Αναδημοσιεύουμε (2) κείμενα που τα υπογράφουν συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρούμε θετική εξέλιξη αυτό το γεγονός, γιατί αποτελεί μια άμεση αναγνώριση της ανάγκης για αλλαγές και μετασχημαστισμούς στην πολιτική και την οργανωτική συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Επιτέλους αρχίσαμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα: "Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει πληγωμένος, από ένα κακό αποτέλεσμα και από μια καταστροφική διαχείριση του αποτελέσματος αυτού. Αυτός ο κόσμος, τόσο μέλη των συνιστωσών όσο και «ανένταχτοι/ες», ο κόσμος που το προηγούμενο διάστημα έδωσε μια μεγάλη μάχη, αυτός είναι που αρνείται να γυρίσουμε πίσω, αυτός είναι που «επιβάλλει» το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει, ενάντια σε ηγεμονισμούς, ενάντια σε κομματικές αναδιπλώσεις, ενάντια σε υποχωρήσεις μπροστά στις πιέσεις του συστήματος. Ας τον ακούσουμε, ας το ρισκάρουμε." (ΔΕΑ, ΚΟΕ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ΡΟΖΑ)O μονόδρομος του ΣYPIZA:
Aριστερόστροφη πορεία και δημοκρατική οργανωτική συγκρότηση του ΣYPIZA
1. «Ούτε βήμα πίσω»Για τον ΣΥΡΙΖΑ η συνέχιση της αριστερόστροφης πορείας αποτελεί μονόδρομο. Κάθε άλλη επιλογή θα τον περιθωριοποιήσει ως πολιτικό χώρο, θα αυξήσει τις εντάσεις στο εσωτερικό του, θα απογειώσει την αποσυσπείρωση, ιδιαίτερα του «ανένταχτου» κόσμου, και βεβαίως θα αυξήσει τις φυγόκεντρες τάσεις προς άλλους πολιτικούς χώρους, κυρίως το ΠΑΣΟΚ.
Όταν λέμε «αριστερόστροφη πορεία» εννοούμε πρωτίστως τα εξής:
1. Την έμπρακτη και συνεχή αντιπαράθεσή του με τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης, τη μονομερή απεύθυνσή του στους «από κάτω», την κατηγορηματική απόρριψη των νεοφιλελεύθερων σοσιαλδημοκρατικών στρατηγικών για την εκτόνωση της κρίσης και την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών που θα ενισχύουν τους δεσμούς του με το χώρο της εργασίας γενικά, και της επισφαλούς εργασίας ειδικότερα, με τη νεολαία και με εκείνα τα τμήματα της κοινωνίας που υφίστανται τις συνέπειες της κρίσης κι έτσι θα αναβαθμίζουν τη «λαϊκότητα» του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο στην πολιτική του, όσο και στην κοινωνική σύνθεσή του. Ως εκ τούτου, είναι εκ των ων ουκ άνευ ο ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει πρωτοβουλίες αγώνων για τα θέματα της κρίσης, της ανεργίας, της φτώχειας κ.λπ.
2. Την κατηγορηματική δέσμευση του συνόλου των συνιστωσών και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ότι αποκλείεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες να συμμετάσχει σε κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας ή σε «οικουμενικές» λύσεις για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου «ακυβερνησίας». Τούτο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την προστασία του χώρου από την «κεντροαριστερή λεηλασία» αλλά και για την έναρξη μιας γόνιμης συζήτησης για τη συγκρότηση ενός εναλλακτικού πόλου και ενός προγράμματος που θα εκφράζει πραγματικές αλλαγές στους ταξικούς συσχετισμούς στην κοινωνία.
Ελάχιστη αφετηρία γι’ αυτά θεωρούμε πως αποτελούν τα «15 σημεία» αλλά και το υπόλοιπο προγραμματικό υλικό όπως διαμορφώθηκε στην 2η Πανελλαδική Σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της οικολογίας, ενώ υποστηρίζουμε τις κοινές δράσεις με άλλες δυνάμεις, δεν συμφωνούμε με την πολιτική συνεργασία με δυνάμεις όπως οι Οικολόγοι Πράσινοι, που αφήνουν ανοιχτή την πόρτα της κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ (και όχι μόνο...).
3. Την αποφασιστική αντιπαράθεση του ΣΥΡΙΖΑ με τις αστικές στρατηγικές της «ασφάλειας» και της «κοινωνικής διαίρεσης», που συμπυκνώνονται πρωτίστως στην αντιμετώπιση των οικονομικών και πολιτικών προσφύγων. Οποιαδήποτε διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ (ή των συνιστωσών του) από το πεδίο «προβλήματα των μεταναστών» στο πεδίο «πρόβλημα μετανάστευσης», οποιαδήποτε υποχώρηση από την «υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων» στην «προστασία της δημοκρατικής ομαλότητας» σημαίνει την υποταγή του στην κυρίαρχη ρητορική, τ
η μετάλλαξή του σε «αριστερή εκσυγχρονιστική δύναμη», δηλαδή συμπληρωματική δύναμη του συστήματος.
4. Την αποσαφήνιση και την εμβάθυνση της ιδεολογικοπολιτικής φυσιογνωμίας του ως αντινεοφιλελεύθερου αντικαπιταλιστικού χώρου, απολύτως ανταγωνιστικού με την κυβερνητική πολιτική, τα κόμματα εξουσίας και το σύνολο του αστικού πολιτικού συστήματος.
Με πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ ως συνόλου αλλά και κάθε συνιστώσας του ξεχωριστά, των διαφορετικών ιδεολογικοπολιτικών παραδόσεων και αναφορών, των αντιφάσεων και των ισορροπιών, θεωρούμε ότι τα προηγούμενα παραμένουν εφικτά υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- 1. Την απόκτηση της δυνατότητας εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ως χώρου να αποφασίζει και να εφαρμόζει την πολιτική του με όρους στοιχειώδους πολιτικής και οργανωτικής αυτοτέλειας.
- 2. Προστασία του ΣΥΡΙΖΑ από εσωτερικές αντιθέσεις και αντιφάσεις συνιστωσών, και κυρίως του ΣΥΝ. Αν είναι εύλογο η κατάσταση του ΣΥΝ, της μεγαλύτερης συνιστώσας, να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι παράλληλα διαλυτικό ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνεται όμηρος των τεκταινομένων στον Συνασπισμό. Για να είμαστε απολύτως σαφείς διευκρινίζουμε τούτο: Ένα ανασυνθετικό εγχείρημα τύπου ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να επιχειρηθεί χωρίς τον Συνασπισμό, υπονομεύεται όμως έως ακυρώσεως αν στον Συνασπισμό κυριαρχήσει μια αντίληψη «διατασικών συναινέσεων» (ειδικά με δυνάμεις που συστηματικά αρνούνται ή και υπονομεύουν το συριζικό εγχείρημα) που ανατρέπουν τη ριζοσπαστική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ.
- 3. Την ανάδειξη από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μιας άλλης πολιτικής κουλτούρας σε αντίθεση με τις συμπεριφορές της αστικής πολιτικής, χωρίς διαγκωνισμούς για θέσεις εξουσίας, διαμεσολάβηση, ηγεμονισμούς, συμμαχίες χωρίς αρχές κ.λπ.
2.
Για έναν ΣΥΡΙΖΑ των μελών και των συνιστωσών, για έναν ΣΥΡΙΖΑ των ανοιχτών δομών και διαδικασιών, για έναν ΣΥΡΙΖΑ της δημοκρατίαςΑποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι μετά και τις τελευταίες εξελίξεις ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μπει σε κρίσιμη φάση. Είναι επίσης αυτονόητο, για όσους έχουν την παραμικρή σχέση με το εγχείρημα αυτό, ότι η οργανωτική (ανα)συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι σήμερα πιο αναγκαία από ποτέ.
Το οργανωτικό θέμα δεν είναι –τουλάχιστον για τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ– κάτι δευτερεύον. Είναι ένα ζήτημα κατεξοχήν πολιτικό, αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να υπερβεί τα στενά όρια μιας εκλογικής συμμαχίας και να μετατραπεί σε μια σοβαρή ελπίδα για ανασυγκρότηση της Αριστεράς και αντεπίθεση του κινήματος.
Χρειάζονται, λοιπόν, νέες δομές και νέες διαδικασίες. Δομές και διαδικασίες που θα χωράνε τόσο μέλη συνιστωσών και συνιστώσες ως σύνολα, με την αυτοτελή της δράση όποια το επιθυμεί, όσο και τους λεγόμενους ανένταχτους/ες.
Εν όψει της Πανελλαδικής Σύσκεψης του Οκτωβρίου για τα οργανωτικά θέματα του ΣΥΡΙΖΑ, προτείνουμε ως γενικό πολιτικό/οργανωτικό πλαίσιο τα εξής δέκα σημεία:
- 1. Πρέπει άμεσα να λειτουργήσουν παντού Τοπικές, Κλαδικές και Θεματικές Επιτροπές του ΣΥΡΙΖΑ, με μέλη, ανοιχτές και δημοκρατικές διαδικασίες, ανάδειξη οργάνων και διαύλους αμφίδρομης επαφής με τα κεντρικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Το πώς (το πώς, όχι το αν) θα εξασφαλιστούν στοιχειώδεις κανόνες πλουραλισμού, ισοτιμίας και δημοκρατίας (ποσοστώσεις, ψηφοφορίες, εκλογές κ.λπ.) είναι προς συζήτηση.
- 2. Μεταφορά του κέντρου βάρους των αποφάσεων στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Ουσιαστικοποίηση και θεσμοποίηση της συλλογικής λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ. Τακτική λειτουργία των «ενδιάμεσων» οργάνων μεταξύ Τοπικής Επιτροπής και Γραμματείας. Τα όργανα αυτά αντιμετωπίζουν όλα τα μείζονα πολιτικά ζητήματα του ΣΥΡΙΖΑ και σε αυτά λογοδοτεί η Γραμματεία. Όχι στα κλειστά διευθυντήρια και στα αρχηγικά/προσωποκεντρικά σχήματα.
- 3. Ενιαία κέντρα αποφάσεων. Αναβάθμιση των κοινών λειτουργιών Κ.Ο. και Γραμματείας και άμεση ουσιαστική και μόνιμη σύνδεση των δύο οργάνων.
- 4. Λειτουργία της Κ.Ο. και της ευρωβουλευτικής ομάδας σε συριζικό/πλουραλιστικό πλαίσιο.
- 5. Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Επιτέλους, πλουραλιστική εκπροσώπηση στα ΜΜΕ.
- 6. Έντυπο του ΣΥΡΙΖΑ.
- 7. Ενίσχυση της Οργανωτικής Επιτροπής, που συντονίζει τη δράση των Τοπικών και παρακολουθεί την εφαρμογή των αποφάσεων των Πανελλαδικών.
- 8. «Συριζική» ρύθμιση των οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση τις ανάγκες του εγχειρήματος. Δημιουργία πραγματικού και ισχυρού ταμείου του ΣΥΡΙΖΑ.
- 9. Θεσμοί εναλλαγής στα όργανα και σε καίριες θέσεις.
Κάποια από τα παραπάνω έχουν αποφασιστεί επανειλημμένα αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί, ενδεικτικό μιας ορισμένης «
διαπαραταξιακής» (ή, ακόμα χειρότερα) ηγεμονικής αντίληψης που κυριαρχεί συχνά στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι προφανές ότι από πουθενά δεν προκύπτει (δεν έχει τεθεί, άλλωστε) ότι τέτοιες ριζικές αλλαγές στον ΣΥΡΙΖΑ οδηγούν σε ενιαίο κόμμα, σε διάλυση των συνιστωσών κ.λπ.
Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει πληγωμένος, από ένα κακό αποτέλεσμα και από μια
καταστροφική διαχείριση του αποτελέσματος αυτού. Αυτός ο κόσμος, τόσο μέλη των συνιστωσών όσο και «ανένταχτοι/ες», ο κόσμος που το προηγούμενο διάστημα έδωσε μια μεγάλη μάχη, αυτός είναι που αρνείται να γυρίσουμε πίσω, αυτός είναι που «επιβάλλει» το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει, ενάντια σε ηγεμονισμούς, ενάντια σε κομματικές αναδιπλώσεις, ενάντια σε υποχωρήσεις μπροστά στις πιέσεις του συστήματος. Ας τον ακούσουμε, ας το ρισκάρουμε.
ΔΕΑ, ΚΟΕ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ΡΟΖΑ
Τι ΣΥΡΙΖΑ χρειαζόμαστε και πώς θα τον πετύχουμε
H περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμη για το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκτιμήσεις και προτάσεις που ακολουθούν, αποτελούν μια προσπάθεια συμβολής στο ξεπέρασμα της κρίσης και στη συνέχιση μιας πορείας ενός ΣΥΡΙΖΑ, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των εργαζομένων, της κοινωνικής Αριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι παιδί μιας ανάγκης βαθύτερης από τους σχεδιασμούς των όποιων επιτελείων κομμάτων και οργανώσεων, μιας ανάγκης ισχυρότερης από τις σκοπιμότητες της στιγμής και των συσχετισμών. Εκφράζει την ανάγκη να καλυφθεί ένα πραγματικό κενό στην ελληνική κοινωνία: να αποκτήσει οντότητα, μορφή και σχήμα, φωνή, λόγο και πράξη, υπολογίσιμη και βιώσιμη πολιτική παρουσία, η κοινωνική και πολιτική Αριστερά. Να αποτελέσει η σημερινή Αριστερά –μέσα από τη διαφορετικότητά της– μια πρωταγωνιστική, ανεξάρτητη από τον δικομματισμό, πολιτική και κοινωνική δύναμη. Να μπορέσει να συσπειρώσει και να εκφράσει, να δώσει υπόσταση στο δυναμικό της διάσπαρτης κοινωνικής Αριστεράς, των «ανένταχτων» –μη οργανωμένων σε κόμματα και οργανώσεις– και των νέων που δίνουν το παρών σε όλους τους μικρούς και μεγάλους αγώνες.
Η σημερινή κατάσταση που βιώνει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι αποτέλεσμα επιλογών που έγιναν, επιθέσεων και πολέμου που του έγινε, φυσιογνωμίας που δεν αποκτήθηκε ή ήταν θολή, ευκαιριών που δεν αξιοποιήθηκαν και λαθεμένων αντιλήψεων για την πολιτική και την επικοινωνία στις σύγχρονες συνθήκες.
Απ’ αυτή την άποψη, το «όλα από την αρχή» δεν μας αφορά. «Κάποια» δεν μπορούν να συζητηθούν από την αρχή. Είναι τα κοινά συμφωνημένα για το τι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, από τι αποτελείται, ο ρόλος των συνιστωσών του, ο πολιτικός του προσανατολισμός και η στόχευση, η σχέση του με το σύστημα, τον δικομματισμό και την κεντροαριστερά, η πάγια προσπάθεια για τη συσπείρωση ολόκληρης της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Στη βάση αυτή, ας μας επιτραπούν ορισμένες εκτιμήσεις και συμπεράσματα:
Το εκλογικό αποτέλεσμαΤο άσχημο εκλογικό αποτέλεσμα (μιλάμε για μια ήττα που μπορεί να αντιστραφεί αν αναλυθεί σωστά και βγουν χρήσιμα συμπεράσματα) οφείλεται, κυρίως, στο ότι:
• Το ζήτημα της καπιταλιστικής κρίσης δεν προβλήθηκε και δεν εστιάστηκε, όσο έπρεπε και απαιτούσαν οι καιροί, ως κεντρικός άξονας παρέμβασης, ως η κεντρική πολιτική ατζέντα, γύρω από την οποία η ριζοσπαστική Αριστερά έχει προτάσεις και λύσεις για τον κόσμο της εργασίας. Η κεντρικότητα της κρίσης χάθηκε και δεν φάνηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ως ο «πολιτικός οργανισμός» που παλεύει ενάντια στην κρίση και τις συνέπειές της.
• Δεν κατορθώσαμε, την προεκλογική περίοδο, να βάλουμε στην ατζέντα της πολιτικής «συζήτησης» τι γίνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και ειδικά στην ευρωπαϊκή Αριστερά, σχετικά με την κρίση. Και υπήρχαν πολλά που θα μπορούσαμε να προβάλουμε σαν συντονισμένη πανευρωπαϊκή απάντηση των εργαζομένων απέναντι στην κρίση.Οι θέσεις και οι προτάσεις μας για την ΕΕ που με τόσο κόπο διατυπώθηκαν, αγνοήθηκαν και συχνά συκοφαντήθηκαν.
• Δεν διαφοροποιηθήκαμε από τα υπόλοιπα κόμματα και δεν καταγραφήκαμε σαν κάτι διαφορετικό ποιοτικά, αν και η σύνθεση του ψηφοδελτίου μάς έδινε αυτή τη δυνατότητα. Η εικόνα «όλοι ίδιοι είναι» συμπεριλάμβανε και εμάς και δυνητικά ψηφοφόροι μας προτίμησαν το μπάνιο ή την αποχή και δεν έβλεπαν γιατί να μας προτιμήσουν.
• Οι θετικές εναλλακτικές προτάσεις που επεξεργαστήκαμε (15 σημεία, πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ, προτάσεις της Κ.Ο. κ.λπ.) και κυρίως οι αγώνες και οι αντιστάσεις, που ενισχύσαμε το προηγούμενο διάστημα, δεν μπόρεσαν να αξιοποιηθούν.
• Η επικοινωνιακή μας καμπάνια, εξαιτίας των παραπάνω, αλλά και μιας ευφορίας που στηριζόταν σε δημοσκοπικά και όχι πραγματικά δεδομένα, ήταν άνευρη, όχι διακριτή, χαλαρή, δεν στόχευε στην ανάδειξη των προβλημάτων του κόσμου της εργασίας και στην ανάγκη μιας άλλης πολιτικής.
• Δεν αξιοποιήθηκαν όλα τα στελέχη, δεν υπήρχε ένας σχεδιασμός για την αξιοποίηση και τον πολλαπλασιασμό των δυνάμεών μας, ούτε και σχέδιο για τα αδύναμα σημεία, που χρειάζονταν ενίσχυση. Η εκλογική επιτροπή δεν μπόρεσε να παίξει το ρόλο της, ενώ προβλήματα που δεν επιλύθηκαν στο προηγούμενο διάστημα, μπήκαν με σφοδρότητα να λυθούν κατά την προεκλογική περίοδο.
Περιοριζόμαστε σε αυτά που θεωρούμε κομβικά. Θα μπορούσαν να προστεθούν και άλλα. Όμως δεν είναι της παρούσης και εξάλλου οι συνιστώσες έχουν ήδη περιγράψει και άλλες πλευρές.
Η μήτρα της κρίσης του ΣΥΡΙΖΑΑν όμως θέλουμε να ψάξουμε λίγο για τη μήτρα της σημερινής κρίσης θα οδηγηθούμε αναγκαστικά στην 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Στη μη εφαρμογή των αποφάσεών της και βεβαίως στη μη αξιοποίηση της μεγάλης «ζήτησης για ΣΥΡΙΖΑ» που υπήρχε τότε στην κοινωνία. Στην ουσία, με διάφορα προσχήματα, μπλοκαρίστηκε η εφαρμογή των αποφάσεων αυτών από τη μεγαλύτερη συνιστώσα που και τότε προτιμούσε έναν ΣΥΡΙΖΑ-εκλογική ομπρέλα. Η μη εφαρμογή των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ σήμαινε στην πράξη μπλοκάρισμα των όρων πολιτικής συγκρότησης και λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι παλίνδρομες κινήσεις, οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις, η εξαγγελία πολιτικών προτάσεων χωρίς προηγούμενη συνεννόηση, η ακύρωση στην πράξη μιας πλουραλιστικής εκπροσώπησης στα ΜΜΕ ήταν η συνέχεια της μη εφαρμογής των αποφάσεων της Συνδιάσκεψης. Έτσι όμως η αυθαιρεσία και ένα καθεστώς μονομερών επιλογών στις σχέσεις μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, εμπεδώνονταν, γεννώντας απογοήτευση και αποστράτευση.
Και σήμερα;Σήμερα είναι αναγνωρισμένη η κρίση φυσιογνωμίας και η κρίση προοπτικής ενός σχήματος, που έχει ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά εγχειρήματος κοινής δράσης και πολιτικής συνεργασίας, αλλά ουσιαστικά λειτουργεί περισσότερο σαν ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και όχι σαν ΣΥΡΙΖΑ μετωπικός ή συνεργατικός πολιτικός οργανισμός της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Η «εκφώνηση» του εγχειρήματος και οι προσδοκίες του κόσμου της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς κάνουν λόγο για έναν ΣΥΡΙΖΑ που αποτέλεσε τη «μεγαλύτερη πολιτική καινοτομία που εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία 20 χρόνια». Η πραγματικότητα όμως, ο «υπαρκτός ΣΥΡΙΖΑ», κουτσουρεύτηκε, εμποδίστηκε να ψηλώσει και να ριζώσει, γιατί αυτό θα ξεπερνούσε κατά πολύ συνήθειες, πρακτικές και θα τάραζε τα λιμνάζοντα νερά της πολιτικής ζωής. Έτσι φτάσαμε σε μια κρίση, σε έναν ή πολλούς κόμπους που πρέπει να επιλυθούν τώρα.
Η ανώμαλη προσγείωση που έγινε με το εκλογικό αποτέλεσμα και η κρίση που εμφανίστηκε μετεκλογικά, μπορούν, ίσως, να αποτελέσουν την τελευταία ευκαιρία να λυθούν πραγματικά ορισμένα ζητήματα –πολιτικά και οργανωτικά– που να επιτρέψουν τη συνέχιση, με κάποιους όρους, του εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Η ίδια η πραγματικότητα τα τελευταία δύο χρόνια ήταν απλόχερη και μας παρουσίασε δύο-τρεις πολύ μεγάλες «ευκαιρίες», αλλά εμείς φανήκαμε μίζεροι και αδύναμοι να τις αξιοποιήσουμε. Μπροστά μας έχουμε την τελευταία, μάλλον, ευκαιρία: Ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ο πολιτικός οργανισμός, που αντιπαλεύει την κρίση, ενώνει τον κόσμο που πλήττεται από την κρίση, ανοίγει έναν δρόμο για την Αριστερά. Ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ το απαιτεί, θέλει και μπορεί. Ο πολιτικός ΣΥΡΙΖΑ θα θελήσει; Και θα καταφέρει να αντιστοιχηθεί μ’ αυτή τη λαϊκή απαίτηση;
Η μη αναγνώριση των αιτιών της κρίσης, η προσκόλληση σε ένα σχήμα που έχει ήδη ξεπεραστεί από τη ζωή, η φοβερή διάσταση λόγων και έργων σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ («Ο ΣΥΡΙΖΑ στρατηγική επιλογή» χωρίς να το εννοούμε) και η εμμονή σε μια εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ όπου τα μονοπώλια και τα προνόμια της μεγαλύτερης συνιστώσας είναι θέσφατο, οδηγεί αντικειμενικά σε κλιμάκωση της κρίσης. Ιδιαίτερα όταν μια ηγεσία αρνείται ουσιαστικά να πάρει τις ευθύνες της για μια εκλογική αποτυχία, ενώ, ταυτόχρονα, κάνει επιλογές και συνεργασίες ή ανέχεται φωνές στο εσωτερικό του χώρου της, που είτε βάλλουν ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ είτε τον βλέπουν σαν την «παράταξη» με την οποία κατεβαίνουν στις εκλογές.
Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι θυμωμένος με όσους, τόσο προεκλογικά, όσο και μετεκλογικά, δηλώνουν με κάθε ευκαιρία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ που γνωρίσαμε (και θέλουμε) είναι ένα αριστερίστικο κατόρθωμα, που ακυρώνει βασικά χαρακτηριστικά της ανανεωτικής Αριστεράς. Οι ισχυρισμοί δεν σκύβουν καθόλου στα κείμενα και στις διακηρύξεις μας, όπου πουθενά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ορίζεται ως συνέχεια ή ενότητα της «ανανεωτικής» Αριστεράς, γιατί τότε θα όφειλαν να αναφέρονται και όλες οι άλλες εκδοχές Αριστεράς που στεγάζονται στο εγχείρημα. Αντίθετα, το πρωτότυπο του εγχειρήματος, συνδέεται με το «ριζοσπαστική», που εκφράζει την προοπτική της συσπείρωσης όλων των γνωστών ρευμάτων, ιδεολογικών και πολιτικών, της κομμουνιστικής Αριστεράς, αλλά και άλλων προοδευτικών αριστερών δυνάμεων. Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε στις αναφορές και τους φόβους για τη δημιουργία «νέου κόμματος» που επιστρατεύεται, ώστε να μην αποκτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ στοιχειώδη λειτουργία και συγκρότηση. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα θυμωμένος, που βλέπει να στήνονται ειδύλλια, χωρίς να μπαίνουν όροι και κανόνες λειτουργίας απέναντι στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, που με σεβασμό στην όποια ιδιαίτερη άποψη, θα υποχρεώνουν, ταυτόχρονα, όλους να σέβονται και να εφαρμόζουν τις κοινές θέσεις και προτάσεις του κοινού εγχειρήματός μας. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ φοβάται ότι αυτοί οι συμβιβασμοί στηρίζονται σε μιαν ακόμα πιο αφυδατωμένη μορφή ύπαρξης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ξένοι προς την κουλτούρα και την πολιτική ηθική της Αριστεράς, και δικαιολογημένα ανησυχεί. Κάθε απομάκρυνση από την αφετηριακή συνάντηση με κύριο κανόνα την ισοτιμία χωρίς ηγεμονισμούς δημιουργεί επικίνδυνα ρήγματα στο εγχείρημα.
Χρειάζεται, επίσης, να σημειωθεί ότι όλα αυτά εξελίσσονται σε συνθήκες που χρειάζονται γενναίες και τολμηρές αποφάσεις για την αντιστροφή του άσχημου κλίματος και το ξεπέρασμα της κρίσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκαίος στην ελληνική κοινωνία, όταν είναι ζωντανός, κινηματικός, οραματικός, όταν γεννάει και γονιμοποιεί ιδέες και πράξη που μετασχηματίζουν την πραγματικότητα και τους συσχετισμούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώνεται και ζαρώνει, διαλύεται, όταν χρησιμοποιείται σαν όχημα εκλογικής διάσωσης και μόνο. Ο επιστρατευμένος «κομματικός πατριωτισμός» είναι αδιέξοδος, αλλά και ανίκανος να ξεπεράσει την κρίση, γιατί αποκόβεται από την πραγματικότητα και τις λαϊκές ανάγκες. Ο πατριωτισμός αυτός είναι τέκνο των μηχανισμών και των φιλοδοξιών και όχι τμήμα ενός πολιτικού σχεδίου. Είναι σχεδία διάσωσης σε ταραγμένα νερά, που οι επιβάτες της δεν φέρουν σωσίβια, νομίζοντας ότι διευθύνουν ένα ασφαλές υπερωκεάνιο.
Κατά την άποψή μας ούτε η σχεδία ούτε το όποιο πλοιάριο πρέπει να βουλιάξουν. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα που έχουμε. Όσοι θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απλά η μαζική οργάνωση του κόμματός τους υπονομεύουν ουσιαστικά το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κεντρικότητα της κρίσηςΞεκινάμε από το θέμα της πολιτικής γραμμής και της εξωστρεφούς δραστηριότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα για το ξεπέρασμα της άσχημης κατάστασης, για την ανασυγκρότησή του.
Το κεντρικό ερώτημα παγκόσμια, ευρωπαϊκά, ελλαδικά είναι σε ποια κατεύθυνση θα οδηγήσει τον πολιτικό άξονα η κρίση. Αριστερά ή δεξιά;
Το πρόβλημα για την Αριστερά είναι η πολιτική της ταυτότητα, η κοινωνική της απεύθυνση και ο κεντρικός πολιτικός στόχος στη σημερινή εποχή της κρίσης.
Να εμφανιστεί και να είναι πραγματικά η Αριστερά, ο μόνος πολιτικός οργανισμός, που παλεύει ενάντια στις συνέπειες της κρίσης, που ενώνει το λαό και οργανώνει την αντίστασή του, που ο κεντρικός πολιτικός της στόχος είναι ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα.
Να χτίσουμε το κοινωνικό μέτωπο που θα ενώνει τα τμήματα του λαού που πληρώνουν τις συνέπειες της κρίσης και θα δημιουργεί τους όρους αντίστασής του.
Να σκεφτόμαστε διαρκώς πως χρειάζεται ενότητα λόγων και πράξης. Να ενώνουμε σε επίπεδο συνοικίας και πόλης, σε επίπεδο χώρων και κλάδων εργασίας τους άνεργους, τους απολυμένους, τους μικρομεσαίους, τους εργαζόμενους, τους νέους και τις γυναίκες. Να συγκροτούμε παντού μέτωπα, επιτροπές αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, μέτωπα δικαιωμάτων, παιδείας, πολιτισμού περιβάλλοντος κ.λπ.
Η ενότητα στη δράση, η ενότητα της Αριστεράς σήμερα είναι πιο αναγκαία από χθες. Μια ενότητα που θα οξυγονώσει την Αριστερά, που θα της αυξήσει τα ακροατήρια, που θα δημιουργήσει ευκαιρίες και δυνατότητες. Που θα κάνει την Αριστερά το αντίπαλο δέος του συστήματος, την Αριστερά εκφραστή και εκπρόσωπο των λαϊκών στρωμάτων που δέχονται τις συνέπειες της κρίσης.
Αν η κρίση μας οδηγεί σε ένα άλλο πολιτικό σύστημα, τότε ο σημαντικότερος πολιτικός αγώνας είναι η επιλογή και η προβολή του από την πλευρά της Αριστεράς, άρα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Η καθημερινή της ατζέντα, η καθημερινή κοινωνική της δράση πρέπει να επικεντρώνει στα βασικά προβλήματα που απασχολούν τους συνηθισμένους ανθρώπους και τις «επικίνδυνες τάξεις» κατά τον Μαρξ.
Πρέπει να ξαναδημιουργηθούν οι δεσμοί μέσα στους χώρους δουλειάς, μέσα στην πόλη, με αυτούς τους συνηθισμένους ανθρώπους που σήμερα ψηφίζουν ΛΑΟΣ, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Δεν μπορεί να μας συγκινεί, κυρίως, η μεταμοντέρνα έκδοση και εκδοχή της Αριστεράς που αντικαθιστά την πολιτική με την επικοινωνία, το κίνημα με την εικόνα, την πολιτική δουλειά με τον ακτιβισμό, που περισπάται σε δευτερεύοντα ζητήματα, απότοκα των βασικών αντιθέσεων, σοβαρά μεν αλλά σήμερα κάπως δευτερεύοντα και χωρίς δυνατότητα αντιπαράθεσης και ενότητας με τον κύριο όγκο των λαϊκών στρωμάτων, που πλήττονται καίρια σ’ όλα τα βασικά δικαιώματα και κατακτήσεις και βιώνουν στο πετσί τους τον βάρβαρο και απάνθρωπο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τις πολιτικές του.
Η ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑΣε κεντρικό πολιτικό επίπεδο η Αριστερά με τις θετικές προτάσεις και τον λόγο της προβάλλει ως βασική δύναμη μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας και επιδιώκει λύσεις, μεταρρυθμίσεις, αλλαγές που να ανοίγουν το δρόμο σε μια μεγάλη αλλαγή και όχι να μετατρέπεται σε συμπληρωματική δύναμη του δικομματισμού. Ο αγώνας ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και το δικομματισμό στην Ελλάδα περνά μέσα από την ενίσχυση του ρόλου της Αριστεράς, μέσα από την κοινή της δράση, μέσα από τη συσπείρωση δυνάμεων σε ένα μεγάλο λαϊκό ρεύμα-μέτωπο. Η τακτική για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού στόχου πρέπει να είναι ευέλικτη, πλούσια, και κυρίως να στέλνει τα σωστά μηνύματα για το τι θέλουμε να κάνουμε, έχοντας σταθερό αριστερό προσανατολισμό. Να μας ανοίγει δρόμο για τον στρατηγικό στόχο και να μην «δουλεύει» για άλλες δυνάμεις.
Επομένως ο ΣΥΡΙΖΑ ορίζεται με αυτήν την ταυτότητα και φυσιογνωμία και εκπονεί έναν σχεδιασμό συγκρότησης και παρέμβασης με βάση αυτήν την αξιολόγηση και πλαίσιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται τώρα, μετά από μια εκλογική ήττα που δημιούργησε πολλές αναταράξεις, μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Ή να συνεχίσει όπως ήταν μέχρι πριν ή να αλλάξει. Αλλαγές που θα θερμάνουν τον κόσμο που έχουμε απογοητεύσει, αλλαγές που θα σημάνουν πολιτική υπέρβαση μηχανισμών και γραφειοκρατίας, αλλαγές που θα ενισχύουν στη λαϊκή συνείδηση τον αριστερό, ριζοσπαστικό προσανατολισμό του, αλλαγές που θα αυξάνουν τη συλλογικότητα και τη δημοκρατία, δηλαδή την ουσιαστική συμμετοχή. Αλλαγές που θα τερματίζουν τα δύο πρόσωπα, που το ένα ακυρώνει το άλλο, την ίδια στιγμή που πρέπει στο εσωτερικό του να ακούγονται όλες οι φωνές.
Είναι αναγκαία η ενοποίηση των διάφορων κέντρων λήψης αποφάσεων, έτσι ώστε η Κεντρική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ να ανταποκρίνεται συνθετικά στα θέματα πολιτικής γραμμής και τακτικής της κάθε περιόδου. Τέτοια που να προσανατολίζει, να συνενώνει, να συντονίζει τον πολιτικό και κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ στις δύσκολες και αντιφατικές συνθήκες που δημιουργούνται.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναβαπτιστεί πρώτα και κύρια μέσα στον κόσμο του. Να τον ακούσει καλά και να αντιστοιχηθεί με τις επιθυμίες του. Επιθυμία του είναι να μην έχουμε δύο φωνές. Επιθυμία του είναι μια πολιτική γραμμή που να τον φέρνει σε επαφή με τους συνηθισμένους ανθρώπους και τις «επικίνδυνες τάξεις». Επιθυμία του είναι η πολιτική του στράτευση.
Γι’ αυτό και στο οργανωτικό ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα έχει εξελιχτεί σε πολιτικό, πρέπει να εξασφαλιστεί η εφαρμογή όλων των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης και ταυτόχρονα να προωθήσουμε στα πλαίσια της Οργανωτικής Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Οκτώβρη ιδέες όπως:
- • Συλλογική, ενιαία, αποτελεσματική πολιτική διεύθυνση (επεξεργασία γραμμής). Η Γραμματεία και Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή να είναι ο τόπος όπου γίνεται η επεξεργασία, η εκπόνηση, ο έλεγχος και παίρνονται οι αποφάσεις για τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα. Δεν μπορεί να συνεχιστεί η κατάσταση να εκφωνείται η πολιτική γραμμή από κορυφαίους παράγοντες χωρίς συνεννόηση και συζήτηση.
- • Συστήνεται μια επιτροπή εργασίας με περιεχόμενο την επεξεργασία και την πρόταση προς την Γραμματεία πολιτικής γραμμής και τακτικής. Η επιτροπή αυτή αποτελείται από μέλη της Γραμματείας και της Κοινοβουλευτικής ομάδας.
- • Ενιαία πανελλαδική λειτουργία, όχι ενιαίο κόμμα σήμερα, αλλά διπλές εντάξεις, κάρτα μέλους.
- • Θητείες σε όλα τα όργανα, Συνδιασκέψεις και Σώματα.
- • Επικύρωση από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη των Κεντρικών Οργάνων (Κεντρική Γραμματεία, Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή).
- • Ενιαία έκφραση προς τα έξω (τύπος, επικοινωνία, κ.λπ.), με Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και επίσημο εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ.
- • Περιοδικό μηνιαίο, θεματολογικό με τις πολιτικές απόψεις και τις αντιπαραθέσεις.
- • Όλες οι επιτροπές του ΣΥΡΙΖΑ συγκροτούνται, να λειτουργούν κανονικά και να οργανώνουν την εξωστρεφή δραστηριότητα σε κεντρικά θέματα σύμφωνα με τις αποφάσεις των τοπικών Συνελεύσεων, τις εισηγήσεις της Γραμματείας και το υλικό που πρέπει να βγαίνει.
Είμαστε ανοιχτοί σε όποιες προτάσεις και ιδέες μπορούν να δυναμώσουν πραγματικά τον ΣΥΡΙΖΑ, να δώσουν πνοή στο εγχείρημά του, να θέσουν κανόνες στο τρόπο λειτουργίας και δράσης του, ώστε να είναι αποτελεσματικός, ρεαλιστικός, κοινωνικός και πολιτικός. Στα πλαίσια της Οργανωτικής Συνδιάσκεψης μπορούμε να ανταλλάξουμε σκέψεις και ιδέες για να προχωρήσει –χωρίς αποκλεισμούς– η «μεγαλύτερη πολιτική καινοτομία που εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία 20 χρόνια».
Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να ανακατέψουμε τα χαρτιά με τρόπο που να κάνουμε γρήγορα βήματα μπροστά.
ΔΕΑ, Ενεργοί Πολίτες, ΚΕΔΑ, ΚΟΕ, Οικοσοσιαλιστές, Μαρία Φραγκιαδάκη, (μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ)