ΣΥΡΙΖΑ: Το ποτάμι δεν γυρνάει πίσω...

Το 1923 κυκλοφόρησε αυτή η αφίσα με θέμα τις «σοσιαλιστικές» πιπίλες! Το σύνθημα που γράφει καταδεικνύει την υπεροχή τους απέναντι στις καπιταλιστικές πιπίλες: Καλύτερες πιπίλες δεν υπήρχαν, δεν υπάρχουν Τις πιπιλάνε όλοι μέχρι να γεράσουν... Αφιερωμένη εξαιρετικά στα τα μέλη της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και στον πρόεδρο του ΣΥΝ για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.

Κόντρα στο ρεύμα της κατήφειας που επικρατεί στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ, παραμένουμε αισιόδοξοι για το μέλλον του. Είναι ιστορική αναγκαιότητα για την αριστερά η μετεξέλιξή του ΣΥΡΙΖΑ στον σύγχρονο πολιτικό φορέα της. Προς αυτή την κατεύθυνση, η “πράξη” έχει προηγηθεί της “θεωρίας”. Οι κοινές κατακτήσεις, όπως αυτές έχουν καταγραφεί στην μέχρι σήμερα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, συγκροτούν μια νέα πραγματικότητα που δεν έχουμε ακόμα αντιληφθεί όλες τις διαστάσεις της. Η συνειδητοποίηση αυτής της κατάστασης τρομάζει τον σκληρό καθοδηγητικό πυρήνα που συγκροτεί τους μηχανισμούς αναπαραγωγής των επί μέρους συνιστωσών του: Σήμερα όλοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν πλέον να υπάρχουν ως αυτοτελείς πολιτικοί μηχανισμοί με τους όρους που υπήρχαν πριν από το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Το μέλλον τους έχει συνδεθεί άρρηκτα με την δική του πορεία. Το πρόβλημα εμφανίζεται πιό έντονο για όσους ξεκίνησαν την σχέση τους με ΣΥΡΙΖΑ ως συνεύρεση μιας νύχτας, αλλά τελικά βρέθηκαν χωρίς να το καταλάβουν παντρεμένοι μαζί του. Γι αυτό, εξακολουθούν να αντιστέκονται στους αναγκαίους μετασχηματισμούς. Ο “γάμος” όμως έχει ήδη γίνει.

Η μόνη δυνατότητα λοιπόν που τους έχει απομείνει - αν θέλουν να επιβιώσουν - είναι να αναζητήσουν εκείνους τους συμβιβασμούς ώστε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα με τον πιο ανώδυνο τρόπο. Με αυτούς τους όρους το ζήτημα δεν μπορεί να διευθετηθεί στα πλαίσια ενός πολιτικού διάλογου. Αντίθετα οι αναγκαίοι συμβιβασμοί θα γίνουν πάνω σε αντιθέσεις που έχουν ιδεολογικοποιηθεί. Είναι αποκαλυπτικό το δίπολο πάνω στο οποίο πολώνεται ο “διάλογος” που διεξάγεται την μετεκλογική περίοδο στον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως στον ΣΥΝ, στον οποίο έχει εσωτερικευθεί με ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό τρόπο. Σχεδόν όλοι δηλώνουν σήμερα ότι επιθυμούν ταυτόχρονα δυο αντιφατικά πράγματα:

1. Να γίνει ΣΥΡΙΖΑ όλων των μελών του, ο οποίος θα συγκροτηθεί και θα λειτουργεί με δημοκρατικές διαδικασίες.
2. Όμως σε καμία περίπτωση αυτό δεν θα σημαίνει ότι γίνεται ενιαίος πολιτικός φορέας και ότι θα διαλυθούν οι πολιτικές συνιστώσες που συναποτελούν το εγχείρημα.

Το δίπολο αυτό συγκροτεί τα νέα “κατά συνθήκη ψεύδη” που θα προσδιορίσουν την καινούργια συμβατική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα κανένας δεν τολμά να εκφράσει συγκεκριμένες οργανωτικές προτάσεις, γιατί τότε αναδεικνύεται ο αντιφατικός χαρακτήρας αυτού του δίπολου. Η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στον 1ο όρο, που αφορά τον εκδημοκρατισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Ο 2ος όρος απλώς περιγράφει και συντηρεί την υπάρχουσα κατάσταση. Αν λοιπόν εκπληρωθεί ο 1ος όρος, τότε:

• Ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει πλέον ενιαίος πολιτικός φορέας. Σήμερα απουσιάζει από αυτόν οποιαδήποτε δημοκρατική διαδικασία. Δυστυχώς οι μηχανισμοί που έχουν τέτοιες δομές, όπως ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, δεν δύνανται να εκδημοκρατιστούν. Όπως δεν εκδημοκρατίστηκε η χούντα με την “φιλελευθεροποίηση” του Μαρκεζίνη. Εκεί ακριβώς βρίσκεται το κύριο εμπόδιο στην μετεξέλιξή του. Δεν μπορεί να γίνει κανένας εκδημοκρατισμός με το “σταγονόμετρο”, όπως φαντάζονται ορισμένοι σύντροφοι από την ηγεσία του ΣΥΝ. Θεωρούμε ως προφανές ότι, από την στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ αποκτήσει μέλη με “κόκκινη” κάρτα που θα μπορούν να ψηφίζουν, όπως έχει δηλώσει ο σ. Αλαβάνος, τότε το ζήτημα θα έχει λήξει...

• Αν αποδοθούν κάποια στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα στα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αυτά τα δικαιώματα δεν μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που παρέχει η αστική δημοκρατία στο τελευταίο μέλος οποιοδήποτε συνδικάτου ή πολιτιστικού συλλόγου: Να έχουν το δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται στα όργανα και να αποφασίζουν με την αρχή της πλειοψηφίας. Όμως αυτά τα “αστικά” δημοκρατικά δικαιώματα, αρκούν για να συγκροτηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίος πολιτικός φορέας. Εξάλλου, ήδη έχει καταδειχθεί ότι οι τοπικές και θεματικές οργανώσεις του, μόνον με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες μπορεί να αποκτήσουν ζωή και ύπαρξη. Αλλιώς δεν μπορούν να υπάρξουν...

• Γιατί να το κρύψουμε άλλωστε, αυτός ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ανταγωνιστικός με τις συνιστώσες του. Η αντίθεση αυτή δεν μπορεί να λυθεί σήμερα. Θα λυθεί στην πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, είτε θα διαλυθεί, είτε θα προχωρήσει ως ενωτικό εγχείρημα και τότε θα απορροφήσει τις συνιστώσες του. Η πρόταση για “διπλή ένταξη”, αντιμετωπίζει με πολιτικό και όχι οργανωτικό τρόπο αυτή την αντιφατική πολιτική πραγματικότητα που ενυπάρχει σήμερα στην πολιτική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ: Δεν την συγκαλύπτει και δεν την υποτάσσει σε προειλημμένες αποφάσεις. Μετά από κάποιο καιρό, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώσει να αποκτήσει εκείνα τα πολιτικά χαρακτηριστικά που θα καθιστούν πλέον άχρηστη την ύπαρξη τους ως ξεχωριστών πολιτικών μορφωμάτων, τότε θα εξαλειφθεί πρακτικά και αυτή η αντίθεση.

Αυτό τον καιρό έχει επανέλθει στο προσκήνιο, με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, το θέμα της ΕΔΑ. Τι ήταν τελικά η ΕΔΑ; Τα πράγματα στο κεφάλια των ανθρώπων, ακόμα και αυτών που πρωταγωνιστούν σε τέτοια εγχειρήματα, δεν γίνονται αντιληπτά με τον ίδιο τρόπο. Αποκαλυπτικό της διαφορετικής εικόνας που είχαν για την ΕΔΑ ιστορικά στελέχη της αριστεράς εκείνης της εποχής, είναι το παρακάτω απόσπασμα από την αφήγηση ενός παλιού αγωνιστή:

Τον Οκτώβριο του 1957 αντιπροσωπεία της ΕΔΑ έφτασε στη Σοβιετική Ένωση για να παραστεί στον εορτασμό των 40 χρόνων από την μπολσεβίκικη Επανάσταση. Οι ηγέτες του ΚΚΕ, μετά το 1956, ο Κολιγιάννης και ο Παρτσαλίδης ζήτησαν από τον Γλέζο να τους συνοδεύσει σε μια συνάντηση που θα πραγματοποιούσαν στη Μόσχα με το γενικό γραμματέα του Κ.Κ. Ιταλίας Παλμίρο Τολιάτι. Όπως παρατηρεί ο Γλέζος το μοναδικό θέμα που «ήθελε να συζητήσουμε» ο Τολιάτι ήταν η ΕΔΑ.

• Ο Κολιγιάννης υποστήριξε ότι η ΕΔΑ είναι η νόμιμη έκφραση του ΚΚΕ.
• Ο Παρτσαλίδης υποστήριξε την άποψη ότι η ΕΔΑ είναι αυτό το καινούργιο που πλάθεται μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα και που εκφράστηκε αργότερα από το Κ.Κ. Ιταλίας, το Κ.Κ. Γαλλίας κ.ά.
• Ο Γλέζος διατύπωσε μια τρίτη άποψη λέγοντας ότι η ΕΔΑ εκφράζει την ενότητα κομμουνιστών και σοσιαλιστών κάθε απόχρωσης.
• Ο Τολιάτι φάνηκε να συμφωνεί με τον Γλέζο, λέγοντας ότι «αυτό που έχετε εσείς δημιουργήσει στην ΕΔΑ είναι και το όνειρο το δικό μας».

Ανεξάρτητα από αυτές τις απόψεις που εξέφραζαν τα παραπάνω ιστορικά στελέχη της αριστεράς, η ΕΔΑ υπήρξε λύση ανάγκης για τους Έλληνες κομμουνιστές, μετά την ήττα του εμφυλίου πολέμου και την κήρυξη εκτός νόμου του ΚΚΕ. Ο κύκλος της έκλεισε οριστικά όταν στη μεταπολίτευση νομιμοποιήθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα. Η ανασύσταση της, που επιχειρήθηκε μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας και παρόλο που συγκέντρωσε στις τάξεις της σημαντικό στελεχικό δυναμικό από το παρελθόν, δεν κατόρθωσε να έχει παρά ελάχιστη επιρροή. Κάπως έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια λύση ανάγκης για την σημερινή Αριστερα, ανεξάρτητα από τους σχεδιασμούς και τις ιδεοληψίες των πρωταγωνιστών του...