Εκεί που το “ya basta” υπερισχύει του φόβου

Αναδημοσίευση από το  REDNotebook

Του Δημήτρη Γκιβίση

«Δεν έχετε συμμάχους» [1] είπε την Κυριακή ο Βενιζέλος απευθυνόμενος προς την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στην συζήτηση για τον προϋπολογισμό, και αφού είχε προηγηθεί η διαβεβαίωση της Παπαρήγα ότι ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτός που εκφράζει αναφανδόν το λόμπι της δραχμής. Το γιατί δεν είναι το ΚΚΕ -που ως γνωστό ζητάει την έξοδο της χώρας από την Ε. Ε. (αυτό που εκφράζει το λόμπι της δραχμής), μένει ακόμα αναπάντητο από την ηγεσία του. Άλλωστε, η στοχοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι αποτελεί μαρμαρωμένο αυτοσκοπό για τους συντρόφους του ΚΚΕ, ότι λειτουργεί ως το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου για το επαναστατικό λίμπιντό τους. Ενδεικτικό των αντιφάσεων που προκαλεί η εμμονή, είναι ότι ενώ στις 25 Οκτωβρίου η Παπαρήγα σωστά είπε ότι οι κυβερνητικοί εταίροι φοβούνται την λαϊκή ψήφο [2], όταν δέκα ημέρες αργότερα ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε εκλογές, ο Περισσός τον κατηγόρησε ότι τις ζητάει προτού προλάβει το κίνημα να οργανωθεί και ξεσκεπαστεί ο πραγματικός χαρακτήρας της δικής του πολιτικής (sic) [3]. Αλλά ας αφήσουμε το πότε και το εάν το κίνημα θα κριθεί έτοιμο από το ΚΚΕ, άλλωστε, κάποιοι έχουν κάνει την επιλογή να πεθάνουν χωρίς να νοιώσουν ποτέ τους την ηδονή τού να σπας έστω και ένα τζάμι.
Οι συμφωνίες των κυρίων

Όλοι θυμόμαστε, ότι σε όχι και τόσο μακρινές εποχές, σε συζητήσεις που κάναμε με διάφορους ανθρώπους, μια συνηθισμένη απάντηση που ακούγαμε ήταν «αφού εσείς οι αριστεροί δεν τα βρίσκετε ούτε μεταξύ σας, πώς ζητάτε από εμάς να σας ψηφίσουμε;». Μια απάντηση, που δεν μπορούσες εύκολα να την αγνοήσεις. Γιατί παρόλο που φαινόταν ως φόβος δραπέτευσης από την συνήθεια, ως άμυνα, ως υπεκφυγή, ως καταφυγή στην απολιτικ θεωρία της χαμένης ψήφου, κλπ, κατά βάθος είχε και μια δόση δικαιολογημένης αλήθειας, αφού στην συλλογική συνείδηση, από επαναλαμβανόμενες πρακτικές και αντιλήψεις της αριστεράς -με διαφορετικές βέβαια διαβαθμίσεις αλλά και διαφορές για κάθε τμήμα της (π. χ. πολιτική συνθηκολόγησης με τον ταξικό αντίπαλο, ενίσχυση καθεστωτικών/παραγοντίστικων νοοτροπιών, αποδοκιμασία του καθετί που δεν ελέγχεται, υπεράσπιση της αστικής νομιμότητας, κλπ) είχε αποτυπωθεί σε μεγάλο βαθμό η αντίληψη ότι η αριστερά είτε από επιλογή είτε από αδυναμία οικοδομεί ελάχιστες συμμαχίες και αυτές περιορισμένες, ενώ περισσότερο την απασχολεί το πώς θα επιδοθεί σε συμφωνίες, ή το πως θα τις αναζητήσει. Και εννοούσαν αυτές τις κυνικές συναλλαγές που στην κυρίαρχη σεξιστική αργκό είθισται να αποκαλούνται ως συμφωνίες κυρίων. Αυτές που είναι αποκομμένες πλήρως από τα λαϊκά αιτήματα και τις ζωντανές προσδοκίες, αποστειρωμένες από τις κοινωνικές διεργασίες και τις πραγματικές ανάγκες. Που βρίσκονται μακριά και έξω από τον πραγματικό χρόνο, από εκεί που το όλοι μαζί στέκεται ανυπάκουο απέναντι στα ΜΑΤ της εξουσίας, δημιουργώντας νέες συνειδήσεις πίσω από τις αλυσίδες και καινούρια συνθήματα μέσα στην ασφυξία από τα ληγμένα χημικά.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν εκεί

Η βίαιη φτωχοποίηση της κοινωνίας και η ριζοσπαστικοποίηση μεγάλων τμημάτων της -που σημαντικό μέρος αυτών συγκρούστηκε άγρια με τις δυνάμεις καταστολής από το Μάη του 2010 και μετά, οδήγησε στην επανανοηματοδότηση της ίδιας της ζωής, στην μετακίνηση των εσωτερικών ορίων, στην ρήξη με τις βεβαιότητες, στην αναζήτηση εκείνης της στιγμής που η αξιοπρέπεια θεριεύει και το εμείς αλλάζει τον κόσμο. Οι άνθρωποι ανακάλυψαν και πάλι την γοητεία του συλλογικού, αμφισβήτησαν την αυταπάτη των ατομικών λύσεων, έβγαλαν την γλώσσα στην οφθαλμαπάτη των «ειδικών». Μια νέα συλλογική συνείδηση άρχισε να γεννιέται μέσα από τα συντρίμμια του φανταχτερού χτες, καινούριες δράσεις μετέφρασαν τη γλώσσα της εξέγερσης σε κοινωνική αλληλεγγύη, παντού τριγύρω η αίσθηση μιας νέας χειραφέτησης, ότι όλα για όλους και τίποτα για εμάς. Στα πανεπιστήμια και στα εργοστάσια, στα λεωφορεία και στις γειτονιές, στα στέκια και στις πλατείες, εκεί που γύρω από τη φωτιά φτιάχνονται οι νέοι χοροί των ανθρώπων. Και ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι πάντα εκεί, προσπαθώντας να προλάβει την κοινωνία που έτρεχε με χίλια: στην Κερατέα και στο Σύνταγμα, στα χαράτσια και στα διόδια, στις απεργίες και στις παρελάσεις, στα σχολεία και στις φυλακές. Πάντα εκεί, στα μικρά και στα μεγάλα, παρόλα τα λάθη και τις παλινωδίες ήταν εκεί γιατί το ήθελε στα αλήθεια. Μπήκε στη φωτιά, βράχηκε, φώναξε, συμμετείχε. Δεν κοίταξε τα γεγονότα πίσω από τις γρίλιες, δεν σήκωσε το δάχτυλο, δεν έψαξε για προβοκάτορες. Επιτάχυνε το βήμα του, αφουγκράστηκε το θυμό και την απόγνωση, ενίσχυσε το καινούριο που ξεπήδησε μέσα από τις φλόγες της οργής, καλωσόρισε την γέννηση της πολιτικής ως κοινωνική αντίδραση των από κάτω απέναντι στην επίθεση των κυρίαρχων.

Το ορμητικό κύμα

Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και όχι με την ίδια επιτυχία πάντοτε, είναι προφανές ότι προσπαθεί να αναδείξει τα στοιχεία μιας άλλης πολιτικής, μιας νέας αντίληψης ειπωμένης στη γλώσσα που εμπνέει, στις λέξεις που απελευθερώνουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα. Ένα τέτοιο στοιχείο, ιδιαίτερα σημαντικό σε μια πολιτικά πρωτόγνωρη στιγμή για την ελληνική αριστερά, θεωρώ ότι ήταν και η επιλογή του μετά τις εκλογές της 6ης του Μάη, όταν πήρε την εντολή από τον Παπούλια και την επέστρεψε, πρακτικά και συμβολικά, στην κοινωνία. Όταν με μια αντίληψη ενός ιδιότυπου κομμουνισμού την μοιράστηκε με αυτούς που του την έδωσαν, όταν δεν την κράτησε σαν στοιχειωμένο φυλαχτό στο μαξιλάρι, όταν δεν φοβήθηκε μην τον κάψει, και ας ήξερε καλά ότι η κάθε επιλογή έκαιγε. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε το καθοριστικό κάλεσμα για την μετατροπή των θεατών από πειθήνιοι χειροκροτητές σε συμμετέχοντες, το κάλεσμα για να ανέβουν οι ίδιοι στην σκηνή. Τους έδειξε την πόρτα που δεν οδηγεί σαδιστικά στο ίδιο σημείο από το οποίο μπήκαν. Και μετά ήρθε όλο αυτό το ορμητικό κύμα, που ξάφνιασε ακόμα και εμάς, που πρόβαλλε το «εδώ και τώρα» στις 17 του Ιούνη με ένα πάθος πρωτόγνωρο, σαν αυτό που έχουν οι εραστές την πρώτη και την τελευταία φορά. Πώς μπορείς λοιπόν να αγνοήσεις αυτό το ποτάμι; πώς γίνεται να πατήσεις στην καυτή άμμο και να μην σε κάψει; πώς μπορείς να αγκαλιάσεις τον άλλον και να μην ακούσεις τον χτύπο της καρδιάς του; Μπορείς; Αν ναι, πες το τώρα.

Η άλλη πολιτική

Να τους διώξουμε λοιπόν, να φύγουν από μπροστά μας, να αφήσουν ήσυχες τις ζωές μας. Ναι, αλλά πως; Τα ερωτήματα πολλά, οι απαντήσεις δύσκολες, και η ανάγκη αναζήτησης αυτού του «κάτι παραπάνω» που θα φέρει τον ΣΥΡΙΖΑ πιο κοντά στην εξουσία να πιέζει αφόρητα. Θα σκεφτούμε πολλά, θα πούμε περισσότερα, θα γράψουμε, θα φωνάξουμε, θα συγκρουστούμε. Μα συμμετέχοντας σε αυτήν την συζήτηση, να προσθέσω ακόμα κάτι. Ότι σε κάθε βήμα, έχει τεράστια σημασία η ανάδειξη αυτής της άλλης πολιτικής, που συμβαδίζει με την καινούρια κοινωνική συνείδηση, που σηματοδοτεί το τέλος της εποχής των βεβαιοτήτων, το τέλος της εθελούσιας χειραγώγησης/αιχμαλωσίας των ανθρώπων. Αυτή η πολιτική που συμπυκνώνει το πάθος των πλατειών, την εξέγερση των αναγκών, και την οργή αυτών που δεν έχουν να χάσουν τίποτα γιατί δεν τους έμεινε πια τίποτα δικό τους. Που αποτυπώνει το «κάντε πίσω», το «θέλουμε να ζήσουμε», το «άντε γαμηθείτε ρε κουφάλες» των δρόμων, των καφενείων και των γηπέδων. Αυτή η πολιτική που δεν αναπαράγει καθεστωτικά θεάματα, που δεν δημιουργεί κούφιες επετείους, παρά μονάχα πραγματικά γεγονότα. Και που οδηγεί στο οριστικό κόψιμο του ομφάλιου λώρου με την «λογική» των αδελφών ή ανάδελφων (ουσιαστικά το ίδιο είναι) κομμάτων, χώρων, προσώπων. Γιατί η αριστερά, η δική μας αριστερά, αυτή η αριστερά που γουστάρουμε και παθιαζόμαστε, δεν έχει κανέναν λόγο να συχνάζει στα μουχλιασμένα γραφεία, να τριγυρίζει στους σκοτεινούς διαδρόμους, μα έχει χιλιάδες λόγους να κάνει βόλτες στον καθαρό αέρα. Εκεί που παίζονται όλα την κάθε στιγμή, σε αυτήν την μαγική στιγμή που το “ya basta” υπερισχύει του φόβου. Εκεί που δακρύζουν τα μάτια, που σφίγγονται οι ανάσες, που αγγίζονται τα χέρια και οι ψυχές των ανθρώπων. Όσο για τον κάθε Βενιζέλο, τιμή μας να μας λέει χαιρέκακα ότι δεν έχουμε συμμάχους. Μπορεί κάλλιστα να χαρεί τους δικούς του. Για όσο βέβαια μπορεί να το κάνει ακόμα…

[1] www.evenizelos.gr/el/speechesintervention/3641-vouli
[2] www.rizospastis.gr/story.do?id=7110830&publDate=26/10/2012
[3] www.rizospastis.gr/story.do?id=7126331&publDate=7/11/2012