Αναρτήσεις
Αναδημοσίευση από την "Καθημερινή"
του Γίανη Βαρουφάκη
«Γιατί ηττηθήκατε;».
Δεν είναι η στιγμή για συνολική αποτίμηση. Ομως αξίζει μια σύντομη καταγραφή: (α) του στόχου που θέσαμε, (β) των μέσων που επιλέξαμε και (γ) των λαθών που κάναμε στη χρήση των μέσων για την επίτευξη του στόχου.
Ο στόχος μας. Στις προγραμματικές δηλώσεις είχα πει: «Στόχος, η αντικατάσταση μνημονιακών συμφωνιών που αναπαράγουν την κρίση χρέους - ύφεσης με νέο Συμβόλαιο Ελλάδας - Ευρώπης, βασισμένο στη “θεραπευτική” ακολουθία: Πρώτον, συγκεκριμένης μορφής αναδιάρθρωσης χρέους, κατόπιν, χαμηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (κατά μέγιστον 2% του ΑΕΠ) και, τέλος, βαθειών μεταρρυθμίσεων (που πλήττουν τη μεγάλη προσοδοφορία)».
Τα μέσα μας. «Μέσα» μας ήταν η διάθεση για υποχωρήσεις (π.χ. ιδιωτικοποιήσεις), αλλά και η ετοιμότητα για ρήξη εάν η τρόικα επέμενε στο αποτυχημένο πρόγραμμά της.
Τι σήμαινε η ρήξη για εμάς; Δεν σήμαινε απειλή εξόδου από την Ευρωζώνη! Σήμαινε τρεις αντιδράσεις σε επιθετικές κινήσεις των δανειστών:
Α. Αναβολή των αποπληρωμών προς το ΔΝΤ – εάν οι δανειστές μείωναν τη ρευστότητα του κράτους κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Β. Μετάθεση στο μέλλον των αποπληρωμών ομολόγων που η ΕΚΤ κατείχε στο πλαίσιο του προγράμματος SMP – εφόσον η ΕΚΤ δρομολογούσε κλείσιμο των τραπεζών.
Γ. Ενεργοποίηση παράλληλου συστήματος πληρωμών, σε ευρώ (βλ. σχετικό άρθρο μου στους Financial Times της 28ης Ιουλίου) – εάν οι δανειστές καθυστερούσαν τη συμφωνία για να μας οδηγήσουν στη συνθηκολόγηση.
Οι αστοχίες μας. Οσοι συμμετείχαμε στη διαπραγμάτευση δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό. Δεν θα μάθουμε, όμως, ποτέ εάν η ήττα μας ήταν προδιαγεγραμμένη, καθώς οι αστοχίες μας ήταν σημαντικές.
Καταγράφω τις σημαντικότερες:
1. Η απόφαση του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου αντικατέστησε το Μνημόνιο με κατάλογο μεταρρυθμίσεων που πρότεινε η Ελλάδα. Ομως, κατά την τηλεδιάσκεψη της 24ης Φεβρουαρίου, οι κ. Μοσκοβισί, Ντράγκι και Λαγκάρντ παραβίασαν το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης εκείνης, εμμένοντας, εν χορώ, πως ο εν λόγω κατάλογος δεν υποκαθιστούσε τις δεσμεύσεις του Μνημονίου. Οι ενστάσεις μου δεν αρκούσαν. Ηταν λάθος που, παρά το πισωγύρισμά τους, υπέγραψα την αίτηση επέκτασης της δανειακής συμφωνίας.
2. Αρχές Μαρτίου, η ΕΚΤ αθέτησε (προφορική) υπόσχεση για επιστροφή της ρευστότητας στο προ του Φεβρουαρίου επίπεδο μετά την επέκταση της συμφωνίας. Παράλληλα, όλο τον Μάρτιο η τρόικα απέρριπτε τη σταδιακή εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, ροκανίζοντας τον χρόνο και απαιτώντας την ολική μας υποχώρηση. Τον Απρίλιο εξουσιοδοτήθηκα δύο φορές να ανακοινώσουμε στο ΔΝΤ τη μη καταβολή δόσης δανείου. Και τις δύο φορές, παρά τις ενστάσεις μου, τελικά αποφασίστηκε να καταβληθούν. (Οταν ο Δαυίδ απειλεί τον Γολιάθ και μετά κάνει πίσω, η αξιοπιστία εξανεμίζεται.)
3. Στο τέλος Απριλίου η πλευρά μας αποδέχθηκε, εν αγνοία μου, νέα μεγάλη λιτότητα, «προσφέροντας» μεσοπρόθεσμο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Οταν ρώτησα «Γιατί;», η απάντηση ήταν: «Δίνουμε το πλεόνασμα για να πάρουμε την αναδιάρθρωση του χρέους». Η ανταπάντησή μου: «Αν αποδεχθείς τόσο υψηλά πλεονάσματα, είναι σαν να αποδέχεσαι ότι το χρέος σου είναι βιώσιμο, οπότε γιατί να σου δώσουν αναδιάρθρωση χρέους; Κι αν έχεις υποχωρήσει ως προς τη λιτότητα και το χρέος, γιατί να σου δώσουν οτιδήποτε;».
4. Τα διεθνή μέσα βούιζαν ότι δεν είχαμε πλάνο για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας – ένα δικό μας, πειστικό, Αντι-Μνημόνιο. Με την αρωγή παραγόντων από πολλά υπουργεία, στο υπουργείο Οικονομικών καταπιαστήκαμε με τη συγγραφή του. Το τελικό κείμενο το συγγράψαμε με τον Jeff Sachs, με τη συνεισφορά (μεταξύ άλλων) των πρώην υπουργών Οικονομικών των ΗΠΑ και Βρετανίας κ. Larry Summers και Norman Lamont. Το επιτελείο, όμως, έκρινε ότι η τρόικα θα θεωρούσε casus belli ένα Αντι-Μνημόνιο, αναγκάζοντάς με να το παρουσιάζω ως προσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, στερούμενο κυβερνητικής έγκρισης. Μια χρυσή ευκαιρία χάθηκε να φανεί η διαφορά μεταξύ ενός λελογισμένου, μετριοπαθούς και ελπιδοφόρου Σχεδίου για την Ελλάδα και της εμμονής της τρόικας στο αδιέξοδο πρόγραμμά της.
5. Τον Ιούνιο διεφάνη πως η ακολουθία αλόγιστων υποχωρήσεών μας γεννούσε συνεχώς νέες απαράδεκτες απαιτήσεις. Η συνθηκολόγησή μας είχε γίνει πλέον ο μόνος στόχος δανειστών σίγουρων ότι δεν θα προβούμε στα αντίποινα που είχαμε συναποφασίσει. Αν και είχαμε συμφωνήσει πως έπρεπε να είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τη σκληρή διαπραγμάτευση με κλειστές τράπεζες, ενεργοποιώντας τα μέσα Β και Γ που ανέφερα πιο πάνω (αλλιώς, προς τι το δημοψήφισμα;), όταν το Eurogroup και η ΕΚΤ πράγματι προέβησαν στο κλείσιμό τους, το επιτελείο αποφάσισε να προχωρήσουμε «συναινετικά».
Κανείς δεν γνωρίζει αν η έντιμη συμφωνία θα ερχόταν χωρίς τις αστοχίες μας. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι δεν δικαιούμαστε να κοιτάμε το 62% του ελληνικού λαού που μας εμπιστεύθηκε με το γενναίο «Οχι» του και να του λέμε πως τίποτα καλύτερο δεν ήταν εφικτό.
Norman Lamont. !! ο άγγλος μέλος του συντηρητικού κόμματος-νεοφιλελύθερος σκληρός αντι-ευρωπαιστής έγραφε το πρόγραμμα /αντι-μνημόνιο για την Ελλάδα! αν δεν είναι βλαμμένος ο Βαρουφάκης είναι επικίνδυνος! (Δηλ. το αντι-μνημόνιο από το χέρι ενός δεξιού αντιευρωπαιστή που θα έπαιρνε την εκδίκησή του από τους ευρωπαίους μέσω της Ελλάδας!)
ΑπάντησηΔιαγραφή- Επικίνδυνοι είναι οι Τσακαλώτοι, αλλά και όσοι τους στήριζαν μέχρι πρόσφατα. Από αυτούς μας ήρθε το "μνημόνιο της Αριστεράς" και όχι από τον Βαρουφάκη.
ΔιαγραφήΕπίσης,
η αναπαραγωγή αυριανίστικης συμπεριφοράς από το σχόλιο, όπως αυτή:Νόρμαν Λαμόντ,ο σκοτεινός Βρετανός «φίλος» του Βαρουφάκη στον οποίο μίλησε για το χακάρισμα των ΑΦΜ,
πολύ λίγα έχει να προσφέρει στην συζήτηση αν ήταν πράγματι μονόδρομος η υπογραφή του 3ου μνημονίου ή υπήρχε άλλος δρόμος..
Αμφισβήτηση εκ του ασφαλούς, δεν είναι αμφισβήτηση..
ΔιαγραφήΗ κριτική της Θ.Σ. στον Βαρουφάη θυμίζει την κριτική κάποιων αριστερών στο ΣΥΡΙΖΑ που έβγαιναν (δικαίως) έξω από τα ρούχα τους για Παναρίτη, αλλά δεν έκαναν για τον Σαγιά (και πολλές άλλες κρισιμότερες επιλογές, για να μην αμφισβητήσουν το κύρος του "εθνικού μας ηγέτη".
Τελικά τέτοιες στάσεις, κάνουν τον κόσμο να υιοθετεί το παλαιό αντιδραστικό σύνθημα "το πολύ το κάπα κάπα, κάνει το παιδί μ@..."
Ο αντίπαλος του αντιπάλου μου ειναι σύμμαχος μου.Συνεπως συνειρμοί σαν αυτοι της Θ.Σ.,δείχνουν σκέψη επικίνδυνο βλαμενη.
ΔιαγραφήΚ.Π.
Η αλήθεια είναι πάντως ότι "οι Τσακαλώτοι" είχαν προειδοποιήσει από το 2012 για το πού το πήγαιναν οι δραχμιστές της "αντιμνημονιακής ΕΑΔΕ" σε συνεργασία με τη "συμμορία των Αγγλοσαξόνων" αντι-ευρωπαιστών.
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://aftercrisisblog.blogspot.gr/2015/08/blog-post_69.html
Εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο. Η πληροφορία ότι με την αρωγή παραγόντων από πολλά υπουργεία συνεγράφη στο Υπουργείο Οικονομικών, ελληνική αντιπρόταση για το περιεχόμενο του μνημονίου, και ότι το τελικό κείμενο αυτής της αντιπρότασης συνεγράφη με τον Jeff Sachs με τη συνεισφορά (μεταξύ άλλων) των πρώην υπουργών Οικονομικών των ΗΠΑ και Βρετανίας κ. Larry Summers και Norman Lamont, και ότι ακόμη το κείμενο αυτό δεν υποβλήθηκε επίσημα ως η ελληνική πρόταση για τη συμφωνία γιατί εκρίθη ότι μια τέτοια ενέργεια θα εθεωρείτο από την τρόικα ως casus belli, ρίχνει φως σε ενδιαφέρουσες πτυχές του ζητήματος. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε αυτήν την πρόταση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΩστόσο φαίνεται ότι και με την υπάρχουσα συμφωνία ένας τουλάχιστον από τους αρχικούς στόχους της διαπραγμάτευσης μάλλον έχει επιτευχθεί. Όλα τα μέρη φαίνεται να συμφωνούν ότι μια αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναγκαία και ότι οι συνομιλίες οι σχετικές με το θέμα θα ξεκινήσουν εφέτος τον Οκτώβριο.
Πέρα από αυτό η ελληνική κυβέρνηση ίσως καταφέρει να προωθήσει στο μέλλον κάποιες από τις ιδέες που περιέχονται στο κείμενο της πρότασης που συντάχτηκε από το υπουργείο Οικονομικών, αν αυτές οι ιδέες είναι και σήμερα ελκυστικές και δεν αντίκεινται ρητά στην ισχύουσα συμφωνία.
Ίδωμεn.
Ανδρέας Αργός