Αναδημοσίευση από την "Ελευθεροτυπία"
Η ευρωπαϊκή κρίση, η οποία εκτός από οικονομική είναι επίσης και δημοκρατική, εγείρει τέσσερα θεμελιώδη ερωτήματα. Γιατί κάποιες πολιτικές, παρόλο που η χρεοκοπία τους ήταν προδιαγεγραμμένη, εφαρμόστηκαν σε τέσσερεις χώρες (Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα) με χαρακτηριστική δριμύτητα; Πόσο μεγάλοι φωστήρες μπορεί να είναι οι αρχιτέκτονες αυτών των επιλογών, ώστε η κάθε -προβλεπόμενη- αποτυχία του φαρμάκου που προτείνουν να τους οδηγεί στην απόφαση να δεκαπλασιάζουν τη δόση; Πώς, σε ένα δημοκρατικό σύστημα, να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι οι λαοί που πέφτουν θύματα τέτοιων συνταγών μοιάζουν να μην έχουν άλλη επιλογή από το να αντικαταστήσουν μια αποτυχημένη κυβέρνηση με μια άλλη, ιδεολογική κόπια της προηγούμενης και αποφασισμένη να εφαρμόσει την ίδια «θεραπεία σοκ»; Εντέλει, είναι δυνατόν να γίνουν τα πράγματα αλλιώς;
Η απάντηση στα δύο πρώτα ερωτήματα είναι επιβεβλημένη, από τη στιγμή που ξεφεύγουμε από τη διαφημιστική φλυαρία περί «γενικού συμφέροντος», «κοινών ευρωπαϊκών αξιών» ή «κοινής διαβίωσης». Οι πολιτικές που εφαρμόζονται δεν είναι παράλογες. Είναι, αντιθέτως, ορθολογιστικές. Και, επί της ουσίας, επιτυγχάνουν τον στόχο τους. Μόνο που αυτός δεν είναι να μπει ένα τέλος στην οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά να δρέψουν κάποιοι τους καρπούς της, που κρύβουν απίστευτο ζουμί. Μια κρίση η οποία επιτρέπει να καταργούνται χιλιάδες θέσεις δημοσίων υπαλλήλων (στην Ελλάδα, οι εννέα στις δέκα θέσεις που μένουν κενές λόγω συνταξιοδότησης δεν θα αναπληρώνονται), να πετσοκόβονται οι ασφαλιστικές παροχές και η διάρκεια της άδειας μετά αποδοχών, να ξεπουλιούνται ολόκληρα φιλέτα της οικονομίας προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, να αμφισβητείται το δικαίωμα στην εργασία, να αυξάνονται οι έμμεσοι φόροι (οι πιο άδικοι) και το κόστος των δημοσίων υπηρεσιών, να μειώνονται οι εισφορές για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να ικανοποιείται, εν συντομία, το όνειρο για μια κοινωνία της αγοράς - η κρίση αποτελεί θείο δώρο για τους θιασώτες του φιλελευθερισμού. Σε κανονικές εποχές, το παραμικρό από τα παραπάνω μέτρα θα τους υποχρέωνε να δώσουν έναν αβέβαιο και άγριο αγώνα. Εδώ, τα πάντα γίνονται μονομιάς. Γιατί, λοιπόν, να επιθυμούν την έξοδο από ένα τούνελ που για αυτούς είναι σαν μια λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας με προορισμό τη Γη της Επαγγελίας;