Με αφορμή την πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου: «Η ευρωζώνη ανάμεσα στη λιτότητα και την αθέτηση πληρωμών», εκδόσεις Λιβάνη, των των Κ. Λαπαβίτσα, Α. Καλτενμπρούνερ, Γ. Λαμπρινίδη, Ντ. Λίντο, Τζ. Μέντγουεϊ, Τζ. Μίτσελ, Χ. Π. Παϊνσέιρα, Τζ. Πάουελ, Ε. Πίρες, Α. Στένφορς, Ν. Τέλες. δημοσιεύουμε ένα παλαιότερο άρθρο του Γ. Μηλιού με τον τίτλο: “Η ρήξη του Μάο με τον σοβιετικό μαρξισμό και η Σχολή Αλτουσέρ”. Το άρθρο αυτό θίγει ένα ιδιαίτερα κρίσιμο θέμα για τις πολιτικές προσεγγίσεις που επιχειρεί η Αριστερά στην τωρινή κρίση που εκδηλώνεται ως κρίση χρέους του ελληνικού κράτους: Τις θεωρητικές αφετηρίες του “οικονομισμού”. Πιστεύουμε, ότι θα πρέπει να αποκατασταθεί η προτεραιότητα της πολιτικής απέναντι στην οικονομία, ώστε ο διάλογος που γίνεται στην Αριστερά να είναι παραγωγικός.
Η πολιτική ανυπαρξία της Αριστεράς δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από οικονομικές αναλύσεις για την πρόσφατη κρίση. Είναι αποκαλυπτικό ότι αξιόλογες προσπάθειες αναλύσεων - όπως αυτή που προβάλλεται στο πρόσφατο βιβλίο που προαναφέραμε - όταν επιχειρείται να μετατραπούν σε πολιτικές προτάσεις, αποκαλύπτουν την πλήρη ανεπάρκειά τους: Καταλήγουν τελικά στην γνωστή κοινοτοπία - που την έχει κάνει καραμέλα το ΚΚΕ - ότι χωρίς την αλλαγή του κοινωνικού συστήματος, όλες αυτές οι προτάσεις, όπως η στάση πληρωμών, η έξοδο από την ΟΝΕ κλπ, κλπ, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν προς όφελος του κόσμου της εργασίας.
του Γιάννη Μηλιού
1. Μια σύντομη εισαγωγή για τον Μαρξισμό του Μάο τσε Τουνγκ και τη θεωρητική παρέμβαση του Αλτουσέρ
Τι κοινό έχει η θεωρητική παρέμβαση του Μάο τσε Τουνγκ, δηλαδή η αποτύπωση στο εσωτερικό της μαρξιστικής θεωρίας των αποτελεσμάτων της Κινέζικης Επανάστασης, με το έργο του Γάλλου μαρξιστή φιλοσόφου και μέλους του Κ.Κ. Γαλλίας Λουί Αλτουσέρ; Η απάντηση που θα δώσω στο ερώτημα αυτό είναι η ακόλουθη: Τόσο το έργο του Μάο, όσο και εκείνο του Αλτουσέρ αποτελούν κριτικές στη θεωρία του «σταλινισμού», (δηλαδή στην κυρίαρχη εκδοχή του μαρξισμού που διαμορφώθηκε σταδιακά στη Σοβιετική Ένωση και τα φιλοσοβιετικά Κομμουνιστικά Κόμματα μετά τον θάνατο του Λένιν), από παράλληλες οπτικές και με βάση συγκλίνουσες θέσεις. Έτσι, παρά τη διαφορά των αντικειμένων τους, τα έργα των δύο θεωρητικών του Μαρξισμού τέμνονται σε κρίσιμα ζητήματα θεωρίας (αλλά και πολιτικής). Με μια έννοια ο Αλτουσέρ χρησιμοποιεί και αναπτύσσει θεωρητικές θέσεις και προβληματικές που πρώτος είχε φέρει ξανά στην επιφάνεια ο Μάο.
Έχω τη γνώμη ότι ο Λουί Αλτουσέρ επιχείρησε μια από τις πιο σημαντικές θεωρητικές παρεμβάσεις στη Δυτική μαρξιστική θεωρητική σκηνή κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Υποστηρίζω, όπως ήδη ανέφερα, ότι αντικείμενο της παρέμβασης του Αλτουσέρ υπήρξε η κριτική του κυρίαρχου Μαρξισμού της εποχής του (και της εποχής μας), του σοβιετικού Μαρξισμού: Ενός αναθεωρητικού Μαρξισμού, δηλαδή ενός θεωρητικού συστήματος που διαπλάστηκε υπό την κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας, και διαπλέχτηκε με μια αστική πολιτική –δηλαδή τον ρεφορμισμό και τον κυβερνητισμό (την προσπάθεια «καλύτερης» διαχείρισης του αστικού κράτους και των συμφερόντων που αυτό συμπυκνώνει και αναπαράγει).