...Κληροδοτείς μια εμπειρία που δομεί το ιστορικό περιβάλλον του αναπόδραστου, μη επιτρέποντας ούτε ένα ανεξάρτητο, ένα ελεύθερο όνειρο, από αυτά που σήμερα εγγράφονται στη σφαίρα της ουτοπίας για να επιδιώξουν κάποτε την ιστορική τους επικύρωση.
Και αναλαμβάνεις εσύ πια να κουβαλήσεις στην κουβέρτα το σώμα του αντάρτη, να τον ενταφιάσεις, σπρώχνοντας με τα χέρια σου το χιόνι που βρίσκεται γύρω από το πτώμα. Το τελευταίο χιόνι πάνω στην πληγή...
από την Έμμυ Χριστούλα
Επί εφτά μήνες κοιτάζαμε τον αντάρτη πάνω στο τραπέζι, όπως οι κυνηγοί του Αγγελόπουλου.Με μια τεράστια τρύπα στο στήθος, “Όπως τον γέννησε η γαλλική επανάσταση, όπως τον γέννησε η μάνα του η Ισπανία, ένα σκοτεινό συνωμότη”.
Σαν την Αντιγόνη, που δεν ανήκε ούτε στους θνητούς, μα ούτε και στους πεθαμένους, η αριστερά επέστρεψε στο χώρο της, στο κέντρο του σκηνικού, στο κέντρο της ανθρώπινης ιστορίας, διεκδικώντας όχι μια επιτύμβια ανθοδέσμη , αλλά τη ζωτική της συνέχεια. Ήξερε η αριστερά, σοφή από τον πόνο της, ότι με “ορισμένες λέξεις – κλειδιά θα μπορούσε να αναβιώσει ένα νέο συλλογικό όνειρο”.
Η επιστροφή της τρομοκράτησε αυτούς που ήταν βέβαιοι ότι οι τελευταίοι ανταρτοκομμουνιστές σκοτώθηκαν ή πέρασαν στο παραπέτασμα τέλη του 49 και άρα η παρουσία της είναι ένα “ιστορικό λάθος”.
Συνέβη όμως δάσκαλε και κάτι άλλο, κάτι ακατανόητο.