Αυτός ο συνδικαλισμός έχει τελειώσει;

...Με την προκαταβολική επιστράτευση των καθηγητών ο Σαμαράς θέλει να στείλει ένα ευρύ πολιτικό μήνυμα, που δεν σχετίζεται αποκλειστικά με αυτή καθ΄ αυτή την απεργία. Δεν θέλει τόσο να φοβίσει τους αντιπάλους του, όσο να εμπνεύσει τους (δυνάμει) φίλους του. Θέλει να πει με αποφασιστικό και πειστικό τρόπο ότι αυτό είναι ο εκφραστής του νόμου και της τάξης, ότι αυτός είναι ο ηγέτης που θα δώσει τέλος στη μισητή «Μεταπολίτευση», αυτός είναι ο κυβερνήτης που θα τσακίσει την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς, την ισχύ των συνδικάτων και την ανομία. Η επιστράτευση δεν είναι τόσο μια κίνηση κρατικής καταστολής, όσο μια προπαγανδιστικού χαρακτήρα παρέμβαση στην κατεύθυνση της συγκρότησης μιας μακροχρόνιας αντιδραστικής πολιτικής ηγεμονίας...

(Από το κείμενο "Η επιστράτευση ως μέσο συγκρότησης πολιτικής ηγεμονίας" του Γιάννη Αλμπάνη)

Απέναντι σε αυτή την πολιτική δυστυχώς το μαζικό κίνημα και η Αριστερά δεν μπόρεσαν να δώσουν απάντηση. Κυριάρχησε η λογική ότι ο αγώνας των εκπαιδευτικών είναι “η σπίθα που θα βάλει φωτιά στον κάμπο”. Το ΚΚΕ που δεν παίξει με την φωτιά, αποτραβήχτηκε νωρίς. Όμως η “πυροσβεστική”στάση του δεν ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που την εμπόδισε να απλωθεί στον κάμπο.
Ο κάμπος έχει γίνει βάλτος και ο βάλτος δεν παίρνει φωτιά! Η ελληνική κοινωνία συντηρητικοποιείται και ο ναζισμός αποκτά μαζικά κοινωνικά ερείσματα. Το “λευκό” που κυριάρχησε στην συνέλευση των προέδρων ήταν απλά μια άτυπη παραδοχή αυτής της διαπίστωσης. Οι “νέοι Δεκέμβρηδες” που θα έρθουν, δεν θα είναι συμβάντα που θα αναδυθούν από την πολιτικοποίηση των εργατικών αγώνων, τους οποίους θα καθοδηγεί η Αριστερά. Τα όρια των πολιτικών πρακτικών της στο εργατικό κίνημα έχουν ήδη φανεί: Η ήττα του αγώνα των χαλυβουργών αλλά και η αποτυχία δημιουργίας άλλων εναλλακτικών δομών στο εργατικό κίνημα, (με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την “πρωτοβουλία των πρωτοβάθμιων σωματείων”), είναι μερικά από τα παραδείγματα που καταγράφονται πρώτα απ' όλα ως ήττες πολιτικές της Αριστεράς στο χώρο της εργασίας.

Ο δρόμος της αναζήτησης της νέας ταυτότητας της Αριστεράς είναι κακοτράχαλος και μακρύς. Θα συμβούν ακόμα πολλά τροχαία ατυχήματα, όπως το πρόσφατο, αν τα πολιτικά της μορφώματα συνεχίζουν να μην διδάσκονται από τα λάθη τους. Οι πραγματικοί “εφιάλτες” δεν είναι αυτοί που “πρόδωσαν” τον αγώνα, αλλά οι “εφιάλτες” βρίσκονται μέσα στο κεφάλι τους και τους εμποδίζουν να έχουν καθαρή σκέψη...

Το κείμενο “αυτός ο συνδικαλισμός έχει τελειώσει! ”των Δημήτρη Μητρόπουλου και Στάθη Κατσούλα που αναδημοσιεύουμε παρακάτω από το “antapo/crisis” περιέχει αρκετές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για πολιτική της Αριστεράς και τα όριά της όπως αυτά καταγράφονται στον πρόσφατο αγώνα των εκπαιδευτικών:

1. Η χθεσινή εξέλιξη συνιστά σαφή ήττα της ΟΛΜΕ και του συνδικαλιστικού κινήματος συνολικά. Ήταν η χειρότερη δυνατή εξέλιξη και αποτελεί καθαρό πραξικόπημα η μεθόδευση της λήξης της απεργίας. Από τις πρώτες κιόλας ώρες της συνέλευσης των προέδρων ΕΛΜΕ φάνηκε ότι δεν υπήρχε πρόταση για σπάσιμο της επιστράτευσης. Δεν υπήρξε ένα μπλοκ δυνάμεων μέσα στην συνέλευση προέδρων, ή μέσα στο ΔΣ της ΟΛΜΕ το οποίο να προσπαθήσει έστω να ανιχνεύσει με ειλικρινή τρόπο το σπάσιμο της επιστράτευσης. Η βασική κατεύθυνση ήταν η αναζήτηση μιας ηρωικής εξόδου από το αδιέξοδο στο οποίο είχε υποβληθεί. Υπήρξαν χειρισμοί (κατά τη διάρκεια των ψηφοφοριών) και τακτικισμοί σχετικά με το «πώς θα παρουσιάσουμε στον κόσμο το σπάσιμο της απεργίας». Η χθεσινή εξέλιξη θα βρει οργισμένο τον κόσμο, λόγω του τρόπου που τον χειρίστηκε η ηγεσία της ΟΛΜΕ.

Είτε αυτούς που ψήφιζαν με σκοπό να σπάσουν την επιστράτευση, αλλά ακόμα και συναδέλφους που ψήφιζαν απεργία συμβολικά. Χιλιάδες εκπαιδευτικοί πίστεψαν και στρατεύτηκαν σε έναν αγώνα, που η κατάληξη για πολλούς από αυτούς είναι μια απογοήτευση, απελπισία και οργή ενάντια στις παρατάξεις και τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους.

2. Μετά την άτακτη υποχώρηση της πλειοψηφίας της ΟΛΜΕ, είναι ανάγκη να δούμε όλο το χρονικό και την στάση συνδικαλιστικών και πολιτικών δυνάμεων, για να βγάλουμε ουσιαστικά συμπεράσματα, πέρα από την σκόνη που σηκώνουν τα διάφορα συνδικαλιστικά τερτίπια. Λίγο πριν το Πάσχα ψηφίζεται το πολυνομοσχέδιο εφαρμογής του 3ου μνημονίου. Μέσα εκεί εισάγεται ρύθμιση για το ωράριο των εκπαιδευτικών. Με αφορμή αυτό και τις απολύσεις που φέρνει, το ΔΣ της ΟΛΜΕ, μέσα στην μεγάλη βδομάδα, καταλήγει σε εισήγηση για απεργία μέσα στις πανελλαδικές. Την πρόταση θέτουν οι Παρεμβάσεις-Συσπειρώσεις, χωρίς όμως ξεκάθαρη στρατηγική για το που και πως το πάνε. Συμφωνεί και η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά από μια θυελλώδη συνεδρίαση του ΔΣ της ΟΛΜΕ διάφορες «ντρίπλες» από ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚ την ψηφίζουν κι αυτές οι παρατάξεις, με καθαρό όμως ότι δεν την θέλουν, αλλά προσπαθούν να διαχειριστούν την πίεση που νιώθουν από την οργή του κλάδου απέναντι στις απολύσεις και τον εξευτελισμό τους. Και εντός της ΟΛΜΕ και εκτός, αφού ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ (ΔΑΚΕ) από πολύ νωρίς σε δηλώσεις σε ΜΜΕ δίνει το σήμα ότι αν επιστρατεύσουν τους εκπαιδευτικούς δεν θα την υλοποιήσουν. Το ΠΑΜΕ και το ΚΚΕ (Σοφιανός) δηλώνει ότι διαφωνεί με την απεργία στις εξετάσεις. Προτείνει μια κλασική απεργία διαμαρτυρίας (48ωρη). Το ντύνει βέβαια με κορώνες για κλιμάκωση, όμως για όσους γνωρίζουν τα πράγματα η πρόταση του σήμαινε ότι η όποια «κλιμάκωση» θα ερχόταν, για καταστατικούς λόγους, 5 μέρες μετά την 48ωρη. Δηλαδή οι εκπαιδευτικοί θα έκαναν 48ωρη, μετά θα πήγαιναν στα σχολεία και μετά στην μέση των πανελλαδικών θα «κλιμάκωναν». Είναι φανερό ότι η διαφοροποίηση του ΠΑΜΕ ήταν λόγω γραμμής (οι αγώνες δεν μπορούν να νικήσουν, άρα μόνο αγώνες διαμαρτυρίας) και όχι λόγω σχεδιασμού «κλιμάκωσης» και απόκρουσης των «μικροκομματικών» παιχνιδιών του κυβερνητικού συνδικαλισμού.

Με το που βγαίνει η επιστράτευση η ΔΑΚΕ ζυμώνει ότι δεν μπορούμε να απεργήσουμε. Η ΠΑΣΚ άφαντη. Το ΠΑΜΕ δεν παίρνει θέση, το ίδιο και ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η πλειοψηφία των παρεμβάσεων καλεί σε συνέχεια, αλλά με θολούρα για το τι εννοεί ο καθένας. Έτσι από το Σάββατο που ο Σαμαράς επιστράτευσε τους εκπαιδευτικούς μέχρι και την Τρίτη που η εισήγηση του ΔΣ της ΟΛΜΕ (που βγήκε σε συνθήκες μη-επιστράτευσης) κατέβηκε σε χιλιάδες εκπαιδευτικούς, το ΔΣ της ΟΛΜΕ δεν πήρε καμία θέση, δεν έκανε καμία προσθήκη στην εισήγηση για απεργία!!! Ενώ όλος ο κόσμος συζητούσε για το αν οι εκπαιδευτικοί θα κάνουν πολιτική ανυπακοή και θα υλοποιήσουν την απεργία τους – με πιθανές ποινικές (φυλάκιση) και εργασιακές (απόλυση) κυρώσεις – οι συνδικαλιστικές ηγεσίες ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚ-ΣΥΡΙΖΑ δεν συζήτησαν καν τι στάση πρέπει να κρατήσουν! Και ενώ έσπερναν τον ψίθυρο στα σχολεία ότι δεν μπορούμε να απεργήσουμε επιστρατευμένοι έλεγαν να ψηφιστεί η εισήγηση του ΔΣ της ΟΛΜΕ, για πολιτικό συμβολισμό για να μην υπάρξει επικοινωνιακή ήττα απέναντι στην κυβέρνηση!!! Έτσι φτάσαμε στο αδιέξοδο της ΓΣ των προέδρων, με την γνωστή αντιδημοκρατική στην διαδικασία και διαλυτική στην πολιτική ουσία μεθόδευση. Όντως σε πολλές συνελεύσεις ενώ στα κείμενα που ψηφίστηκαν αποφάσιζαν απεργία, στην συζήτηση μέσα στην συνέλευση έλεγαν καθαρά ότι δεν μπορούν αν την εφαρμόσουν λόγω επιστράτευσης. Ή σε μια άλλη εκδοχή ότι θα την εφαρμόσουμε μόνο αν γίνει παλλαϊκός ξεσηκωμός, πράγμα δύσκολο. Αυτός ο διαλυτικός ψίθυρος ασάφειας, επικοινωνιακής διαχείρισης και μη ανάληψης της πολιτικής ευθύνης, από το Σάββατο ως τις συνελεύσεις της Τρίτης, δημιούργησε το πλαίσιο για 57 προέδρους ΕΛΜΕ (από τους 85), να δηλώσουν ότι δεν ξέρουν αν έχουμε τους όρους για υλοποίηση της απεργίας ή όχι…

3. Στην ουσία, το χθεσινό αδιέξοδο ήταν προδιαγεγραμμένο εδώ και μέρες. Η εισήγηση της ΟΛΜΕ για απεργία ήταν λίγη και δεν έφτανε, από τη στιγμή που η κυβέρνηση αποφάσισε την επιστράτευση των απεργών. Ήταν λάθος το ότι την Κυριακή 12/5, στη συνάντηση των ΕΛΜΕ Αττικής, και με δεδομένη την επιστράτευση, η ΟΛΜΕ δεν διόρθωσε την εισήγησή της παρότι ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση θα επιστρατεύσει τους απεργούς. Ήταν έγκλημα ωστόσο, ότι η ΟΛΜΕ έβαλε τον κόσμο στις συνελεύσεις της Τρίτης να ψηφίζει «ναι ή όχι στην απεργία» ενώ το πραγματικό επίδικο το οποίο θα το έβρισκε μπροστά της (όπως και το βρήκε) ήταν το «σπάμε ή δεν σπάμε την επιστράτευση». Η ΟΛΜΕ μετέφερε διαρκώς ένα καυτό ερώτημα και το απάντησε στη χειρότερη στιγμή με το χειρότερο τρόπο: «Ψηφίζουμε την εισήγηση της ΟΛΜΕ (απεργία) αλλά δεν κάνουμε την απεργία)». (ΠΑΣΚ, ΔΑΚΕ, ΣΥΝΕΚ). Την ίδια στιγμή που στο ίδιο αποτέλεσμα κατέληγαν και το λευκό, το παρόν, κλπ. Στην ουσία το πρόβλημα είναι ότι όλες τις τελευταίες μέρες με αποκορύφωμα το αδιέξοδο της συνέλευσης των προέδρων των ΕΛΜΕ, δεν υπήρξε «ανάληψη ευθύνης». Θα ήταν διαφορετικό, αν το ερώτημα των συνελεύσεων ΕΛΜΕ ήταν πιο πραγματικό και επικαιροποιημένο σε σχέση με τις προθέσεις της κυβέρνησης για επιστράτευση. Θα υπήρχε από νωρίς (Τρίτη) μια εικόνα για τις διαθέσεις του κόσμου και σίγουρα θα είχε αποφευχθεί το σύρσιμο πίσω από τις διαθέσεις ΠΑΣΚ – ΔΑΚΕ και το φιάσκο της συνέλευσης των προέδρων ΕΛΜΕ. Η αμηχανία φάνηκε ήδη από τις συνελεύσεις ΕΛΜΕ. Μόνο σε 3-4 από αυτές, συζητήθηκε και πάρθηκαν ουσιαστικές αποφάσεις για το θέμα της επιστράτευσης.

4. Η ΟΛΜΕ κέρδισε προσωρινά την εμπιστοσύνη του κόσμου. Την έχασε όμως ξανά μέσα σε λίγες ώρες. Η χθεσινή κατάληξη προσφέρεται ωστόσογια ορισμένα συμπεράσματα τα οποία πρέπει να πάνε στην πολιτική και όχι στην ανταλλαγή καταγγελιών για τα διαδικαστικά θέματα. Είναι εύκολο να καταγγελθούν οι μεθοδεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόβλημα όμως είναι η πολιτική του. Στις 2 αυτές βδομάδες τέθηκαν συγκεκριμένες γραμμές. Από ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚ η γραμμή να πούμε ότι απευθυνθήκαμε στον κλάδο αλλά αυτός δεν ακολούθησε. Ο κλάδος όμως πήγε στις συνελεύσεις και οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις έψαξαν δρόμο διαφυγής.

Ο Σύριζα δεν πήρε την παραμικρή πολιτική ευθύνη για πολιτική στήριξη της απεργίας. Με τακτικισμούς η ηγεσία «στήριζε τα αιτήματα, αλλά δεν μπορούσε να έχει γνώμη για τους τρόπους πάλης», η κοινοβουλευτική ομάδα ήταν εξαφανισμένη, στελέχη ζητούσαν πάγωμα και επαναφορά του προεδρικού διατάγματος μετά τις εξετάσεις, την ίδια στιγμή που οι συνάδελφοι ακόμα και στις συνελεύσεις ΕΛΜΕ ζητούσαν ξεκάθαρη – πολιτική στήριξη από την αξιωματική αντιπολίτευση. Στην ΟΛΜΕψήφισε μια απεργία που όμως δεν την υποστήριξε. Ούτε σαν κόμμα, ούτε σαν παράταξη όταν δεν έθεσε στο ΔΣ της ΟΛΜΕ ζήτημα με το τι κάνουμε με την επιστράτευση. Ο Σύριζα (όχι άδικα) θα χρεωθεί σε μεγάλο βαθμό τη λήξη της απεργίας.

Το ΚΚΕ από την αρχή προβόκαρε ανοιχτά την απεργία. Θεωρούσε ότι πλήττει τη λαϊκή οικογένεια, η ΚΝΕ με ανακοίνωσή της ευχόταν στους μαθητές καλή επιτυχία στις εξετάσεις πολεμώντας την απεργία, το ΠΑΜΕ ψήφισε μια απεργία φιάσκο στην ΑΔΕΔΥ μαζί με ΠΑΣΚ – ΔΑΚΕ, στις συνελεύσεις των ΕΛΜΕ δεν τόλμησε να μιλήσει για σπάσιμο της επιστράτευσης, ενώ στη συνέλευση προέδρων είχε μια τυπική παρουσία αναμένοντας το αδιέξοδο ώστε να πανηγυρίσει τη «δικαίωση». Ψήφισε παρών θεωρώντας ότι βγάζει την ουρά του απ’ έξω, με τη διαρκή επίκληση «βγάλε τα συμπεράσματά σου»

Στις υπόλοιπες δυνάμεις της αριστεράς δεν υπήρχε ενιαίο κέντρο με ενιαίες εκτιμήσεις. Ένα τμήμα έλεγε ότι είναι αριστερισμός να βάλουμε μερικές χιλιάδες κόσμο στην απειλή της απόλυσης και άρα λέμε απεργία μήπως και γίνουν γενικότερες εξελίξεις και αν δεν γίνουν αναδιπλωνόμαστε. Είναι «δεξιά» μια τέτοια τοποθέτηση; Όχι, αλλά ξεχνάει ότι υπήρξε τμήμα του κλάδου που είχε διάθεση να το παλέψει. Και σε αυτό το δυναμικό, που παίζει κορώνα γράμματα την δουλειά του και το αυτόφωρο δεν ελίσσεσαι μέσα σε συνδικαλιστικούς λαβυρίνθους για τις εντυπώσεις. Χρειαζόντουσαν καθαρές απαντήσεις. Ποιοι είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις; Χωρίς ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ δεν πάμε; Καθαρά. Χωρίς επικοινωνιακά μισόλογα. Ένα άλλο τμήμα της αριστεράς έλεγε ότι πρέπει να το παλέψουμε. Να το ρισκάρουμε. Ότι είναι χειρότερο να μπούμε στο γύψο αμαχητί. Ότι κάτι τέτοιο θα φέρει χειρότερες συνέπειες, από τις απώλειες μιας σύγκρουσης. Και ότι ίσως δημιουργήσει και προϋποθέσεις μιας πιο κεντρικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση. Τι θα έκανε η κυβέρνηση μπροστά σε 5.000 απεργούς που δηλώνουν πολιτική ανυπακοή στην επιστράτευση; Απόλυση και παραδειγματική τιμωρία; Διάσπαση τους; Η πρόταση αυτή χρειαζόταν δύο εναλλακτικές. Η ένα σοβαρό αγωνιστικό μπλοκ από Παρεμβάσεις-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΜΕ που να την στηρίξει από Σάββατο που ο Σαμαράς έβγαλε την επιστράτευση. Μέσα στα σχολεία, μέσα στις συνελεύσεις, με μέτρα που να δείχνουν αποφασιστικότητα. Και να προσπαθήσει να πλειοψηφήσει αυτό το μπλοκ στην ΓΣ των προέδρων. Να αναλάβει η ΓΣ την πολιτική ευθύνη για μια τέτοια πολιτική ανυπακοή (είχε ξεφύγει ποια από το σκέτη απεργία) και όχι να αφήσει τον κάθε συνάδελφο μόνο του. Κάτι τέτοιο όμως δεν υπήρχε και είναι γνωστή η στάση ΠΑΜΕ και ΣΥΡΙΖΑ και συνδικαλιστικά και κεντρικά. Ή διαφορετικά να πόνταρε σε μια μαζική αποφασιστικότητα πολιτικής ανυπακοής από τις συνελεύσεις, από τα κάτω, που θα έπαιρνε, μαζί με ένα μέρος της αριστεράς, την ευθύνη για κάτι τέτοιο. Όμως κάτι τέτοιο δεν υπήρξε. Οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί στις συνελεύσεις καταλάβαιναν ότι πήγαιναν για σφοδρή σύγκρουση και στις συνελεύσεις πήγαν να ακούσουν περισσότερο, αν αναλαμβάνει κάποιος την ευθύνη και πως, για την άρνηση της επιστράτευσης. Κάτι τέτοιο όμως ακούστηκε σποραδικά (σε μονοψήφιο αριθμό ΕΛΜΕ) και μαζικό ρεύμα πολιτικής ανυπακοής από τα κάτω δεν διαμορφώθηκε.

5. Μετά από αρκετούς μήνες νηνεμίας και «κοινωνικής ειρήνης» βγήκε στο προσκήνιο μια κοινωνική αντιπαράθεση της κυβέρνησης με τους καθηγητές. Μια αντιπαράθεση με αφορμή την αύξηση του ωραρίου και τις επερχόμενες απολύσεις. Μετά την κήρυξη της πρόθεσης του ΔΣ της ΟΛΜΕ για απεργία στις εξετάσεις και την επιστράτευση, η αντιπαράθεση αυτή πήρε κεντρικά χαρακτηριστικά. Από δω και πέρα οι συγκρούσεις θα είναι τέτοιες. Το έδειξε η Χαλυβουργία, το έδειξε το Μετρο, το δείχνει η καθημερινότητα σε πολλούς εργασιακούς χώρους, το έδειξαν οι καθηγητές. Οι αγώνες ή θα είναι σκληροί ή δεν θα υπάρξουν. Τέλος οι αγώνες για τα δελτία των 8. Τέλος οι αγώνες για τις δηλώσεις στα κανάλια. Τέλος οι εντυπώσεις. Η διεκδίκηση και η αντίσταση σήμερα γίνεται για την επιβίωση και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση. Και η καταστολή, αλλά και η ανεργία θα είναι πάνω από τα κεφάλια μας. Τελικά φάνηκε ότι ακόμα και επικοινωνιακά, η άποψη που έλεγε «ας ψηφίσουμε επικοινωνιακά την απεργία για να μην φανεί ότι υποχωρούμε αλλά ας μην την κάνουμε», έβλαψε περισσότερο στην ουσία από την άποψη που έλεγε ας βάλουμε το δίλημμα σπάμε την επιστράτευση ή όχι για να συγκροτηθεί ο κόσμος και αν δεν βγει η απεργία θα προχωρήσουμε διαφορετικά. Κανείς δεν μπορεί να έχει εγγυήσεις σε μια τέτοια κατάσταση για τους αγώνες, αν νικήσουν ή όχι. Όμως πρέπει να καταλάβει ότι σήμερα ο άλλος θα αγωνιστεί για το ψωμί και η επικοινωνία δεν τρώγεται…