Η ενότητα της Αριστεράς, η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ και η απλή αναλογική...

Η συζήτηση που γίνεται σήμερα εντός του ΣΥΡΙΖΑ με βάση τις προγραμματικές του θέσεις δεν αφορά στην κοινωνία αλλά στις συνιστώσες του και στην διαμόρφωση μικροσυσχετισμών στο εσωτερικό του. Ο κόσμος που τον στηρίζει και τον ψήφισε για να γίνει κυβέρνηση άλλα πράγματα περιμένει απ' αυτόν.

Το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει τομή στο πολιτικό σκηνικό με συνέπειές που δεν μπορούν να προβλεφθούν σήμερα. Οι εξελίξεις που θα πυροδοτηθούν από ένα τέτοιο συμβάν, δεν θα κριθούν πρωτίστως από τις προγραμματικές του θέσεις, όπως εξάλλου η εκλογική άνοδός του δεν κρίθηκε από το εκλογικό πρόγραμμά του ούτε τον Μάη, ούτε τον Ιούνη. Το ίδιο συμβαίνει και με το γεγονός ότι σήμερα εκφράζει τον ένα πόλο της ταξικής πόλωσης στη χώρας μας. Η κρίσιμη περίοδος που θα σφραγίσει τις εξελίξεις και θα κρίνει το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα είναι σύντομη. Οι εκατό πρώτες μέρες θα είναι αυτές που θα καθορίσουν τον χαρακτήρα αυτού του συμβάντος. Σε αυτό το διάστημα δεν πρόκειται να εφαρμοστεί κανένα σχέδιο για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού ή για την “παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας” και άλλα παρόμοια μεγαλοεπίβολα σχέδια που επεξεργάζονται με περισσή έπαρση επιτελεία του.

Απ' αυτή την άποψη, σήμερα η συζήτηση θα έπρεπε να είναι προσανατολισμένη στα 10 πρώτα νομοσχέδια που θα καταθέσει για ψήφιση αφού αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες καθώς και τα πλαίσια διαπραγμάτευσης με την ΕΕ και το ΔΝΤ. Αυτά θα πρέπει να είναι έτοιμα από τώρα και να τεθούν σε δημόσια συζήτηση. Ο λαός θα πρέπει να ξέρει συγκεκριμένα τι θα περιμένει άμεσα από μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως για παράδειγμα: Ποια μέτρα προστασίας για τα λαϊκά στρώματα θα ληφθούν άμεσα, όταν σήμερα το κράτος κόβει την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος σε χιλιάδες νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν τα χαράτσια, ενώ μεγαλά στρώματα του πληθυσμού στερούνται στοιχειώδους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, και οι τράπεζες κατάσχουν σπίτια για χρέη; Θα επιβάλει κρατικό έλεγχο στις τιμές βασικών προϊόντων διατροφής και ενοικιοστάσιο; Θα αλλάξει το καθεστώς φορολογίας μεταφέροντας τα βάρη από την μισθωτή εργασία στο κεφάλαιο; Το ένα και μοναδικό σχέδιο που έχει ανάγκη σήμερα ως πολιτικό εφόδιο ο ΣΥΡΙΖΑ αφορά στις πολιτικές που θα εφαρμόσει στις εκατό πρώτες μέρες. Αυτό το σχέδιο ουσιαστικά θα είναι και το πεδίο συμφωνίας με άλλους πολιτικούς σχηματισμούς για την στήριξη ή την συμμετοχή τους σε μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Πιθανότατα ο ΣΥΡΙΖΑ να μην εξασφαλίσει την αυτοδυναμία αλλά να χρειαστεί να συγκροτήσει συμμαχική κυβέρνηση. Η εκδοχή μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, που προβάλλουν ορισμένες δυνάμεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ, αν την δούμε με όρους κοινοβουλευτικού συσχετισμού, αφορά μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ. Η εκδοχή είναι αβάσιμη για δύο λόγους. Ο ένας λόγος είναι ότι το ΚΚΕ δεν κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση αλλά προς την αντίθετη, κάτι που είναι φανερό στον καθένα. Μόνον πολιτικά αφελείς μπορούν να πιστεύουν ότι δύναται να αλλάξει γραμμή το ΚΚΕ ώστε να καταστεί ρεαλιστικό αυτό το ενδεχόμενο. Κάποιοι προβάλλουν αυτή την εκδοχή ως προπαγάνδα για να ασκήσουν πιέσεις στο χώρο του ΚΚΕ και να ψαρέψουν εκλογικά ψήφους. Έτσι όμως δημιουργούν περισσότερη σύγχυση, επειδή αναγκαστικά αποκρύπτουν τον δεύτερο λόγο, τον πιο ουσιαστικό, που καθιστά μια τέτοια συνεργασία ανέφικτη: Η άβυσσος που χωρίζει το ΚΚΕ από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν αφορά στις προγραμματικές θέσεις, αλλά στα ζητήματα δημοκρατίας. Το ΚΚΕ είναι αντιδημοκρατικό, όχι τόσο για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό του, αλλά κυρίως για την χειραγωγητική αντίληψη που έχει απέναντι στο μαζικό κίνημα. Αυτός είναι κατά την γνώμη μας ο βασικός λόγος που καθιστά ανέφικτη και ανεπιθύμητη οποιαδήποτε συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο του ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΚΕ.

Στα ζητήματα της δημοκρατίας ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να έχει ξεκάθαρες θέσεις. Ήδη στο εσωτερικό του, μπροστά στο ενδεχόμενο της ανάληψης της εξουσίας, αναζωπυρώνονται απόψεις που θέτουν την δημοκρατία σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με μια αφηρημένη και αντιδραστική ανάγκη “πολιτικής αποτελεσματικότητας”. Στην πραγματικότητα πρόκειται για κοινοβουλευτικές αυταπάτες, αφού καμιά ουσιαστική αλλαγή στην κοινωνία και στο κράτος δεν μπορεί να επιβληθεί αποκλειστικά μέσω της κοινοβουλευτικής διαχείρισης. Η σημασία της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση βρίσκεται αλλού: Στην διάρρηξη των ορίων που θέτει το κράτος απέναντι στο μαζικό κίνημα. Το κρίσιμο ζήτημα είναι αν αυτό το συμβάν θα πυροδοτήσει την άνοδο του μαζικού κινήματος και την παραπέρα ανάπτυξή του, επιτρέποντας στον λαϊκό παράγοντα να βγει στο προσκήνιο για να συμμετάσχει ενεργά στις πολιτικές εξελίξεις. Αν δεν συμβεί αυτό, τα όρια άσκησης εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι περιορισμένα από το αστικό κράτος και έτσι θα παραμείνουν.

Με αυτά τα δεδομένα έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει ο ΣΥΡΙΖΑ την συμμετοχή του στην κυβέρνηση αλλά και την λειτουργία των θεσμών του αστικού κράτους και του κοινοβουλίου. Και σε αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να έχει καθαρές θέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι το θέμα του εκλογικού νόμου και της καθιέρωσης της απλής αναλογικής έχει τεθεί στα αζήτητα της πολιτικής ατζέντας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πρέπει να το αντιμετωπίζει την κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζουν οι αστικοί πολιτικοί σχηματισμοί. Μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Αριστεράς, που δεν θα έχει οργανικούς δεσμούς με ένα μαχητικό μαζικό κίνημα και δεν θα εκφράζει με όρους πλειοψηφίας ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις αυτοακυρώνεται ως δύναμη κοινωνικής αλλαγής.

Ο εκλογικός νόμος στην χώρα μας δεν καθορίζεται από το Σύνταγμα, αλλά αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις και γίνεται λάστιχο για να εξυπηρετεί ανάλογα με την εκάστοτε συγκυρία την σταθερότητα του αστικού μπλοκ εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα μπορεί να ασκήσει πολιτικό εκβιασμό απέναντι στις αστικές πολιτικές δυνάμεις. Είναι δεδομένο ότι ο ισχύον εκλογικός νόμος με τον τρόπο που πριμοδοτεί το πρώτο κόμμα κινδυνεύει να γίνει μπούμερανγκ για τις αστικά πολιτικά κόμματα. Είναι αναμενόμενο ότι θα επιχειρήσουν να τον αλλάξουν προς το αναλογικότερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν τεθεί αυτό το ζήτημα, θα πρέπει να κρατήσει κάθετη στάση και να υποστηρίξει την απλή και άδολη αναλογική χωρίς τους περιορισμούς του 3% και άλλα παρόμοια τεχνάσματα. Επίσης θα πρέπει να απαιτήσει ο εκλογικός νόμος να καθορίζεται από το Σύνταγμα της χώρας και να μην αφήνεται στην διακριτική ευχέρεια της εκάστοτε κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.