Αναρτήσεις
.png)
Υπάρχει μια συναρπαστική ενότητα έργων, του Βρετανοϊνδού γλύπτη Anish Kapoor, με γεωμετρικά σχήματα, τα οποία χάρη στο απόλυτα μαύρο ή το απόλυτα λευκό χρώμα τους δημιουργούν την εξής οφθαλμαπάτη: αν τα κοιτά κανείς από μπροστά, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας δισδιάστατα, επίπεδα (βλ. 1.α). Αν, όμως, μετακινηθεί στο πλάι, αποκαλύπτεται πως στην πραγματικότητα πρόκειται για τρισδιάστατα σχήματα (βλ. 1.β).
Όλα είναι θέμα οπτικής
Η συγκεκριμένη σειρά έργων είναι μία ιδιαίτερα ξεκάθαρη απεικόνιση της δεδομένης παραδοχής πως όλα στη ζωή εξαρτώνται από την οπτική γωνία από την οποία κοιτά κανείς τα πράγματα. Δύο παρατηρητές που δεν θα τους επιτρεπόταν να μετακινηθούν, αλλά θα είχαν τη δυνατότητα να παρατηρούν τα έργα αποκλειστικά είτε από μπροστά είτε από το πλάι, θα μπορούσαν να διαφωνήσουν μέχρι θανάτου ως προς το αν τα έργα αυτά είναι δισδιάστατα ή τρισδιάστατα, θεωρώντας αμφότεροι με βεβαιότητα αλλήλους ως ηλίθιους ή ψεύτες.
Το παράδοξο είναι πως με βάση τη θέση παρατήρησης του καθενός θα είχαν και οι δύο δίκιο. Μόνον ο ένας εξ’ αυτών, όμως, θα είχε δίκιο αντικειμενικά, με βάση την πραγματική μορφή των έργων: εκείνος που θα τα έβλεπε από το πλάι. Χωρίς τη δυνατότητα μετακίνησης, ωστόσο, θα ήταν αδύνατον να πειστούν για την ορθότητα της άποψης του άλλου, έστω υπό τη δεδομένη θέση παρατήρησης, και εύλογα θα αμφισβητούσαν την ευφυία ή την ειλικρίνεια ο ένας του άλλου.
Όσο τετριμμένο και αν μοιάζει, η δυνατότητά μας να μπαίνουμε στη θέση του άλλου, να ακούμε προσεκτικά τι μας λέει ο εκάστοτε συνομιλητής μας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για οποιουδήποτε είδους επικοινωνία· πολύ περισσότερο, αν επιδιώκουμε να πείσουμε για την ορθότητα της δικής μας οπτικής.
Ζούμε από τους πλούσιους ή ζούμε τους πλούσιους;
Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων υιοθετεί κάποια θέση, στάση ή συμπεριφορά για κάποιον λόγο και με κάποιο σκεπτικό και όχι από ανοησία. Ακόμα και αν δεν θέλουν να το παραδεχθούν ή ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούν, υπάρχει κάτι που θεωρούν ως συμφέρον τους που ικανοποιείται από τον τρόπο με τον οποίον έχουν επιλέξει να συμπεριφέρονται. Το τι αντιλαμβάνεται κάθε άνθρωπος ως το συμφέρον του είναι ασφαλώς σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικό και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ανοησία ή ως λιγότερο εύλογη, νόμιμη ή αποδεκτή οπτική, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε την ύπαρξη και τον ρόλο των μηχανισμών διαμόρφωσης και αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας.
.jpg)