Μια “αναμέτρηση” με το παρελθόν:

Μερικές σημειώσεις για την “ανασυγκρότηση” της Αριστεράς, με αφορμή την εκδήλωση της ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗΣ για την «ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος - ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος - Β’ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ».

του Γιώργου Καλαντζόπουλου

Μια παλιά γερμανική παροιμία έλεγε: «Χρειάζεται προσοχή για να μην πετάξει κανείς το μωρό μαζί με τα απόνερα της σκάφης» (Das Kind mit dem Bade παausschütten). Αυτή την παροιμία χρησιμοποιούν συχνα  σαν πρόλογο μέντορες της κομμουνιστικής Αριστεράς, για να περιφράξουν τα όρια σε συζητήσεις που αναφέρονται στον χαρακτήρα της κρίση της.

Είναι προφανές ότι όταν κάποιος μιλάει για “ανασυγκρότηση”, θεωρεί ότι υπάρχει κάτι αξιόλογο, το οποίο αξίζει να ανασυγκροτηθεί. Πρόκειται για μια έγκληση, η οποία θέτει εκτός συζήτησης την ερώτηση:

- Κι’ αν μωρό δεν υπάρχει, τότε τι κάνουμε;

Τι είναι λοιπόν αυτό που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στα συντρίμια της Αριστεράς, που αξίζει να ανασυγκροτηθεί;

Κατά την γνώμη μου, αυτές οι συζητήσεις θα πρέπει να ξεκινούν αντίστροφα, από τα απόνερα. Από αυτά που θα πρέπει να πεταχτούν. Μετά βλέπουμε τι έχει απομείνει...

Η συγκεκριμένη εκδήλωση, σκαλίζοντας το παρελθόν, είχε με κάποιο τρόπο το χαρακτήρα της αναζήτησης αυτού του μωρού. Έχω την πεποίθηση ότι από παρόμοιες προσεγγίσεις απουσιάζει η αίσθηση του μεγέθους της κρίσης της Αριστεράς της εποχής μας.

Οι ομιλητές περιέγραψαν με πολιτικούς όρους τις συγκρούσεις, τις διαφωνίες και κατακτήσεις σε ζητήματα πολιτικής γραμμής και θεωρίας που οδήγησαν στην συγκρότηση της πολιτικής ταυτότητας αυτής της πολιτικής οργάνωσης εντός του χώρου της ανανεωτικής Αριστεράς. Δεν θα σταθώ σε όλα αυτά που ειπώθηκαν, όχι γιατί τα θεωρώ ασήμαντα, αλλά γιατί πιστεύω ότι οι υπερβάσεις που κατέγραψε την εποχή της και την έκαναν διακριτή, δεν συσχετίζονται άμεσα με τα υπαρξιακά ζητήματα που ταλανίζουν σήμερα την Αριστερά στη χώρα μας. Αυτή κρίση εκείνη την εποχή ήταν υφέρπουσα, δεν είχε γίνει ακόμα φανερή σε όλες τις διαστάσεις της. Πρώτη φορά έγινε φανερή το 81, όπου το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύεται ως το «μαζικό κόμμα» των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων.

Η Β’ Πανελλαδική ήταν γέννημα της κρίσης των κομμουνιστικών κομματικών μηχανισμών της εποχής της. Η κρίση ξεσπάει συνήθως στον πιο αδύναμο κρίκο. Εκείνη την εποχή αυτός ήταν το ΚΚΕ εσωτερικού.

Η ιστορία δεν διδάσκει τίποτα στο χώρο της πολιτικής για το τι πρέπει να κάνουμε μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις. Μερικές φορές ίσως είναι χρήσιμη γιατί μας μας κλείνει το μάτι στο τι να μην κάνουμε. Στην πολιτική, προέχει η ανάλυση της συγκυρίας. Από αυτή την θέση, το πιο σημαντικό σημείο που αξίζει σήμερα να κρατήσουμε από την Β’ Πανελλαδική κατά την γνώμη μου είναι μια πράξη εξαίρεσης από τον κανόνα, μια πράξη πολιτικής ωριμότητας και αυτογνωσίας: Η αυτοδιάλυσή της.