Προς τον οριστικό εγκλωβισμό;

Αναδημοσίευση από το "thepressproject"

του Στάθη Κουβελάκη

Μια πρώτη εκδοχή αυτού του κειμένου αναρτήθηκε στην  γαλλική ιστοσελίδα tlaxcala-int.org / σε μετάφραση στα ελληνικά της Christine Cooreman.

H παρέμβαση που καταθέτει ο Αλέξης Τσίπρας με το άρθρο του στην γαλλική εφημερίδα Le Monde είναι αξιοσημείωτη από πολλές πλευρές. Σημαίνει ότι έχουμε περάσει ένα κατώφλι έχει πλέον διασχισθεί στην εξέλιξη της ελληνικής κρίσης, και, αυτό, για μια σειρά λόγους.

Ενα καθοδικό σπιράλ υποχώρησης

Το άρθρο αυτό επικυρώνει με επίσημο τρόπο και για πρώτη φορά, ακόμη και για το εγχώριο κοινό, το σύνολο των παραχωρήσεων που η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη αποδεχθεί κατά την διάρκεια των περίφημων «διαπραγματεύσεων» - τα εισαγωγικά εδώ σημαίνουν ότι το νόημά τους, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, συνίσταται στην υποκατάσταση τους από την επιβολή της θέλησης του ισχυρότερου. Και ο κατάλογος αυτών των παραχωρήσεων είναι εντυπωσιακός: στόχος αυξανόμενων ανά έτος δημοσιονομικών πλεονασμάτων, σιωπηρή εγκατάλειψη της διεκδίκησης της διαγραφής του χρέους (που δεν αναφέρεται καν στο κείμενο), αύξηση του ΦΠΑ, αναβολή για ένα απροσδιόριστο μέλλον (και με ασαφείς όρους) της αύξησης του κατώτατου μισθού και της επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων, μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού με σκοπό την μείωση του κόστους, διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και του καθεστώτος φορολογικής καταλήστευσης της τελευταίας πενταετίας. 

Σε αυτά πρέπει να προστεθεί ένα εξαιρετικά ουσιώδες σημείο: όπως αναφέρει η ελληνική εκδοχή του κειμένου, η «ενίσχυση της ανεξαρτησίας» ορισμένων δημόσιων αρχών δεν αφορά μόνο την ΕΛΣΤΑΤ αλλά πριν απ’όλα την Γραμματεία δημοσίων εσόδων. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά του κρατικού οικονομικού μηχανισμού φεύγει από τον έλεγχο των εκλεγμένων κυβερνήσεων και λειτουργεί, στην πραγματικότητα, υπό την άμεση επιτήρηση των θεσμών της ΕΕ, όπως εξ’άλλου ήδη συμβαίνει και όπως μαρτυρεί η παραμονή στη θέση της της Κατερίνας Σαββαϊδου.

«Χαλαρό» έναντι «σκληρού» Μνημόνιου;

Ας είμαστε σαφείς: κατ’αρχήν, οι υποχωρήσεις αυτές, τις οποίες ο Αλέξης Τσίπρας επισημοποιεί για πρώτη φορά, δεν συζητήθηκαν ποτέ ανοιχτά δημόσια, ούτε στον Σύριζα, ούτε στη Βουλή, ούτε καν εντός της κυβέρνησης - με την έννοια μιας συλλογικής απόφασης για την οποία οι πολίτες τηρήθηκαν ενήμεροι. Απλά ανακοινώνονται, , αφού μαγειρεύτηκαν στην πιο πλήρη αδιαφάνεια των «διαπραγματεύσεων» με τους «θεσμούς» και τους ηγέτες της ΕΕ.

Κατά δεύτερον, στο κείμενο αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας δεν μεταφέρει στο γαλλόφωνο και διεθνές κοινό στο οποίο απευθύνεται αυτά που είχε ο ίδιος κατ’επανάληψη δηλώσει, ότι δηλαδή από τον Φεβρουάριο και μετά η Ελλάδα είναι θύμα ενός διαρκούς εκβιασμού ρευστότητας από την πλευρά ΕΚΤ – η «θηλειά στο λαιμό» όπως την χαρακτήρισε σε προηγούμενη συνέντευξή του στο Der Spiegel. Αναφέρεται μόνο η διακοπή καταβολής των δανειακών δόσεων, που ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει την πληρωμή των χρέους αποκλειστικά δικούς της πόρους και που οδήγησε στην σημερινή κατάσταση των άδειων ταμείων και του «σκουπίσματος» κάθε ρευστού δημόσιου οργανισμού. Η αποσιώπηση αυτού του κρίσιμου στοιχείου του στερεί όμως το μείζον επιχείρημα που θα είχε αποκαλύψει στη διεθνή κοινή γνώμη την πραγματικότητα των εκβιαστικών ενεργειών της ΕΕ και του ΔΝΤ. Βέβαια κάτι τέτοιο θα είχε ταυτόχρονα οδηγήσει στην παραδοχή της αποδυνάμωσης της θέσης της ελληνικής κυβέρνησης και στην ανάγνωριση του «επώδυνου», όπως τον χαρακτήρισε η κεντρική επιτροπή του Σύριζα, χαρακτήρα της συμφωνίας της 20ης Φεβρουαρίου την οποία παρ΄όλα αυτά συνεχίζει να επικαλείται.

Τρίτον, είναι ξεκάθαρο ότι, όπως κι αν το δούμε, το πλαίσιο που θέτει σε αυτό το κείμενο ο πρωθυπουργός είναι αυτό μιας, στην καλύτερη περίπτωση, ένα πλαίσιο «χαλάρωσης» της λιτότητας και σε καμία περίπτωση αυτό μιας ρήξης. Το οικοδόμημα των μνημονίων διατηρείται ουσιαστικά ανέπαφο, ελαφρά στρογγυλεμένο στα άκρα. Αντίθετα, ελάχιστα παραμένουν από το «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» που, ας μην το ξεχνάμε, είχε παρουσιαστεί ως μίνιμουμ πρόγραμμα, εφαρμοστέο άμεσα και «εκτός διαπραγμάτευσης», σε αντίθεση με την δανειακή σύμβαση για την οποία είχε επιλεγεί η διαπραγματευτική οδός. Οπως φαίνεται όμως ακόμη και οι τέσσερις «κόκκινες γραμμές» που ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας είχε θέσει στις 16 Απριλίου σε επίσημη δήλωση στο πρακτορείο Reuters (ασφαλιστικό, ΦΠΑ, ιδιωτικοποιήσεις και εργασιακά) έχουν ΟΛΕΣ, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, παραβιαστεί. Σε ότι αφορά ειδικά τις ιδιωτικοποιήσεις υπάρχει πλήρης ανατροπή τόσο του προγράμματος της Θεσσαλονίκης όσο και της συνεδριακής απόφασης του Σύριζα.

Υστερα από όλα μπορούμε δικαίως να αναρωτηθούμε γιατί παραμένει η εμπλοκή στις «διαπραγματεύσεις» και γιατί σ’αυτό το άρθρο ο πρωθυπουργός καταφεύγει στη δραματοποίηση, όπως δείχνουν η καταληκτική φράση του άρθρου («Για ποιόν χτυπά η καμπάνα;») και ορισμένες διατυπώσεις του; Ο λόγος έγκειται ότι οι «Θεσμοί» δεν αρκούνται στη διαχείριση του υπάρχοντος μνημονιακού πλαισίου. Επιδιώκουν μια βεβαρυμένη εκδοχή ενός νέου «πακέτου» μέτρων λιτότητας, με μειώσεις συντάξεων και περαιτέρω απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων και με προφανή στόχο την διάλυση του Σύριζα.

Σε αυτά ο πρωθυπουργός απαντά ρίχνοντας πίσω τη μπάλα: «εσείς είστε που επιζητάτε την ρήξη, όχι εγώ. Από την πλευρά μου, όπως βλέπετε, είμαι έτοιμος να διαχειριστώ την λιτότητα και να μεταθέσω την υλοποίηση του προγράμματος για το οποίο εκλέχτηκα. Αυτός όμως που επί πλέον μου ζητάτε είναι να υπερβώ και αυτά ακόμη που είχατε ζητήσει από τον Σαμαρά». Και, στο σημείο αυτό, επισείει το φάσμα της «διαίρεσης της Ευρώπης» και καλεί τους «Εταίρους» να σεβαστούν τις «αξίες» της. Λες και ο ενταφιασμός των δεσμεύσεων του Συριζα πέντε μόλις μήνες μετά την εκλογική του νίκη του να αποτελούσε αποδεκτή θυσία για την προστασία της «ενότητας» της Ευρώπης. Ωσάν η αποδοχή του προτεινόμενου πλαίσιου συμφωνίας να αποτελούσε ένα βήμα προς την «Ευρώπη της αλληλεγγύης, της ισότητας και της δημοκρατίας» την οποία επικαλείται, και που δεν είναι παρά κούφια λόγια και που σπάνια ήχησαν με τόσο μακάβριο τρόπο.

Υπάρχει εναλλακτική!

Χωρίς να θέλουμε να παίξουμε τους προφήτες δεινών που παραμένουν απολύτως αποτρέψιμα δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε τα εξής:

1. Η ελληνική κυβέρνηση έχει μπει σε ένα καθοδικό σπιράλ αναδιπλώσεων όπου η μια παραχώρηση οδηγεί στην επόμενη και, μετά την παραβίαση των προ μηνός ανακοινωθέντων ελάχιστων «κόκκινων γραμμών» δεν υπάρχει κατ’αρχήν κανέναν λόγο να πιστέψουμε ότι αυτή θα σταματήσει όσο διατηρείται το ίδιο βασικό πολιτικό σκεπτικό.

2. Όλα αυτά ήταν απολύτως προβλέψιμα εφόσον δεν είχε προετοιμαστεί και υιοθετηθεί μια γραμμή σύγκρουσης όπως προτείνει εδώ και καιρό ένα μεγάλο τμήμα του Σύριζα, για την ακρίβεια κάτι λιγότερο από το μισό αν πάρουμε υπ’όψη τις ψηφοφορίες των τελευταίων συνεδριάσεων της κεντρικής επιτροπής.

3. Ότι, προφανέστατα, το να επιμένει κανείς, μετά από όλ’αυτά, να αναφέρεται σε ρήξη με την λιτότητα και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εντός του σημερινού ευρωπαϊκού πλαισίου δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένδειξη είτε ασυνειδησίας ή εθελοτυφλίας.

Σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί μονόδρομος η υποχώρηση και, προοπτικά, η συνθηκολόγηση στους εκβιασμούς των Ευρωπαίων.

Οι βασικοί κόμβοι μιας διαφορετικής πορείας τέθηκαν από το κείμενο που κατέθεσαν εννέα μέλη της κεντρικής επιτροπής του Σύριζα και που έλαβε 44% των παρόντων στην ψηφοφορία.

• Αντεπίθεση με ένα εναλλακτικό σχέδιο που θα στηρίζεται στις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τις κυβερνητικές προγραμματικές εξαγγελίες
• Αμεση εθνικοποίηση των τραπεζών με κοινωνικό έλεγχο και υιοθέτηση παραγωγικών, αναπτυξιακών και κοινωνικών κριτηρίων.
• Ουσιαστική φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, των μεγάλων περιουσιών, των πολύ μεγάλων εισοδημάτων και της υψηλής κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων.
• Αμεση και πλήρης επαναφορά, κατοχύρωση και τήρηση στην πράξη, των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων του κόσμου της εργασίας.

Αμεση προτεραιότητα για την κυβέρνηση, αντιμέτωπη με την συνεχιζόμενη εκβιαστική τακτική των δανειστών, αποτελεί η μη-πληρωμή της επόμενης δόσης του ΔΝΤ. Ας απαντηθεί επιτέλους η προπαγάνδα των κυρίαρχων κύκλων που κατατρομοκρατούν το λαό με την απόλυτη καταστροφή που, υποτίθεται, θα επιφέρουν η διακοπή αποπληρωμής του χρέους και η ενδεχόμενη έξοδος από την Ευρωζώνη!

Η μεγαλύτερη καταστροφή για τη χώρα είναι η επιβολή νέου μνημονίου, εκείνης ή της άλλης μορφής και η παράταση της εφαρμογής των προηγούμενων. Ο Σύριζα εκλέχτηκε ακριβώς για να αποτρέψει αυτήν την εξέλιξη.

Πάση θυσία, ή όπως έλεγε ο αμερικάνος Αφροαμερικανός μαχητής Μάλκομ Χ «με κάθε αναγκαίο μέσο».