Γ: “Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός;”
Την Τρίτη, 23 Μαϊου 1871 όλο σχεδόν το Παρίσι βρίσκεται στα χέρια του στρατού των Βερσαλλιών και οι Κομμουνάροι σφαγιάζονται κατά χιλιάδες στα οδοφράγματα που μάχονται. Η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία τους έχει αποδεκατιστεί. Τα εναπομείναντα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής εκδίδουν την τελευταία τους διακήρυξη που τοιχοκολλάται βιαστικά σε κάποιους τοίχους του Παρισιού. Με αυτή την διακήρυξη απαιτούσαν την ταυτόχρονη διάλυση της Συνέλευσης των Βερσαλλιών και της Κομμούνας, την αποχώρηση της στρατιάς του Παρισιού, μια προσωρινή κυβέρνηση που θα την ανέθεταν στους αντιπροσώπους των μεγάλων πόλεων και αμοιβαία αμνηστία.
Στη χώρα μας σήμερα τα κόμματα της Αριστεράς θυμίζουν αυτή την θλιβερή διακήρυξη της Παρισινής Κομμούνας, με τις δικές τους διακηρύξεις με τις οποίες αναζητούν εναγώνια εναλλακτικές πολιτικές διεξόδου από την κρίση του χρέους, κρίση που έχει φτάσει την χώρα στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, αγνοώντας την συντριπτική ήττα που ήδη έχει υποστεί ο κόσμος της εργασίας. Από αυτή την Αριστερά, δεν εξαιρείται το Μέτωπο Α-Α. Οι ίδιες μάταιες πολιτικές αναζητήσεις αποτυπώνονται από την 1η κιόλας θέση στο
σχέδιο απόφασης:
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αριστερά κι ακόμη περισσότερο μια πλατιά μετωπική λαϊκή συμπαράταξη, χρειάζεται να προβάλλει, με διλημματικό τρόπο, απέναντι στις επιλογές του δικομματισμού, το δικό της πρόγραμμα στήριξης των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Ένα εναλλακτικό πρόγραμμα, δίκαιο, ριζοσπαστικό και υλοποιήσιμο. Κεντρικοί αρμοί μπορεί να είναι :
- Η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους στα πλαίσια μιας αναδιαπραγμάτευσής του.
- Η δημιουργία ενός μεγάλου εθνικού – κρατικού τραπεζικού φορέα. Ο δημόσιος έλεγχος και η εθνικοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
Και συνεχίζει το κείμενο παραθέτοντας τους άλλους αρμούς (1)...
Η πολιτική που στοχεύει στην “επόμενη μέρα”από την σκοπιά της υπεράσπισης των συμφερόντων του κόσμου της εργασίας, δεν μπορεί να αρθρώνεται γύρω από το ζήτημα του χρέους και της διαγραφής (μερικής ή ολικής) ή της αναδιαπραγμάτευσής του. Αυτή η πολιτική στόχευση επειδή ακριβώς δεν αμφισβητεί το παρόν, αφορά εκείνους που θέλουν να διαχειριστούν την κρατική εξουσία από την μεριά του αστισμού. Μια πολιτική για την “επόμενη μέρα” που διεκδικεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των εργαζομένων, δεν μπορεί παρά να ξεκινάει μερικά βήματα πιο πίσω: Έχει για αφετηρία της την στιγμή που άρχισε η μεγάλη επίθεση εναντίων των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Μια νικηφόρα – μέχρι στιγμής - επίθεση έχει επιφέρει δραματικά αποτελέσματα σε βάρος του κόσμου της εργασίας. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ανατράπηκαν τις κατακτήσεις ενός αιώνα. Αυτή η ήττα είναι τετελεσμένη, όπως είναι οι υλικές καταστροφές που πραγματοποιούνται από ένα τσουνάμι; Το “τσουνάμι” που έφερε η κυβέρνηση Παπανδρέου είναι αντιστρέψιμο; Σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να απαντήσουμε με ειλικρίνεια.
Αν πιστεύουμε ότι αυτό δεν είναι εφικτό να ακυρωθούν – εδώ και τώρα - τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση Παπανδρέου σε βάρος των εργαζομένων υπέρ του κεφάλαιου, τότε κοροϊδεύουμε τον κόσμο, όταν διακηρύσσουμε ότι αυτά που προτείνουμε συγκροτούν “πρόγραμμα στήριξης των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων”.
Αν αύριο κληθούμε να στηρίζουμε κάποια εναλλακτική κυβερνητική λύση απέναντι στην Κυβέρνηση Παπανδρέου, ο πρώτος όρος που θα πρέπει να θέσουμε είναι η ακύρωση όλων των πολιτικών μέτρων της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που οδήγησαν τον κόσμο της εργασίας σε αυτή την δεινή θέση που βρίσκεται σήμερα. Χωρίς αυτή την ανατροπή, οποιαδήποτε πολιτική για το ξεπέρασμα της κρίσης - είτε πρόκειται για παύση πληρωμών ή επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, είτε πραγματώνεται με την έξοδο από την ΟΝΕ και την Ε.Ε ή την παραμονή και την διαπραγμάτευση εντός αυτών των μηχανισμών - φορτώνει, και θα συνεχίζει να φορτώνει, τα βάρη στον κόσμο της εργασίας. Ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα λοιπόν, θα πρέπει - πρώτα απ' όλα - να βάζει σαν άμεσο και όχι μακροπρόθεσμο στόχο την ακύρωση του μνημονίου και των άλλων μέτρων που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Αυτή η ακύρωση θα πρέπει να είναι μη διαπραγματεύσιμο σημείο και να προηγηθεί οποιασδήποτε άλλης διαπραγμάτευσης για την διέξοδο της χώρας από την κρίση. Αυτή η ιεραρχική στοχοθεσία απουσιάζει από το σχέδιο απόφασης του Μετώπου Α-Α.
Αν κάποιος ισχυριζόταν ότι σήμερα είναι εφικτό ο μέσος όρος ζωής στον πλανήτη μας να είναι 1.000 χρόνια, θα χαμογελούσαμε ειρωνικά και θα τον προσπερνούσαμε θεωρώντας ότι παραλογίζεται. Αν όμως ένας άλλος μας έλεγε θα μπορούσαν οι εργαζόμενοι να δουλεύουν λιγότερες ώρες και να έχουν τις μεγαλύτερες αμοιβές, να μην υπάρχουν εξαθλιωμένοι πληθυσμοί στον πλανήτη που λιμοκτονούν, γιατί το επίπεδο της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων επιτρέπει την δυνατότητα παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, ώστε να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες, τότε θα συμφωνούσαμε μαζί του ότι πράγματι “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός”. Θα προβληματιζόμαστε όμως για ποιό θα μπορούσε να είναι το υποκείμενο, που, αυτή την δυνατότητα να την έκανε πράξη..
Στο σχέδιο απόφασης το πρόγραμμα περιγράφεται με ορισμένους επιθετικούς προσδιορισμούς: "Ένα εναλλακτικό πρόγραμμα, δίκαιο, ριζοσπαστικό και υλοποιήσιμο." Η έννοια “υλοποιήσιμο” έχει διττή σημασία. Σημαίνει μια εν δυνάμει δυνατότητα η οποία μπορεί να πραγματωθεί αν σημειωθούν ορισμένες αλλαγές εντός του κοινωνικού και πολιτικού συσχετισμού δυνάμεων. Μπορεί όμως να σημαίνει την ύπαρξη μιας εναλλακτικής πρότασης εντός των πλαισίων του ισχύοντος κοινωνικού και πολιτικού συσχετισμού.
Μια άλλη ανάγνωση της διττής σημασίας της έννοιας “υλοποιήσιμο” στο σχέδιο απόφασης είναι ή α) ότι αναγνωρίζουμε την ήττα που έχει υποστεί ο κόσμος της εργασίας ως ένα συμβάν που έχει ήδη τελεστεί και στεκόμαστε απέναντι τα επόμενα επεισόδια της ταξικής πάλης κάτω από το βάρος αυτής της ήττας ή β) ότι θεωρούμε το συμβάν δεν έχει ήδη περατωθεί και είναι εφικτή (υλοποιήσιμη) η ακύρωσή του. Η διατύπωση των “κεντρικών αρμών” του προγράμματος στην 1η θέση, αλλά και όλο το κείμενο του σχεδίου θέσεων του “Μετώπου ΑΑ” παραπέμπει και στις δύο διακριτές σηματοδοτήσεις ως προς το υλοποιήσιμο των στόχων του.
Η Κομούνα του Παρισιού το Μάιο του 1871, ηττήθηκε πολιτικά και στρατιωτικά. Δεν πραγματοποίησε (υλοποίησε) όμως μια δυνατότητα, αλλά την δημιούργησε. Αυτή η δυνατότητα είναι η δυνατότητα μιας ανεξάρτητης προλεταριακής πολιτικής. Αν δεν μπορούμε σήμερα να κάνουμε οτιδήποτε άλλο, τουλάχιστον αυτή την δυνατότητα θα πρέπει να την υπερασπιζόμαστε, απέναντι στο κράτος και το κεφάλαιο!
(συνεχίζεται...)
Υστερόγραφο:
Υπάρχει ένα σύντομο κείμενο του Λένιν, με το τίτλο “Τα διδάγματα της κομμούνας” που καλό θα ήταν να το διαβάσουν οι “πατριώτες” αριστεροί που επικαλούνται διάφορα “τσιτάτα” του για το πως σχετίζονται τα εθνικά και ταξικά ζητήματα σε περιόδους κρίσης
(1)οι αρμοί ως γνωστόν χρειάζονται για να “στηρίξουν” ένα σύστημα και όχι για να το “ανατρέψουν”, αφού λειτουργούν προστατευτικά απορροφώντας τις θερμικές διαστολές και συστολές, τους κραδασμούς και άλλα αίτια που δύνανται να προκαλέσουν ποικίλες καταστροφές.