«φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένος»

(κλικ για μεγέθυνση)

Ο Θ. Κολοκοτρώνης, ακριβώς πριν 193 χρόνια, την 15 Ιούνη 1822, έγραψε την παρακάτω επιστολή/διακήρυξη με την οποία εισήγαγε την τακτική της τρομοκρατίας απέναντι στην τρομοκρατία των τουρκικών στρατευμάτων και ιδιαίτερα του Ιμπραήμ. Όπως δηλώνει αργότερα στα απομνημονεύματά του «Μόνον εις τον καιρόν του προσκυνήματος εφοβήθηκα διά την πατρίδα μου». 

Η προτροπή «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» δεν ήταν απλά μια προειδοποιητική απειλή, αλλά μια στρατιωτική ταχτική. Σε όλο τον Μοριά, όσα χωριά αρνούντο να επανέλθουν στο στρατόπεδο των δυνάμεων της επανάστασης, δέχονταν αιφνιδιαστικές επιθέσεις. Οι πρωτεργάτες του προσκυνήματος συλλαμβάνονταν και εκτελούνταν. Στις πλατείες των χωριών οι απαγχονισμένοι συνεργάτες του εχθρού, δημιουργούσαν τον φόβο στους διστακτικούς κατοίκους και τους έκαναν να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις προειδοποιήσεις. Η τακτική αυτή εφαρμόστηκε σε βάθος χρόνου. Η συνεργασία του “Νενέκου” με τον Ιμπραήμ είχε ως αποτέλεσμα την εκτέλεσή του κατ' εντολήν του Κολοκοτρώνη το 1828 (δηλαδή, έξη χρόνια μετά την “επιστολή”), από τον αδελφό του δολοφονημένου Σαγιά.

Εις Ελόγου Σας χωρία της Λιοδώρας, όλα από Ζάτουνα έως Ασπρα Οσπήτια. Ευθύς όπου λάβετε το παρόν μου να ακούσετε την φωνήν του γενναιοτάτου χιλιάρχου Δημητράκη Πλαπούτα, τον οποίον διορίζω με πληρεξουσιότητα να πάρη τα άρματα σας και όλοι μαζύ να ελθήτε το ογληγορώτερον κατά το χρέος σας. Του έδωσα άδεια δια εκείνους από εσάς όπου δεν θελήσουν να θύση και να απολέση με φωτιά και τζεκούρι, οι δε λοιποί είσθε εις την αγάπην μου και κάμνετε το χρέος σας με προυθυμίαν, και ελπίζω ότι θ' ακολουθήσετε χωρίς δυσκολίας. Ακολουθήσατε λοιπόν καθώς σας γράφω και ακολουθήσατε τον Καπιτάν Δημητράκη να προφθάσετε το ογληγορώτερον.

15 Ιουνίου 1822, Σαραβάλι εκ της πολιορκίας Πατρών,

Ο Στρατηγός Θεόδωρος Κολκοτρώνης