Θεσσαλονίκη, Οκτώβριος 2021
Η ενδυνάμωση του φασισμού είναι σύμπτωμα και αποτέλεσμα αδυναμίας των δημοκρατικών αστικών κομμάτων, όχι των σοσιαλιστικών, κομμουνιστικών ή άλλων αριστερών πολιτικών δυνάμεων
Η παροδική και προσωρινή επανενεργοποίηση του ιστοχώρου Μετά την Κρίση, είναι μια μικρή αντίδραση σε φαινόμενα «επιστροφής του αδιανόητου», το οποίο στην πραγματικότητα ήταν πάντα εδώ. Η επαναδραστηριοποίηση ακροδεξιού όχλου, το επεισόδιο και η διαγραφή από την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ του βουλευτή κ. Μπογδάνου, αλλά και η ενεργός επανεμφάνιση πιο σοβαρού πολιτικού που δίνει συχνά αφορμές επαφής με την περίμετρο της Ακροδεξιάς, είναι η μία δυσάρεστη πλευρά. Η άλλη, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τέτοιες «επιστροφές του αδιανόητου» κάποιοι που δεν ανήκουν στην αντιδημοκρατική Δεξιά, π.χ. με το παλαιολιθικής πολιτικής ευφυίας ιδεολόγημα «των δύο άκρων». Στον γκρίζο πίνακα συμμετέχουν και δηλωμένοι αντίπαλοι της Ακροδεξιάς, που βρίσκουν μια ακόμη αφορμή για να ιδεολογήσουν (αντί να ερευνήσουν και να κατανοήσουν), προκειμένου να τονίσουν τις αιώνιες και τοξικές αντιπαλότητες με δυνητικούς φίλους και όχι με βέβαιους αντιπάλους. Τίποτε από όλα αυτά δεν εκπλήττει, ούτε είναι επιστροφές αδιανόητων. Είναι όμως αιώνια επιστροφή και επιστροφή του αιώνια χθεσινού και τίποτε καλό δεν προοιωνίζει για το πολιτικό αύριο στην Ελλάδα.
H υπόθεση ότι για την ενδυνάμωση της Ακροδεξιάς
ευθύνονται (εν όλω ή εν μέρει) οι πολιτικές της Αριστεράς (της σοσιαλδημοκρατικής, της κομμουνιστικής ή άλλης), επειδή γίνονται «κοντόφθαλμες» και χρεωκοπούν, ή επειδή και άλλες Αριστερές θέλουν «να μιμηθούν τη χρεωκοπημένη σοσιαλδημοκρατία», ή αντίθετα, επειδή «ερεθίζουν και εκφοβίζουν» τους αντιπάλους τους (βλ. τη λεγόμενη Διαμάχη των Ιστορικών -
Historikerstreit, στη Γερμανία και αλλού), δεν επαληθεύεται από τα ιστορικά δεδομένα.
Στις ευρωπαϊκές χώρες, ο φασισμός και ο εθνικοσοσιαλισμός του Μεσοπολέμου δεν ενδυναμώθηκαν επειδή η τότε Αριστερά ήταν χρεωκοπημένη, ούτε επειδή η τότε Κομμουνιστική Αριστερά μιμήθηκε την τότε
Σοσιαλδημοκρατία (στην πραγματικότητα έπραξε το αντίθετο), αλλά ούτε επειδή απειλούσε να πορευθεί προς την εξουσία. Με εξαίρεση τη Ρωσία, είχε ήδη υποστεί αποφασιστική ήττα στην έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1914). Στον ταραχώδη ελληνικό Μεσοπόλεμο, ο φασιστικός όχλος που έκαψε την εβραϊκή συνοικία Κάμπελ στη Θεσσαλονίκη το 1931, δεν συγκροτήθηκε ως φασιστικός όχλος επειδή απογοητεύτηκε ή ερεθίστηκε από την τότε Αριστερά. Ούτε, βέβαια, η «Χρυσή Αυγή» κατέκτησε το 10 % σχεδόν των ψήφων την περίοδο 2010-2015, επειδή η ελληνική κοινωνία ήταν τότε απογοητευμένη από την Αριστερά ή τη φοβόταν. Από άλλους - άλλων πολιτικών πλευρών - ήταν απογοητευμένη, και άλλους φοβόταν.
Τα παραδείγματα είναι άπειρα και το δίδαγμα της ιστορίας σαφές: Πάντα η Ακροδεξιά ενισχύεται όταν είναι σε κρίση ένα πολιτικό σύστημα, ιδίως όταν «τρεκλίζει» και «σκοντάφτει» ο αστισμός και τα αστικά κόμματα, όχι τα κόμματα της Αριστεράς, σοσιαλιστικά, κομμουνιστικά ή άλλα.
Και υπάρχει λόγος που έτσι συμβαίνει και όχι αλλιώς. Η Ακροδεξιά, ο ναζισμός, ο φασισμός, έχουν πραγματικά κοινωνικά στηρίγματα, που αναπτύσσονται παράλληλα με ενεργές υλικές προσδοκίες και φόβους, μέσα σε οικογένειες ορισμένων συγκεκριμένων μικρο-μεσοαστικών στρωμάτων και δεν είναι μόνον φαντασιακές-ιδεολογικές «ταυτίσεις με την εξουσία» (Φουκωϊκού τύπου), ούτε είναι συγκροτημένα απλά και μόνον ως «αρνητικές ταυτότητες» (κατά τον Ε. Τραβέρσο). Πάντα εξακολουθεί να υπάρχει, όπως υπήρχε στις πρωτο-νεωτερικές κοινωνίες του 20ού Αιώνα, ένα (μειοψηφικό) ρεύμα που ρέπει προς τον κοινωνικό φασισμό.