10 ΘΕΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ «ΟΧΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ»

87 ενεργοί στα κοινωνικά κινήματα πολίτες, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ οι περισσότεροι από την αρχή της δημιουργίας του, κατέθεσαν και δημοσιοποιούν ένα κείμενο με τίτλο: Κριτική αποτίμηση της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ/Για ένα πολιτικό και κοινωνικό κίνημα «ΟΧΙ μέχρι τέλους».

1. Στις 14 Αυγούστου 2015 η Ελληνική Βουλή ολοκλήρωσε με μεγάλη πλειοψηφία την ψήφιση του τρίτου μνημονίου, που εισηγήθηκε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και στηρίχθηκε από τις πρόθυμες μνημονιακές δυνάμεις : Νέα Δημοκρατία, Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ. Το αντιμνημονιακό σχέδιο ανατροπής της λιτότητας, ανάκτησης των δικαιωμάτων της εργασίας, διάσωσης της δημόσιας περιουσίας και ανασύστασης της δημοκρατίας, στο όνομα του οποίου οι εργαζόμενες τάξεις έδωσαν μαζικούς αγώνες και το υπερασπίστηκαν με το συντριπτικό «ΟΧΙ» της 5ης Ιουλίου 2015, ηττήθηκε κοινοβουλευτικά.

Είναι προς τιμήν των βουλευτών/τριών του ΣΥΡΙΖΑ που με το «όχι» και το «παρών» στις κρίσιμες ψηφοφορίες δεν επέτρεψαν η υπόθεση της απελευθέρωσης της χώρας και του ελληνικού λαού από τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις να θεωρηθεί ένα επεισόδιο με ημερομηνία λήξης και να επιβληθεί ο ολοκληρωτισμός του «there is no alternative» στη σύγχρονη ιστορία της ριζοσπαστικής αριστεράς.

2. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η νίκη των αποκαλούμενων «θεσμών» θα αποδειχθεί πύρρεια. Στο νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η λιτότητα και η ύφεση αποτελούν στρατηγική επιλογή για την υπέρβαση της κρίσης σε βάρος της εργασίας, μηχανισμό καταστροφής μη ανταγωνιστικών κεφαλαίων και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, ενώ ο σκληρός πυρήνας των χωρών του κέντρου εκμεταλλεύεται τον πλούτο και την εργασία των περιφερειακών χωρών ως οιονεί προτεκτοράτων. Όμως, η ευστάθεια του οικοδομήματος αυτού δεν είναι δεδομένη. Όχι μόνο λόγω εγγενών αντιφάσεων αλλά κυρίως γιατί κανείς ποτέ στην ιστορία δεν μπόρεσε να βάλει τέλος στην ταξική πάλη. Γιατί οι άνθρωποι δεν θα πάψουν ποτέ να αγωνίζονται για το ψωμί και να διψούν δικαιοσύνη.


3. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανατρέψει την ιδρυτική πράξη δημιουργίας του και το κοινωνικό συμβόλαιο με τις λαϊκές τάξεις που τον οδήγησε στην κυβέρνηση. Ο ισχυρισμός ότι είναι δυνατόν να ασκηθεί φιλολαϊκή πολιτική εντός των συμφωνιών είναι απολύτως αβάσιμος. Η χώρα έχει απολέσει μέρος της κυριαρχίας της και οι σοβαρές κυβερνητικές αποφάσεις υπόκεινται στην έγκριση του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Τα εργαλεία άσκησης σχετικά αυτόνομης πολιτικής - τραπεζικό σύστημα, νόμισμα, δημόσιος τομέας, διαχείριση των παραγωγικών τομέων με δραστικές επιλογές για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας - υπόκεινται στον έλεγχο των δανειστών και στους γενικούς ευρωπαϊκούς κανόνες.

Πάνω από όλα, το χρέος αποτελεί τον βασικό μηχανισμό υφαρπαγής των περιουσιακών στοιχείων του κράτους και εξαθλίωσης των λαϊκών τάξεων, υποθηκεύοντας τη χώρα για πάνω από τριάντα χρόνια. Η νομιμοποίησή του από την κυβέρνηση στο όνομα μιας ηπιότερης διαχείρισης αποτελεί μεγάλη παγίδα που διαιωνίζει, επιδεινώνοντας, τον φαύλο κύκλο της λιτότητας/ύφεσης. Η Επιτροπή Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος έχει αποδείξει με αδιάσειστα στοιχεία ότι δημιουργήθηκε με παράνομα μέσα, ώστε το χρέος των τραπεζών να μετατραπεί σε δημόσιο, καθώς και με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνούς και εθνικής νομοθεσίας. «Η Ελλάδα όχι μόνο δεν είναι σε θέση να πληρώσει το χρέος της αλλά και δεν πρέπει να το πληρώσει ….. διότι είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο».

4. Ένα ερώτημα πλανάται εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ. Η μνημονιακή κατάληξη ήταν αναπότρεπτη; Απαντάμε, όχι ! Κανείς δεν μπορεί βεβαίως να εγγυηθεί ότι ένα σχέδιο σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη για την έξοδο από τα μνημόνια και τη λιτότητα, στο οποίο θα αναφερθούμε εν συνεχεία, θα είχε οπωσδήποτε νικηφόρα έκβαση. Μπορούμε, όμως, να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι ο δρόμος που ακολούθησε και επέβαλε στο ΣΥΡΙΖΑ το εξωθεσμικό πολιτικό κέντρο γύρω από τον πρόεδρο οδηγούσε σε ήττα. Οι εκ των υστέρων ισχυρισμοί περί υποτίμησης της βιαιότητας των δανειστών και υπερτίμησης του κινδύνου που θα διέτρεχε το ευρώ σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δεν ευσταθούν και, πάντως, δεν δικαιολογούν την αμεριμνησία μαθητευόμενων μάγων. Ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε να γνωρίζει ότι οι μάχες απέναντι σε ταξικούς αντιπάλους δεν δίδονται με ανταλλαγές ιδεών αλλά αποτελούν συγκρούσεις ισχύος. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παρέμεινε ανίσχυρος,  η κοινωνία κρατήθηκε σε απόσταση, η χώρα έμεινε ανοχύρωτη με τα διαθέσιμα να εξαντλούνται.  Γιατί ;

5. Σταδιακά συγκροτήθηκε πέραν των συλλογικών αποφάσεων μια λανθασμένη αφήγηση περί της Ευρώπης που βασίζεται στις ιδρυτικές αρχές της συνεργασίας και της αλληλεγγύης, σε αντίθεση με την υπαρκτή Ευρωπαϊκή Ένωση ως καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική υπερδύναμη. Ήδη από την εποχή του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ γίνεται σαφής η επίθεση του κεφαλαίου στις κατακτήσεις που οι λαϊκές τάξεις κέρδισαν με τη συμμετοχή τους στην Αντίσταση και τις μεγάλες εξεγέρσεις των δεκαετιών 1960 και 1970. Το νεοφιλελεύθερο σχέδιο, με καθοριστικό ρόλο του χρηματοπιστωτικού τομέα της οικονομίας, αποτελεί τη σκληρή ταξική απάντηση στο φάντασμα μιας βαθιά δημοκρατικής, κοινωνικής, οικολογικής και αλληλέγγυας Ευρώπης. Είναι ένα σχέδιο μεταφοράς  της κρίσης του κεφαλαίου στις δυνάμεις της εργασίας, αξιοποίησης της κρίσης προκειμένου να αποσαθρωθούν κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών, συγκέντρωσης του πλούτου και αναδιάταξης συσχετισμών μεταξύ κέντρου - περιφέρειας και βορρά - νότου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ιστορικές, θεωρητικές, φιλοσοφικές προσεγγίσεις του δυτικού μαρξισμού και άλλων ριζοσπαστικών ρευμάτων σκέψης, όπως και οι νεότερες σε θέματα κυριαρχίας, βιοπολιτικής της εξουσίας, απομείωσης της δημοκρατίας και εξάντλησης - με τη λεηλασία της φύσης - των βασικών προϋποθέσεων αναπαραγωγής των ανθρώπινων κοινωνιών, ήταν ευρέως γνωστές στο ΣΥΡΙΖΑ. 

Επίσης ήταν γνωστές οι απόψεις συστημικών και μη συστημικών οικονομολόγων για την αδύνατη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας με στρατηγική λιτότητας και χωρίς διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Όπως γνωρίζουμε, όμως, η ερμηνεία του κόσμου δεν συνεπάγεται την απόφαση αλλαγής του. Έτσι, επικράτησε ένας καθησυχαστικός φιλοευρωπαϊσμός ο οποίος συνέβαλε στην αποσιώπηση των γενικευμένων αντιδράσεων που θα συναντούσε από την ευρωπαϊκή υπερδύναμη μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση της αριστεράς στην Ελλάδα. Έτσι, η επιδίωξη λύσης εντός ευρώ μετατράπηκε σταδιακά σε παραμονή στο ευρώ πάση θυσία, ενώ το πολιτικό διακύβευμα μνημόνιο ή όχι μνημόνιο κατέληξε στο δίλημμα μνημόνιο ή άτακτη χρεοκοπία.

6. Δεν είναι, όμως, μόνο η απώθηση της ευρωπαϊκής πραγματικότητας που στέρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ τη δυνατότητα να δώσει μια μάχη και ενδεχομένως να την κερδίσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπασχε και πάσχει βαθιά από έλλειψη δημοκρατίας και οργανικών δεσμών με τον λαϊκό κόσμο - τη μεγάλη κοινωνική συμμαχία που θα μπορούσε να συγκροτηθεί πάνω στα ερείπια της κοινωνικής καταστροφής, την οποία δημιούργησαν τα μνημόνια για τη μισθωτή εργασία, τους αυτοαπασχολούμενους, τους αγρότες, τις μικρές μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και τους νέους που δεν πρόλαβαν καν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

Οι οργανικοί δεσμοί ενός αριστερού κόμματος με την κοινωνία και η αναγνώριση της πρωτόβουλης δράσης των κοινωνικών υποκειμένων - γενικά του αντιμνημονιακού λαού, προϋποθέτουν ένα βαθιά δημοκρατικό κόμμα. Για μια περίοδο δύο χρόνων μέχρι τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2012 τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησαν μαχητικά και με ανιδιοτέλεια στα κοινωνικά μέτωπα που γεννούσε καθημερινά το εξεγερμένο πλήθος. Στις πλατείες, τις καταλήψεις, τις απεργίες, τα αγροτικά μπλόκα και τις πράξεις ανυπακοής η ενδιάθετη κοινωνική συμμαχία των αποκάτω απέκτησε, με τη μαζικότητα και την αποφασιστικότητά της, ένα μεγάλο πολιτικό βάρος. Αυτός ο λαός αναδιπλώθηκε μετά τις εκλογές του 2012, αν και με ορισμένες σημαντικές αντιστάσεις (καθαρίστριες, σχολικοί φύλακες, διοικητικοί υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί, συγκοινωνίες, το μεγάλο λαϊκό κίνημα για την ΕΡΤ), εναποθέτοντας πολλές ελπίδες σε μια πολιτική ανατροπή που θα έφερνε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Ο πολιτικός ΣΥΡΙΖΑ αποσύρθηκε ενσυνείδητα από τα κοινωνικά μέτωπα στη βάση μιας εγγενούς στη φυσιογνωμία του κόμματος αντίληψης κυβερνητισμού, που σταδιακά επικράτησε. Προσανατολίστηκε στην πτώση της κυβέρνησης αποκλειστικά με χειρισμούς εντός βουλής, παίρνοντας αποστάσεις από τη δυνατότητα επανόδου στην πολιτική σκηνή ενός μεγάλου λαϊκού κινήματος που θα μπορούσε να επηρεάσει καταλυτικά την έκβαση της σύγκρουσης με τους «θεσμούς».

Στην προσυνεδριακή περίοδο, δηλαδή στην πορεία από τον ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών στον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ, δεν λύθηκε κανένα πρόβλημα δημοκρατίας. Αντίθετα, ενισχύθηκαν οι περιχαρακώσεις των επιμέρους τάσεων και το άτυπο πολιτικό κέντρο γύρω από τον πρόεδρο, το οποίο και προχώρησε δυναμικά επιβάλλοντας τετελεσμένα και οικοδομώντας ένα κομματικό μηχανισμό ανάλογο με των αστικών κομμάτων στην εποχή της μετα-δημοκρατίας.

7. Από την πολυδιασπασμένη αυτή εσωτερική γεωγραφία προέκυψε ένα κείμενο κοινών θέσεων - με το σχέδιο B ως τροπολογία - όχι ένα πολιτικό σχέδιο θέσεων και προϋποθέσεων σύγκρουσης με τις κυρίαρχες τάξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα για την ανατροπή της λιτότητας και τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απέκτησε ποτέ ένα πραγματικό σχέδιο A πολύ περισσότερο ένα σχέδιο B. Γιατί τα σχέδια των μεγάλων ανατροπών, όπως αυτές που επαγγελλόταν ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι γενικές ιδέες ούτε διακηρύξεις ομάδων επί χάρτου. Αποτελούν - πρέπει να αποτελούν - συλλογικό έργο του κόμματος, που εργάζεται για τη διέξοδο από την κρίση με βαθιά γνώση των πραγματικών οικονομικών/παραγωγικών δεδομένων της χώρας, των ταξικών συσχετισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα, όπως και των άμεσων αποφάσεων που θα πρέπει να λάβει η κυβέρνηση της αριστεράς τόσο στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων (έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, αθέτηση πληρωμών, νομοθετικές ρυθμίσεις κ.λπ.) όσο και στην περίπτωση εξόδου από την Ευρωζώνη (αλλαγή νομίσματος, παρεμβάσεις στην οικονομία, κ.λπ.).

Εξάλλου, τα σχέδια της κοινωνικής απελευθέρωσης από τα μνημόνια δεν μπορούν να συγκροτηθούν, πολύ περισσότερο να πραγματοποιηθούν, χωρίς να επιστρατευτεί η γνώση των πραγματικών παραγωγών του κοινωνικού πλούτου και η αποφασιστικότητά τους να υπερασπιστούν και να οικοδομήσουν τις υλικές και ηθικές προϋποθέσεις της ζωής τους.

Το σχέδιο Α, το οποίο αναφέρεται στα βασικά προαπαιτούμενα της εναλλακτικής πορείας της χώρας (συσχετισμοί δύναμης, προϋποθέσεις σύγκρουσης, κοινωνικές συμμαχίες, παραγωγικές δυνατότητες, ανάκτηση του ελέγχου της οικονομίας, κ.λπ.), θέτει τα κοινά δεδομένα τόσο για ενδεχόμενη λύση εντός ευρώ όσο και για την έξοδο από την Ευρωζώνη (σχέδιο Β).

8. Η αντιδημοκρατική συγκρότηση του κόμματος, όπως και οι μεταβαλλόμενες κατά τις περιστάσεις θέσεις και η απουσία σχεδίου σύγκρουσης, αποτέλεσαν μέρος της πολιτικής στρατηγικής για να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές, με τον τρόπο που τις κέρδισε, και να γίνει κυβέρνηση της χώρας. Η πολιτική αυτή στρατηγική προσομοιάζει στις τακτικές του ισχυρού κατά το παρελθόν δικομματισμού, οι οποίες είχαν αναμφισβήτητη επιτυχία σε περιόδους πριν την κρίση : θεσμική και εξωθεσμική παντοδυναμία του αρχηγού, συνεχείς ανατροπές αποφάσεων, παραβίαση του καταστατικού, στελέχωση των οργάνων με προειλημμένες συμφωνίες, επαγγελματοποίηση των στελεχών του κόμματος, αποκλεισμός διακεκριμένων κοινωνικών και πολιτικών στελεχών, αδιαφανείς προσχωρήσεις/συνεργασίες με αφερέγγυα πρόσωπα του παλαιού καθεστώτος, προσπάθεια να ελεγχθούν οι εκλογικές λίστες, κ.λπ.

Πρόκειται για τη σταδιακή διαμόρφωση του ΣΥΡΙΖΑ στη βάση επιλογών που επιβλήθηκαν με πράξεις του άτυπου πολιτικού κέντρου και των τάσεων που το στήριζαν και παραλείψεις αυτών που ενδιαφέρονταν μονόπλευρα για την προβολή των δικών τους επιλογών και τα δικαιώματα της δικής τους ομάδας. Η κατάσταση αυτή έλαβε πολλαπλάσιες διαστάσεις με την ανάληψη της κυβέρνησης, όταν εν μέσω διαπραγματεύσεων ξεκίνησε η στελέχωση του κράτους με αδιαφάνεια και στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς κριτήρια αξιοκρατίας και λειτουργικών αναγκών, κυρίως με επιλογές του Μεγάρου Μαξίμου.

9. Η πολιτική στρατηγική που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ δοκιμάστηκε δύο φορές σε μεγάλες, κοινωνικές και πολιτικές, εκλογικές αναμετρήσεις : αυτοδιοικητικές εκλογές και ευρωεκλογές, οι οποίες έγιναν με τους τρόπους των συστημικών πολιτικών κομμάτων, χωρίς λαϊκή κινητοποίηση και συμμετοχή, χωρίς δηλαδή να αποτελέσουν βασικά στάδια μιας συγκρουσιακής πορείας που οδηγεί στην κυβέρνηση. Η πολιτική αυτή στρατηγική δεν αποδίδει πια. Ο σχετικός έλεγχος του κράτους, που άλλωστε ελέγχεται στα βασικά οικονομικά του κέντρα από τους «θεσμούς», δεν εξασφαλίζει την κυβερνητική ευστάθεια. Οι άνθρωποι που η ζωή τους καταστρέφεται δεν διαθέτουν σήμερα ίχνος ευπιστίας και πολλοί αισθάνονται προδομένοι. Αν ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται έτοιμος να εφαρμόσει τα μνημόνια, αυτό δεν σημαίνει ότι η κοινωνία θα προχωρήσει στον αυτοχειριασμό της.

Το «ΟΧΙ» της 5ης Ιουλίου 2015, ως συλλογική πράξη αντίστασης στην κοινωνική καταστροφή, την τρομοκρατία και την ταπείνωση του λαϊκού κόσμου, συνιστά την επανεμφάνιση του κοινωνικού κινήματος των πρώτων μνημονιακών χρόνων στην πολιτική σκηνή. Χωρίς το πρώτο αντιμνημονιακό κίνημα η κοινωνία θα είχε βρεθεί από νωρίς στο γύψο και χωρίς το πρόσφατο «ΟΧΙ» δεν θα είχε εκφράσει μαζικά την καταστατική της άρνηση στη διαιώνιση των μνημονίων.

Η ιερή ευρωπαϊκή συμμαχία, με τη συμμετοχή των ελληνικών κυρίαρχων τάξεων, έχει ήδη επανασυσταθεί και επιβάλλει επιθετικά διαδοχικά πακέτα μέτρων για την ενίσχυση της εξουσίας του κεφαλαίου : αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης, απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, λεηλασία των χαμηλών εισοδημάτων, δραματική συρρίκνωση των ασφαλιστικών/κοινωνικών δικαιωμάτων, υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας και της ιδιωτικής περιουσίας των λαϊκών τάξεων.

Απέναντι στη νέα πραγματικότητα, βουλευτές και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρούν με δημόσια κείμενα να ξεδιαλύνουν τις αντιφάσεις ανάμεσα στο αντιμνημονιακό παρελθόν και το μνημονιακό παρόν ή ανάμεσα στην ταχύτατη εφαρμογή των μνημονιακών δεσμεύσεων και την κοινωνική απόρριψη των νέων μέτρων, ελπίζοντας σε πολιτικές ανακούφισης. Όμως, οι εκκλήσεις για ενότητα στη βάση του κοινού παρελθόντος δε συνυπολογίζουν ότι αυτή η κοινή πορεία κατέληξε στην απεμπόληση του κοινωνικού συμβολαίου με τον λαό, επομένως πρέπει να γίνει αντικείμενο ριζικής κριτικής και να αναζητηθούν οι λόγοι που ο ΣΥΡΙΖΑ οδήγησε την κοινωνία στην ήττα.

Από την άλλη, η προσπάθεια, μέσω του έκτακτου συνεδρίου, να ελεγχθεί η κυβερνητική πολιτική από ενδεχόμενες αντιμνημονιακές αποφάσεις δημιουργεί ανυπέρβλητες παραδοξότητες. Αυτό που δεν επιχειρήθηκε όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντιπολίτευση - δηλαδή ο αναπροσανατολισμός του κόμματος ώστε να προετοιμαστεί για τη σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση - θα γίνει τώρα ; Πιστεύουν ειλικρινά όσοι και όσες επενδύουν στο συνέδριο ότι αυτό θα αποτελέσει ένα αμερόληπτο φόρουμ διαλόγου και σύνθεσης ; Πόσοι τραυματισμοί χρειάζονται ακόμα για να αντιληφθούμε ότι το αδιέξοδο είναι πραγματικό. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι μελλοντικές δραματικές αντιφάσεις της κυβερνητικής πολιτικής μπορεί να δώσουν δυνατότητες αριστερής ανασύστασης του κόμματος.

10. Σήμερα, όμως, η πρώτη, για να μην πούμε η μοναδική, άξια λόγου κοινωνική και πολιτική πράξη των αριστερών είναι να υπερασπιστούν τις λαϊκές τάξεις - μέρος των οποίων άλλωστε είναι - από τη νέα βιαιότερη επίθεση στις βασικές προϋποθέσεις επιβίωσής τους. Πριν η ελπίδα που γέννησε το «ΟΧΙ», ως θεμελιακό στοιχείο μιας μεγάλης απελευθερωτικής κοινωνικής σύνθεσης, εξατμιστεί πρέπει να κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για να κρατήσουμε ζωντανή αυτή τη δυνατότητα. Το «ΟΧΙ μέχρι τέλους» πρέπει να συγκροτηθεί σαν ένα πλατύ κοινωνικό και πολιτικό κίνημα μέσα από λαϊκές πρωτοβουλίες σε κάθε περιοχή της χώρας και σε κάθε κοινωνικό χώρο. Με την αυτενέργεια των ανθρώπων που ψήφισαν «ΟΧΙ» και πίστεψαν ότι μπορεί να είναι ελεύθεροι, ότι έχουν το δικαίωμα αλλά και τη δύναμη να πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τους τον αγώνα της ζωής που μας στερούν.

Το «ΟΧΙ μέχρι τέλους» είναι ταυτόχρονα ένα σχέδιο αντίστασης/ανυπακοής αλλά και κοινωνικής δημιουργίας. Τα σχέδια, που δεν έγιναν όπως έπρεπε, τώρα πρέπει να διαμορφωθούν με συμμετοχή όλων των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας και τη στήριξη των κινημάτων αλληλεγγύης στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Χάσαμε τη μάχη αλλά δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον πόλεμο που μας κήρυξαν οι κυρίαρχες τάξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα. Με πίστη στους νέους ανθρώπους και τη μεγάλη πλειοψηφία που ζει από την εργασία της και σήμερα δεν έχει μέλλον, είμαστε υποχρεωμένοι να συνεχίσουμε.

Ακολουθούν υπογραφές
1.Αγγελόπουλος Βένιος, πανεπιστημιακός, Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ
2.Αναστασόπουλος Γιάννης, συντ. πολιτικός μηχανικός, ΣΥΡΙΖΑ Σαρωνικού
3.Αντωνιάδης Κωνσταντίνος, κτηματομεσίτης, π. μέλος ΣΥΡΙΖΑ Μίκρας Θεσσαλονίκης
4. Βελιτζέλου Ακτίνα, κτηνοτρόφος, συντονιστικό ΣΥΡΙΖΑ Λιβαδειάς
5.Βεργέτης Πάνος, συντ. πολιτικός μηχανικός, νομαρχιακή κίνηση «Ηλεία των Πολιτών», Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Ηλείας, π. αντιπρόεδρος ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας,
π. πρόεδρος Επιτροπής ΤΕΕ νομού Ηλείας
6.Βερνάρδου Μαρία, αρχιτέκτων, συντ. δημ. υπάλληλος, ΔΣ εκπολιτιστικού συλλόγου Φιλοθέης-Αμαρουσίου, δημ. κίνηση «Κόντρα στον καιρό»
7.Γαβριηλίδης Κώστας, πολιτικός μηχανικός, περιφερειακός σύμβουλος Δυτ. Ελλάδας, Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐας
8.Γεώργακα Βάσω, καθηγήτρια, π. μέλος ΣΥΡΙΖΑ Χανίων
9.Γεωργιάδου Φωτεινή, δημ.υπάλληλος, ΣΥΡΙΖΑ Καλλιθέας
10 Γιαννούλια Κατερίνα,  γραμματεία Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Νότιας Αθήνας
11.Γκιβίσης Δημήτρης, πρόεδρος σωματείου εργαζομένων δήμου Σκύρου, ΣΥΡΙΖΑ Σκύρου
12.Γκουράρος Ηλίας, γεωπόνος/αρχιτέκτων τοπίου, ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου
13.Γρηγοριάδου Λένα, φωτογράφος, ΣΥΡΙΖΑ Ν. Σμύρνης
14. Δάνος Ανδρέας, αρχιτέκτων, «Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού», ΣΥΡΙΖΑ Ελληνικού
15. Δεμέστιχας Γρηγόρης, γραμματεία Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Α’ Αθήνας
16. Δημοπούλου Μαρία, αρχιτέκτων, Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών , ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου
17.Δούρος Θεόδωρος, μηχανολόγος μηχανικός, ΣΥΡΙΖΑ Πύργου
18. Επιθυμιάδου Μάνια, βιοτέχνης, συντονιστική επιτροπή Β Α Αττικής ενάντια στα διόδια, Αντιφασιστική Πρωτοβουλία και Αλληλεγγύη Διονύσου, ΣΥΡΙΖΑ Διονύσου
19.Ζαφειράτου Μαρία, εκπαιδευτικός, ΣΥΡΙΖΑ Π. Φαλήρου
20.Ζαχάρος Κώστας, αναπληρωτής καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών, ΣΥΡΙΖΑ Καλλιθέας
21 .Θεοδωρίδης Νάσος, δικηγόρος, ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων
22.Θεοχάρης Θανάσης, οδοντοτεχνίτης, «Επιτροπή για τη διάσωση της Οίτης», ΣΥΡΙΖΑ Π. Φαλήρου
23. Ιατρίδου Μαριλένα, συντ. πολιτικός μηχανικός, «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ», «Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού», ΣΥΡΙΖΑ Π. Φαλήρου
24. Ιωαννίδης Χρήστος , ελαιοχρωματιστής , ΣΥΡΙΖΑ Καλλιθέας
25.Καλαντζόπουλος Γιώργος, συντ. δημ. υπάλληλος, Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών, ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου
26.Καλογρίδου Λιάνα, ελεύθερος επαγγελματίας, Περιβαλλοντικό Δίκτυο Αθήνας, ΣΥΡΙΖΑ Ζωγράφου.
27. Καραβίτη Εύη, αρχιτέκτων, Αντιπροσωπεία ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ΣΥΡΙΖΑ μηχανικών
28.Καραμάνος Νίκος, αυτοαπασχολούμενος, π. οργαν. υπεύθυνος ΣΥΡΙΖΑ Καλάμου Αττικής, συντονιστική επιτροπή Β Α Αττικής ενάντια στα διόδια
29.Καράμπελας Ανδρέας, διοικητικό συμβούλιο ΕΜΔΥΔΑΣ Δυτικής Ελλάδας , ΣΥΡΙΖΑ Πάτρας
30.Καραντώνη Βούλα, λογίστρια, π. μέλος Συντονιστικού ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου
31.Κασκαρίδου Μαρία, χημικός-διατροφολόγος, ΣΥΡΙΖΑ Πολυκάστρου
32 .Κασούτσα Γιώτα, δημοτική σύμβουλος , υποψήφια βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Φωκίδας
33.Κατσορίδας Βαγγέλης, άνεργος, ΣΥΡΙΖΑ Παγκρατίου
34.Κατσορίδας Δημήτρης, επιστ. συνεργάτης, αντιπρόεδρος ΔΣ Σωματείου Εργαζομένων ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, ΣΥΡΙΖΑ Πολυγώνου
35.Κλώσσα Σοφία, αυτοαπασχολούμενη, ΣΥΡΙΖΑ Φωκίδας
36.Κόδος Τάσος, διακοσμητής , προσκείμενος στο ΣΥΡΙΖΑ
37.Κοζαδίνος Μανώλης, «Αλληλεγγύη Γαλλία Ελλάδα για την Υγεία» (SFGS), Ευρωπ. Επιτρ. Δικαίου, Ηθικής ,Ψυχιατρικής , ATTAC, ΣΥΡΙΖΑ Παρισιού
38.Κόλλιας Γιώργος, επιστημονικός συνεργάτης INE-ΓΣΕΕ, ΣΥΡΙΖΑ Πατησίων
39.Κοντογιαννοπούλου Γιάννα, πολιτικός μηχανικός, συντονίστρια ΣΥΡΙΖΑ Μελιγαλά, μέλος Ν.Ε. Μεσσηνίας
40.Κοντόπουλος Σπύρος, αρχιτέκτων, ΣΥΡΙΖΑ Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης, μέλος Επιτροπής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Επιτροπής Χωροταξίας
41.Κουβαρδάς Κώστας, μηχανολόγος μηχανικός, καθηγητής, ΣΥΡΙΖΑ εκπαιδευτικών
42.Κουρούνη Ειρήνη, εκπαιδευτικός, π. μέλος ΣΥΡΙΖΑ Ηλιούπολης
43.Κράνος Λευτέρης, αγρότης, Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων        
44.Κρητικός Μάριος, πολιτικός μηχανικός, αντιπρόεδρος Γενικού Συμβουλίου ΑΔΕΔΥ, ΣΥΡΙΖΑ Ηλιούπολης
45.Κυρούση Σταυρούλα, φυσικός, π. υπάλληλος Πολυτεχνείου Κρήτης, ανενεργό μέλος ΣΥΡΙΖΑ Χανίων
46.Λάιος Νίκος, πρόεδρος σωματείου εργαζομένων Κέντρων Πρόληψης Φωκίδας, ΣΥΡΙΖΑ Φωκίδας
47.Λεκάκης Ευθύμης, νομικός-οικονομολόγος, π. μέλος Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Χανίων.
48.Μαλανδρενιώτη Λιάνα, κριτικός μουσικής, ΣΥΡΙΖΑ Παγκρατίου
49.Μαρκεζίνη Όλγα, συντ. διδακτ. προσωπικού Παντείου, «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ»
50.Μεγαλιός Γιώργος, μηχανολόγος μηχανικός, ΣΥΡΙΖΑ Πολυγώνου
51.Μέγγος Παναγιώτης, δημοτικός σύμβουλος Δελφών, επικεφαλής δημοτικής κίνησης Πολίτες στο προσκήνιο
52.Μηνακάκη Ρεγγίνα, οικονομολόγος, ΣΥΡΙΖΑ Κυψέλης - πλ. Αμερικής
53.Μουτούσης Μιχάλης, PhD, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής
54.Μπέγκα Άλεξ, αρχιτέκτων, μέλος Αντιπροσωπείας ΣΑΔΑΣ και ΤΕΕ Τμήματος Ηπείρου, ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων
55.Μπελαντής Δημήτρης, δικηγόρος, δρ Συνταγματικού Δικαίου, μέλος Δ.Σ. ΔΣΑ, «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ», Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ
56.Μπερή Μάρθα, συνταξιούχος
57. Μπίθας Σπήλιος, γιατρός ΙΚΑ, ΣΥΡΙΖΑ Εξαρχείων
58. Μπόλαρη Μαρία, π βουλεύτρια, Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ
59. Μπουργάνης Σωτήρης, αυτοαπασχολούμενος, συντονιστής ΣΥΡΙΖΑ Ίου
60.Ντούζγος Κώστας, ΔΗΠΕΘΕ Λαμίας
61. Ντουντουνάκης Μανώλης, μηχανολόγος μηχανικός, π.μέλος Σ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Κρήτης, ΣΥΡΙΖΑ Χανίων
62.Οικονόμου Ουρανία, αρχιτέκτων, Αντιπροσωπεία ΣΑΔΑΣ - ΠΕΑ
63.Ορφανός Δημήτρης, συντ. μηχανολόγος μηχανικός, ΣΥΡΙΖΑ Αγίας Παρασκευής
64.Παναγιωτακόπουλος Δημήτρης, δάσκαλος, αντιπρόεδρος συλλόγων δασκάλων Δυτ. Αττικής.
65.Παπαγιαννοπούλου Σύλλα, ιδ. υπάλληλος, Παγκρήτιο Δίκτυο κατά των ΒΑΠΕ, Ελληνικό Δίκτυο Φίλων της Φύσης, Ένωση Αγροτουρισμού Κρήτης ,ΣΥΡΙΖΑ Φαιστού
66.Παπαδημητρίου Γιάννης,νομικός, γραμματεία τμήματος οικολογίας - περιβάλλοντος, ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων
67. Παπαδοπουλος Μένανδρος, εικαστικός ,μέλος ΠΕΚΑ και Εικαστικού Επιμελητηρίου
68.Παπαθανασίου Δημήτρης, δικηγόρος , δημοτικός σύμβουλος Τρικκαίων, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Φυσάει κόντρα για την ανατροπή»
69.Πικιώνης Δημήτρης, πολιτικός μηχανικός, ΣΥΡΙΖΑ Κω
70.Πορτάλιου Ελένη, πανεπιστημιακός, «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ», «Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού», Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ
71. Πρασσάς Γιώργος, χημικός μηχανικός, Δ.Σ. ΕΜΔΥΔΑΣ Δυτ. Ελλάδας
72.Ρήγος Γιάννης, μηχανολόγος μηχανικός, Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών, π. μέλος Συντονιστικού ΣΥΡΙΖΑ Αγίας Παρασκευής
73.Σαμπανοπούλου Λίλα, αρχαιολόγος, ΣΥΡΙΖΑ Κέντρου Θεσσαλονίκης
74.Σιατερλή Βέρα, εικαστικός, ομάδα ΩΡΑ εικαστικών, φεμινιστικό κίνημα, Πρωτοβουλία Κατοίκων Εξαρχείων, κλαδική εικαστικών ΣΥΡΙΖΑ
75.Σκούμπη Βίκυ, αρχισυντάκτρια του περιοδικού «αληthεια»
76.Σούνδιας Γιώργος, τεχνολόγος βαφέας κλωστουφαντουργός
77.Σούρλας Σπύρος, ψυχίατρος, ΣΥΡΙΖΑ Χολαργού-Παπάγου
78.Σουρούνης Ανδρέας, πολιτικός μηχανικός, αντιπρόεδρος ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ, ΣΥΡΙΖΑ Πάτρας
79.Σπανούδη Δέσποινα, Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Βοιωτίας και συντονιστικό τμήματος περιβάλλοντος-οικολογίας ΣΥΡΙΖΑ,
80.Τζανετάκου Κική, αγρότισσα, κινήματα : κατά των ΒΑΠΕ Λακωνίας, κατά της Ιδιωτικοποίησης των Υδάτινων Πόρων Περιφ. Πελοποννήσου και Παραλίων Λακωνίας, Αλληλεγγύη για Όλους, μέλος ΠΕΡΙ.ΠΟΛ. Μάνης, συντονιστικό ΣΥΡΙΖΑ Αν. Μάνης μέχρι 2013
81.Τζάρας Αλέξανδρος, πτυχ. Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου, φοιτητής Νομικής, νεολαία ΣΥΡΙΖΑ
82.Τζάρας Νίκος, δικηγόρος, επιτροπή κατά της ιδιωτικοποίησης αεροδρομίου Χανίων, ΣΥΡΙΖΑ Χανίων
83.Τότσικας Πάνος, αρχιτέκτων, , «Πρωτοβουλία Πολιτών για την Κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ», «Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού»,
84.Τσιαπή Ιωάννα, δασκάλα, ΣΥΡΙΖΑ Γκύζη
85.Φλωράκης Γιάννης, δημοσιογράφος, π. μέλος ΣΥΡΙΖΑ Παλλήνης
86. Χατζηαργυρού Έρση, εικαστικός, ομάδα ΩΡΑ εικαστικών, κλαδική εικαστικών ΣΥΡΙΖΑ, Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ
87. Χρυσοβιτσάνου Αγγέλα, γλύπτρια, π. μέλος ΕΕΤΕ ,π. μέλος ΔΣ Συλλόγου Γλυπτών, ομάδα ΩΡΑ εικαστικών, κλαδική εικαστικών ΣΥΡΙΖΑ