ΦΩΤΙΑ ΣΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΕΠΙΤΕΛΕΙΑ!
Αγωνιζόμαστε για την "ΣΥσπείρωση της ΡΙΖοσπαστικής Αριστεράς" στην κατεύθυνση της κοινής δράσης στους μαζικούς χώρους και τα κοινωνικά κινήματα, και παράλληλα για την πολιτική της συγκρότηση σε ένα ενιαίο αμεσοδημοκρατικό πολιτικό φορέα

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2015

Μια κριτική στην άποψη του Κ. Λαπαβίτσα για τη «μετάβαση σε εθνικό νόμισμα»



Μέσα σε ένα σαφές μεταβατικό πρόγραμμα, που μόνο μια μαζική δύναμη της ριζοσπαστικής Αριστεράς μπορεί να αναλάβει, η έξοδος από το ευρώ παραμένει αναγκαία συνθήκη. Αλλά όχι ικανή. Γιατί αν ο στόχος αυτός αποσπαστεί από το πλαίσιό του, αφήνει περιθώρια επικίνδυνων αυταπατών για έναν κάποιο απελευθερωτικό ρόλο του νομίσματος.

Αναδημοσίευση από το "RProject"
του Σωτήρη Μάρταλη 

Η επτά­μη­νη εμπει­ρία της δια­κυ­βέρ­νη­σης Τσί­πρα απο­δει­κνύ­ει με τον πιο στα­θε­ρό τρόπο ότι αν μια πο­λι­τι­κή αντι­λι­τό­τη­τας, για λο­γα­ρια­σμό των υπο­τε­λών τά­ξε­ων, δεν είναι δια­τε­θει­μέ­νη να έρθει σε ρήξη με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες και το ευρώ, είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νη να με­τα­τρα­πεί στο αντί­θε­τό της, σε μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή. Η πρό­βλε­ψη αυτή υπήρ­χε, με προ­δρο­μι­κό τρόπο, στο «ιδρυ­τι­κό» πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (καμιά θυσία για το ευρώ: αν υπο­χρε­ω­θού­με να επι­λέ­ξου­με με­τα­ξύ της αντο­χής του ευρώ και της υπε­ρά­σπι­σης του λαού μας, θα επι­λέ­ξου­με την υπε­ρά­σπι­ση του λαού...). Μετά την εμπει­ρία της Κύ­πρου, τόσο η Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα συ­νο­λι­κά όσο και το Κόκ­κι­νο Δί­κτυο ει­δι­κό­τε­ρα, ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποι­ή­σα­με αυτήν τη θέση μέσα στις δια­μά­χες στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ: Το «καμιά θυσία για το ευρώ» δεν ήταν πλέον αρ­κε­τός εξο­πλι­σμός, η προ­ε­τοι­μα­σία για την ανα­πό­φευ­κτη σύ­γκρου­ση με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες και την έξοδο από το ευρώ προ­βλή­θη­κε ως «ανα­γκαία συν­θή­κη» για την επι­μο­νή στην πο­λι­τι­κή αντι­λι­τό­τη­τας.

Είναι όμως και «ικανή συν­θή­κη»; Ένας αριθ­μός συ­ντρό­φων απα­ντά κα­τα­φα­τι­κά. Μά­λι­στα κά­ποιοι ισχυ­ρί­ζο­νται ότι δια­θέ­τουν «τε­χνι­κά τεκ­μη­ριω­μέ­νη» τη λύση, ότι δια­θέ­τουν έναν «οδικό χάρτη» για την έξοδο από την κρίση προς όφε­λος των λαϊ­κών τά­ξε­ων μέσω της «με­τά­βα­σης σε εθνι­κό νό­μι­σμα». Πρό­σφα­τα ο Δη­μή­τρης Μπε­λα­ντής ισχυ­ρί­στη­κε ότι η εκλο­γι­κή ήττα της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας μπο­ρεί να ερ­μη­νευ­θεί στη βάση του ότι «δεν δό­θη­κε τε­χνι­κά τεκ­μη­ριω­μέ­νη λύση στα προ­βλή­μα­τα της επό­με­νης ημέ­ρας μετά την έξοδο», συ­μπλη­ρώ­νο­ντας μά­λι­στα ότι «κά­ποιες δυ­νά­μεις (ΜΑΡΣ, Σχέ­διο Β κ.ά.) είχαν αυτήν την τε­χνο­γνω­σία, αλλά η Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα και η ΛΑΕ δεν την αξιο­ποί­η­σαν...».

Είναι γε­γο­νός ότι υπάρ­χουν κά­ποιες σχε­τι­κές επε­ξερ­γα­σί­ες. Οι πιο προ­ω­θη­μέ­νες είναι του Κ. Λα­πα­βί­τσα και του Χάι­νερ Φλά­σμπεκ («Σχέ­διο Κοι­νω­νι­κής Αλ­λα­γής και Εθνι­κής Ανα­συ­γκρό­τη­σης για την Ελ­λά­δα»). Οι απα­ντή­σεις τους δια­θέ­τουν μια κά­ποια «τε­χνι­κή τεκ­μη­ρί­ω­ση». Όμως οι απα­ντή­σεις αυτές δεν είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι αφο­ρούν στο ερώ­τη­μα της νίκης μιας πο­λι­τι­κής αντι­λι­τό­τη­τας, αλλά κυ­ρί­ως στο ερώ­τη­μα μιας πι­θα­νής, γρή­γο­ρης εξό­δου της «εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας» από την κρίση, μέσω της με­τά­βα­σης από ένα «σκλη­ρό» νό­μι­σμα (το ευρώ) σε ένα «μα­λα­κό» νό­μι­σμα (τη δραχ­μή). Και η ιστο­ρία του κα­πι­τα­λι­σμού δι­δά­σκει ότι αυτά τα δύο ερω­τή­μα­τα δεν ταυ­τί­ζο­νται, του­λά­χι­στον δεν ταυ­τί­ζο­νται ανα­γκα­στι­κά. Ας δούμε λοι­πόν πιο ανα­λυ­τι­κά την άποψη του Κ. Λα­πα­βί­τσα, για να δούμε αν θα μπο­ρού­σε να είναι οδη­γός για δράση της ΛΑΕ ή και γε­νι­κό­τε­ρα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς.

Ποιος είναι ο σκο­πός;

Ο Κ. Λα­πα­βί­τσας ισχυ­ρί­ζε­ται (βλ.: «Η με­τά­βα­ση στο εθνι­κό νό­μι­σμα», costaslapavitsas.​blogspot.​com) ότι: (α) η «ανά­κτη­ση της νο­μι­σμα­τι­κής κυ­ριαρ­χί­ας» θέτει τις βά­σεις για ένα (β) «σχέ­διο ανά­πτυ­ξης που θα βα­σί­ζε­ται σε δη­μό­σιες επεν­δύ­σεις, αλλά θα ευ­νο­εί πα­ράλ­λη­λα τις ιδιω­τι­κές επεν­δύ­σεις», ένα σχέ­διο που θα επι­τα­χυν­θεί από (γ) «την ανά­κτη­ση της εγ­χώ­ριας αγο­ράς από τα ει­σα­γό­με­να προ­ϊ­ό­ντα, που θα ανα­βαθ­μί­σει και θα ανα­ζω­ο­γο­νή­σει το ρόλο των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων... και την τό­νω­ση των εξα­γω­γών». Η πρό­βλε­ψή του για αυτήν την έξοδο από την κρίση είναι μά­λι­στα χρο­νι­κά ιδιαί­τε­ρα αι­σιό­δο­ξη, αφού μιλά για (δ) «δυ­να­τό­τη­τα τα­χύ­ρυθ­μης ανά­πτυ­ξης, μετά τους πρώ­τους μήνες δυ­σκο­λιών...».

Ποιος θα είναι ο «κι­νη­τή­ρας» αυτής της δυ­να­μι­κής επα­νεκ­κί­νη­σης της «εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας»; Ο Κ. Λα­πα­βί­τσας απα­ντά ευ­θέ­ως: η υπο­τί­μη­ση του νέου νο­μί­σμα­τος. («Η υπο­τί­μη­ση του νέου νο­μί­σμα­τος θα συμ­βά­λει στην ανά­καμ­ψη της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας, το­νώ­νο­ντας την εγ­χώ­ρια πα­ρα­γω­γή και τις εξα­γω­γές. Με τις εγκυ­ρό­τε­ρες εκτι­μή­σεις (σ.σ.: ;;), οι επι­πτώ­σεις στον πλη­θω­ρι­σμό θα κυ­μαν­θούν κοντά στο 10% για τον πρώτο χρόνο και πτω­τι­κά κα­τό­πι».)

Είναι κα­θα­ρό ότι ο Κ. Λα­πα­βί­τσας μιλά για ένα φι­λό­δο­ξο «σχέ­διο» εξό­δου του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού από την κρίση, την κρίση που συ­γκλο­νί­ζει τον διε­θνή κα­πι­τα­λι­σμό από το 200708. Θα μπο­ρού­σα­με απέ­να­ντι σε αυτόν τον ισχυ­ρι­σμό να επι­κα­λε­στού­με όλη τη συ­ζή­τη­ση με­τα­ξύ των μαρ­ξι­στών διε­θνώς (συ­ζή­τη­ση που επι­μέ­νει στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι δεν υπάρ­χει τέ­τοια ει­ρη­νι­κή ή «εύ­κο­λη» διέ­ξο­δος). Θα μπο­ρού­σα­με να επι­κα­λε­στού­με την εκτί­μη­ση μιας με­γά­λης πλειο­ψη­φί­ας οι­κο­νο­μο­λό­γων που προ­βλέ­πουν ότι αν οι εγκα­τε­στη­μέ­νες (κατά την πε­ρί­ο­δο του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού) σχέ­σεις δύ­να­μης με­τα­ξύ κε­φα­λαί­ου και ερ­γα­σί­ας δεν ανα­τρα­πούν από με­γά­λους κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κούς ξε­ση­κω­μούς, τότε η έξο­δος από την κρίση (όταν έρθει...) θα έχει πολύ πιο αι­μα­τη­ρά και πικρά για την τάξη μας χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Δεν θέ­λου­με όμως να βυ­ζα­ντι­νο­λο­γή­σου­με. Η άποψη του Κ. Λα­πα­βί­τσα δη­μιουρ­γεί ένα απλό ερώ­τη­μα: αν υπάρ­χει μια τόσο εύ­κο­λη και γρή­γο­ρη διέ­ξο­δος από την κρίση, τότε γιατί δεν προ­σα­να­το­λί­ζε­ται προς αυτήν τη λύση ούτε ένα μειο­ψη­φι­κό τμήμα της κυ­ρί­αρ­χης τάξης; Οι κα­πι­τα­λι­στές –που κατά τεκ­μή­ριο γνω­ρί­ζουν τα συμ­φέ­ρο­ντά τους κα­λύ­τε­ρα από τον κα­θέ­να από εμάς– γιατί επι­μέ­νουν πλειο­ψη­φι­κά στη γραμ­μή «πάση θυσία στο ευρώ»;

Μια πρώτη απά­ντη­ση θα ήταν να μεί­νου­με στην εκτί­μη­ση ότι το κά­νουν γιατί είναι «που­λη­μέ­νοι», ανα­πα­ρά­γο­ντας με πρω­τό­γο­νο τρόπο τις θε­ω­ρί­ες της εξάρ­τη­σης. Μια δια­φο­ρε­τι­κή απά­ντη­ση είναι να θυ­μη­θού­με ότι οι κα­πι­τα­λι­στές γνω­ρί­ζουν ότι ο προ­στα­τευ­τι­σμός και η υπο­τί­μη­ση του νο­μί­σμα­τος ως όπλα στον αντα­γω­νι­σμό, είναι μεν μέ­θο­δοι, αλλά μέ­θο­δοι πε­ριο­ρι­σμέ­νης απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τας και διάρ­κειας. Γιατί γρή­γο­ρα ακο­λου­θού­νται και από (πολ­λές) άλλες «εθνι­κές οι­κο­νο­μί­ες», με απο­τέ­λε­σμα η κρίση να γί­νε­ται βα­θύ­τε­ρη και πιο επι­κίν­δυ­νη για το σύ­στη­μα συ­νο­λι­κά.

Ποια είναι τα μέσα;

Ο σκο­πός για τον οποίο πα­λεύ­ει κα­νείς φω­τί­ζε­ται σα­φέ­στε­ρα από τα μέσα στα οποία στη­ρί­ζε­ται για να τον επι­τύ­χει.

Ο Κ.Λ. υπο­γραμ­μί­ζει: «Ο ση­μα­ντι­κό­τε­ρος πα­ρά­γο­ντας για επι­τυ­χη­μέ­νη με­τά­βα­ση σε εθνι­κό νό­μι­σμα είναι η απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης, που θα αντλεί δύ­να­μη από τη λαϊκή στή­ρι­ξη και συμ­με­το­χή...». Βλέ­που­με εδώ να ανα­πα­ρά­γε­ται μια θε­με­λιώ­δης εκτί­μη­ση της ηγε­τι­κής ομά­δας... Τσί­πρα: η απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα μιας κυ­βέρ­νη­σης (που μά­λι­στα δεν προσ­διο­ρί­ζε­ται ως κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς, ή ως ερ­γα­τι­κή κυ­βέρ­νη­ση, ή κάπως...) ως ο κι­νη­τή­ρας μιας ιστο­ρι­κής ανα­τρο­πής.

Για να μην αδι­κή­σου­με όμως την άποψη, ας δούμε τα πε­ρι­θώ­ρια που δια­θέ­τει για να συν­δυά­ζει την «απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα της κυ­βέρ­νη­σης» με την ανα­γκαία «λαϊκή στή­ρι­ξη και συμ­με­το­χή»:

Είναι γνω­στό ότι η ερ­γα­τι­κή τάξη και οι λαϊ­κές δυ­νά­μεις κι­νη­το­ποιού­νται ή κα­τα­νο­ούν τα διά­φο­ρα «σχέ­δια» στη­ρι­ζό­με­νες σε υλι­κούς όρους. Η δέ­σμευ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για επα­να­φο­ρά του κα­τώ­τα­του μι­σθού στα 751 ευρώ σή­μαι­νε: α) τη δέ­σμευ­ση για σχε­τι­κά άμεση απο­κα­τά­στα­ση της βλά­βης που υπέ­στη­σαν οι ερ­γα­ζό­με­νοι κατά τη μνη­μο­νια­κή πε­ρί­ο­δο, και β) τον γε­νι­κό­τε­ρο τα­ξι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό του προ­γράμ­μα­τος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γι’ αυτό, άλ­λω­στε, η εγκα­τά­λει­ψη αυτού του στό­χου ήταν η πιο φα­νε­ρή προει­δο­ποί­η­ση για την επερ­χό­με­νη «προ­δο­σία» της 13ης Ιου­λί­ου.

Στο «Σχέ­διο Με­τά­βα­σης στο Εθνι­κό Νό­μι­σμα» υπάρ­χει μια ανα­φο­ρά για μια κά­ποια «στα­δια­κή αύ­ξη­ση του κα­τώ­τα­του μι­σθού», με απροσ­διό­ρι­στο το ρυθμό και τα κρι­τή­ρια της στα­δια­κό­τη­τας. Η συ­μπλή­ρω­ση, μά­λι­στα, ότι «είναι ση­μα­ντι­κό να αυ­ξη­θούν οι κα­τώ­τα­τοι μι­σθοί, αλλά πρέ­πει επί­σης το ορ­γα­νω­μέ­νο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα να στη­ρί­ξει την προ­σπά­θεια με­τά­βα­σης της χώρας σε υγιέ­στε­ρη βάση» δη­μιουρ­γεί τη βά­σι­μη υπό­νοια ότι οι ανά­γκες των ερ­γα­ζο­μέ­νων θε­ω­ρού­νται υπο­δε­έ­στε­ρες των προ­τε­ραιο­τή­των εξυ­γί­αν­σης της εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας.

Οι εμπει­ρο­γνώ­μο­νες των συν­δι­κά­των (και πρό­σφα­τα με με­γά­λη σα­φή­νεια ο Ηλίας Ιω­α­κεί­μο­γλου) έχουν απο­δεί­ξει ότι η ου­σια­στι­κή αύ­ξη­ση των μι­σθών είναι ανα­ντι­κα­τά­στα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για την ου­σια­στι­κή μεί­ω­ση της ανερ­γί­ας, σε αντί­θε­ση με όσους ενα­πο­θέ­τουν τη λύση του προ­βλή­μα­τος των ανέρ­γων στους αυ­το­μα­τι­σμούς της ανά­πτυ­ξης.

Δεν γνω­ρί­ζω από πού προ­κύ­πτει η βε­βαιό­τη­τα του Κ.Λ. στην εκτί­μη­ση ότι η υπο­τί­μη­ση του νέου νο­μί­σμα­τος θα πε­ριο­ρι­στεί στο 10%. Όμως, όποιος κάνει τέ­τοιες προ­τά­σεις οφεί­λει να προ­τεί­νει πα­ράλ­λη­λα και ταυ­τό­χρο­να, του­λά­χι­στον, ισό­πο­ση αύ­ξη­ση των μι­σθών (κάτι που σε πε­ρί­ο­δο γρή­γο­ρου πλη­θω­ρι­σμού είναι αμ­φί­βο­λο αν επι­τυγ­χά­νε­ται ακόμα και με ανα­βί­ω­ση της Αυ­τό­μα­της Τι­μα­ριθ­μι­κής Ανα­προ­σαρ­μο­γής, της αξέ­χα­στης ΑΤΑ). Αλ­λιώς, προ­τεί­νει με­τα­φο­ρά πόρων από το ερ­γα­τι­κό ει­σό­δη­μα στη χρη­μα­το­δό­τη­ση της... «εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας».

Αυτό το «Σχέ­διο», προ­βλέ­πο­ντας απο­γεί­ω­ση του του­ρι­σμού, των εξα­γω­γών κ.ο.κ., στη­ρί­ζε­ται στην αυ­τα­πά­τη μιας «συ­μπε­φω­νη­μέ­νης» με τις ντό­πιες ελίτ εξό­δου από το ευρώ. Προ­βλέ­πο­ντας ότι υπάρ­χει «δυ­να­τό­τη­τα πα­ρα­μο­νής στην ΕΕ... Η Ελ­λά­δα δεν θα απο­μο­νω­θεί, αλλά θα ακο­λου­θή­σει μια δια­φο­ρε­τι­κή προ­σέγ­γι­ση από τις χώρες του πυ­ρή­να της ΕΕ», στη­ρί­ζε­ται στην αυ­τα­πά­τη μιας «συ­μπε­φω­νη­μέ­νης» με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες εξό­δου από το ευρώ.

Πρό­σφα­τα, ο σύ­ντρο­φος Δ. Μπε­λα­ντής ανέ­πτυ­ξε κρι­τι­κή στο Κόκ­κι­νο Δί­κτυο σχε­τι­κά με μια κά­ποια δήθεν υπο­τί­μη­ση της ανα­γκαί­ας σύ­γκρου­σης με τον ιμπε­ρια­λι­σμό. Η «συ­μπε­φω­νη­μέ­νη» έξο­δος δεν απο­τε­λεί, νο­μί­ζου­με, καμιά σύ­γκρου­ση. Αντί­θε­τα απο­τε­λεί μια πα­ράλ­λη­λη αυ­τα­πά­τη, δια­φο­ρε­τι­κή αλλά ανά­λο­γη με εκεί­νη που ανέ­πτυ­ξε το επι­τε­λείο Τσί­πρα, όταν ήλ­πι­ζε σε «έντι­μο συμ­βι­βα­σμό» με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες.

Η αξία των ερ­γα­σιών του Κ. Λα­πα­βί­τσα βρί­σκε­ται στην από­δει­ξη της ανα­γκαιό­τη­τας της δια­γρα­φής του χρέ­ους, στην από­δει­ξη της ανα­γκαιό­τη­τας εθνι­κο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών, στην ανά­δει­ξη της από­λυ­της προ­τε­ραιό­τη­τας του ζη­τή­μα­τος της ανερ­γί­ας, στην ίδια την προ­σπά­θεια όλα αυτά να συ­νται­ρια­στούν σε ένα συ­νε­κτι­κό κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό σχέ­διο. Αυτά τα πο­λύ­τι­μα στοι­χεία της προ­σφο­ράς του πρέ­πει να εντα­χθούν σε ένα σαφές με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα: με αρχή τη σύ­γκρου­ση με τα μνη­μό­νια και τη λι­τό­τη­τα, αλλά και προ­ο­πτι­κή τη γε­νι­κό­τε­ρη σο­σια­λι­στι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση της κοι­νω­νί­ας.

Μέσα σε ένα τέ­τοιο πρό­γραμ­μα, που μόνο μια μα­ζι­κή δύ­να­μη της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς μπο­ρεί να ανα­λά­βει, η έξο­δος από το ευρώ πα­ρα­μέ­νει ανα­γκαία συν­θή­κη. Αλλά όχι ικανή. Γιατί αν ο στό­χος αυτός απο­σπα­στεί από το πλαί­σιό του, αφή­νει πε­ρι­θώ­ρια επι­κίν­δυ­νων αυ­τα­πα­τών για έναν κά­ποιο απε­λευ­θε­ρω­τι­κό ρόλο του νο­μί­σμα­τος.

Υ.Γ.: Δυ­στυ­χώς, μέσα στη σύγ­χυ­ση της Αρι­στε­ράς στην Ευ­ρώ­πη, ένα τμήμα της «αντιΕυ­ρώ» δια­νό­η­σης έχει στρα­φεί ανοι­χτά (πχ στη Γαλ­λία) στον προ­στα­τευ­τι­σμό και στον οι­κο­νο­μι­κό εθνι­κι­σμό. Με απο­τέ­λε­σμα στο πο­λι­τι­κό πεδίο κά­ποιοι να νο­σταλ­γούν μιαν ισχυ­ρή «γαλ­λι­κή κυ­βέρ­νη­ση» τύπου Ντε Γκολ και να κά­νουν λόγο ακόμα και για συμ­μα­χί­ες με το κόμμα της Λεπέν σε «αντιΕΕ» βάση. Ασφα­λώς αυτό το «μι­κρό­βιο» δεν έχει φτά­σει στην Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα, όμως η κα­τρα­κύ­λα των προ­τε­ξιο­νι­στών πρέ­πει να ηχεί ως προει­δο­ποί­η­ση...

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου


ΑΛΛΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ