Αναδημοσίευση από το "aristera.eu"
Μερικές παρατηρήσεις, με αφορμή
μια ομιλία (από τον προσυνεδριακό διάλογο του ΜέΡΑ25)
και μια κινηματογραφική ταινία...
Η ομιλία του Χρήστου Λάσκου είχε τα χαρακτηριστικά μιας παραδοσιακής “εισήγησης” όπως είθισται στην Αριστερά: Ξεκινά από την “μεγάλη εικόνα” της παγκόσμιας κατάστασης για τα καταλήξει τελικά στο “δια ταύτα”. Ο καθένας αντιλαμβάνεται πως σε 27’ είναι αρκετά δύσκολο ξεκινώντας από παγκόσμιες αλλαγές που συντελούνται, όπως η ανάδειξη της Κίνας και των BRICS, η κλιματική κρίση και η κρίση του ίδιου του καπιταλισμού, να τεκμηριώσεις στα πλαίσια ενός συνεκτικού και ολιστικού τρόπου προσέγγισης της πραγματικότητας, το γιατί σήμερα είναι αναγκαία μια “ενιαιομετωπική λογική” ως απάντηση στην κρίση της Αριστεράς. Αναγκαστικά οι συνεπαγωγές θα είναι ελλειπτικές.
Θα επιχειρήσω λοιπόν μια θεματική κωδικοποίηση της ομιλίας του για να διατυπώσω κάποια ερωτήματα που προκύπτουν κυρίως από την μεθοδολογική προσέγγιση που κάνει:
1. Η “μεγάλη εικόνα”.
Το πρώτο μέρος της ομιλία αποτελεί μια παρουσίαση της “μεγάλης εικόνας”. Γιατί χρειαζόμαστε αυτή την μεγάλη εικόνα; Ο Χρήστος Λάσκος θεωρεί ότι η γνώση των επιπτώσεων της είναι απαραίτητη στην επαναδιατύπωση της στρατηγικής.
Κατά την γνώμη μου η αποτύπωση των αντιφάσεων και των συσχετισμών με έναν συστηματικό τρόπο (όπως αυτό που επιχειρεί συνοπτικά ο Χρήστος Λάσκος) δεν αρκεί για να διατυπώσεις προτάσεις για την υπέρβασή τους.
Έχεις ανάγκη και τη “θεωρία”. Μέσα από αυτή μπορούμε να προσεγγίσουμε την ανάλυση της συγκυρίας από μια οπτική που δεν αρκείται στο πως ερμηνεύσουμε τον κόσμο, αλλά αποβλέπει στο πως θα τον αλλάξουμε: Η “στρατηγική” για την κοινωνική χειραφέτηση απαιτεί κάτι περισσότερο από την “συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης”…
Σήμερα η κρίση της Αριστεράς είναι και κρίση της “θεωρίας” της. Αυτή η πλευρά της έχει ιδιαίτερη σημασία και δεν πρέπει να την υποτιμούμε. Ας δούμε πως αυτό το πρόβλημα (κρίση της θεωρίας) αποτυπώνεται σε επιμέρους θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο Χρήστος Λάσκος, κάνοντας την παραδοχή ότι συμφωνούμε με τις επισημάνσεις (την συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης) που συγκροτούν την “μεγάλη εικόνα” .
2. Για την Αριστερά του “αγώνα” και της “διακυβέρνησης”
https://youtu.be/uz9OANRnMZw&t=738
Το ιδιαίτερο ζήτημα που θέτει ο Χρήστος Λάσκος είναι μια κριτική στον κυβερνητισμό με κεντρικό παράδειγμα τον ευρωκομουνισμό. Ας συμφωνήσουμε και σε αυτή την κριτική. Ποιό όμως είναι το συμπέρασμα που προκύπτει σε σχέση με την “στρατηγική”;
Ο Χρήστος Λάσκος αποφεύγει να πάρει θέση. Αν πάμε ένα βήμα παραπέρα την σκέψη του, θα διαπιστώσουμε τότε ότι όλα αυτά που περιγράφει αποτελούν ισχυρά επιχειρήματα για την αποτυχία της στρατηγικής του “δημοκρατικού δρόμου για τον σοσιαλισμό”.
Τότε προκύπτει ένα ερώτημα που απαιτεί απαντήσεις:
– Αυτή η αποτυχία είναι ζήτημα που κρίθηκε κυρίως στο χώρο του κοινωνικού συσχετισμού (σε επιμέρους λάθη ταχτικών επιλογών) ή σε λαθεμένες θεωρητικές προσεγγίσεις (στρατηγικές επιλογές);
Κατά την γνώμη μου οι απαντήσεις θα πρέπει να διερευνηθούν αποβλέποντας στην αναζήτηση μιας άλλης μορφής κυβερνητικότητας, διακριτή από τις μορφές διακυβέρνησης του αστικού κοινοβουλευτισμού και της λαϊκής εξουσίας του υπαρκτού κομμουνισμού.
Έχει επίσης σημασία η επισήμανση ότι η κυβερνητικότητα ως πολιτική πρακτική δεν αφορά μόνον στο μέλλον, αν και όταν αναλάβεις κυβερνητικές ευθύνες.Κρίνεται στο παρόν: Καταγράφεται και στις πολιτικές πρακτικές απέναντι σε ζητήματα διαχείρισης κάθε είδους εξουσίας, όσο μικρή και να είναι αυτή, όπως στη δημοτική αρχή, στο συνδικάτο, αλλά ακόμα και στον κομματικό μηχανισμό.