Alain Badiou: Σημειώσεις για την επιδημία

Απομονωμένος, όπως και χιλιάδες άλλοι στο Παρίσι, ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, παρουσιάζει την δική του οπτική στην κατάσταση την οποία έχει προκαλέσει η πανδημία του Covid-19. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι παράλογο να σκέφτεται κανείς ότι ένας υγειονομικός κίνδυνος μπορεί από μόνος του να δημιουργήσει οτιδήποτε πολιτικά ριζοσπαστικό. Για να ανατραπεί η κοινωνική τάξη, πρέπει να κινητοποιηθούν και άλλες δυνάμεις εκτός από έναν ιό.

Πηγή: Quartier General

Μετάφραση: antapocrisis

Πάντα πίστευα ότι η τρέχουσα πραγματικότητα, την οποία καθορίζει μια πανδημία, δεν είναι τίποτα εξαιρετικό. Ξεκινώντας από την πανδημία του AIDS (που επίσης οφείλεται σε ιό), περνώντας στην γρίπη των πουλερικών, στον ιό του Έμπολα, στον ιό SARS 1, για να μην αναφέρουμε τους περισσότερους κοινούς ιούς της γρίπης, και την επιστροφή της ιλαράς, ή της φυματίωσης, την οποία τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν πλέον, γνωρίζουμε ότι η παγκόσμια ενιαία αγορά, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μεγάλων περιοχών που δεν έχουν επαρκή ιατρική περίθαλψη, και η χαμηλή πειθαρχία ανά τον κόσμο στους απαραίτητους εμβολιασμούς, δημιουργούν αναπόφευκτα σοβαρές και καταστροφικές επιδημίες (στην περίπτωση του AIDS, έχουμε αρκετά εκατομμύρια θανάτους). Εξαιρώντας το γεγονός ότι η σημερινή πανδημία χτυπάει αυτή την φορά σε μεγάλη κλίμακα τον σχετικά αναπτυγμένο κόσμο, γνωστό σε όλους ως δυτικό -γεγονός από μόνο του άνευ καινοτόμου νοήματος που όμως προκαλεί αρκετούς ύποπτους θρήνους και επαναστατικές ανοησίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- δεν έχω δει κάτι πέρα από τα ήδη προφανή μέτρα προστασίας και τον αναγκαίο χρόνο που χρειάζεται για να εξαφανιστεί ο ιός.

Εξάλλου, το ίδιο το όνομα αυτής της επιδημίας υποδηλώνει ότι κατά κάποιο τρόπο αυτή «δεν είναι τίποτα καινούργιο στον ορίζοντα». Το αληθινό όνομά της είναι SARS 2, δηλαδή «Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο 2», ονομασία που στην πραγματικότητα της δίνει την ταυτότητα «της δεύτερης φοράς», μετά την επιδημία SARS 1, η οποία εξαπλώθηκε παγκοσμίως την άνοιξη του 2003. Αυτή η ασθένεια είχε χαρακτηριστεί ως «η πρώτη άγνωστη ασθένεια του 21ου αιώνα». Επομένως, είναι εμφανές ότι η σημερινή επιδημία δεν είναι σε καμία περίπτωση η εμφάνιση κάτι ριζικά νέου ή ανήκουστου. Πρόκειται για την δεύτερη επιδημία του ίδιου είδους μέσα στον αιώνα, η οποία τοποθετείται στο ίδιο γενεαλογικό δέντρο με την προηγούμενη. Στο σημείο, μάλιστα, που η μόνη σοβαρή κριτική που έχει γίνει σήμερα σχετικά με τα ζητήματα πρόβλεψης προς τις αρχές, είναι ότι δεν υποστηρίχθηκε σοβαρά, μετά τον SARS 1, η έρευνα που θα έδινε στον ιατρικό τομέα τα πραγματικά μέσα δράσης εναντίον του SARS 2. Αποτελεί μια σοβαρή κριτική, η οποία καταγγέλλει την έλλειψη συνεισφοράς του Κράτους σε σχέση με την επιστήμη, μια σχέση πολύ σημαντική στην παρούσα κατάσταση. Αλλά κι αυτή ανήκει σε αυτά που έπρεπε να γίνουν στο παρελθόν….

Στο μεταξύ, δεν μπορούσα να δω καμμιά εναλλακτική στην πράξη παρά να προσπαθήσω, όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, να κλειστώ στο σπίτι. Επίσης δεν υπάρχει καμιά άλλη εναλλακτική, από το να παροτρύνω και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Ο σεβασμός αυτού του αυστηρού κανόνα είναι ακόμα πιο απαραίτητος, εφ’ όσον αποτελεί το θεμελιώδη τρόπος προστασίας των πιο ευάλωτων: σίγουρα όλων όσων παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες και φροντίζουν ασθενείς, αυτών που βρίσκονται άμεσα στο μέτωπο και θα πρέπει να μπορούν να βασιστούν σε μια μόνιμη πειθαρχία του πληθυσμού, ειδικά των ήδη νοσούντων στον ιό, αλλά και των πιο ευάλωτων, όπως των ηλικιωμένων και ιδιαίτερα όσων βρίσκονται στα γηροκομεία και σε μονάδες φροντίδας. Επίσης, όλων εκείνων που πηγαίνουν στις δουλειές τους και κινδυνεύουν έτσι να νοσήσουν. Μαζί με την αναγκαία πειθαρχία αυτών που μπορούν να κάνουν πράξη τη συμβουλή «μείνετε σπίτι», πρέπει επίσης να βρεθούν και να παρασχεθούν τρόποι προστασίας σε αυτούς που έχουν λίγο ή και καθόλου σπίτι, έτσι ώστε να βρουν ένα καταφύγιο.

Πρέπει επίσης να σκεφτεί κανείς μια γενική επίταξη συγκεκριμένων ξενοδοχείων και την δημιουργία «ταξιαρχιών», νέων εθελοντών που θα εξασφαλίσουν να διανέμουν τις προμήθειες, όπως έχει ήδη γίνει για παράδειγμα στη Νίκαια.

Αυτές οι υποχρεώσεις είναι, πράγματι, ολοένα και πιο επιτακτικές, αλλά δεν φαίνεται να εμπεριέχουν, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, μεγάλες προσπάθειες ανάλυσης ή μια νέα σκέψη. Είναι στα πλαίσια της λεγόμενης «λαϊκής βοήθειας».

Μα κοίτα να δεις που, πραγματικά, διάβασα πολλά πράγματα, άκουσα πολλά πράγματα, ακόμα και από το περιβάλλον μου, τα οποία με ενοχλούν. Με ενοχλούν γιατί προκαλούν θόρυβο και γιατί είναι ακατάλληλα, δεδομένης της πραγματικά απλής κατάστασης, στην οποία βρισκόμαστε. Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι, όπως μου επισημαίνει η Elisabeth Roudinesco, δεν σκέφτονται την αποτελεσματική καταπολέμηση αυτής της τραγωδίας, αλλά την απόλαυσή της.

Αυτές οι πομπώδεις ανακοινώσεις, οι θλιβερές εκκλήσεις, οι εμφατικές αναλύσεις, είναι διαφορετικών ειδών, αλλά όλες έχουν ένα κοινό: εκτός από την προαναφερθείσα κρυφή απόλαυση της σημερινής κατάστασης, έχουν και μια παράξενη περιφρόνηση για τη φοβερή απλότητα και για την απουσία κάθε καινούργιου στοιχείου στην επιδημία.

Είτε είναι χωρίς λόγο δουλικές προς τις εξουσίες, οι οποίες στην πραγματικότητα δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά μόνο να διαχειρίζονται την ίδια τη φύση του φαινομένου.

Είτε ακόμα, αναδεικνύουν τον πλανήτη και τα μυστήριά του, τα οποία όμως δεν μας οδηγούν πουθενά.

Είτε να φορτώνουν τα πάντα στην πλάτη του καημένου του Μακρόν, ο οποίος κάνει -όχι χειρότερα και όχι καλύτερα από κάποιον άλλον- τη δουλειά του, ως αρχηγός κράτους σε περίοδο πολέμου ή επιδημίας.

Είτε ακόμα καλούν για την ιδρυτική στιγμή μιας ανήκουστης επανάστασης η οποία δεν μπορούμε να φανταστούμε τι σχέση θα έχει με την εξόντωση του ιού, για την οποία επίσης οι «επαναστάτες» μας δεν διαθέτουν το παραμικρό καινούργιο μέσο.

Είτε δείχνουν μια απαισιοδοξία για το τέλος του κόσμου.

Είτε εκνευρίζονται για το ότι η γενική αρχή του «πρώτα ο εαυτός μου», χρυσός κανόνας της σύγχρονης ιδεολογίας, δεν εξυπηρετεί αυτή την περίοδο κανένα συμφέρον και δεν προσφέρει καμία βοήθεια, ενώ μπορεί και να φανεί ακόμη ως συνωμοσία του κακού.

Θα έλεγε κανείς ότι η δοκιμασία της επιδημίας διαλύει παντού την εγγενή λειτουργία της Λογικής και καλεί τα άτομα να επιστρέψουν σε θλιβερές συνήθειες -μυστικισμός, φαντασιοπληξίες, προσευχές, προφητείες και κατάρες- πράγματα που στον Μεσαίωνα ήταν συνηθισμένα, την εποχή που η πανούκλα θέριζε τον κόσμο.

Με αυτό τον τρόπο, νιώθω κάπως υποχρεωμένος να εκφράσω κάποιες απλές ιδέες. Με χαρά θα έλεγα ότι αυτές οι ιδέες είναι καρτεσιανές.

Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε με τον ορισμό του προβλήματος, καθώς αν ένα πρόβλημα ορίζεται λάθος, με λάθος τρόπο θα αντιμετωπίζεται.

Μια επιδημία ενέχει την εξής περιπλοκή: αποτελεί πάντα ένα σημείο άρθρωσης φυσικών και κοινωνικών επιλογών. Η ολοκληρωμένη ανάλυση της πρέπει να είναι εγκάρσια: να βρούμε δηλαδή τα σημεία στα οποία οι δύο ειδών αποφάσεις, οι φυσικές και οι κοινωνικές, τέμνονται και από εκεί να αντλήσουμε τα συμπεράσματα.

Για παράδειγμα, το αρχικό σημείο της επιδημίας ξεκίνησε πιθανότατα στις αγορές της επαρχίας της Ουχάν. Οι κινέζικες αγορές είναι μέχρι και σήμερα γνωστές για αυτά που εκθέτουν, και συγκεκριμένα για την προτίμησή τους στην υπαίθρια μαζική πώληση διαφόρων ειδών ζώων. Η υπόθεση, η οποία ακόμα και σήμερα θεωρείται η πιο αξιόπιστη, είναι ότι εκεί βρέθηκε ο ιός μια δεδομένη στιγμή, σε ζωική μορφή, η οποία κληρονομήθηκε από τις νυχτερίδες σε ένα πυκνοκατοικημένο μέρος και με μάλλον υποτυπώδεις συνθήκες υγιεινής.

Η φυσική πορεία του ιού τον οδήγησε από το ένα είδος στο άλλο και τελικά στο ανθρώπινο είδος.

Πώς ακριβώς; Δεν ξέρουμε ακόμα, και μόνο η επιστημονική έρευνα θα μας το απαντήσει.

Ας στιγματίσουμε, παράλληλα όμως, όλους εκείνους που εξαπολύουν στο Διαδίκτυο ρατσιστικούς μύθους, συνοδευόμενους από ψεύτικες φωτογραφίες, από τις οποίες προκύπτει ότι οι Κινέζοι τρώνε σχεδόν ζωντανές τις νυχτερίδες.

Αυτή η μεταφορά του ιού μεταξύ ζωικού και ανθρώπινου είδους σε τοπικό επίπεδο, αποτελεί και την προέλευση της όλης υπόθεσης. Μετά από την οποία όμως, λειτουργεί μόνο ένα βασικό σχέδιο του σύγχρονου κόσμου: Η είσοδος του κρατικού καπιταλισμού της Κίνας σε μία αυτοκρατορική θέση, πιο συγκεκριμένα σε μια ισχυρή και διεθνή παρουσία στην παγκόσμια αγορά. Ως εκ τούτου, υπήρχαν αμέτρητα μέσα μετάδοσης του ιού, προτού η κινεζική κυβέρνηση καταφέρει να περιορίσει το σημείο προέλευσης ολοκληρωτικά- στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια ολόκληρη επαρχία των 40 εκατομμυρίων ανθρώπων- πράγμα που όμως κατάφερε στο τέλος με επιτυχία. Ωστόσο, αυτό συνέβη πολύ αργά και η επιδημία δεν αποτράπηκε ιδιαίτερα από το να «ξεφύγει» στους δρόμους, στα αεροπλάνα και στα πλοία, καθώς και σε όλο τον κόσμο.

Μία αποκαλυπτική λεπτομέρεια αυτού που αποκαλώ διπλή έκφραση μιας επιδημίας: Σήμερα, ο SARS 2 έχει περιοριστεί στην Ουχάν, όμως υπάρχουν πολλά νέα κρούσματα στην Σανγκάη, κυρίως λόγω των Κινέζων που επιστρέφουν από το εξωτερικό. Η Κίνα αποτελεί έναν τόπο όπου παρατηρείται ένας δεσμός, στην αρχή λόγω του αρχαϊκού και στη συνέχεια του μοντέρνου της χαρακτήρα ανάμεσα στη φύση και τη κοινωνία. Αυτός ο δεσμός απαντάται στο συνδυασμό από τη μια των κακοδιατηρημένων αγορών σε μια αρχαία μορφή (που είναι και το πλέον κατάλληλο περιβάλλον για την εμφάνιση του ιού), και από την άλλη στη διασπορά του στον πλανήτη, ξεκινώντας από το σημείο προέλευσης του μέχρι την παγκόσμια καπιταλιστική αγορά.

Μετά από αυτό, μπαίνουμε στο στάδιο όπου τα κράτη προσπαθούν, τοπικά, να περιορίσουν αυτή τη διάχυση. Σημειώστε ότι η προσπάθεια αυτή παραμένει βασικά εθνική, παρόλο που η επιδημία είναι παγκόσμια. Παρά την ύπαρξη διακρατικών αρχών, είναι σαφές ότι τα τοπικά αστικά κράτη είναι αυτά που βρίσκονται σε συνεχή πίεση.

Φτάνουμε, εδώ, σε μια σημαντική αντίφαση του σύγχρονου κόσμου: η οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της μαζικής διαδικασίας παραγωγής προϊόντων, είναι μέρος της παγκόσμιας αγοράς. Γνωρίζουμε ότι η απλή κατασκευή ενός κινητού τηλεφώνου κινητοποιεί εργασία και πόρους, συμπεριλαμβάνοντας την εξόρυξη υλικών, σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη.

Από την άλλη όμως, οι πολιτικές εξουσίες παραμένουν ουσιαστικά εθνικές. Και η αντιπαλότητα των ιμπεριαλισμών, των παλαιών (Ευρώπη και ΗΠΑ) και των νέων (Κίνας, Ιαπωνίας), απαγορεύει κάθε διαδικασία συγκρότησης ενός παγκόσμιου καπιταλιστικού κράτους. Η επιδημία είναι επίσης μια εποχή κατά την οποία αυτή η αντίφαση μεταξύ οικονομίας και πολιτικής είναι προφανής. Ακόμα και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους στον ιό, εγκαίρως και συντονισμένα.

Στο έπακρο αυτής της αντίφασης, τα εθνικά κράτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επιδημία, με το να σέβονται όσο το δυνατόν περισσότερο τους μηχανισμούς του Κεφαλαίου, αν και η φύση του κινδύνου, τα υποχρεώνει να τροποποιήσουν το στυλ και τις αποφάσεις της εξουσίας.

Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό, ότι σε περίπτωση πολέμου μεταξύ χωρών, το κράτος πρέπει να επιβάλλει όχι μόνο στις λαϊκές μάζες αλλά και στους ίδιους τους αστούς, σημαντικούς περιορισμούς για να σώσει τον εθνικό καπιταλισμό. Οι βιομηχανίες σχεδόν εθνικοποιούνται υπέρ μιας απεριόριστης παραγωγής αναγκαίων εξοπλισμών, αλλά εκείνη τη στιγμή, δεν παράγουν κέρδος. Πολλοί αστοί στρατεύονται ως αξιωματικοί και εκτίθενται στον κίνδυνο του θανάτου. Οι επιστήμονες ψάχνουν νύχτα και μέρα να εφεύρουν νέα όπλα. Πολλοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες υποχρεούνται να τροφοδοτούν την εθνική προπαγάνδα κλπ.

Αντιμέτωποι με μια επιδημία, αυτό το είδος κρατικού αντανακλαστικού είναι αναπόφευκτο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σε αντίθεση με όσα λέγονταν πριν και γίνονταν πριν, οι δηλώσεις του Μακρόν ή του Φιλίπ, «δείχνουν» ένα κράτος που έχει ξαφνικά γίνει κράτος «πρόνοιας», αυξάνεται η δαπάνη υποστήριξης για τους άνεργους ή για τους αυτοαπασχολούμενους των οποίων οι δραστηριότητες έχουν σταματήσει, δεσμεύονται δισεκατομμύρια χρήματα του δημόσιου ταμείου, ή ακόμα ανακοινώνονται «εθνικοποιήσεις».

Όλα αυτά δεν είναι εκπληκτικά ή παράδοξα. Και από αυτό προκύπτει ότι η αναφορά του Μακρόν για το ότι «είμαστε σε πόλεμο», είναι σωστή: Πόλεμος ή επιδημία, το κράτος αναγκάζεται, μερικές φορές να υπερβαίνει το κανονικό παιχνίδι της ταξικής του φύσης, να εφαρμόζει πρακτικές πιο αυταρχικές και πιο παγκόσμιες, για να αποφευχθεί μια στρατηγική καταστροφή. Ως εκ τούτου χρησιμοποιεί επίσης το ξεθωριασμένο λεξικό του “έθνους”, σε ένα είδος γελοιογραφικού Γκωλισμού, το οποίο είναι σήμερα επικίνδυνο, αφού ο εθνικισμός παντού στρώνει το «κρεβάτι» της ακροδεξιάς.

Όλες αυτές οι ρητορείες είναι μια απόλυτα λογική συνέπεια της κατάστασης, σκοπός της οποίας είναι να περιοριστεί η επιδημία – να κερδηθεί ο πόλεμος, για να χρησιμοποιήσω τη μεταφορά του Μακρόν – όσο το δυνατόν πιο σίγουρα, διατηρώντας παράλληλα την καθεστηκυία τάξη. Δεν είναι σε καμία περίπτωση κωμωδία, είναι μια ανάγκη που επιβάλλεται από τη διάδοση μιας θανατηφόρου ασθένειας που όμως διασταυρώνεται με τη φύση (εξ ου και ο εξέχοντας ρόλος των επιστημόνων σε αυτό το θέμα), αλλά και την κοινωνική τάξη (εξ ου και η αυταρχική παρέμβαση, που δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, από το κράτος).

Η εμφάνιση μεγάλων ελλείψεων στην προσπάθεια αυτή, είναι αναπόφευκτη. Έτσι έχουμε και την έλλειψη προστατευτικών μασκών, και την έλλειψη προετοιμασίας για την επέκταση της νοσοκομειακής χωρητικότητας. Αλλά ποιος μπορεί πραγματικά να καυχηθεί ότι είχε «σχεδιάσει» τέτοια πράγματα;

Από πολλές απόψεις, το κράτος δεν προέβλεψε την τρέχουσα κατάσταση, είναι αλήθεια. Μπορούμε ακόμη να πούμε ότι με την αποδυνάμωση, εδώ και δεκαετίες, του εθνικού συστήματος υγείας και, πραγματικά, όλων των τομέων του κράτους που εξυπηρετούσαν το κοινωνικό συμφέρον, πράτταμε λες και μια καταστροφική πανδημία ή κάτι αντίστοιχο, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να επηρεάσει την χώρα μας. Αυτό είναι βέβαια το μεγάλο λάθος, όχι μόνο του Μακρόν υπό τη σημερινή του ιδιότητα, αλλά και όλων εκείνων που έχουν προηγηθεί τουλάχιστον τριάντα χρόνια. Και είναι πολύ πιθανό το ζήτημα της αποσυγκρότησης και της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών – που αποτελεί επίσης αμφισβήτηση προς την ιδιωτική ιδιοκτησία και επομένως ερώτημα του κομμουνισμού – να επανέρχεται, ως άποψη, λόγω της επιδημικής κρίσης.

Εν τω μεταξύ, είναι παρ’ όλα αυτά δίκαιο να πούμε εδώ ότι κανείς δεν είχε προβλέψει, ούτε φανταστεί, την ανάπτυξη στη Γαλλία μιας πανδημίας αυτού του τύπου. Εκτός ίσως μερικών απομονωμένων μελετητών. Πολλοί πιθανώς πίστευαν ότι αυτή η ιστορία θα μπορούσε να συμβεί στη σκοτεινή Αφρική ή στην ολοκληρωτική Κίνα, αλλά όχι στη δημοκρατική Ευρώπη. Και σίγουρα ούτε οι αριστεροί – ή τα κίτρινα γιλέκα, ή ακόμα και οι συνδικαλιστές – δικαιούνται ιδιαιτέρως να σχολιάζουν αυτό το σημείο και να συνεχίζουν να κάνουν θόρυβο για τον Μακρόν, τον γελοίο τους στόχο. Ούτε αυτοί άλλωστε είχαν προβλέψει κάτι τέτοιο. Το αντίθετο: με την επιδημία να έχει ήδη ξεσπάσει στην Κίνα, και με τα κρούσματα να πολλαπλασιάζονται, μέχρι πολύ πρόσφατα, γίνονταν ανεξέλεγκτες συγκεντρώσεις και χωρίς προστασία διαδηλώσεις. Αυτό θα έπρεπε να τους απαγορεύει σήμερα να διαμαρτύρονται θορυβωδώς για την καθυστέρηση των μέτρων που πάρθηκαν από την εξουσία. Καμία πολιτική δύναμη στην πραγματικότητα στη Γαλλία, δεν υπογράμμισε την ανάγκη των μέτρων, πριν από το κράτος του Μακρόν και τη θέσπιση αυταρχικών περιορισμών.

Από την πλευρά του κράτους, η αστική εξουσία, ρητά και δημόσια, επιβάλλει μέτρα για τα πιο γενικά συμφέροντα από τα στενά συμφέροντα της αστικής τάξης, διατηρώντας μολαταύτα στρατηγικά για το μέλλον την πρωτοκαθεδρία και την κυριαρχία των ταξικών συμφερόντων, τα οποία στη γενική τους μορφή αντιπροσωπεύει αυτό το κράτος.

Με άλλα λόγια, η συγκυρία υποχρεώνει το κράτος να μην μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση παρά μόνο με την ενσωμάτωση των συμφερόντων της τάξης, της οποίας είναι αντιπρόσωπος, στα γενικότερα συμφέροντα και αυτό λόγω της ύπαρξης ενός γενικού “εχθρού”, ο οποίος μπορεί να είναι, σε καιρό πολέμου, ο ξένος εισβολέας, και στην παρούσα κατάσταση είναι ο ιός Sars 2.

Αυτού του είδους η κατάσταση (πόλεμος ή επιδημία) είναι ιδιαίτερα «ουδέτερη» πολιτικά. Οι πόλεμοι του παρελθόντος προκάλεσαν επανάσταση μόνο σε δύο περιπτώσεις, εκκεντρικές θα μπορούσαμε να πούμε, δεδομένου ότι ήταν στις ιμπεριαλιστικές χώρες: την Ρωσία και την Κίνα.

Στη ρωσική υπόθεση, ήταν επειδή η τσαρική εξουσία βρέθηκε, από κάθε άποψη, και για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθυστερημένη, συμπεριλαμβανομένου κιόλας του προβλήματος προσαρμογής της εξουσίας αυτής στη συγκρότηση του καπιταλισμού στην τεράστια αυτή χώρα. Και υπήρχε, από την άλλη πλευρά, με τους Μπολσεβίκους, μια σύγχρονη πολιτική πρωτοπορία, ισχυρά συγκροτημένη, από αξιόλογους ηγέτες.

Στην περίπτωση της Κίνας, ο εσωτερικός επαναστατικός πόλεμος προηγήθηκε του παγκόσμιου πολέμου και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν ήδη, το 1937, κατά την εισβολή των Ιαπώνων, επικεφαλής ενός πραγματικού λαϊκού στρατού.

Από την άλλη πλευρά όμως, σε καμία από τις άλλες δυτικές δυνάμεις ο πόλεμος δεν προκάλεσε μια νικηφόρα επανάσταση.

Ακόμα και στη χώρα που ηττήθηκε το 1918, στη Γερμανία, η Εξέγερση των Σπαρτακιστών καταπνίγηκε πολύ γρήγορα. Είναι μια ασυνεπής και επικίνδυνη ονειροπόληση να φανταζόμαστε ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός, ο οποίος απολαμβάνει την κατάρρευση της κομμουνιστικής υπόθεσης παντού, και που μπορεί ως εκ τούτου να παρουσιάζεται ως η μόνη δυνατή ιστορική μορφή σύγχρονων ταξικών κοινωνιών, να μπορεί σοβαρά να κινδυνεύσει από αυτά που συμβαίνουν σήμερα.

Το μάθημα από όλα αυτά είναι ξεκάθαρο: η τρέχουσα επιδημία, ως τέτοια, ως επιδημία, δεν θα έχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες σε μια χώρα όπως η Γαλλία. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η μπουρζουαζία μας σκέφτεται, δεδομένης της ανόδου της αδιαμόρφωτης γκρίνιας και των πρόχειρων μεν, ευρέως διαδεδομένων δε συνθημάτων, ότι ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από τον Μακρόν, αυτό δεν θα αποτελούσε απολύτως καμία σημαντική αλλαγή. Οι “πολιτικώς ορθοί” υποψήφιοι κάνουν ήδη ουρά στα παρασκήνια, όπως και οι υποστηρικτές των πιο μουχλιασμένων μορφών ενός απαρχαιωμένου και απωθητικού “εθνικισμού”.

Όσο για εμάς, που θέλουμε μια πραγματική αλλαγή στα πολιτικά δεδομένα της χώρας αυτής, πρέπει να επωφεληθούμε από την επιδημική κρίση και ακόμη και από τον – απόλυτα αναγκαίο- περιορισμό, για να εργαστούμε διανοητικά γράφοντας και επικοινωνώντας για τις νέες πολιτικές μορφές, σχεδιάζοντας νέους πολιτικούς χώρους. Να στοχαστούμε επίσης πάνω στη διεθνιστική ανάπτυξη ενός τρίτου σταδίου του κομμουνισμού, μετά από το πρώτο λαμπρό στάδιο της δημιουργίας του, και το ισχυρό, πολύπλοκο αλλά τελικά ηττημένο από την εμπλοκή του με τα κρατικά πειράματα, δεύτερο στάδιο.

Θα πρέπει επίσης να γίνει μια αυστηρή κριτική οποιασδήποτε ιδέας, που υποστηρίζει, ότι φαινόμενα όπως μια επιδημία ανοίγουν την πόρτα σε κάτι πολιτικά καινοτόμο από μόνα τους. Πέρα από τα καινούρια επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την επιδημία, θα προκύψουν απλώς καινούργιες πεποιθήσεις οι οποίες θα αφορούν τα νοσοκομεία και τη δημόσια υγεία, τα σχολεία και την ισότιμη εκπαίδευση, την φροντίδα των ηλικιωμένων και άλλα αντίστοιχα θέματα. Αυτά θα είναι και τα μόνα ζητήματα στα οποία θα μπορούμε να εκφράσουμε τελικά μια αντιπαράθεση με τις επικίνδυνες αδυναμίες του αστικού κράτους οι οποίες φανερώθηκαν άλλωστε από την τρέχουσα κατάσταση.

Παρεμπιπτόντως, θα πρέπει να πούμε με γενναίο τρόπο δημόσια ότι τα λεγόμενα «κοινωνικά δίκτυα» δείχνουν για ακόμη μια φορά, ότι πρωταρχικά –εκτός από το γεγονός ότι πλουτίζουν όλο και περισσότερο τους μεγαλύτερους εκατομμυριούχους των καιρών μας- είναι ένας τόπος εξάπλωσης της εγκεφαλικής παράλυσης, των ανεξέλεγκτων φημών, της ανακάλυψης αναχρονιστικών «καινοτομιών», όταν δεν πρόκειται απλώς για φασιστικό σκοταδισμό.

Ας μην δώσουμε σημασία, ειδικά, και κυρίως μέσα στην απομόνωση, σε τίποτα άλλο εκτός από τις αλήθειες που επαληθεύονται από την επιστήμη και τις προσγειωμένες απόψεις μιας νέας πολιτικής, που πηγάζει από την πραγματική εμπειρία.