Αν γύριζε ο χρόνος πίσω και ακούγαμε την ιστορική ομιλία του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία (22 Οκτωβρίου 1944) θα τον θεωρούσαμε ένα πολιτικάντη της σειράς που πουλάει “πατριωτισμό” και “δημοκρατία” για να προσεταιριστεί την λαϊκή αγανάκτηση και τον πόθο του κόσμου για μια άλλη κοινωνική πραγματικότητα, με στόχο η πολιτική του ΚΚΕ να αποκτήσει ευρύτερη λαϊκή συναίνεση.
Δυστυχώς διαψεύστηκε οικτρά ο παρακάτω ισχυρισμός του: “Τον κομμουνισμό θα τον επιβάλλετε σεις, ο λαός κι όχι το ΚΚΕ. Κι είμαι βέβαιος ότι πολλοί από τους μορφωμένους μας, που δεν τον θέλουν σήμερα, θα ψηφίσουν τότε για να επικρατήσει ο κομμουνισμός”. Τον κομμουνισμό τον επέβαλε ο κόμμα και είδαμε τα αποτελέσματα. Άλλος κομμουνισμός δεν υπήρξε...
Σχεδόν όλα όσα είπε τότε ο Άρης Βελουχιώτης από βάθος της καρδιάς του απευθυνόμενος στο λαό της Λαμίας, σήμερα θα τα απορρίπταμε! Τι να κρατήσουμε;
- Τις ανιστόρητες διακηρύξεις για την “αθάνατη ελληνική φυλή” και την “προδοσία του αλβανικού έπους”;
- Την προβολή της αστικής ηθικής και των αστικών αξιών ως μέσου πολιτικής προπαγάνδας;
- Την εκθείαση της προστασίας της ατομικής ιδιοκτησίας στην ύπαιθρο με τον περιορισμό του εγκλήματος, της ζωοκλοπής και την εμπέδωση της ασφάλειας;
- Την υπεράσπιση της εκκλησίας και του θεσμού της οικογένειας από τους κινδύνους του “κομμουνισμού”;
- Μήπως την παιδαριώδη απάντηση στην κατηγορία ότι το ΚΚΕ ελέγχει πολιτικά και οργανωτικά το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ: “Μας κατηγορούν ότι είμαστε όλοι κομμουνιστές και ισχυρίζονται, ότι το ΕΑΜ. και ο ΕΛΑΣ είναι σκεπασμένες κομμουνιστικές οργανώσεις. Μα αυτή η κατηγορία μπορεί ν’ αποτελέσει ντροπή ή έπαινο;”
Σήμερα λοιπόν δεν έχει να προσφέρει τίποτα η αναπαραγωγή των απόψεων και αντιλήψεων που συγκρότησαν τότε το ΕΑΜ, ακόμα και αν αυτές ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις καλύτερες εκδοχές τους, όπως συμβαίνει με την περίπτωση του Άρη Βελουχιώτη. Αυτή η αναπαραγωγή απλά καταγράφει μόνο πολιτική ένδεια των συντελεστών της. Είναι τραγικό σήμερα το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι της αριστεράς προβάλει αυτές ακριβώς τις αντιλήψεις ως πολιτική πρόταση για το σήμερα, αποκομμένες μάλιστα από τον κεντρικό τους πυρήνα που ήταν το αντάρτικο και η ένοπλη πάλη. Αυτή η πολιτική στάση είναι η καλύτερη υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει η Αριστερά στον αστισμό...
Υπενθυμίζουμε ότι στις 19 Οκτωβρίου είχε απελευθερωθεί η Λαμία. Δυνάμεις του ΕΛΑΣ, αντιπροσωπεία της ΠΕΕΑ και του ΕΑΜ, καταφτάνουν στην πόλη. Στις 29 Οκτωβρίου και με αφορμή την επέτειο του ΟΧΙ, συγκαλείται στην πλατεία Ελευθερίας της πόλης, πανηγυρική συγκέντρωση του ΕΑΜ με παμφθιωτική λαϊκή παρουσία. Ο Άρης εκφωνεί από το περίφημο μπαλκόνι τον παρακάτω λόγο:
Γιατί αγωνίστηκα.
Αδέλφια, Έλληνες και Ελληνίδες της Λαμίας και της περιοχής της!
Από μέρους του Γενικού Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ, σας φέρω τους πιο θερμούς χαιρετισμούς.
Όπως βλέπετε, πρόκειται «να βγάλω λόγο». Μα ο λόγος μου αυτός δεν θα μοιάζει καθόλου με τους λόγους που γνωρίσατε μέχρι σήμερα. Δεν πρόκειται να σας υποσχεθώ ούτε πως θα σας φτιάξω γεφύρια ή ποτάμια, όπως σας υποσχόντουσαν πως θα σας φέρουν οι παλιοί κομματάρχες. Ούτε και θα σας τάξω λαγούς με πετραχήλια. Δεν επιδιώκω ν’ αποσπάσω επαίνους για τη ρητορική μου δεινότητα. Επιδιώκω απλώς ν’ ακούσετε αυτά που θα σας πω. Προσέξτε. Θ’ αρχίσω σαν τα παραμύθια:
Η αθάνατη ελληνική φυλή.
Κάποτε η γωνιά αυτή της γης που πατάμε και λέγεται Ελλάδα ήτανε δοξασμένη κι ευτυχισμένη κι είχε ένα πολιτισμό, οπού επί 2 1/2 χιλιάδες χρόνια συνεχίζει να παραμένει και να θαυμάζεται απ’ όλο τον κόσμο. Κανένας σοφός η άσοφος δεν μπορεί μέχρι σήμερα να γράψει ούτε μια λέξη, αν δεν αναφερθεί στα έργα που άφησαν οι δημιουργοί αυτού του πολιτισμού, που λέγεται αρχαίος ελληνικός πολιτισμός.
Κάποτε, λοιπόν, η χώρα μας ήτανε δοξασμένη, μα αργότερα την υποδούλωσαν κι έχασε την παλιά της αυτή δόξα. Μα ύστερα από κάμποσα χρόνια η χώρα μας σηκώθηκε στο πόδι κι ύστερα από σκληρούς αγώνες ενάντια στη σκλαβιά, πάλι λευτερώθηκε.
Στην εποχή της σκλαβιάς πέρασε σκληρά, μαύρα χρόνια και πολλοί «έξυπνοι», αναμεσα στους οποίους και κάποιος Φαλμεράγιερ, ισχυρίστηκαν πως η ελληνική φυλή έσβησε κι ότι αυτή διασταυρώθηκε μ’ άλλες φυλές, που δεν έχουν τίποτα το κοινό με την αρχαία ελληνική φυλή.
Μα ότι κι αν πούνε, αυτό δεν έχει καμία αξία. Την ελληνικότητα μας την αποδείξαμε. Γεγονός είναι ότι η χώρα μας ξεσηκώθηκε και ξαναγένηκε πάλι λεύτερη.
Αυτό κάνεις δεν το ήθελε. Ούτε οι ξένοι βασιλιάδες, ούτε οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες. Οι ξένοι δεν το θέλανε, γιατί φοβισμένοι από τη γαλλική επανάσταση, χτυπούσαν όλες τις εξεγέρσεις και δημιούργησαν γι’ αυτό μεταξύ τους την Ιερή Συμμαχία. Οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες γιατί τα είχανε καλά με τους Τούρκους και ξεζουμίζανε το λαό.