Τα τρολ πριν το διαδίκτυο: Από τον Σωκτράτη και τον Διογένη τον κυνικό ως σήμερα...

Απόσπασμα από το βιβλίο για τα τρολ ( «Η επέλαση των τρολ» του Στέφαν Κράπιτς) των εκδόσεων Τοποβόρος.

Αν και ο όρος «τρολάρισμα» επινοήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80, υπήρχαν βεβαίως τρολ πριν το διαδίκτυο. Ορίστε μερικά παραδείγματα:

Σωκράτης (469 π.Χ. – 399 π.Χ.)

Η αρχαιοελληνική αγορά ήταν ένα μέρος όπου ο λαός συγκεντρωνόταν και συζητούσε. Επομένως, είναι το αρχαίο αντίστοιχο των σημερινών διαδικτυακών φόρουμ. Από τη στιγμή που τα τρολ είναι κάτι συνηθισμένο στις μέρες μας, πολύ πιθανό να υπήρχαν κάποιου είδους τρολ και στην αρχαία Ελλάδα. Ένα από αυτά ήταν τόσο καλό που το όνομά του παραμένει γνωστό ακόμα και σήμερα: Σωκράτης.

Ένας από τους προπάτορες της μοντέρνας φιλοσοφίας, χρησιμοποιούσε μία ενδιαφέρουσα τεχνική για να οδηγήσει τους συνομιλητές του στη σοφία: Όταν κάποιοι συζητούσαν, έμπαινε στη συζήτηση και προσποιούνταν τον μαθητή που δεν γνωρίζει τίποτα. Έτσι οδηγούσε τον συνομιλητή του να πάρει τον ρόλο του δασκάλου. Αυτός, ως δάσκαλος, παρουσίαζε τα συμπεράσματά και τις απόψεις του. Όσο περνούσε η ώρα, ο Σωκράτης άρχιζε να του κάνει ερωτήσεις, δείχνοντας με αργό τρόπο ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης αυτός ήταν ο δάσκαλος. Με τις ερωτήσεις του, αποδείκνυε τα λάθη των συνομιλητών του και τους ωθούσε να αμφισβητούν όσα νόμιζαν ότι γνώριζαν.

Το γνωμικό «Ένα γνωρίζω, ότι τίποτα δεν γνωρίζω» αποδίδεται σε αυτόν, αν και συχνά παρερμηνεύεται και τείνει περισσότερο να σημαίνει: «Από τη μία, ο άνθρωπος αυτός πιστεύει πως γνωρίζει κάτι, χωρίς όμως να γνωρίζει (οτιδήποτε). Από την άλλη, εγώ –το ίδιο αδαής– δεν πιστεύω κάτι ανάλογο (ότι δηλαδή γνωρίζω κάτι)».

Ο Σωκράτης δεν ισχυριζόταν ότι δεν γνώριζε τίποτα. Το γνωμικό περιέγραφε την τεχνική που ακολουθούσε για να αποδείξει ότι οι άλλοι έκαναν λάθος χωρίς να τους διδάσκει κάτι άλλο. Τις περισσότερες φορές, στο τέλος της συζήτησης κάποιος που νόμιζε ότι ήξερε κάτι είχε διδαχτεί από τον Σωκράτη ότι έκανε λάθος και ότι έπρεπε να ξανασκεφτεί τα πάντα από την αρχή. Η μέθοδος αυτή ονομάστηκε μαιευτική. Πρωταρχικός στόχος του Σωκράτη ήταν να κάνει τους ανθρώπους να σκεφτούν όσα νόμιζαν ότι γνώριζαν. Τα πάντα πρέπει να αμφισβητούνται. Από τη στιγμή που δεν γνωρίζουμε αν όλα αυτά τα έκανε για την προσωπική του διασκέδαση, είναι ριψοκίνδυνο να τον χαρακτηρίσουμε τρολ με βάση τον ορισμό που έχουμε δώσει. Ωστόσο, ο Σωκράτης αξίζει να αναφερθεί, επειδή θεωρείται από πολλούς το πρώτο τρολ στην ιστορία.

Διογένης ο Σινωπεύς (γύρω στο 400 π.Χ. – 323 π.Χ.)

Ο Διογένης ο Σινωπεύς ήταν Κυνικός φιλόσοφος. Η σχολή σκέψης των Κυνικών επέκρινε τις αξίες και τους σκοπούς της κοινωνίας και της θρησκείας. Ασκούσαν κριτική σε τέτοιου είδους θέματα υιοθετώντας έναν προκλητικό τρόπο ζωής. Σκοπός της ζωής τους ήταν η κατάκτηση της ευτυχία; διαμέσου της εσωτερικής ελευθερίας και της αυτάρκειας. Τρία πράγματα τους εμπόδιζαν να το επιτύχουν: το άγχος, η άγνοια και η επιθυμία για υλικά αγαθά. Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις των Κυνικών, ο μόνος τρόπος για να κατακτήσει κανείς την εσωτερική ελευθερία ήταν μέσω της λιτότητας και του σωματικού και πνευματικού ασκητισμού.

Η περίπτωση του Διογένη υπήρξε πραγματικά εντυπωσιακή. Εξορίστηκε από την πόλη της Σινώπης. Στη συνέχεια, έζησε μέσα σε ένα πιθάρι στην Αθήνα για να προκαλέσει τα καθιερωμένα ήθη και αξίες. Εικάζεται ότι δεν είχε καν ρούχα. Κατέστρεψε το ξύλινο κύπελλό του, ένα από τα λίγα πράγματα που του ανήκαν, όταν είδε ένα παιδί να πίνει με τα χέρια. Όταν ο Πλάτωνας υιοθέτησε τον ορισμό του Σωκράτη για τον άνθρωπο ως «ζώο δίποδο άπτερο», ο Διογένης ξεπουπούλιασε μια κότα και την πήγε στην Ακαδημία του Πλάτωνα, λέγοντας: «Ιδού! Σας έφερα έναν άνθρωπο». Επιπλέον, τριγυρνούσε στην αγορά κρατώντας ένα φανάρι κατά τη διάρκεια της ημέρας, λέγοντας ότι ψάχνει για έναν τίμιο άνθρωπο.

Το πιο γνωστό ανέκδοτο αφορά τη συνάντησή του με τον Μέγα Αλέξανδρο. Ο Αλέξανδρος ήθελε να συναντήσει τον μεγάλο φιλόσοφο και ρώτησε τον Διογένη, αν υπήρχε κάποια χάρη που θα ήθελε να του κάνει. Ο Διογένης απάντησε: «Ναι, μην μου κρύβεις τον ήλιο».

Ο Διογένης ήταν επίσης γνωστό πως αυνανιζόταν δημόσια, έτρωγε στην αγορά –κάτι που την εποχή εκείνη θεωρούνταν αγενές– κατουρούσε τους ανθρώπους που τον έβριζαν, έκανε προσβλητικές χειρονομίες και αφόδευε στο θέατρο.

Θα ήταν ένα εξαιρετικό τρολ, αν όλα αυτά δεν τα έκανε για διδακτικούς λόγους. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν αντλούσε προσωπική ευχαρίστηση από τα καμώματά του. Από την άλλη, πιστεύω ότι είναι αρκετά πιθανό να το καταδιασκέδαζε όταν κατουρούσε τους επικριτές του. Σκοπός του ήταν η επίτευξη της ευτυχίας μέσω της εσωτερικής ελευθερίας. Αν οι πράξεις του καθοδηγούνταν από την επίτευξη αυτού του ιδανικού, τότε αυτό που πραγματικά επιδίωκε ήταν το lulz (δηλαδή η δική του ευχαρίστηση). Κάτι τέτοιο θα τον πιστοποιούσε ως ένα από τα πρώτα καταγεγραμμένα τρολ.

Ralph Pootdawn

Δεν είναι τόσο φοβερό να τρολάρεις στο Second Life, αλλά λίγοι κατάφεραν να γίνουν τόσο διάσημοι όσο ο Ραλφ Πούτντον.

Τι είναι το Second Life; Θα δανειστώ την ερμηνεία από το www.ralphplsgo.com, έναν ιστότοπο που καταγράφει τα καμώματα του Ραλφ Πούτντον:

Το «παιχνίδι» Second Life είναι ένας εικονικός κόσμος, δημιούργημα του Linden Lab, το οποίο λανσαρίστηκε τον Ιούνιο του 2003 και είναι προσβάσιμο στο διαδίκτυο. Ένα ελεύθερο λογισμικό που ονομάζεται Second Life Viewer επιτρέπει στους χρήστες του, που ονομάζονται «κάτοικοι», να συναναστρέφονται μεταξύ τους μέσω άβαταρ. Οι κάτοικοι μπορούν να εξερευνούν, να συναντούν άλλους κατοίκους, να κοινωνικοποιούνται, να συμμετέχουν σε ατομικές ή ομαδικές δραστηριότητες, να δημιουργούν και να διαχειρίζονται εικονικές περιουσίες και υπηρεσίες ή να ταξιδεύουν ανά τον κόσμο (μια δραστηριότητα που οι κάτοικοι ονομάζουν «το δίκτυο»). Το Second Life απευθύνεται σε άτομα και τρολ άνω των 18 ετών.

Ο Ραλφ Πούτντον είναι ένας πράσινος τύπος που μοιάζει με τρολ της σκανδιναβικής μυθολογίας. Κρατά στο χέρι ένα κουτί μπύρα, έχει μια πίπα στο στόμα και σπάει συνέχεια τους άγραφους κανόνες διάφορων φόρουμ.

Γενικά, θεωρείται αγένεια να μπαίνεις σε εικονικά σπίτια. Στη φωτογραφία που τον έκανε διάσημο, ο Ραλφ κάθεται και παρακολουθεί ένα ζευγάρι που κάνει διαδικτυακό σεξ. Όταν ο άντρας του λέει «σε παρακαλώ, Ραλφ, φύγε», απαντά απλά «όχι». Έγινε αμέσως μιμίδιο στο 4chan˙ αν και ο ίδιος ήταν υπεύθυνος για περισσότερο «κακές» πράξεις, η συνήθειά του να εισβάλλει στην ιδιωτική ζωή κάποιου και όταν του ζητούν να φύγει να απαντάει «όχι», έγινε η υπογραφή του. Δεν πήρε πολύ χρόνο στις ομάδες του 4chan να δημιουργήσουν μια σειρά απομιμήσεων, με τον Ραλφ να ξεπροβάλλει σε κάθε είδους φωτογραφία.

Οι Νέγροι Πατριώτες

Όπως σημείωσα παραπάνω, στο Second Life τα τρολ έχουν άπειρες δυνατότητες. Οι Νέγροι Πατριώτες [Patriotic Nigras] είναι μια ομάδα τρολ ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, «ενοχλητικών» [griefers]. Υπογράφουν με πανομοιότυπα άβαταρ. Συγκεκριμένα, τα άβατάρ τους έχουν σκουρόχρωμο δέρμα, είναι ψηλά, φοράνε κουστούμι και έχουν μαλλιά άφρο.

Τα φόρουμ /b/ και /v/ του 4chan ήταν εκείνα που ξεκίνησαν την ομάδα και τα χαρακτηριστικά των άβαταρ είναι ένας φόρος τιμής σε μια προηγούμενη επιδρομή τους σε ένα άλλο διαδικτυακό παιχνίδι, το Habbo Hotel. Σε αυτή τη διαβόητη επιδρομή τους, οι χρήστες του 4chan δημιούργησαν όλοι παρόμοια άβαταρ και μπλόκαραν τις πόρτες, και συγκεκριμένα την πισίνα, διαδίδοντας ότι «η πισίνα είναι κλειστή λόγω έιτζ». Η κλειστή πισίνα έγινε μιμίδιο και η πράξη τους αυτή είχε ως αποτέλεσμα τα αφροαμερικανικά άβαταρ με κουστούμι να διαγράφονται αμέσως από το Habbo Hotel.

Τo 2007 κατέστρεψαν το αρχηγείο του πολιτικού John Edwards στο Second Life. Επίσης, κέρδισαν δημοσιότητα για μια δράση που έκαναν κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης της Anshe Chung (ψευδώνυμο), μιας επιχειρηματία από το Second Life. Η κυρία Τσουνγκ ισχυριζόταν ότι είχε ακίνητα αξίας πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια στο παιχνίδι και προσκλήθηκε να δώσει μια συνέντευξη που θα μεταδιδόταν ζωντανά στο διαδίκτυο από το CNET. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, το δωμάτιο πλημμύρισε από φαλλούς.

Επιπλέον, παραποιούν σενάρια βιντεοπαιχνιδιών. Χιλιάδες καφάσια ξεπετάγονται και πέφτουν από τον αέρα πάνω στους κατοίκους μιας περιοχής, με αποτέλεσμα αυτοί να αναγκάζονται να αποσυνδεθούν ή να παρακολουθούν τον χαρακτήρα τους να κάνει πράγματα που πιθανόν δεν τους αρέσουν, όπως να φωνάζουν την ατάκα του Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ «Μπες στο ελικόπτερρρρο!».

Η τεχνική αυτή μοιάζει εκπληκτικά με αυτό που περιέγραψε ο Julian Dibbell στο δοκίμιό του «A Rape in Cyberspace» («Βιασμός στον κυβερνοχώρο»). Τότε η λέξη «ενοχλητικός» δεν υπήρχε και έτσι χρησιμοποίησε τον όρο «βιασμός στον κυβερνοχώρο».

Η ιστορία έλαβε χώρα σε ένα πολυχρηστικό διαδικτυακό παιχνίδι [Multi User Dungeon, Object Oriented (ΜΟΟ)]. Πρόκειται για έναν συνδυασμό διαδικτυακής ανταλλαγής μηνυμάτων [chatroom] και παιχνιδιού ρόλων. Αυτά τα παιχνίδια, ή συγκεκριμένα το Lambda MOO, στο οποίο αναφέρεται η ιστορία, ήταν οι πρόγονοι του Second Life και το να παρενοχλείς κάποιον ήταν κάτι παρόμοιο με αυτό που κάνουν ομάδες όπως οι Νέγροι Πατριώτες σήμερα

Στο δοκίμιο του Ντιμπέλ, ένας χρήστης με το όνομα Mr. Bungle [κύριος Τσαπατσούλης] χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα που λεγόταν Vodoodoll για να ελέγξει άλλους παίκτες, αναγκάζοντάς τους να κάνουν σεξουαλικές πράξεις παρά τη θέλησή τους. Για να τους εξευτελίσει ακόμα περισσότερο, ανάγκαζε τα θύματά του να το κάνουν στο σαλόνι, το πιο πολυσύχναστο σημείο του Lambda MOO. Ο αφηγητής του Ντιμπέλ φιλοσοφεί για το αν υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ της λογικής και της ταυτότητας που χρησιμοποιούσε ο χρήστης στο παιχνίδι, λέγοντας ότι «όταν έχουμε να κάνουμε με το σεξ, ίσως το σώμα υπό συζήτηση δεν είναι το υλικό αλλά το ψυχικό αντίγραφό του, η σωματική αυτο-παρουσίαση που κουβαλάμε στο μυαλό μας –κι αν παρουσιάζουμε το σώμα αυτό σε κάποιον άλλον είτε σαν ένα σαρκικό είτε σαν ένα λεκτικό ανδρείκελο δεν έχει και τόσο μεγάλη διαφορά όσο πιστεύουμε». Συνεχίζει λέγοντας ότι «οτιδήποτε συμβαίνει σε έναν εικονικό κόσμο δεν είναι ακριβώς πραγματικότητα ούτε ακριβώς προσποίηση, αλλά παρόλα αυτά είναι βαθιά, πειστικά και συναισθηματικά αληθινό».

Βρίσκω αρκετά ενδιαφέρον το γεγονός πως ο ίδιος συγγραφέας έγραψε δέκα χρόνια μετά ένα άρθρο στο περιοδικό Wired, στο οποίο επισημαίνει πως:

Η πρόταση «Το διαδίκτυο είναι μια σοβαρή υπόθεση» σημαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που δηλώνει. Κωδικοποιεί δύο αλήθειες που είναι αυτονόητες τόσο για τους Goons όσο και για τους /b/tards –ότι δηλαδή τίποτα στο διαδίκτυο δεν είναι τόσο σοβαρό ώστε να μην προκαλεί το γέλιο και τίποτα δεν είναι τόσο για γέλια όσο οι άνθρωποι που πιστεύουν το αντίθετο.

Κλείνει το άρθρο του ως εξής:

Στο τέλος, ό,τι κι αν λένε, η ζωή στο διαδίκτυο είναι στ’ αλήθεια μια σοβαρή υπόθεση. Έχει σημασία. Η παγίδα όμως βρίσκεται στο γεγονός ότι έχει σημασία πάνω απ’ όλα επειδή ακριβώς δεν έχει και τόσο –επειδή ανασύρει με μαγικό τρόπο κομμάτια μιας σοβαρής ανθρώπινης επαφής από έναν ωκεανό λέξεων, εικόνων, βίντεο και άλλων αβαρών σκιών της πραγματικότητας. Η πρόκληση είναι να ξεδιαλύνουμε τα σημαντικά από τα όχι και τόσο. Κι αν η σιδηρά αυτοκυριαρχία του Rich Kyanka αποτελεί παράδειγμα, οι χαζομάρες των Goons και των /b/tards μπορεί τελικά να μας βοηθήσουν να ακονίσουμε την ικανότητά μας για τέτοιου είδους διακρίσεις. Για όσους νομίζουν ότι τα τεχνάσματα των «ενοχλητικών» είναι απλά αδικαιολόγητα: δουλειά τους είναι έτσι κι αλλιώς να είναι αδικαιολόγητοι. Η δική μας είναι να κατανοήσουμε ότι όταν ενοχλούμαστε τους δίνουμε ό,τι λαχταρούν περισσότερο: lulz.

David Thorne

Θα έχετε μάλλον ακούσει για το κορίτσι που ανάρτησε μια πρόσκληση για το πάρτι γενεθλίων της στο Facebook και ξέχασε να ρυθμίσει τη σελίδα στο ιδιωτικό. Ο καθένας μπορούσε να δηλώσει συμμετοχή στο πάρτι και έτσι έγινε. Η εκδήλωση διαδόθηκε ταχύτατα στο Reddit αλλά και στο 4chan και σύντομα πάνω από 60.000 άτομα δήλωσαν στο Facebook ότι θα συμμετέχουν. Με αφορμή το γεγονός αυτό, ξεκίνησε σε όλο τον κόσμο μια μιντιακή διαμάχη για τα πάρτι στο Facebook, ενώ ο επαγγελματίας τρολ του διαδικτύου Ντέιβιντ Θορν άρχισε να πουλά μπλουζάκια για το πάρτι. Όταν η σελίδα κατέβηκε, αποκαλύφθηκε ότι το πάρτι ήταν μια ιδέα του άρχοντα των τρολ Ντέιβιντ Θορν. Η σελίδα που έφτιαξε ήταν τόσο πετυχημένη που κατάφερε να κινητοποιήσει ακόμα και τις ανώνυμες μάζες του 4chan. Το δόλωμα ήταν πραγματικά πολύ έξυπνο και το γεγονός ότι έβγαλε λεφτά από αυτή την ιστορία, πουλώντας μπλουζάκια, του δίνει έξτρα lulz.

Αυτή δεν είναι η μοναδική διάσημη δράση του. Ο Ντέιβιντ Θορν είναι η απόδειξη πως δεν είναι όλα τα τρολ δεκατετράχρονα πιτσιρίκια που κατοικούν σε υπόγεια.

Οι Ανώνυμοι

Οι χρήστες του 4chan, γνωστοί ως Ανώνυμοι [Anonymous], είναι μια κολεκτίβα με κάτι σαν συλλογική νοημοσύνη. Αν ξεκινήσουν να κάνουν κάτι, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι τόσο εντυπωσιακά, που ακόμα και τα παραδοσιακά MME αναφέρουν το γεγονός. Ένα παράδειγμα πετυχημένου τρολαρίσματος ήταν η «μέρα πορνό στο YouTube» [YouTube Porn Day].

Οι ορδές των Ανώνυμων οργάνωσαν μια επιδρομή στο 4chan, παροτρύνοντας τους χρήστες να ανοίξουν λογαριασμούς στο YouΤube, να ανεβάσουν πορνογραφικό υλικό και να ρυθμίσουν το κανάλι στο ιδιωτικό έτσι ώστε να μην το πάρουν είδηση οι διαχειριστές. Το πορνογραφικό υλικό θα τιτλοφορούνταν και θα έμπαινε κάτω από ετικέτες όπως «marblecake» [κέικ μαρμπρέ] ή «Jonas Brothers» –αν κάτι ανάλογο συνέβαινε το 2010 θα είχε απλά το κωδικό όνομα «Justin Bieber» ή κάποιου ήρωα της Ντίσνεϊ. Όσοι συμμετείχαν στην επιδρομή ειδοποιήθηκαν να κάνουν όλα τα βίντεό τους δημόσια στις 20 Μαΐου του 2009, στις 12 τα μεσάνυχτα.

Το αποτέλεσμα ήταν η ιστοσελίδα να πλημμυρίσει ξαφνικά από έναν τεράστιο αριθμό πορνό. Κάποια στιγμή, σχεδόν κάθε βίντεο στην αρχική σελίδα ήταν πορνογραφικής φύσης. Για να δημιουργήσουν ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση, κάποιοι συμμετέχοντες, πριν ανεβάσουν τα βίντεό τους, πρόσθεσαν καρέ που ταίριαζαν με τον παραπλανητικό τίτλο που είχαν δώσει στο πορνό, έτσι ώστε η εικόνα της προεπισκόπησης στο ΥouΤube να μην μαρτυρά το πορνογραφικό περιεχόμενο μέχρι κάποιος να κλικάρει το βίντεο.

Όταν οι διαχειριστές του ΥouΤube άρχισαν να συνειδητοποιούν τι συνέβαινε, έψαχναν μόνο για βίντεο που είχαν ετικέτα με τη φράση «marblecake», μιας και αυτό ήταν το κωδικό όνομα που είχαν δώσει οι Ανώνυμοι, προκειμένου να παρακολουθούν την επιτυχία τους κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. Ως απάντηση, οι Ανώνυμοι άλλαξαν τακτική και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: Η πρώτη συνέχισε να ανεβάζει πορνό χωρίς την ετικέτα «marblecake» ή άλλες ετικέτες που σχετίζονταν με το chan, την ώρα που η άλλη ομάδα μάρκαρε τυχαία ως ακατάλληλα κανονικά βίντεο στο YouTube, καθιστώντας όλον τον μηχανισμό εντοπισμού ακατάλληλων βίντεο άχρηστο για τους διαχειριστές.

Τα αμερικανικά MME κάλυψαν το γεγονός και παρουσίασαν μαρτυρίες από διάφορα άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός δωδεκάχρονου κοριτσιού που έψαχνε για βίντεο των Jonas Brothers, και η φράση της «είμαι δώδεκα χρονών και τι είναι αυτά;» έγινε μιμίδιο.

Παρόλα αυτά, εάν ψάξει κανείς πληροφορίες για το παρασκήνιο των επιδρομών του 4chan, πρέπει να έχει στο μυαλό του ότι σύμφωνα με τους κανόνες 1 και 2 απαγορεύεται να μιλάει κανείς για το 4chan και το /b/. Επομένως, είναι συνηθισμένο φαινόμενο για τους χρήστες του 4chan να ρίχνουν όλο το φταίξιμο στον κωμικό διαδικτυακό τόπο ebaumsworld, ο οποίος θεωρείται εχθρός του 4chan και των Ανώνυμων, μεταξύ άλλων.

Μια άλλη αξιοσημείωτη επιδρομή των Ανώνυμων ήταν η χειραγώγηση μιας δημοσκόπησης του περιοδικού Time για το πιο σημαντικό πρόσωπο του 2009. Όχι μόνο ψήφισαν τον moot, τον δημιουργό του 4chan, κανόνισαν και ποιοι θα είναι στις επόμενες είκοσι θέσεις, έτσι ώστε τα πρώτα γράμματα των ονομάτων τους να σχηματίζουν την πρόταση: MARBLECAKE ALSO THE GAME, που είναι δύο μιμίδια από την κουλτούρα των chan. Στο τέλος, ο moot αναγνωρίστηκε ως νικητής από το περιοδικόTime.

Οι Ανώνυμοι είναι η πιο διαβόητη ομάδα τρολ στο διαδίκτυο αυτή την εποχή. Δεν είναι όμως όλες οι δράσεις τους το ίδιο έξυπνες. Για παράδειγμα, σε μία από αυτές πόσταραν ασταμάτητα .gif που αναβόσβηναν εκνευριστικά σε ένα διαδικτυακό φόρουμ για επιληπτικούς.

ΣΤΕΦΑΝ ΚΡΑΠΙΤΣ η επέλαση των τρολ    
 (σε μορφή PDF,  [εδω]  )

Το βιβλίο του Στέφαν Κράπιτς έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στη βιβλιογραφία όσον αφορά το διαδίκτυο και την κουλτούρα των τρολ. Επιχειρεί να αναδείξει την πολιτισμική αξία του τρολαρίσματος και να αποκαταστήσει τη φήμη των τρολ περιγράφοντας διάφορα σπαρταριστά περιστατικά δημιουργικού και φινετσάτου τρολαρίσματος. Στις σελίδες του παρελαύνουν διάσημα και μη τρολ, από τον Σωκράτη –«το πρώτο τρολ στην ιστορία»– μέχρι τους Ανώνυμους και από τον Κατάσκοπο Μουνότριχα μέχρι τους Νέγρους Πατριώτες και τον Bloodninja. Πνευματώδες και ταυτόχρονα τεκμηριωμένο, το βιβλίο του Κράπιτς δίνει δεκάδες ιδέες για έξυπνο τρολάρισμα και προτείνει τρόπους με τους οποίους μπορεί να απαλλαγεί από τα τρολ κάποιος που έχει μπει στο στόχαστρό τους.