιτικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης, η διαδικασία θα ολοκληρωθεί την επόμενη Κυριακή...

Ο Αντώνης Λιάκος (Το αμείλικτο ερώτημα για τις δημοτικές εκλογές) ξεκινώντας από την θέση της  ανασύνταξης της κεντροαριστεράς, αφού κάνει την διαπίστωση ότι:

«Οι κοινωνικές εντάσεις και δυσαρέσκειες που παράγονται δεν τροφοδοτούν πλέον ούτε την Αριστερά ούτε την Κεντροαριστερά, αλλά κατευθύνονται στην άκρα Δεξιά. Αυτή είναι δυναμική, η ροπή που παίρνουν τα πράγματα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.»

 

επισημαίνει:

«είναι πολύ πιθανόν να βρεθούμε μπρος σε ένα καταστροφικό δίλημμα στις δημοτικές εκλογές, που θα ολοκληρώσει τη στροφή επί δεξιά των κοινοβουλευτικών εκλογών.»

για να καταλήξει στο συμπέρασμα:

«Φτάνοντας κατευθείαν στο δια ταύτα, θεωρώ ότι οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί πολίτες της Αθήνας πρέπει να λάβουν τον λόγο.»

- Τα ίδια περίπου θα μπορούσε να ισχυριστεί και κάποιος που μιλάει στο όνομα της ανασύνταξης της Αριστεράς...

Στις αυτοδιοικητικές εκλογές η κυβέρνηση της ΝΔ θα προσπαθήσει για μια ακόμα φορά να βάψει τον χάρτη μπλε και να δείξει ότι έχει την κυριαρχία σε όλες τις βαθμίδες του κρατικού μηχανισμού. Φαίνεται ότι δεν θα συναντήσει ιδιαίτερες δυσκολίες στην επίτευξη των στόχων της. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις θα είναι απλά η επιβεβαίωση του κανόνα. Αυτός ο χαρακτήρας της εκλογικής μάχης των αυτοδιοικητικών εκλογών δεν μπορεί να ανατραπεί από τους σχεδιασμούς των πολιτικών δυνάμεων που την αντιπολιτεύονται…

Η πρόταση του Αντώνη Λιάκου “οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί πολίτες (της Αθήνας) πρέπει να λάβουν τον λόγο”, ενώ είναι από την “σωστή πλευρά της Ιδεολογίας”, στερείται πολιτικού περιεχομένου: Οι εκλογές της 8ης Νοέμβρη δεν είναι από εκείνα τα συμβάντα μέσα απ’ τα οποία τα θύματα παίρνουν θέση: Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές είναι ένα γεγονός, που αφορά πολύ λιγότερο στους “από κάτω” από ότι στους επίδοξους πολιτικούς εκφραστές τους...

ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΙ….

….Όσες και όσοι προσπαθούν να βγάλουν άκρη από αυτό με όρους “σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας και της κουλτούρας” δεν θα βγάλουν άκρη και πολύ σε αυτό το συγκείμενο. Οι κλασικές κατηγορίες της εθνικής πολιτικής φιλοσοφίας δεν έχουν και πολύ νόημα εκτός των στενών πλαισίων της δυτικής ευρώπης και των “παλαιών κρατών”. Και ο λόγος είναι ότι δεδομένου ότι ποτέ δεν υπήρξαν σαφή όρια μεταξύ “ουκρανισμού” και “ρωσικότητας”, αυτά ήταν ταυτότητες πολύ ρευστές και σχετικά χαμηλά στην προτεραιότητα ως ζητήματα. Είναι τώρα, με αυτές τις συγκρούσεις που συγκροτείται ένας αμιγής ουκρανισμός και ένας αμιγής ρωσισμός (προσωπικά μου είναι δύσκολο να φανταστώ ακόμα πως θα μοιάζει μια ρωσική κουλτούρα χωρίς την ουκρανία και πως μια ουκρανία χωρίς την ρωσικότητα, για να χρησιμοποιήσω τους όρους αυτούς έτσι λίγο πρόχειρα). Όσες και όσοι κόπτονται να υπερασπίσουν την κατάσταση με όρους εθνικών αφηγήσεων, “σεβασμού” στην κυριαρχία του άλλου κτλ, ας μην ανησυχούν. Τώρα θα πάρουν ακριβώς αυτό που θέλουν, μια αποκαθαρμένη εθνική ρωσική αφήγηση, χωρίς ουκρανισμό, χωρίς ουκρανικές λέξεις στα ρώσικα, χωρίς ουρκανική λογοτεχνία και σινεμά στη ρωσία, και φυσικά το αντίστοιχο στην Ουκρανία. Τώρα συγκροτείται ακριβώς η εθνική αφήγηση, ο ηρωισμός, τα θυματα, οι θυσίες, το έθνος…. 

 https://www.aftoleksi.gr/2022/02/24/tin-oykrania/

Byung-Chul Han: Ινφοκρατία

Αναδημοσίευση από το "geniusloci2017"

Του Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν

Η ψηφιοποίηση του βιόκοσμου (lebenswelt) προχωρά δίχως σταματημό. Μεταμορφώνει ριζικά την αντίληψη μας, η σχέση μας προς το κόσμο και την κοινή μας ζωή. Η φρενίτιδα της επικοινωνίας και της πληροφορίας είναι καταπληκτική. Το τσουνάμι της πληροφορίας εξαπολύει καταστροφικές δυνάμεις. Έχει επίσης  πάρει τον έλεγχο του κόσμου της πολιτικής, δημιουργώντας τεράστια ρήγματα και διακοπές στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η δημοκρατία εκφυλίζεται σε ινφοκρατία (infocracy).

Στην αρχή της δημοκρατικής εποχής, το βιβλίο ήταν το κεντρικό μέσο. Το βιβλίο ήταν αυτό στο οποίο βασίστηκε ο λογικός διάλογος του Διαφωτισμού. Η συλλογιστική δημόσια σφαίρα, που είναι απαραίτητη για την δημοκρατία, ήταν το αποτέλεσμα ενός κοινού που στοχάζονταν και διάβαζε. Στο Δομικό Μετασχηματισμό της Δημόσιας Σφαίρας, ο Jürgen Habermas τονίζει πως υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ του βιβλίου και ενός δημοκρατικού κοινού:

«Από ένα βιβλιόφιλο κοινό που αποτελούνταν κυρίως από αστούς [Bürger] και κατοίκους των πόλεων [Stadtbürger] και που ήταν μεγαλύτερο από τη δημοκρατία των λόγιων… αναδύθηκε εκεί στο κέντρο της ιδιωτικής σφαίρας, ας πούμε, ένα σχετικά πυκνό δίκτυο δημόσιας επικοινωνίας».

Δίχως το τυπογραφικό πιεστήριο, δεν θα υπήρχε Διαφωτισμός, καμιά κουλτούρα που να βασίζεται στη λογική και στο στοχασμό. Σε μια κουλτούρα βασισμένη στα βιβλία, ο δημόσιος διάλογος είναι λογικά συνεκτικός: «Σε μια κουλτούρα που κυριαρχείται από τη τυπογραφία, ο δημόσιος διάλογος τείνει να χαρακτηρίζεται από μια συνεκτική, τακτική διάταξη γεγονότων και ιδεών».