Οι σιδηροδρομικοί και οι διανοούμενοι: Συνέντευξη με τον Ζακ Ρανσιέρ

Αναδημοσίευση από "ΣΕΛΙΔΟΔΕΚΤΗΣ"

Μετάφραση-Επιμέλεια: Ευαγγελία Φρυδά

Τρεις σημαντικοί σύγχρονοι διανοούμενοι, (ο Ζακ Ρανσιέρ, ο Ετιέν Μπαλιμπάρ και ο Τόνι Νέγκρι) κλήθηκαν από τους απεργούς των γαλλικών σιδηροδρόμων να απαντήσουν σε τρία ερωτήματα σχετικά με τους εργατικούς αγώνες που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Γαλλία. Τις συνεντεύξεις αυτές αναδημοσιεύουμε στον Σελιδοδείκτη ( από τον ιστότοπο www.revolutionpermanente.fr ) σε συνέχειες.

Οι σιδηροδρομικοί και οι διανοούμενοι [1]

Ο Jacques Rancière (Ζακ Ρανσιέρ) απαντά στις ερωτήσεις των απεργών σιδηροδρομικών του Paris Nord [2]  Φιλόσοφος, «αδαής δάσκαλος», στοχαστής της ισότητας, ο Jacques Rancière ρωτήθηκε από απεργούς σιδηροδρομικούς που συνεχίζουν την απεργία στο Paris Nord να απαντήσει σε κάποια ερωτήματα σχετικά με την έννοια της ισότητας και για τον αγώνα που βρίσκεται σε εξέλιξη ενάντια στην αναδιάρθρωση των Σιδηροδρόμων.

Τρίτη 17 Απριλίου

Anasse: κλειδούχος στο Bourget : «Πώς μπορεί ένας διανοούμενος σήμερα να είναι αλληλέγγυος σε μια απεργία εργατών/τριών

Δεν μου αρέσει η έννοια «διανοούμενος» που προϋποθέτει ένα είδος μονοπωλίου της ευφυΐας, ούτε η στάση του διανοούμενου που προβάλλει την αλληλεγγύη του στον αγώνα των εργατών. Νομίζω ότι πρέπει κανείς να ρωτά εκείνους που αγωνίζονται ποιες ακριβώς πράξεις αλληλεγγύης προσδοκούν από τους άλλους, είτε πρόκειται για υλική βοήθεια είτε για παρεμβάσεις με ομιλίες. Κυρίως όμως η απόσταση ανάμεσα στις καταστάσεις και στους αγώνες τείνει στις μέρες μας να μικραίνει.

Στο Πανεπιστήμιο, όπως και στον Σιδηρόδρομο (SNCF) ή σε άλλους τομείς, αυτό που δέχεται πάντα την επίθεση είναι η ύπαρξη ενός κόσμου ισότητας, ενός κόσμου όπου όλοι, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση, έχουν πρόσβαση στα ίδια πλεονεκτήματα, είτε πρόκειται για εκπαίδευση ή περίθαλψη, είτε για μέσα μεταφοράς ή για άλλες υπηρεσίες.

Karim, Τεχνικό Κέντρο στο Landy: Η κατάστασή μας θα αποτελούσε προνόμιο σε παλαιότερες εποχές. Τι είναι σήμερα δικαίωμα και τι προνόμιο, κατά την άποψή σας;

Προνόμιο είναι ένα πλεονέκτημα που μια ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία κατέχει, σύμφωνα με την διαφορετικότητά της, την υπεροχή της έναντι των άλλων, όπως ήταν στο παρελθόν η περίπτωση της τάξης των ευγενών. Αντίθετα, δικαίωμα είναι κάτι από το οποίο ωφελείται κανείς, στο βαθμό που το ίδιο ισχύει για όλους. Είναι επίσης κάτι που κατακτήθηκε μέσα από αγώνες για την επιβολή της ισότητας.

Το εργασιακό καθεστώς του σιδηροδρομικού είναι κάτι που δημιουργήθηκε όταν το λαϊκό κίνημα επέβαλε την δημιουργία ενός δημόσιου φορέα που θα διασφαλίζει σε όλους τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στις ίδιες υπηρεσίες. Αυτό που πλήττεται σήμερα από τους ισχυρούς είναι η ιδέα της δυνατότητας για όλους να μορφώνονται, να έχουν περίθαλψη, μέσα μεταφοράς κλπ, σε συνθήκες ισοτιμίας. Κι αυτή η επίθεση, ζητά νομιμοποίηση, όταν αποκαλεί «προνόμια» τα κοινωνικά δικαιώματα που κατακτήθηκαν μέσα από τους αγώνες του χθες. Όμως, αυτό που θέλουν εκείνοι που ωρύονται κατά των «προνομίων» είναι ακριβώς να μην υπάρχουν δικαιώματα για όλους.

Laura, κλειδούχος στο Bourget: Η απεργία θα μπορούσε να σκληρύνει και να παραταθεί. Μας αποκαλούν απαγωγείς που κρατούν ομήρους, εσείς τι πιστεύετε;

Η ρητορική της «ομηρίας» αποτελεί μέρος της ίδιας προσπάθειας δυσφήμησης των κοινωνικών αγώνων, στο όνομα της ιδέας ότι θύματά της είναι οι καθημερινοί άνθρωποι. Δεν πρόκειται όμως απλά για κατάχρηση λόγου. Πρέπει κανείς να προσεγγίσει αυτήν τη χρήση του λόγου με μια πολύ υλική πραγματικότητα.

Εδώ και πολλά χρόνια βλέπουμε να αναπτύσσεται μια προσπάθεια ποινικοποίησης κάθε μορφής αγώνα που ξεπερνά ένα «καθώς πρέπει» πλαίσιο διεκδικήσεων, και κυρίως ποινικοποίηση της παρακράτησης αφεντικών και στελεχών. Αυτό που προσπαθούν σιγά-σιγά να ποινικοποιήσουν είναι οι κοινωνικοί αγώνες. Θα πρέπει, ταυτόχρονα, να προσέξουμε τις δυσκολίες που συνεπάγεται η απεργία για πολύ κόσμο και να αρνηθούμε τον εκβιασμό που γίνεται (από την εξουσία) σχετικά με την «ομηρία».

Ο Ζακ Ρανσιέρ (J.Ranciere) είναι Γάλλος φιλόσοφος «Ομότιμος» καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Vincennes- Saint-Denis Paris VIII. Συμμετείχε στα γεγονότα του Μάη του 68 και υπήρξε μέλος της αρχικής παιδαγωγικής ομάδας του Πειραματικού Πανεπιστημιακού Κέντρου της. Μαθητής του μαρξιστή φιλόσοφου Λουί Αλτουσέρ, αποστασιοποιήθηκε από αυτόν μετά τον Γαλλικό Μάη.

Έγινε ευρύτερα γνωστός για τη συγγραφή του συλλογικού βιβλίου “Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο”(1968)

Στο έργο του ασχολείται με την πολιτική, την Ιστορία, την Αισθητική, τη Λογοτεχνική κριτική και την Παιδαγωγική.

Βιβλία του στα ελληνικά

• (2003) Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο, (Συλλογικό έργο – L. Althusser, E. Balibar, R. Establet, P Macherey, J.Ranciere)
• (2008) Ο αδαής δάσκαλος
• (2009) Το μίσος για τη δημοκρατία
• (2012) Ο μερισμός του αισθητού
• (2015) Ο χειραφετημένος θεατής
• (2017) Ένας καφές με τον Ζακ Ρανσιέρ κάτω από την Ακρόπολη
[1]. Πηγή: http://www.revolutionpermanente.fr 
[2] Ένας από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς του Παρισιού από όπου φεύγουν τα τρένα για τον βορρά.