(Από το "ΣΑΛΟ 120 ΜΕΡΕΣ ΣΤΑ ΣΟΔΟΜΑ" του Πιερ Πάολο Παζολίνι) |
Απόσπασμα από το βιβλίο "Η γέννηση της βιοπολιτικής" του Michel Foucault
Λένε συχνά ότι στον Μαρξ τέλος πάντων, αυτό λένε όσοι τον γνωρίζουν, δεν υπάρχει ανάλυση της εξουσίας, ότι η θεωρία του Κράτους είναι ανεπαρκής, κι ότι είναι καιρός να αρχίσουμε να την κάνουμε. Αλλά είναι τόσο σημαντικό να διαθέτουμε μια θεωρία του Κράτους; Στο κάτω - κάτω, οι Άγγλοι την έχουν αποφύγει και γενικά έχουν, τουλάχιστον μέχρι τα τελευταία αυτά χρόνια, κυβερνηθεί σχετικά καλά χωρίς θεωρία του Κράτους. Πάντως, η τελευταία θεωρία του Κράτους υπάρχει στον Χομπς, δηλαδή σε κάποιον που ήταν συγκαιρινός και ταυτόχρονα «supporter» ενός τύπου μοναρχίας τον οποίον οι Άγγλοι ξεφορτώθηκαν εκείνη την εποχή. Και μετά τον Χομπς έχουμε τον Λοκ. Ο Λοκ δεν κάνει πλέον μια θεωρία του Κράτους, κάνει μια θεωρία της διακυβέρνησης. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι το αγγλικό πολιτικό σύστημα δεν λειτούργησε ποτέ, αλλά και η φιλελεύθερη θεωρία δεν λειτούργησε ποτέ με αφετηρία ή διαθέτοντας μια θεωρία του Κράτους. Διέθεταν αρχές διακυβέρνησης.
Τελικά, ας αποφασίσουν, και πάλι, οι μαρξιστές για το αν υπάρχει ή όχι θεωρία του Κράτους στον Μαρξ. Όσο για μένα, αυτό που θα πω είναι πως ό,τι λείπει από τον σοσιαλισμό δεν είναι τόσο μια θεωρία του Κράτους, είναι μια διακυβερνησιακή λογική, είναι ο ορισμός αυτού που θα ήταν μέσα στον σοσιαλισμό μια διακυβερνησιακή ορθολογικότητα, δηλαδή ένα λελογισμένο και υπολογίσιμο μέτρο της έκτασης των τρόπων και των στόχων της διακυβερνησιακής δράσης. Ο σοσιαλισμός διαθέτει ή προτείνει μια ιστορική ορθολογικότητα. Την ξέρετε, περιττό να προσθέσω κάτι. Προτείνει μια οικονομική ορθολογικότητα. Ο Θεός ξέρει πόσες συζητήσεις έχουν γίνει, ιδιαίτερα το 1920 - 1930, για να μάθουμε αν αυτή η ορθολογικότητα ευσταθούσε ή δεν ευσταθούσε. Οι νεοφιλελεύθεροι για τους οποίους σας μίλησα, όπως ο φον Μίζες, ο Χάγεκ κ.λπ., έχουν αρνηθεί, ο φον Μίζες προπάντων αρνήθηκε, περίπου εκείνα τα χρόνια, ότι υπάρχει μια οικονομική ορθολογικότητα του σοσιαλισμού. Υπήρξε απάντηση, άλλωστε θα επανέλθουμε σχετικά.