Δ. Στρατηγοί ιδού ο στρατός σας!
Τα “πολιτικά σχέδια” της Αριστεράς θα πρέπει να τροφοδοτούνται από την εμπειρία της συλλογικής πολιτικής δράσης και να στοχεύουν στο να δώσουν απαντήσεις πρώτιστα στα ζητήματα που αναδεικνύονται από τις συλλογικές πρακτικές του μαζικού κινήματος και όχι ζητήματα που αφορούν την διαχείριση του αστικού κράτους. Να αποβλέπουν δηλαδή στην ανάπτυξη ενός μαζικού και αυτόνομου κινήματος από το κράτος και το κεφάλαιο, το οποίο προβάλει τις δικές του διακριτές απαιτήσεις στα πεδία της ταξικής πάλης.
Χωρίς την ύπαρξη του μαζικού κινήματος αλλά και αυτών των συλλογικών πρακτικών δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική παρέμβαση, η οποία θα οδηγεί σε ανατροπές που ανοίγουν τον δρόμο “για τον άλλο κόσμο, που είναι εφικτός”. Χωρίς την ύπαρξη αυτού του κινήματος, η όποια πολιτική δράση αναγκαστικά περιορίζεται σε ερμηνείες τούτου του κόσμου, οι οποίες καταλήγουν σε διαχειριστικές πρακτικές για την επιβίωσή του. Αν η συγκρότηση των πολιτικών υποκειμένων της Αριστεράς είναι ελλειμματική στο εσωτερικό των κινημάτων, τότε το έλλειμμα που υπάρχει δεν μπορεί να αναπληρωθεί από το έργο και από τις θέσεις που θα παράγουν οι “ειδικοί” της πολιτικής των κομματικών επιτελείων για να “διαφωτίσουν” τα κινήματα...
Ο λόγος της αριστεράς τροφοδοτείται και ανανεώνεται από τις κατακτήσεις των μαζικών αγώνων και των εξεγέρσεων. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως έχουν διαρρηχθεί οι σχέσεις τους με την Αριστερά. Η ιστορία τους δεν είναι και δική της ιστορία. Η Αριστερά παρακολουθεί τις εξελίξεις, και πολλές φορές δεν μπορεί καν να αντιληφθεί το νόημά τους. Ο “Δεκέμβρης” αποκάλυψε έντονα αυτή την διάσταση στην χώρα μας, όμως η αριστερά φαίνεται ότι δεν διδάχτηκε τίποτε από αυτό το σημαντικό συμβάν, που τρόμαξε τους καπιταλιστές της Δύσης.
Η πολιτική συγκρότηση λοιπόν, δεν είναι μια διαδικασία παραγωγής πολιτικών θέσεων, από κάποια πολιτικά επιτελεία ή οι ειδικούς της πολιτικής, που απευθύνονται με γενικό τρόπο στην κοινωνία ή στο κίνημα, με την μορφή ηθικών εκκλήσεων ή με τη χρήση του ορθού λόγου. Σήμερα – με αυτά τα δεδομένα - όσο και αν θεωρούμε αναγκαίο το να υπάρξει ένα “ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ” πρόγραμμα - είτε αυτοπροσδιοριζόμαστε ως “ανοικτό πολιτικό σχέδιο”, είτε ως πολιτική οργάνωση που λειτουργεί με τον “δημοκρατικό συγκεντρωτισμό” - δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτός ο στόχος...
Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, είναι πολύ ζαχαρωμένα...
Η 1η θέση του σχεδίου απόφασης του ΜΑΑ επιχειρεί να διατυπώσει τους “αρμούς” ενός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ. Ακριβώς αυτό το εγχείρημα βρίσκεται σε ρήξη με τις επόμενες 8 θέσεις και πρώτα απ' όλα με την 9η θέση, με την οποία το ΜΑΑ προσδιορίζεται ως “ένα ανοικτό πολιτικό σχέδιο”.
Ο πολιτικός σχεδιασμός για την Αριστερά, όπως εξηγήσαμε προηγούμενα, δεν εξαντλείται στην διαμόρφωση κάποιων διακηρυκτικών στόχων. Είναι άρρηκτα δεμένος με συγκεκριμένες πολιτικές πρακτικές συλλογικής δράσης που έχουν ως αντικείμενο την πραγμάτωση αυτών των σχεδίων. Αν λοιπόν πραγματικά πιστεύαμε ως ΜΑΑ ότι έχουμε την δυνατότητα να προτείνουμε ένα “ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ”, τότε το ΜΑΑ δεν θα ήταν ένα “ανοικτό πολιτικό σχέδιο”, αλλά ένας συγκεκριμένος πολιτικός μηχανισμός που είχε καθορίζει πολιτικά καθήκοντα για την συγκυρία και είχε οργανώσει την δράση του με βάση αυτά τα καθήκοντα.
Η θέση, για παράδειγμα, που διατυπώνεται στο σχέδιο του προγράμματος: “Η κοινωνική συμμετοχή στον έλεγχο και τον σχεδιασμό της οικονομίας, η συγκρότηση θεσμών και οργάνων λαϊκού και εργατικού ελέγχου.” παραμένει μια ευχή, αφού δεν μπορεί να πάρει σάρκα και οστά. Είναι προφανές ότι σήμερα δεν μπορεί να ενταχθεί με υλικές/πρακτικές μορφές στους όρους της καθημερινότητας του κόσμου της εργασίας. Ο κοινωνικός έλεγχος μπορεί να υπάρχει μόνον από την παρουσία του μαζικού κινήματος στους θεσμούς, ενός κινήματος το οποίο διατηρεί την αυτονομία του από το κράτος.
Δεν μπορεί να γίνει με διαμεσολάβηση του κοινωνικού υποκειμένου, είτε μέσα από μορφές αντιπροσωπευτικής αστικής δημοκρατίας σε εκλεγμένους αντιπροσώπους, είτε με την παραχώρηση εν λευκώ της ευθύνης χειρισμού του ζητήματος σε αυτούς που κρατάνε στο χέρι τους και επιδεικνύουν την ταυτότητα της πολιτικής πρωτοπορία της εργατικής τάξης. Ο κοινωνικός έλεγχος μπορεί να πραγματωθεί μόνον με την άμεση συμμετοχή του κοινωνικού υποκειμένου που τον ασκεί.
Η θέση αυτή λοιπόν για την “κοινωνική συμμετοχή”, λόγω απουσίας αυτών ακριβώς των στοιχείων που αναφέραμε προηγουμένως, επέχει θέση μιας ιδεολογικής παρέμβασης (προπαγάνδας). Όμως και σε αυτό το επίπεδο έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα επίσης, γιατί δεν μπορεί να ενταχθεί (ούτε και να συγκροτήσει) ένα διαφορετικό “όραμα” για την Αριστερά. Σήμερα, η απουσία αυτού του οράματος, είναι πολύ πιο καθοριστικό υπαρξιακό πρόβλημα για την Αριστερά, απ' ότι το “εναλλακτικό πρόγραμμα”.
Η αριστερά σήμερα δεν έχει ένα θετικό όραμα να προβάλει στην κοινωνία. Βρίσκεται αρκετά βήματα πίσω από την στιγμή της προβολής μιας πειστικής αναπαράστασης του άλλου “εφικτού” κόσμου που επαγγέλλεται. Δεν μπορεί καν η ιδία να αυτοπροσδιοριστεί επαρκώς, οριοθετούμενη – έστω και απορριπτικά - απέναντι, τόσο στον καπιταλισμό όσο και στον “υπαρκτό” σοσιαλισμό.
Η εναγώνια αναζήτηση λοιπόν του προγράμματος ως την λυδία λίθο που θα κρίνει τις σχέσεις της Αριστεράς με την κοινωνία οδηγεί σε πολιτικά αδιέξοδα. Συνήθως καταλήγει – πέρα από προθέσεις – σε πολιτικές πρακτικές συνδιαχείρισης. Πρακτικές, οι οποίες αυτονομούν την δράση εντός των θεσμών της κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας από το επίπεδο ανάπτυξης και δράσης του μαζικού κινήματος. Θα πρέπει να βάλουμε καλά στο μυαλό μας ότι οι σχέσεις της Αριστεράς με την κοινωνία, αλλά και το μαζικό κίνημα, που έχουν διαρραγεί, δεν μπορούν να αποκατασταθούν στην σημερινή συγκυρία μέσω της αναζήτησης της “ορθής γραμμής” ως μιας λύσης με το μικρότερο κόστος για την “εθνική” οικονομία μπροστά στην χρεωκοπία της χώρας.
Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται την Αριστερά. Για να την εμπιστευτεί, θα πρέπει αποδείξει ότι είναι διαφορετική από τους πολιτικούς αντιπάλους της. Μπορεί όμως αυτό να γίνει εδώ και τώρα; Είναι σίγουρο ότι για να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων και της νεολαίας δεν αρκεί να ισχυρίζεται ότι θα διαχειριστεί τα κοινά με διαφορετικό τρόπο, όταν θα καταλάβει την εξουσία. Η “σπορά” των οραμάτων και των διακηρύξεων της γίνεται σε τούτο τον κόσμο. Και εδώ θα πρέπει να φυτρώσουν. Αλλιώς θα παραμείνουν λόγια, που τα παίρνει και τα σκορπά ο αέρας.
Αυτά τα οράματα δεν είναι κάτι το εξωτερικό ως προς την ίδια την Αριστερά, το οποίο δύναται να το δανειστεί ή να το βρει κάπου αλλού – όπως ο Μωυσής πήρε τις 10 εντολές από τον Θεό - και να το οικειοποιηθεί. Αυτό το όραμα είναι η δικής της εικόνα, στην οποία αποτυπώνεται το πως υπάρχει και το πως δρα στην κοινωνία. Σε αυτή ακριβώς την εικόνα καταδεικνύονται και τα πραγματικά όρια του “άλλου” εφικτού κόσμου που επαγγέλλεται.
Πώς να εμπιστευτούν οι εργαζόμενοι το ΚΚΕ όταν βλέπουν ότι σε περίοδο οικονομικής κρίσης λειτουργεί με τους ίδιους κανόνες που λειτουργούν οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις και απολύει εργαζόμενους από τις κομματικές επιχειρήσεις; Πώς να εμπιστευτούν ένα πολιτικό μηχανισμό να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας, όπως τον ΣΥΡΙΖΑ που ισχυρίζεται ότι “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός”, όταν μετά από δέκα χρόνια από την ίδρυσή του, δεν έχει εμπιστοσύνη στον κόσμο του και είναι ανίκανος να διαχειριστεί με στοιχειώδη δημοκρατικό τρόπο τις εσωτερικές του αντιφάσεις;
Ποιά είναι τα οράματα της Αριστεράς; Ο σοσιαλισμός που επαγγέλλεται δεν εμπνέει τους φτωχούς και καταπιεσμένους τούτου του κόσμου, γιατί δεν είναι διακριτός από τον υπαρκτό σοσιαλισμό του προηγούμενου αιώνα. Αυτό το όραμα έχει ιστορικά χρεοκοπήσει και δεν μπορεί να εμπνέει τις λαϊκές μάζες. Εμπνέει ακόμα μόνον τους οπαδούς του κρατικού καπιταλισμού που ονειρεύονται ότι με παρόμοια συγκεντρωτικά μοντέλα κρατικής διαχείρισης της οικονομίας και της κοινωνίας, μπορούν να βάλουν “τάξη” στην καπιταλιστική “αναρχία”...
Δυστυχώς όμως το όραμα που λείπει από την Αριστερά, δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τα διάφορα αντι, αντι αντι. Ο “ΑΝΤΙκαπιταλισμός” και ο “ΑΝΤΙευρωπαϊσμός” δεν μπορούν ούτε να συγκροτήσουν, ούτε να υποκαταστήσουν το θετικό όραμα που λείπει από την Αριστερά. Ούτε βεβαίως τα εθνικοπατριωτικά δάνεια από τον αστισμό μπορούν να αναπληρώσουν την έλλειψη του, ούτε τα αστικά σοσιαλδημοκρατικά οράματα ενός “υγιούς” καπιταλισμού που θα στηρίζεται σε μια “παραγωγική ανάπτυξη” και θα ενισχύει το “κοινωνικό κράτος”.
Η ανυπαρξία ενός άλλου οράματος καταγράφεται παραστατικά και στον κενό λόγο που εκφέρει η Αριστερά. Πρόκειται για ένα λόγο που ταλαντεύεται μονότονα ως εκκρεμές , με το ένα άκρο του έλκεται από την αναπτυξιολαγνεία και το άλλο από την θεσμολάγνεια. Όταν η Αριστερά μιλάει στο όνομα της υπεράσπισης της παραγωγικής υποδομής της χώρας, της ενίσχυση του παραγωγικού ιστού και άλλα παρόμοια “αναπτυξιακά”, στην πραγματικότητα ονειρεύεται έναν φαντασιακό καπιταλισμό, στον οποίο οι καπιταλιστές θα ενδιαφέρονται για το καλό της κοινωνίας και του κόσμου της εργασίας. Μερικές φορές μάλιστα φαντασιώνεται ότι προσδίδει άλλο περιεχόμενο στην καπιταλιστική ανάπτυξη επειδή την ψεκάζει και με ολίγον άρωμα οικολογίας... Αυτόν λοιπόν τον ουτοπικό καπιταλισμό τον ονομάζει υγιή και παραγωγικό, για να τον διακρίνει αντιθετικά από τον πραγματικό καπιταλισμό, ο οποίος θεωρεί ότι είναι κερδοσκοπικός, άπληστος και καταστροφικός!
Μερικές φορές το παρακάνει στις υπερβολές. Θεωρεί ότι ο καπιταλισμός είναι τόσο αυτοκαταστροφικός, ώστε ότι όπου ν' είναι θα καταρρεύσει από τις ίδιες του τις αντιφάσεις. Δυστυχώς, αυτό το τελευταίο δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί ιστορικά. Έχει επιβεβαιωθεί όμως ότι οι κρίσεις που περνάει, είναι η πηγή που του δίνει ζωή. Ανανεώνεται με το αίμα που πίνει από τις ίδιες τις σάρκες του, από την καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, άλλα και μερίδων ακόμα του ίδιου του κεφάλαιου...
Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε - ως πολιτικά υποκείμενα που θέλουμε να ανήκουμε στην Αριστερά - κάτω από το βάρος αυτών των αρνητικών διαπιστώσεων για την ίδια την Αριστερά. Αν δεν λαμβάνουμε υπόψη αυτά τα δεδομένα, ο λόγος μας δεν θα μπορεί να έχει μια στοιχειώδη αξιοπιστία στην κοινωνία και να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου που επιμένει ακόμα αριστερά. Και αυτόν τον κόσμο δεν πρέπει να τον υποτιμάμε: είναι ότι το καλύτερο έχει σήμερα η Αριστερά...
Αναρτήσεις
