Εκλογές στη Βραζιλία: H βαρβαρότητα ως επιλογή

Αναδημοσίευση από το "www.marginalia.gr"

Του Κρίτωνα Ηλιόπουλου

Μίσος για τη δημοκρατία, απέχθεια για την πολιτική, επιθυμία για αυταρχισμό. Στις πρόσφατες εκλογές στη Βραζιλία ο «σέρτικος κι αράθυμος» μέχρι γελοιότητας, απόστρατος λοχαγός Ζαΐρ Μεσσίας Μπολσονάρο εκλέχτηκε πρόεδρος της χώρας, με ποσοστά αυξανόμενα ευθέως ανάλογα με τον μεσαιωνικό πολιτικό του λόγο, για να εξαπολύσει τον «πόλεμο» στο εσωτερικό της χώρας. Το κείμενο αυτό προσπαθεί να περιγράψει το φαινόμενο Μπολσονάρο, να διευρευνήσει το πώς και γιατί εξελίχθηκε, ποια είναι η κοινωνική του βάση και τι μέλλει γενέσθαι.

Να ‘χαμε ένα βασιλιά

δράκο με χοντρό λαιμό

σέρτικο κι αράθυμο

να μας κάνει πόλεμο

«Ο Τρελός», Κώστας Βάρναλης

Κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί

Ο Μπολσονάρο εκλέχτηκε πρόεδρος στο δεύτερο γύρο με 54% (57 εκατομμύρια ψήφοι) έναντι 46% (47 εκατομμύρια ψήφοι) του αντιπάλου του. Στον πρώτο γύρο είχε πάρει 46%, ενώ ο Αντάντ είχε 29%, δηλαδή 46 εκατομμύρια ψήφους έναντι 31 του Αντάντ. Το σύνολο αποχής, λευκών και άκυρων παρέμεινε σχεδόν το ίδιο στους δύο γύρους, στο 29% περίπου, ποσοστό ελαφρώς μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των προηγούμενων εκλογών. Συγκρίνοντας με τις προηγούμενες εκλογές μπορούμε να διαπιστώσουμε τα εξής:

 1. Δεν υπήρξε μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων από την αριστερά προς τη δεξιά, και πολύ λιγότερο προς την ακροδεξιά. Φαίνεται πιθανή μετακίνηση ψηφοφόρων από την κυβερνώσα αριστερά προς άκυρο-λευκό-αποχή (ΑΑΑ) και προς άλλα αριστερά κόμματα (πχ. PSOL) και επίσης μετακίνηση δεξιών ψηφοφόρων από ΑΑΑ προς Μπολσονάρο. 

Ιδρώνουν τ' αυτιά των πολιτικών;

Για τους περισσότερους, ο ιδρώτας είναι μια δυσάρεστη κατάσταση που συχνά μας φέρνει σε δύσκολη θέση. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας σε διάφορες καταστάσεις, η οποία βοηθά το σώμα να επανέλθει στη σωστή θερμοκρασία. Υπάρχουν όμως ιδιαίτερες καταστάσεις στις οποίες ιδρώνουν μόνον τ' αυτιά;

Η φράση «Δεν ιδρώνει τ’αυτί του» που τη λέμε συνήθως για τους αναίσθητους και τους αδιάφορους έλκει την καταγωγή της από μια περίεργη διαγνωστική συμβουλή του Ασκληπιού προς μια γυναίκα που ήθελε να βρει με ποιον τρόπο να κάνει τον φίλο της να την αγαπήσει. Όταν έθεσε το ερώτημα στον Ασκληπιό, αυτός της απάντησε: «Να τον κλείσεις σ’ ένα πολύ ζεστό δωμάτιο», και συμπλήρωσε τη συμβουλή του με τα κριτήρια διάγνωσης: «κι αν ιδρώσουν τ’αυτιά του, θα σ’αγαπήσει. Αν δεν ιδρώσουν μην παιδεύεσαι άδικα».

Οδοιπορικό στη Λατινική Αμερική - Κοινωνίες σε κίνηση

Κοινωνίες σε κίνηση

Ένα ταξίδι στην Αργεντινή, την Ουρουγουάη και τη Βραζιλία

Παρουσίαση Σταύρος Σταυρίδης - Ευγενία Μιχαλοπούλου

Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, πάντα αποτέλεσαν έμπνευση για τα κινήματα και για όλους μας. Συνήθως όμως στ’ αυτιά μας φτάνουν τα μεγάλα γεγονότα, είτε πρόκειται για σκοτεινές στιγμές (όπως αυτές που ζουν η Βραζιλία και η Αργεντινή σήμερα) είτε πρόκειται για εξεγέρσεις και αγώνες.
Οι μικρές καθημερινές αντιστάσεις, που χωρίς αυτές ούτε εξεγέρσεις θα υπήρχαν ούτε και ελπίδα στους σκοτεινούς καιρούς, μένουν αόρατες.

Αυτές τις αντιστάσεις θέλουμε να μοιραστούμε, όπως τις γνωρίσαμε μέσα από ένα ταξίδι τριών μηνών στις τρεις χώρες.

Πέμπτη, 15 Νοέμβρη:

Ένα οδοιπορικό στο βορρά της Βραζιλίας, στο Σάο Πάολο και στο Ρίο ντε Τζανέιρο

Πέμπτη, 29 Νοέμβρη:

Αργεντινή – Ουρουγουάη: Οι συλλογικές μνήμες κινητήρια δύναμη για το παρόν

περισσότερα, κλικ στην εικόνα:

πως θα πάτε, κλικ [εδώ]

Αποκλειστική συνέντευξη με τον Αρχηγό των Εθνομηδενιστών

Αναγνωρίζετε στην φωτογραφία

δυο από τους πιο γνωστούς κυνηγούς "εθνομηδενιστών";

Αν όχι,
 θα σας συνιστούσαμε να μην διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί...

 ( ΜΕΡΟΣ Ι )

Για τους “Εθνομηδενιστές” και για το τρόμο που προκαλούν σε αριστερο - δεξιούς πατριώτες, όλο και κάτι θα έχει πέσει στ’ αυτί σoυ. Μερικοί πιστεύουν πως μας κυβερνούν. Όμως ότι οι “Εθνομηδενιστές” έχουν Αρχηγό έναν πραγματικό ηγέτη, λίγοι το γνωρίζουν. Δεν ζει στην παρανομία, όμως δεν συνηθίζει τις δημόσιες εμφανίσεις, σαν αυτές που κάνουν οι πολιτικοί παράγοντες. Θεωρείται επικίνδυνος από τις μυστικές υπηρεσίες, χωρίς να υπάρχει κανένα ένταλμα εναντίον του. Υποψιάζονται ποίος μπορεί να είναι, αλλά δεν τον έχουν ακόμα ανακαλύψει.

Μετά από μακροχρόνια έρευνα και επίμονες προσπάθειες καταφέραμε να συναντηθούμε μαζί του και κάναμε μια πρώτη κουβέντα (για χάριν συντομίας στο κείμενο θα αναγράφεται με τα αρχικά ΑΕΜ: Αρχηγός Εθνο-Μηδενιστών). Μερικά σημεία από αυτή την συναρπαστική εμπειρία φανταζόμαστε ότι σας ενδιαφέρουν, γιαυτό και τα παρουσιάζουμε παρακάτω.

Η συζήτηση ξεκίνησε ανάποδα. Αυτός που έκανε την πρώτη ερώτηση ήταν ο ΑΕΜ:

- Ποιό χαρακτηρισμό θα αποδίδετε σε όλους αυτούς που θεωρούν ότι απειλούνται από το φάντασμα του “εθνομηδενισμού”;

Κάποιοι από την παρέα, βιάστηκαν ν’ απαντήσουν: «εθνικιστές».

Ο ΑΕΜ έκανε έναν ειρωνικό μορφασμό και ανασηκώνοντας το αριστερό του φρύδι, είπε ένα μονολεκτικό ΟΧΙ. Μετά από μια σύντομη περίοδο αμήχανης σιωπής, που κανείς δεν τολμούσε να προτείνει φωναχτά κάποιον άλλο προσδιορισμό ως απάντηση, η συζήτηση προχώρησε με σχόλια για την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα.

Τι σήμαινε αυτό το ΟΧΙ, έμεινε μετέωρο μέχρι το τέλος της συζήτησης. Εκεί πράγματι ξεκαθαρίστηκε, όταν μπήκε κάποια τάξη σε ταυτοτικά ζητήματα που συσχετίζουν το φαντασιακό με το πραγματικό, σε επαναπροσδιορισμούς πολιτικών και αυτοκαθορισμούς κοινωνικών υποκειμένων.

Μόλις διαμορφώθηκε κλίμα οικειότητας που επέτρεπε αναφορές σε πιο συγκεκριμένα θέματα, κάποιος από την παρέα ζήτησε από τον Αρχηγό των Εθνομηδενιστών να σχολιάσει την παρουσία του Παναγιώτη Λαφαζάνη σε διαδικτυακό χουντοκάναλο. Πριν τελειώσει την ερώτηση, έβγαλε από την τσέπη του την ανακοίνωση της ΛΑΕ στην οποία επισημαίνεται ότι αυτό το γεγονός οι εχθροί της το εκμεταλλεύτηκαν ως μια «ανέλπιστη ευκαιρία και αφορμή για να ενταθεί, από κυβερνητικά και κατεστημένα κέντρα, η επίθεση στην ΛΑ.Ε και προσωπικά στον γραμματέα της». Μόλις τέλειωσε την ερώτηση, έδωσε την ανακοίνωση στον ΑΕΜ δείχνοντας με τον δείκτη του άλλου χεριού το σημείο που υπάρχει στο κείμενο η σχετική αναφορά.

Ο ΑΕΜ έβαλε περιφρονητικά στην άκρη την ανακοίνωση χωρίς να ρίξει ούτε μια ματιά και απάντησε με μια επιγραμματική δήλωση: «Ο ίδιος ο Λαφαζάνης είναι αυτός που υποσκάπτει και διαβάλλει τον εαυτό του, δεν χρειάζεται να αναζητούνται αλλού οι δράστες». Για να στοιχειοθετήσει τον ισχυρισμό του, συμπλήρωσε γελώντας: Θα διακινδυνεύσω να χαρακτηριστώ ότι υποσκάπτω το κύρος του Παναγιώτη, κάνοντας το παρακάτω σχόλιο, το οποίο θα ήθελα να δημοσιοποιήσετε «Ο Παναγιώτης το πάει το ...εμβατήριο». Άνοιξε το tablet του και επέδειξε ως τεκμήριο ένα βίντεο, ζυγίζοντας με την άκρη του ματιού του τις αντιδράσεις μας. Το video μπορείτε να το βρείτε [εδώ].

Οι «εγκλωβισμένοι» στην ...ΛΑΕ

Το Βαλς Των Χαμένων Ονείρων ~ Μάνος Χατζιδάκις

Συνθήματα, όπως το «να συνεχίσουμε μετωπικά και αριστερά» είναι φυσικό να αντιμετωπίζονται σήμερα με δυσπιστία και καχυποψία, όταν μάλιστα εκφέρονται ως διακηρύξεις από χώρους που οι κυρίαρχες πρακτικές τους καταγράφουν ακριβώς τ' αντίθετα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα κείμενο του Αντώνη Νταβανέλου ( Η ΛΑΕ σε κρίσιμο σταυροδρόμι ) στο www. Rproject.gr. Αντιγράφουμε το τελευταίο κομμάτι του:

«Το πεδίο όπου αποδεικνύεται η «αλήθεια» για κάθε πολιτική είναι το πεδίο των συμμαχιών. Εδώ, επίσης, κάποιες παλιότερες αυταπάτες έχουν θρυμματιστεί: το «αντιμνημονιακό» ΕΠΑΜ δεν αντέχει ούτε τον εαυτό του, ενώ άλλες «αντιμνημονιακές» προσωπικότητες του λεγόμενου πατριωτικού χώρου έχουν γίνει φτερά στον άνεμο των εξελίξεων. Από την πλευρά μας, επαναλαμβάνουμε: η μόνη πολιτική συμμαχιών που έχει νόημα στη σημερινή συγκυρία, που έχει ταυτόχρονα πραγματική εκλογική δυναμική, είναι το «τρίγωνο»: ΛΑΕ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ-Άλλες δυνάμεις που αποσπάστηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Γιατί οι πλευρές του περιγράφουν το «στοίχημα» της ανασυγκρότησης μιας μαζικής, σοβαρής και αποτελεσματικής ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Αυτή η προοπτική πρέπει να διεκδικηθεί ενάντια στους πειρασμούς της σεχταριστικής αυτοαναφορικότητας. Όμως, ταυτόχρονα, πρέπει να διεκδικηθεί με τις αναγκαίες διορθώσεις στην πολιτική της ΛΑΕ και με μια λειτουργία που για να γίνεται πειστική, οφείλει να είναι πιο συλλογική, πιο πλουραλιστική, πιο ανανεωμένη, περισσότερο στηριγμένη στη βάση του εγχειρήματος.

Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν γρήγορα.»

Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο. Ο Αντώνης Νταβανέλος “σπεύδει βραδέως” όταν καταλήγει στην διαπίστωση πως «όλα αυτά πρέπει να γίνουν γρήγορα». Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω...

ΕΧΕ ΓΕΙΑ, ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΕ (Μια συνέντευξη με τον Βόλφγκανγκ Στρέεκ)

Ο Βόλφγκανγκ Στρέεκ (Wolfgang Streeck) είναι Ομότιμος Καθηγητής στο Ινστιτούτο Max Planck για τη Μελέτη των Κοινωνιών, στην Κολωνία

Τη συνέντευξη πήραν για το King’s Review οι Γιοχάνες Λένχαρντ και Ρεμπέκα Λιού

Ο Γιοχάνες Λένχαρντ (Johannes Lenhard) είναι υποψήφιος διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο King’s College (Cambridge).

Η Ρεμπέκα Λιού (Rebecca Liu) είναι συντάκτρια στο King's Review. 

πηγή: Farewell, neoliberalism: An interview with Wolfgang Streeck 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ – ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΓΓΑΣ

Αναδημοσίευση από τα "ΕΝΘΕΜΑΤΑ της Αυγής

Ερ: Στο πρόσφατο άρθρο σας στο New Left Review χαρακτηρίζετε το νεοφιλελευθερισμό ως «συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου […] παγκόσμια διακυβέρνηση […] εμπορευματοποίηση, και […] την κατάσταση ανταγωνισμού μιας νέας εποχής καπιταλιστικής ορθολογικοποίησης». Διαβλέπετε κάποια πιθανότητα να υπάρξει ο καπιταλισμός χωρίς να είναι νεοφιλελεύθερος; Μπορεί να υπάρξει καλός καπιταλισμός;

Απ: Ο Καπιταλισμός δεν ήταν πάντα νεοφιλελεύθερος: υπήρξε εμπορικός καπιταλισμός, βιομηχανικός, ο παλαιός φιλελεύθερος καπιταλισμός, ο χρηματοοικονομικός καπιταλισμός του Χίλφερντινγκ, ο υπό κρατική διοίκηση καπιταλισμός του New Deal, οτιδήποτε. Όλοι τους ενσωμάτωσαν περίπλοκους συμβιβασμούς μεταξύ τάξεων, εθνών, κοινωνικής ζωής και της προσταγής του κέρδους… Ήταν «καλοί»; Για κάποιους ήταν πάντα, και υπήρχαν φορές, στο απόγειο του σοσιαλδημοκρατικού ταξικού συμβιβασμού, που και οι μισθωτοί μπορούσαν να θεωρήσουν τον καπιταλισμό δίκαιο. Αυτό δεν διήρκησε. Τώρα, αντιμετωπίζουμε αυξανόμενη ανασφάλεια, μειούμενα ποσοστά ανάπτυξης, αυξανόμενη ανισότητα, εκτίναξη χρεών παντού – ένας κόσμος υψηλού ρίσκου ελέγχεται από μια μικροσκοπική ολιγαρχία, ή κλεπτοκρατία, που εργάζεται σκληρά για να αποσυνδέσει τη μοίρα της από το υπόλοιπο των κοινωνιών τις οποίες απομύζησαν από πόρους.