Παρουσιάζουμε ένα απόσπασμα από μια βιβλιοκριτική στον τελευταίο τίτλο των Εκδόσεων "ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΜΜΗΣ", τη νέα μετάφραση του "Για τον Μαρξ" του Λουί Αλτουσέρ, που δημοσιεύτηκε στο "k-lab"
Συμπερασματικά (ή ποια είναι η αξία χρήσης του βιβλίου σήμερα;)
Γνώμη μας είναι ότι μια ψύχραιμη αποτίμηση του βιβλίου «Για το Μαρξ», οφείλει να δει το βιβλίο από την οπτική γωνία μίας πολύ σημαντικής και καινοτόμου αλλά ανολοκλήρωτης συνεισφοράς. Ο Αλτουσέρ που είχε το θάρρος να «συστήσει» το μαρξισμό στο στρουκτουραλισμό και την ψυχανάλυση, έκανε μόνο την αρχή με το εν λόγω βιβλίο πριν 50 ακριβώς χρόνια
.
Στα επόμενα έργα του θα δουλέψει πάνω στις τρεις αυτές προβληματικές, κυρίως διορθώνοντας σχήματα από το δομισμό και προεκτείνοντας συλλογιστικές ψυχαναλυτικής καταγωγής. Θα μπορούσαμε να πούμε, υπερβάλλοντας κάπως, ότι η ψυχανάλυση και ο δομισμός συνιστούν παραμέτρους στη μαθηματική συνάρτηση που λέγεται μαρξιστική διαλεκτική. Έτσι, μόνο αν δούμε το βιβλίο σαν τμήμα της συνολικής αλτουσεριανής παρέμβασης, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της συνεισφοράς του, αλλά και να βρούμε μία αξία χρήσης σήμερα.
Ο Φουκώ κάνει κάπου την ακόλουθη παρατήρηση για την ιστορία του δομισμού: «Η πραγματική του αφετηρία βρίσκεται σε μια σειρά ερευνών που αναπτύχθηκαν στην ΕΣΣΔ και στην Κεντρική Ευρώπη γύρω στη δεκαετία του είκοσι. Εκείνη η μεγάλη πολιτισμική ανάπτυξη, στους τομείς της γλωσσολογίας, της μυθολογίας, του φολκλόρ, κλπ που είχε προηγηθεί της ρωσικής επανάστασης του ’17 και είχε συμπέσει τρόπον τινά με αυτήν, εξετράπη και μάλιστα κατεστάλη από το σταλινικό οδοστρωτήρα […] ο δομισμός ήταν το μεγάλο πολιτισμικό θύμα του σταλινισμού, μια δυνατότητα μπροστά στην οποία ο μαρξισμός δεν είχε ιδέα τι έπρεπε να κάνει». Παρ’ όλα αυτά, ο δομισμός είχε κάποιες σημαντικές ελλείψεις, στις οποίες ο Αλτουσέρ δεν μπορούσε παρά να παρέμβει.