ΟΜΙΛΗΤΕΣ:
Λαμπρινή Θωμά, δημοσιογράφος
Κώστας Λαπαβίστας, οικονομολόγος (διαδικτυακά)
Θανάσης Αυγερινός, δημοσιογράφος (διαδικτυακά)
Νομική Σχολή, Τρίτη 6 Μαΐου 2025.
eos.syriza@gmail.com
(ένα σχόλιο για τους επίδοξους διεκδικητές του τίτλου της “Αξιωματικής” Αντιπολίτευσης, με αφορμή ένα κείμενο του Α. Λιάκου)
Του Γιώργου Καλαντζόπουλου
Ο Αντώνης Λιάκος, σε ένα πρόσφατο κείμενό του διαπιστώνει ότι οι εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ ανέδειξαν δύο ΠΑΣΟΚ, και αναρωτιέται e il terzo dov’ è? (και που είναι το τρίτο;), «αυτό που υποστήριξε στην κρίση την Αριστερά»[1].
Στο τέλος του κειμένου εξηγεί γιατί θα πρέπει να μας ενδιαφέρει το μέλλον του ΠΑΣΟΚ:
«Το μέλλον του ΠΑΣΟΚ μας ενδιαφέρει όχι ως ενός παρατήματος της ΝΔ στις δύσκολες μέρες που έρχονται. Η τάση σε όλη την Ευρώπη είναι η προέλαση της άκρας δεξιάς. Επομένως μας ενδιαφέρει το ΠΑΣΟΚ ως στοιχείο της δημοκρατικής ανασύνθεσης. Η αντίσταση στην άκρα δεξιά είναι το μείζον, και το ιστορικό πρόταγμα της εποχής μας.»
1. Η εκτίμηση πως σήμερα υπάρχουν πολλά ΠΑΣΟΚ είναι είναι κατά τη γνώμη μου πολιτικά λαθεμένη, εκφράζει μόνο την επιθυμία για μια πολιτική κινητικότητα που δεν υπάρχει. Είναι όμως αναγκαία: Αν δεν υπάρχει αυτή, τότε δεν μπορεί να προχωρήσει και η “δημοκρατική ανασύνθεση” όπως την ονειρεύεται ο Αντώνης Λιάκος. Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη, σήμερα υπάρχει “ένα” ΠΑΣΟΚ και “κανένας” ΣΥΡΙΖΑ...
Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα, εκείνο που διεκδικεί με όρους κοινωνικού συσχετισμού τη θέση της Αξιωματικής αντιπολίτευσης στην πολιτική σκηνή.
Η ορατότητα του “εφικτού” είναι το πλαίσιο που περιφρουρεί την ενότητά του. Αυτός ο χαρακτήρας της ενότητας αποτυπώνεται και στον δημόσιο λόγο με τη χρήση της λέξης ΠΑΣΟΚ. Η λέξη ΚΙΝΑΛ (ΚΙνημα ΑΛλαγής), που συνοδεύει το όνομα του και διεκδικεί να εκφράσει με κάποιο τρόπο την “πολλαπλότητα” του ΠΑΣΟΚ), έχει τεθεί σε αχρηστία, ακόμα και από τους ίδιους τους δημιουργούς της. Προφανώς στα κόμματα υπάρχουν στο εσωτερικό τους πολιτικές διαφοροποιήσεις και ανταγωνισμοί, όμως μόνον σε συνθήκες κρίσης διαμορφώνονται καταστάσεις που απειλούν την ενότητά τους. Αυτές οι συνθήκες μετά τις εκλογές του 2023, δεν υπάρχουν στο ΠΑΣΟΚ αλλά στον ΣΥΡΙΖΑ...
2. Αυτό που κατονομάζεται στο κείμενο ως 3ο ΠΑΣΟΚ και το αναζητά ο συγγραφέας του στον τίτλο του, είναι κατά την γνώμη μου κάτι άλλο από αυτό περιγράφεται εκεί. Θα το ονόμαζα “ιστορικό” ΠΑΣΟΚ, μια πολιτική αξία που υπερβαίνει την πολιτική συγκυρία και τις σημερινές κομματικές εντάξεις.
Δημιουργήθηκε από μια “τομή” που έγινε στην κρατική σχέση το 81, σε αντίθεση με το 15 όπου εμπεδώθηκε η “συνέχεια” του κράτους, στην πιο ταξικά πολωμένη συγκυρία από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Γιαυτό και δεν υπάρχει σήμερα κάτι ανάλογο, ένας “ιστορικός” ΣΥΡΙΖΑ. Την θέση του καταλαμβάνει η ανάμνηση της αυτοαναίρεσης μιας συμβιβασμένης Αριστεράς, ως πολιτική απαξία.
- Πώς λοιπόν συνέβη ο “αριστερός” ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα με πολύ μικρό αριθμό μελών, το οποίο συντρίβεται στις μάχες της τοπικής αυτοδιοίκησης, έχει περιθωριακή συμμετοχή στα συνδικάτα και περιορισμένη παρουσία στο κίνημα, να κερδίζει την μάχη της ανάληψης της κυβερνητικής ευθύνης;
H δημοκρατία στην αριστερή κυβερνητικότητα μπορεί υπάρχει μόνον ως προϋπόθεση, δεν είναι στόχος προς επίτευξη.
Του Σπύρου Κουριδάκη
Το ζήτημα μιας ρωσικής κρατικής ιδεολογίας έχει τεθεί στο έδαφος αναλυτικών μελετών, εδώ και μια τριετία, περίπου. Με τις εκάστοτε προσεγγίσεις των διανοητών συγγραφέων να διαφέρουν ή να συγκρούονται, μέσα σε ένα αρκετά παρατεταμένο διάλογο που (αν και μετρημένος) δεν είναι πάντοτε συνθετικός. Πολύ δύσκολο όντως πεδίο μελέτης, πολύ περισσότερο για όσους ερευνούν τη ρωσική πραγματικότητα και κατανοούν ότι η Ρωσία δεν μπορεί να προσεγγιστεί σαν συνηθισμένο κράτος.
Αυτή η χώρα αποτελεί μια εντυπωσιακά πολυεθνική, πολύγλωσση, ταυτοχρόνως δε πολυθρησκευτική και αντικειμενικώς πολυπολιτισμική / πολυεθιμική επικράτεια, που ως τέτοια δεν χωράει στα τυπικά καλούπια του γνωστού μας έθνους -κράτους (με τον κατά πλειονότητα ομοιογενή εθνοτικά πληθυσμό). Ούτε αντέχει να μπει σε κανονιστικές προδιαγραφές που ισχύουν στις ήδη γνωστές Ομοσπονδίες πολυεθνικών Πολιτειακών Κρατών (όπως οι ΗΠΑ ή η Αυστραλία), ή στις πολυεθνικές Ομοσπονδίες (όπως η Βρετανία ή το Βέλγιο) ή ακόμη περισσότερο σε πολυεθνικές Συνομοσπονδίες (όπως η Ελβετία).