Αναρτήσεις
«Ποια είναι η πρόβλεψή σας για το 2011;», είναι το ερώτημα που μας απηύθυνε ο «Δρόμος». Μα τι είμαστε; Μάντεις;
«Ξέρουμε για τη μαντική σου δύναμη, /μα διόλου δεν γυρεύουμε προφήτες», λέει, στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου, ο χορός γερόντων Αργιτών στη μάντισσα Κασσάνδρα όταν εκστομίζει τη συγκλονιστική της αφήγηση για την καταστροφή του οίκου των Ατρειδών, και τη δική της, πριν καν αυτή συμβεί. Και οι δώδεκα γέροντες προχωράνε από την αποδόμηση της μαντείας, στον εντοπισμό της σκοπιμότητάς της. «Και ποιος για τους ανθρώπους λόγος/ καλός απ’ τους χρησμούς εβγήκε; Πάντα/ της μαντικής οι τέχνες οι πολύλογες/ μες απ΄ τις συμφορές μας φέρνουν/ μονάχα φόβο την καρδιά μας». Κι όταν η τρωαδίτισσα βασιλοπούλα σπαράζει για την επερχόμενη δολοφονία της και ήδη «τις πύλες του Άδη χαιρετίζει», ο χορός την προτρέπει να ανατρέψει την απόφαση της μοίρας και των θεών. «Κι αν στ’ αλήθεια τον δικό σου/ θάνατο ξέρεις, πώς με τέτοια τόλμη / πηγαίνεις στο βωμό σαν το δαμάλι;».
Αυτή είναι η δύναμη του κλασικού. Το αρχαίο δράμα, όπως και το ελισαβετιανό, συνηχεί με κάθε εποχή, ανεξάρτητα από συστήματα, τάξεις και ιδεολογίες. Συνηχεί όμως με ένα τρόπο βροντώδη με τις εποχές των δραματικών, τεκτονικών αλλαγών, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα.
Συνήθως τη χρονιά που πέρασε, όπως το 2010, την εξηγούμε με βάση τις διεργασίες στην κρίση του καπιταλισμού. Έχει υποστηριχθεί μάλιστα και μέσα από την αριστερά ότι η κρίση αυτομάτως και αντικειμενικά συντηρητικοποιεί τις κοινωνίες. Είναι βολικός ένας τέτοιος ερμηνευτικός πειρασμός για την αριστερά, γιατί την αθωώνει εξαρχής. Αν βλέπουμε τον χρόνο που πέρασε έτσι, με υποτίμηση δηλαδή της πολιτικής, ας δούμε τον χρόνο που μπήκαμε αλλιώς, με το βάρος που αξίζει στην πολιτική. Αν το 2010 ήταν όντως χρόνος ανατροπής, που την πέτυχε το μεγάλο κεφάλαιο σε βάρος της εργασίας χωρίς καν να χρησιμοποιεί κομπαστικά αυτόν τον όρο όπως κάνουμε συνήθως εμείς, ας δούμε πώς θα γίνει το 2011 χρόνος ανατροπής πάλι, αλλά αντίστροφης.
Το μεγάλο ερώτημα επομένως δεν είναι πώς προβλέπουμε να είναι το 2011, αλλά πώς θα ανατρέψουμε τις προβλέψεις τους για μια διαχείριση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής κρίσης με την πλήρη κατάλυση του κοινωνικού κράτους.
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά την αρθρογραφία του οικονομικού κατεστημένου για την παγκόσμια κρίση και θελήσει να τη συνοψίσει σε μια λέξη, αυτή θα είναι «χάος».
Ο Ian Morris, καθηγητής του Stanford, στο νέο βιβλίο του «Why the West Rules», μετά από αναδρομή στις χιλιετίες της οικονομικής ιστορίας, κάνει λόγο για την εμφάνιση των πέντε ιπποτών της Αποκάλυψης – κλιματικής αλλαγής, πείνας, κρατικής αποσύνθεσης, μετανάστευσης, ασθενειών. Σε άρθρο του πριν λίγες μέρες στη Financial Times ο Kenneth Rogoff, καθηγητής στο Harvard, αναφέρεται στην διαλυτική δράση των νομισματικών πολέμων. Την περασμένη Τετάρτη το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ έδωσε την εκτίμησή του για την επικίνδυνη ανικανότητα των οικονομιών και των διεθνών πολιτικών θεσμών να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες προκλήσεις.
Αυτό το χάος, που το βιώνουμε στις πόλεις των σκουπιδιών και της κυκλοφοριακής συμφόρησης που το αισθανόμαστε στις βραδινές ειδήσεις με τη σχιζοφρενική πολιτική Μέρκελ για την Ευρωζώνη, δεν είναι μόνο σήμα κινδύνου. Είναι και πεδίο δράσης που πρέπει να το πάρουμε εξαιρετικά σοβαρά υπόψη, δίπλα σε όλα τα άλλα θεωρητικά εργαλεία, σκουριασμένα ή καλοακονισμένα, που διαθέτουμε.
