Όταν η Αριστερά αυτοκτονεί κι ο Μαρξ έχει πεθάνει,…

Αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα "LeftG700" το παρακάτω κείμενο:

Όταν η Αριστερά αυτοκτονεί κι ο Μαρξ έχει πεθάνει,…

...είναι δυνατόν ο Κέυνς να αισθάνεται τελείως καλά;!

Στην «Ελευθεροτυπία» της Παρασκευής δημοσιεύτηκε ένα άρθρο του τακτικού συνεργάτη της καθηγητή Κώστα Βεργόπουλου με τον τίτλο «Όταν η Αριστερά αυτοκτονεί». Σ’ αυτό ο Κώστας Βεργόπουλος ασκεί κριτική προς το σύνολο της Αριστεράς εστιάζοντας κυρίως στην, κατά την άποψή του, αποκοπή της Αριστεράς από την κοινωνία και τα προβλήματά της. Εξ αρχής, φλερτάραμε με την ιδέα να πάρουμε τον λόγο επί του άρθρου. Όταν όμως είδαμε τον φίλο και blogger Herr K να στέλνει ένα θερμό σχόλιο συνηγορίας («Αν πω ‘‘πέστα Βεργόπουλε!’’, μήπως θεωρηθεί λαϊκιστικό και απολίτικο;») στο youpayyourcrisis.blogspot.com όπου αναδημοσιεύτηκε, το φλερτ μετετράπη σε σφοδρό έρωτα! Έτσι, καταλήξαμε στο σημερινό σημείωμα.

Κώστας Βεργόπουλος
 
Να πούμε κάτι προκαταβολικά: τον Κώστα Βεργόπουλο τον γουστάρουμε! Τον γουστάρουμε γιατί είναι «φάτσα», γιατί, όταν χρειάζεται, μιλάει σαν «κακό παιδί», γιατί δεν φοβάται να πει την άποψή του ακόμα κι όταν είναι αιρετική· κι ακόμα γιατί είναι ένας από τους λίγους εκείνους που έχουν δει από καιρό και έχουν κριτικάρει τη διολίσθηση της Αριστεράς σε πολιτιστικά ζητήματα και την αντίστοιχη απομάκρυνσή της από τις «ταπεινές»[1] ανάγκες των πολλών.

Ως οικονομολόγος είναι η επιτομή του αριστερού κεϋνσιανού. Πιστεύει δηλαδή, χοντρικά, στην κρατική παρέμβαση μέσω δημοσίων επενδύσεων που αυξάνουν τη ζήτηση διοχετεύοντας χρήμα στους εργαζόμενους το οποίο μετατρεπόμενο με τη σειρά του σε αντίστοιχες δαπάνες κατανάλωσης «σπρώχνει» την οικονομία συνολικά σε ανοδική πορεία. Αυτονόητα, τάσσεται υπέρ ενός κάποιου εθνικού προστατευτισμού και κατά της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην απελευθέρωση της «δράσης» του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Για κάποιους θερμοκέφαλους της «πούρας» Αριστεράς, το να είσαι κεϋνσιανός είναι ένας από τους τρεις καλύτερους λόγους να σου αφαιρεθεί δημοσία και σε επίσημη τελετή η ταυτότητα του αριστερού. Θερμοκέφαλοι κι εμείς όντες, αλλά διαφορετικής κατηγορίας, δεν θα συμφωνούσαμε. Κι αυτό, επειδή δεν θεωρούμε πως είναι ασυμβίβαστα μεταξύ τους ένας μαρξιστής —αυτό δηλώνει ο Βεργόπουλος ή τουλάχιστον ποτέ δεν έχει δηλώσει μη μαρξιστής— να είναι στην παρούσα φάση, σωστά ή λάθος, κεϋνσιανός.

Έτερον εκάτερον. Μ’ άλλα λόγια, μπορεί να μη θεωρούμε τον Βεργόπουλο «εσωτερικό εχθρό», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πιστεύουμε πως μας τα λέει και πάντα καλά.

Φωνή βοώντος εν τη ερήμω ουκ ανδρός σοφού εστί

Ακόμα κι αν παραβλέψουμε το ζήτημα του κατά πόσον είναι εφικτή σήμερα ή όχι μια πανευρωπαϊκή στροφή στην κεϋνσιανή πολιτική, ακόμα κι αν παρακάμψουμε τελείως το κατά πόσον η πολιτική της στήριξης των λαϊκών εισοδημάτων είναι ή δεν είναι η αναγκαία στάχτη στα μάτια των υποτελών τάξεων για τη διαιώνιση ενός εκμεταλλευτικού ταξικού συστήματος όπως ο καπιταλισμός, υπάρχει εδώ ένα ερώτημα απλούστερο και πρακτικότερο.

Τι νόημα έχει να λέει και να ξαναλέει κανείς αυτό που πρέπει να γίνει όταν δεν καταθέτει προτάσεις για το πώς θα γίνει από τη στιγμή που αυτοί οι οποίοι αποφασίζουν το τι θα γίνει δεν συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις, αλλά τις ακριβώς αντίθετες;[2] Γιατί η αλήθεια είναι ότι το χέρι του Βεργόπουλου πρέπει να έχει πιαστεί πλέον να χτυπάει το κεϋνσιανό καμπανάκι εδώ και χρόνια. Πλην όμως χωρίς, φευ, αποτέλεσμα! Παρ’ όλα αυτά, δεν χάνει καθόλου το κέφι του όταν του δίδεται ο λόγος (ίσως επειδή, αν και δεν του φαίνεται, γυμνάζεται τακτικά ώστε να ανακουφίζει το πιασμένο του χέρι): Συνεχίζει απτόητος να υποδεικνύει μια λύση που οι κλειδοκράτορες δεν επιθυμούν χωρίς και να μπαίνει στον κόπο να εκθέσει τις ιδέες του για το πώς θα υποχρεωθούν να την «επιθυμήσουν».

Θα πει κάποιος, ίσως, ότι αυτό δεν είναι δουλειά των οικονομολόγων της Αριστεράς, είναι δουλειά των πολιτικών της. Πιστεύουμε ότι πρώτος-πρώτος θα διαφωνούσε ο ίδιος ο Βεργόπουλος σ’ αυτό, ενδεχομένως δε να εξέφραζε τη διαφωνία του και με κάποια «γαλλικά». Είναι δυνατόν ένας αριστερός καθηγητής πολιτικής οικονομίας να διαχωρίζει αυστηρά την οικονομία από την πολιτική; Όχι βέβαια· για αυτό και ο Βεργόπουλος πάντα οικονομολογεί πολιτικολογώντας.

Μαρξιστικές αμαρτίες – κεϋνσιανές αρετές;

Το ίδιο κάνει και στο συζητούμενο άρθρο του. Όπου εγκαλεί την Αριστερά, όχι τόσο για έλλειψη προγράμματος, αλλά για δυσπιστία «απέναντι στη φαντασία, την ευρηματικότητα και την ανεξέλεγκτη δυναμική των κοινωνικών δυνάμεων», δυσπιστία η οποία καλλιεργεί τη υπόνοια ότι «δεν ενθαρρύνει την κοινωνία να εκφρασθεί, όσο κυρίως πασχίζει να την οικειοποιηθεί».

Εδώ νομίζουμε ότι ο Βεργόπουλος πέφτει τελείως έξω. Όχι γιατί η Αριστερά είναι αθώα των αμαρτιών που της καταλογίζει, κάθε άλλο. Αλλά γιατί αυτό που κυρίως καταγράφεται στο παθητικό της στην παρούσα συγκυρία είναι η αδυναμία της να συντονιστεί σε ένα συνεκτικό σχέδιο —κεϋνσιανό, ριζοσπαστικό, ή οποιοδήποτε άλλο— αρκούντως πειστικό για να το αγκαλιάσουν ευρέα στρώματα των απελπισμένων Ελλήνων και αρκούντως εφικτό για να συσπειρωθούν μαζί της στην προσπάθεια εφαρμογής του.

Αυτή είναι η βαριά αμαρτία της Αριστεράς σήμερα. Και, για να τα λέμε όλα, νομίζουμε ότι αυτή είναι και η αμαρτία του ίδιου του Κώστα Βεργόπουλου.

[1] Όπως, ας πούμε, πώς θα πληρωθεί το πετρέλαιο θέρμανσης τον χειμώνα, ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ή κάτι καλύτερο από κατεψυγμένο κιμά για το Κυριακάτικο τραπέζι στα εγγόνια.

[2] Η ΕΕ αρχίζει να συντονίζεται όλο και καλύτερα με τις επιταγές του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού: μείωση εισοδημάτων και κοινωνικών δαπανών, συνεχείς «διευκολύνσεις» προς το κεφάλαιο ώστε να αυξήσει την κερδοφορία του, «δημιουργική» καταστροφή ανθρώπων και κοινωνιών, έτσι ώστε να κερδίσουν επάξια το εισιτήριο της επανόδου (κάποτε!) στις «ευτυχισμένες μέρες»!.