«Αν αντισταθείς, χάθηκες». «Αν υποκύψεις, πάλι χάθηκες». Ότι και να κάνεις είσαι ένοχος..!

Απόσπασμα από το κείμενο «Η ΘΕΩΡΙΑ του ΔΙΠΛΟΥ ΔΕΣΜΟΥ και η ΚΡΙΣΗ» του Γιώργου Λεχουρίτη

Στα κοινωνικά φαινόμενα τώρα πώς επιδρούν οι συγκεχυμένες εντολές που δίνουν οι κυβερνώντες στον λαό;

Κατ’ αρχάς αντιμετωπίζουν τους ενήλικους πολίτες ως ανήλικους.

Κατά δεύτερον αναστατώνουν τον λαό, αν δεν τον τρελαίνουν με τα αμφίθυμα, μπερδεμένα μηνύματα που του στέλνουν στους λόγους τους, στα πάνελ της τηλεόρασης κλπ.

Έτσι ένα πένθιμο μούδιασμα ορίζει το ψυχολογικό στίγμα της κρίσης. Η δεσπόζουσα ψυχολογική ιδιαιτερότητα της παρούσας κρίσης αντιστοιχεί στο μούδιασμα της σκέψης, του λόγου και της πράξης, που ορίζει τη στάση των ανθρώπων, ιδιαίτερα όσων πλήττονται εξοντωτικά από την κρίση.

Ο κύριος αυτός ψυχοδιανοητικός μηχανισμός του μουδιάσματος ονομάζεται «διπλός δεσμός». Αντιστοιχεί στην εμπλοκή της σκέψης, που προκύπτει όταν οι άνθρωποι γίνονται στόχος παράδοξων μηνυμάτων που αλληλοακυρώνονται, χωρίς να επιτρέπεται να σκεφτείς σχετικά μ’ αυτό το παράδοξο.

Στην Ελλάδα της κρίσης, αυτή η επικοινωνιακή μηχανή παραγωγής διανοητικής εμπλοκής συνίσταται στο εξής σύμπλεγμα: Ένα πρώτο μήνυμα λέει: «Αν αντισταθείς, χάθηκες» (=πτώχευση, καταστροφή…). Ένα δεύτερο μήνυμα λέει: «Αν υποκύψεις, χάθηκες» (=ανεργία, φτώχεια, μιζέρια, απόγνωση…). Κι ένα τρίτο απαγορεύει τη σκέψη, εφόσον «Είναι μονόδρομος» γιατί «Το είπε η τρόικα». Με απλά λόγια: Αν πεις ναι, χάθηκες. Αν πεις όχι, χάθηκες. Και απαγορεύεται να σκεφτείς και να σχολιάσεις αυτό το παράδοξο κλουβί της σκέψης (Νίκος Σιδέρης, Μιλώ για την κρίση με το παιδί, εκδ. Μεταίχμιο, 2013).

Σύμφωνα με την ολιστική-συστημική προσέγγιση, το άτομο δέχεται αντιφατικά μηνύματα από ένα άλλο άτομο (ή από άλλο υπέρ-σύστημα). Κατ’ αυτό τον τρόπο δημιουργείται μία εσωτερική σύγκρουση όπου πλέον αναπτύσσονται συμπτώματα διαστρέβλωσης της πραγματικότητας (και άρα σχιζοφρενιογόνος συνθήκη), προκειμένου το άτομο να μπορέσει να ανταπεξέλθει από την δύσκολη κατάσταση και δραπετεύσει από αυτό τον διπλό δεσμό. Τρομοκρατούν τους πολίτες ότι έξω από τα μνημόνια και τις δανειακού τύπου συμβάσεις, την κατάλυση της λαϊκής κυριαρχίας κ.λπ. δεν υπάρχει άλλη λύση για να σωθεί ο λαός και να υπάρξει ανάπτυξη. Πλην όμως για να σωθούν θα πρέπει να κάνουν θυσίες, να χάσουν τις δουλειές τους, να μείνουν άνεργοι, να μειωθούν κι άλλο οι μισθοί και οι συντάξεις τους, να πληρώνουν ποσοστό συμμετοχής στα φάρμακα και στις εξετάσεις, είτε να προσφύγουν, έχουν δεν έχουν χρήματα, σε ιδιωτικές ασφάλειες. Να πληρώνουν χαράτσια επ’ αόριστον.
Με λίγα λόγια και στη μια περίπτωση αν φύγεις από το ευρώ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση πεθαίνεις ή αν μείνεις πρέπει να θυσιάσεις το μισθό σου, τη σύνταξή σου, την περίθαλψή σου και όλα τα δικαιώματα που έχεις, άρα πάλι πεθαίνεις. ΟΤΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΙΝΑΙ ΧΑΜΕΝΟΣ! Γεγονός που αποκαρδιώνει, απελπίζει, δημιουργεί από φόβο έως οργή, πανικό, έλλειψη εμπιστοσύνης και κόβει τα πόδια των πολιτών.

Με αυτούς τους τρόπους καταλήγει ο λαός στο φαύλο κύκλο της κατάθλιψης ή του θυμού, της υποταγής και της μεγαλύτερης κατάθλιψης ή της εξέγερσης λόγω θυμού και αγανάκτησης. Και στους δύο αυτούς φαύλους κύκλους εμπλεκόμενος ο λαός συντρίβεται, είναι ο μεγάλος χαμένος, ενώ το κατεστημένο και η εξουσία βγαίνει κερδισμένη.

Η παρατεταμένη εμβάπτιση των ψυχών σ’ αυτό το παράδοξο περιβάλλον επικοινωνίας τελικά εσωτερικεύεται και λειτουργεί ως φίλτρο/κώδικας ανάγνωσης και αναπαράστασης της πραγματικότητας, ανεξάρτητα από την άμεση παρουσία όλων των προηγούμενων συστατικών: Εδώ οφείλεται και η κοινή αίσθηση ότι «οι άνθρωποι είναι τρελαμένοι / τα ’χουν παίξει/είναι ζαλισμένοι» κ.ό.κ.

Ο διπλός δεσμός, ως ακραίο υπόδειγμα παράδοξης επικοινωνίας και επίθεσης στους ίδιους τους μηχανισμούς της σκέψης, δεν παράγει μόνο αίσθηση παραφροσύνης των πνευμάτων και των πραγμάτων. Αλλά και υπονόμευση, εμπλοκή και αδρανοποίηση της ικανότητας των ανθρώπων να σκέφτονται –και, κατά μείζονα λόγο, να σκέφτονται νηφάλια και ορθολογικά. Προφανώς, μια τέτοια επικοινωνιακή καταιγίδα, μέσα από το μούδιασμα που παράγει, καλλιεργεί ψυχολογία νεο-ραγιαδισμού και καθιστά ανέφικτη τη συγκροτημένη αντίσταση και κινητοποίηση, ακόμη και εκείνων που πλήττονται βαρύτατα. Παράλληλα, το μούδιασμα ερμηνεύει και την πολιτική και δημοσκοπική λίμναση της απήχησης της αντιπολίτευσης, που παραμένει «ακατανόητη» με όρους οικονομίστικης ανάλυσης, αλλά και κάθε πολιτικής ανάλυσης από την οποία λείπουν πρόσφορα εννοιολογικά εργαλεία, όπως ο διπλός δεσμός. Και τα ισχυρότερα επιχειρήματα πάνε χαμένα όταν συναντούν μυαλά μπλοκαρισμένα, ανίκανα να σκεφτούν. Όσο λοιπόν η αντιπολίτευση δεν ασχολείται με την αποδόμηση του διπλού δεσμού, παραβλέποντας την εμπλοκή των ψυχών, οι άνθρωποι θα παραμένουν μουδιασμένοι και πολιτικά καθηλωμένο. Αυτή είναι η θεωρία και η εφαρμογή του ΔΙΠΛΟΥ ΔΕΣΜΟΥ (Νίκος Σιδέρης, ό.π., 2013).

ολόκληρο το κείμενο εδώ:

Η ΘΕΩΡΙΑ του ΔΙΠΛΟΥ ΔΕΣΜΟΥ και η ΚΡΙΣΗ