Ενας από του πιο μεγάλους μύθους της μεταπολίτευσης είναι ο ισχυρισμός του ΠΑΣΟΚ και των κυβερνήσεών του ότι κατάργησαν το φακέλωμα και απάλλαξαν πολίτες και οργανώσεις από την παρακολούθηση των αστυνομικών οργάνων και τον χαφιεδισμό. Η αλήθεια, βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετική και για να την κατανοήσουμε σε όλη την έκτασή της οφείλουμε να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο ιστορικό του φακελώματος.
Οι ατομικοί φάκελοι πολιτικών φρονημάτων, σε κεντρικό κρατικό επίπεδο, δημιουργήθηκαν στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας, το 1937, με υλικό που συγκεντρώθηκε από τα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα και τις υπηρεσίες δίωξης του κομμουνισμού.
Το υλικό αυτό εμπλουτιζόταν επί δεκαετίες, ενώ νέοι φάκελοι δημιουργούνταν για τα πρόσωπα, από τις νεότερες γενιές, που ανέπτυσσαν κομμουνιστική δράση. Σιγά σιγά, φάκελοι φρονημάτων δημιουργούνταν και για μη κομμουνιστές, ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Η χούντα των συνταγματαρχών, για παράδειγμα, φακέλωσε τους πάντες.