Η επιστήμη, η προπαγάνδα και η «ιερά εξέταση» την εποχή του COVID-19...

Η γενικευμένη απείθεια στα κυβερνητικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας δείχνει ότι στα «λαϊκά δικαστήρια» έχει καταδικαστεί η κυβερνητική πολιτική για το παρατεταμένο lockdown.

Η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους εναγώνια τρόπους χαλάρωσης των μέτρων και προβάλλει ως «μαγική» λύση τον εμβολιασμό. Η κρίση εμπιστοσύνης όμως δημιουργεί αρνητικό κλίμα για την αποδοχή αυτής της νέας πολιτικής: Οι επιφυλάξεις που εκφράζονται δημόσια και ο σχετικά μικρός αριθμός όσων προσέρχονται για εμβολιασμό, είναι ενδεικτικές… Η Κυβέρνηση φοβάται πως αν αποτύχει ξανά, τότε το ζήτημα των ευθυνών μπορεί να μεταφερθεί από τα «λαϊκά δικαστήρια» στα «αστικά»…

Το άρθρο 4 αφορά στα προληπτικά μέτρα για την διαχείριση αυτού του «κινδύνου».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πως η κυβερνητική προπαγάνδα προβάλει αυτές τις ρυθμίσεις.

Το άρθρο 4 προβάλλεται στα ΜΜΕ ότι κατοχυρώνει την ασυλία επιτροπών «Λοιμωξιολόγων» και «Εμπειρογνωμόνων». Ενδεικτικοί οι τίτλοι των εφημερίδων και των ανακοινώσεων. Το ψεύδος σε αυτή την προβολή είναι ότι με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η ελευθερία της διατύπωσης επιστημονικής άποψης των ειδικών για τα θέματα της πανδημίας. Ένας καλοπροαίρετος πολίτης, που δεν έχει ενημέρωση για το τι ακριβώς είναι αυτές οι επιτροπές των «Λοιμωξιολόγων» και «Εμπειρογνωμόνων», θα συμφωνούσε ότι η επιστημονική αλήθεια δεν κρίνεται στα «δικαστήρια» και δεν θα πρέπει να επανέλθουμε στην εποχή της «ιεράς εξέτασης»…

Όμως δεν πρόκειται περί αυτού. 

Η απάντηση στην ΝΔ δεν είναι ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ του 3% ...

Ήθελε να μοιάσει στον Αντρέα. Κατάφερε να γίνει άξιος συνεχιστής της Μαρίας…

Του Γιώργου Καλαντζόπουλου

(Μερικές παρατηρήσεις για την ανυπακοή, τον φόβο και την TINA)

Είναι φανερό ότι διογκώνεται η δυσφορία των πολιτών για τους κυβερνητικούς χειρισμός σε ένα ευρύτατο σύνολο θεμάτων, με αιχμή την κρίση του κορονοϊού. Επιβεβαιώνεται από πρόσφατες δημοσκοπήσεις αλλά και από το μέγεθος και τον χαρακτήρα που έχουν προσλάβει τον τελευταίο καιρό οι αντιδράσεις και οι κινητοποιήσεις . Αυτή η νέα κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό; Το «κίνημα» μπορεί να βάλει την σφραγίδα του σε αυτές τις εξελίξεις;

Η κυβέρνηση για πρώτη φορά αποδέχεται ότι έκανε σοβαρά λάθη στην αντιμετώπιση της πανδημίας: Η παραδοχή της παταγώδους αποτυχίας του παρατεταμένου lockdown καταγράφεται στις προσπάθειες της κυβέρνησης με τις οποίες αναζητά εναγώνια την χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, την στιγμή μάλιστα που η πανδημία κορυφώνεται στην χώρα μας. Μπορεί να μην το κάνει με τον καλύτερο τρόπο, αλλά ο χαρακτήρας των προθέσεων της είναι ολοφάνερος.

Η μεγάλη χρονική διάρκεια του lockdown, έχει κουράσει τον κόσμο και είναι φυσικό να δυσανασχετεί. Η αναποτελεσματικότητα όμως του lockdown, με τον ιδιότυπο τρόπο που εφαρμόστηκε μετά το καλοκαίρι, μετατρέπει την απλή δυσφορία σε αγανάκτηση. Οι αντιδράσεις απέναντι στο lockdown έχουν πλέον προσλάβει χαρακτηριστικά «ανυπακοής»: Η αίσθησης της μάταιης στέρησης της ελεύθερης διακίνησης οδηγεί σε ποικιλόμορφες μορφές παραβατικότητας των μέτρων, όπου πολλές φορές ο «παραβάτης» δεν κρύβεται σαν τον κλέφτη μες την νύχτα, αλλά αντίθετα προβάλει δημόσια την στάση του ως «παράδειγμα», είτε την στιγμή που την διαπράττει, είτε στα κοινωνικά δίκτυα.

(Μια διαδήλωση χωρίς κωδικό...)

Όποιος είναι αναγκασμένος να υφίσταται καθημερινά τον συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς, είναι εύλογο να θεωρεί την υγειονομική επικινδυνότητα μιας διαδήλωσης και τον συνωστισμό στις πλατείες σαν μια τρίχα στο …νερό. Τα «κορονοπάρτι» δεν είναι παρά μια παρανυχίδα, πρόσφορη για γελοιογράφηση των αυθόρμητων αντιδράσεων από τα ΜΜΕ. Όμως, την εικόνα της μητέρας με το παιδί στα χέρια, που διαβαίνει την βανδαλισμένη περίφραξη μιας παιδικής χαράς για να οικειοποιηθεί την απαγορευμένη χρήση του χώρου, την είδαμε στον δρόμο. Δεν την βλέπουμε στα κανάλια…

Ιατρικοποιημένη καταστολή, ή ο φασισμός τοu μέλλοντός μας

Του Φώτη Τερζάκη

 Αναδημοσίευση από το τελευταίο τεύχος του Πανοπτικόν [1]

Το να μην αντιλαμβανόμαστε τη διασύνδεση επιστήμης και πολιτικής είναι επικίνδυνο· όταν η υπό συζήτησιν επιστήμη είναι η ιατρική, γίνεται πραγματικά ολέθριο. Δεν νομίζω πως χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω πολύ επ’ αυτού, είναι πράγματα σχεδόν αυτονόητα για όποιον έχει μια στοιχειώδη ανθρωπολογική κατανόηση. Ποτέ η γνώση δεν στάθηκε καθαρά και αποκλειστικά «γνωστικό» εγχείρημα, μια ανιδιοτελής ενατένιση υποκινούμενη από απλή περιέργεια και θαυμασμό – αισθήματα ανθρωπίνως υπαρκτά, οπωσδήποτε, την έκφραση των οποίων υπηρετούσε κι εξακολουθεί να υπηρετεί με επάρκεια η τέχνη. Ανέκαθεν η «γνώση» ήταν συνδεδεμένη με πρακτικά ενδιαφέροντα και αποβλέψεις, μέρος των πολύπλοκων και συχνότερα τεταμένων σχέσεων του ανθρώπου με ένα περιβάλλον που βιωνόταν πρωτίστως ως μέσον ή εμπόδιο για την εκπλήρωση αναγκών και για την πραγμάτωση σκοπών. Σε όποιον βαθμό η σχέση τής ανθρωπότητας με τον φυσικό της περίγυρο βιωνόταν με τρόπο αγωνιώδη ως σχέση αναμέτρησης, η «γνώση» (προϊόν εκείνου που ονομάζουμε γενικά τεχνική, και όχι το αντίστροφο) υπηρετούσε την ανάπτυξη δύναμης απέναντι σε αυτό τον περίγυρο – πράγμα ρητά αναγνωρισμένο στον αφορισμό ενός εκ των θεμελιωτών τής νεώτερης επιστήμης και πατέρα τής πειραματικής έρευνας: το αξίωμα «scientia est potentia» του σερ Φράνσιζ Μπαίηκον, που διαβάζουμε ως ιστορική υπογραφή τού πνευματικού πολιτισμού τής Δύσης. «Ανάπτυξη δύναμης», όμως, είναι ακριβώς ένας από τους δυνατούς ορισμούς τής πολιτικής, όσο και λέξη potentia/power έχει ως δεύτερο νόημα την πολιτική εξουσία. Ολόκληρο το εγχείρημα της δυτικής, νεωτερικής επιστήμης (όπως άλλωστε, τηρουμένων των αναλογιών, κάθε συστήματος γνώσης-τεχνικής που ανέπτυξαν οι ανθρώπινοι πολιτισμοί, σε οιοδήποτε στάδιο ή γραμμή τής ανάπτυξής τους) είναι μια πολιτική έναντι της φύσης. Ως προς τα ειδικότερα —τα ιδιοπολιτισμικά, όπως λέμε— χαρακτηριστικά της, συνιστά μια πολιτική όχι συναίνεσης ή συνδιαλλαγής (όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πολιτική αρκετών άλλων πολιτισμών, η οποία έτσι αποδίδει ένα καθεστώς συνομιλητή, άρα και κάποιου είδους «υποκειμενικότητα» στη φύση) αλλά δικτατορικού κατεξουσιασμού και αδιάλλακτης κυριαρχίας. Προϊόν αυτής της πολιτικής είναι η αναπαράσταση της φύσης ως βωβού και παθητικού αντικειμένου, «πράγματος» όμοιου με τα τεχνήματα της ανθρώπινης επινοητικότητας.

Jacques Rancière: «Το διακύβευμα είναι να καταφέρουμε να διατηρήσουμε τη διαφωνία»

Αναδημοσίευση από το "Αυτολεξεί"

Ο Jacques Rancière μιλά με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Les Mots et les Torts [Οι λέξεις και οι αδικίες]. Μπροστά στην πανδημία που με την εμφάνισή της ξαναμοίρασε την τράπουλα, ο φιλόσοφος επεμβαίνει και αναλύει τις πολιτικές στιγμές που ξεχώρισαν, τις δυνατότητες ανυπακοής κόντρα στις κυρίαρχες δυνάμεις και τις καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις του παρόντος που τον συγκίνησαν. Δημοσιεύτηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2021 στο: www.lesinrocks.com από τον Jean-Marc Lalanne  

Μετάφραση για το Αυτολεξεί: Ζαν ντ’ Αρκ.

Συναντάμε τον Ζακ Ρανσιέρ στο σπίτι του, στο Παρίσι, ενώ μας βασανίζει ένα ερώτημα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, αυτός ο στοχαστής της χειραφέτησης των εργαζομένων, που επηρεάστηκε βαθιά από την ιδέα της ισότητας, αποδόμησε τις μορφές της εξουσίας και την έπαρση των «επαϊόντων». Έχοντας αυτή τη φιλοσοφική σκευή, πώς αντιλαμβάνεται μια ιστορική αλληλουχία κατά την οποία, με την επίδραση ενός ιού, ο λόγος των ειδικών πνίγει όλους τους άλλους και οδηγεί τις επισφαλείς ζωές [1] στη σιωπή;

Πώς βιώνει αυτή τη ριζική καταπίεση της χειραφέτησης και της διαφωνίας –προϋπόθεση της δημοκρατικής και της πολιτικής πράξης– ο συγγραφέας σημαντικών βιβλίων όπως Ο αδαής δάσκαλος [Νήσος 2008], Το μίσος για τη δημοκρατία [Πεδίο 2009], Ο χειραφετημένος θεατής [Εκκρεμές 2015]; Στο Les Mots et les Torts, έναν διάλογο με τον νεαρό Ισπανό φιλόσοφο Χαβιέ Μπάσας που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, ο παλιός μαθητής του Αλτουσέρ εξηγεί πώς αναζητούσε ανέκαθεν, μέσω της γραφής, να «εναντιωθεί σε έναν κόσμο ισότητας που δεν έχει σύνορα για τις ταυτοποιήσεις και τους διαχωρισμούς της σκέψης της ανισότητας».

Είναι τουλάχιστον ανησυχητικό ότι σήμερα ο κόσμος της ισότητας τραυλίζει και ότι, στον πόλεμο των λέξεων, μια χούφτα κληρικοί και πολιτικοί έχουν πάρει το προβάδισμα. Από τα οδοφράγματα της κοινωνικής αποστασιοποίησης, ο Ρανσιέρ ακτινογραφεί την εποχή, αναζητώντας τις δυνατότητες μιας καινούριας πολιτικής στιγμής.