Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις νήσος το τεύχος 111 (Απρίλιος - Ιούνιος 2010) της τριμηνιαίας επιθεώρησης οικονομικής και πολιτικής θεωρίας "Θέσεις''. Δημοσιεύουμε κείμενο της Συντακτικής Επιτροπής το οποίο αναλύει τις συνθήκες υπό τις οποίες προέκυψε η δημοσιονομική κρίση της χώρας, δίνοντας έμφαση στο ρόλο των ακολουθούμενων συντηρητικών-νεοφιλελεύθερων πολιτικών και στις προϋποθέσεις για την ανατροπή τους:
CAMERA OBSCURA
ΤΟ ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ
«ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ»
1. Οι μεταμφιέσεις της κρίσης
Η κρίση που εκδηλώθηκε ως ανοιχτή κρίση υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, με τη «φούσκα» των υπερτιμημένων στεγαστικών δανείων (subprimes), έχει ακολουθήσει την πορεία που προδιαγράφουν οι κρατούντες κοινωνικοί συσχετισμοί.
Μετεξελίχθηκε σε κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο έχει την ιδιομορφία να διαπερνά στον πυρήνα της διαδικασίαs αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου: η υπερσυγκυριακά κοινωνική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος που γεφυρώνει την απόσταση ανάμεσα στην κοινωνική αποταμίευση και την κοινωνική επένδυση, διαμεσολαβεί τη λειτουργία αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου άρα κοινωνικοποιεί άμεσα την κρίση.
Και εδώ παρεμβαίνει αποφασιστικά ο συνολικός κεφαλαιοκράτης, το κράτος, για να καθοδηγήσει την εκκαθαριστική λειτουργία της κρίσης: κοινωνικοποίηση των ζημιών και της κρίσης με την ενίσχυση των τραπεζών για να «σωθεί η πραγματική οικονομία» (λες και υπάρχει τίποτε «πραγματικότερο» από την οικονομία του χρήματος!), ρυθμιστική παρέμβαση στη διαδικασία μαζικής ανεργίας και απαξίωσης της εργασίας (κάθε υπουργός «Εργασίας» που σέβεται τον εαυτό του κάνει τώρα προβλέψεις για τον διπλασιασμό των ποσοστών ανεργίας!), μεταφορά της κρίσης στα δημόσια οικονομικά όπου η δικαιοδοσία των κρατικών διαχειριστών είναι απόλυτη. Τα αυξημένα ελλείμματα και η διόγκωση του χρέους επιβάλλουν την «άμεση δράση»!
Και έτσι απλά και ευθύγραμμα η κρίση του κεφαλαίου μετατρέπεται είτε άμεσα με την ανεργία σε κρίση της εργασίας, είτε διαμεσολαβημένα μέσω της κρίσης των οικονομικών του κράτους, και πάλι σε κρίση της εργασίας.