Σήμερα, 40 χρόνια μετά από την εποχή του άρχισε να κάνει την εμφάνισή του μαζικό κίνημα ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών, έχει ενδιαφέρον να δούμε τον προβληματισμό και τις θέσεις που είχαν εκείνη την εποχή οι πολιτικοί χώροι της Αριστεράς, και να κάνουμε τις συγκρίσεις με το τι προτείνεται σήμερα ενάντια στην “χούντα” του ΔΝΤ και της ΕΕ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης για την κατηγορία των αριστερών που έχουν αναδείξει ως πρώτο στόχο τους την “εθνική ανάπτυξη” της χώρας και και ενδιαφέρονται για την αύξηση δεικτών της καπιταλιστικής οικονομίας, όπως του ΑΕΠ, των εισροών κεφαλαίων στην χώρα και άλλα παρόμοια, να κάνουν τις συγκρίσεις τους με την οικονομική πολιτική της χούντας των Συνταγματαρχών όπως τα δάνεια που χάρισε στους αγρότες, την μείωση του χρέους της χώρας ...
Ως γνωστόν, την ιστορία την γράφουν οι νικητές. Γιαυτό η εικόνα που έχει η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου αλλά και των αριστερών για την αριστερά εκείνης της εποχής δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Παρατηρείται μάλιστα το εξής παράδοξο: Ενώ σήμερα ο Λ. Κύρκος είναι το μαύρο πρόβατο για την μεγάλη πλειοψηφία της Αριστεράς, οι αντιλήψεις και οι απόψεις που εξέφραζε πριν 40 χρόνια ηγεμονεύουν σήμερα σε ένα μεγάλο κομμάτι της! Παρουσιάζουμε δύο ντοκουμέντα εκείνης της εποχής για να τεκμηριώσουμε αυτά που ισχυριζόμαστε.
Το ένα είναι η μπροσούσα “Για την ανάπτυξη του αντιδικτατορικού δημοκρατικού φοιτητικού κινήματος” της ΚΟΣ. Η ΚΟΣ ήταν η “Κομμουνιστική Οργάνωση Σπουδαστών” του ΚΚΕ εσωτ. Το κείμενο αυτό έχει γραφτεί το Οκτώβρη του 1972, πριν την πτώση της χούντας και έχει ενδιαφέρον για την μαρξιστική – λενινιστική προσέγγιση που επιχειρεί για να αναλύσει την συγκυρία και να προσδιορίσει τα καθήκοντα των κομουνιστών στο φοιτητικό κίνημα της εποχής. Το κείμενο είναι δημοσιευμένο εδώ:
Το άλλο κείμενο είναι "Οι ΣΤΟΙΧΟΙ του ΕΘΝΟΥΣ: Απόφαση-Διακήρυξη της κε του ΚΚΕ (εσ.)", στην συγγραφή του οποίου έχει βάλει σε μεγάλο βαθμό το χεράκι του ο Λ. Κύρκος. Σαφώς διαφοροποιημένο από το προηγούμενο και γράφτηκε αμέσως μετά την πτώση της χούντας. Είναι χρήσιμο σε όσους στηρίζουν σήμερα ενωτικά εγχειρήματα στο χώρο της Αριστεράς, και ιδιαίτερα σε όσους αναζητούν ευρύτερες εθνικοπατριωτικές συναινέσεις...
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΑΠΟΦΑΣΗ – ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (ΕΣ.)
ΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1
Ύστερα από χρόνων στρατοκρατική τυραννία χαράζει για την Ελλάδα η αυγή μίας δημοκρατικής προοπτικής. Η λαίλαπα της 21ης Απριλίου πέρασε, αφού σώριασε τον τόπο σε ερείπια. Η κυπριακή τραγωδία, που άρχισε με το έγκλημα του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, ήταν η τελευταία μιας μακριάς σειράς από συμφορές. Όταν στη φασιστική βία, την οικονομική εξαθλίωση του Λαού, την πλήρη χρεοκοπία της δικτατορίας προστέθηκαν η κατάλυση της ανεξαρτησίας της Κύπρου, η τουρκική εισβολή και οι απειλές του πολέμου, όπου οδήγησε η χούντα με την πολιτική της, η εθνική κρίση ξέσπασε. Η λαομίσητη στρατοκρατική τυραννία έπεσε και άνοιξε ο δύσκολος δρόμος για τη θεμελίωση μιας νέας δημοκρατικής πορείας, την εγκαθίδρυση μιας γνήσιας πολιτικής Δημοκρατίας.
2
Μέσα σ’ ένα σύνολο πολύπλοκων και αντιφατικών παραγόντων, η δύναμη που οδήγησε στην πτώση της δικτατορία των τανκς ήταν στο βάθος η αντίθεση του ενωμένου Λαού. Η πολιτική της στρατοκρατίας προσέκρουσε από την πρώτη στιγμή στην εναντίωση και την αντίσταση των πιο πλατιών μαζών και του συνόλου σχεδόν του πολιτικού κόσμου. Και μέσα στις ένοπλες δυνάμεις, το πραξικόπημα του Απρίλη δεν πέρασε χωρίς αντίσταση. Εκατοντάδες από τους καλύτερους αξιωματικούς διώχτηκαν, φυλακίστηκαν και υπέφεραν.
3
Μέσα στην εθνική κρίση που προκάλεσε η αμερικανόδουλη δικτατορία χρεοκόπησαν μερικά συστήματα ιδεών στα οποία στηριζόταν και η προχουντική δημοκρατία.
I
Ο αντικομμουνισμός και η πολιτική των διακρίσεων, που οδήγησε στη στρατοκρατική δικτατορία.
II
Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ στο όνομα της υπεράσπισης της ανεξαρτησίας της χώρας, που έφερε την τραγωδία της Κύπρου και την άμεση απειλή κατά της Ανεξαρτησίας και της Ακεραιότητας της Ελλάδας. Η εκτίμηση ότι η ασφάλεια της χώρας μας κινδυνεύει απ’ το βορρά, απ’ τις σοσιαλιστικές χώρες, ενώ η πράξη απόδειξε ότι κινδύνευε και κινδυνεύει από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και το ΝΑΤΟ, που χρησιμοποιούν σήμερα σαν όργανο τον τουρκικό σοβινισμό και επεκτατισμό. Η αντίληψη αυτή οδήγησε στο να προσανατολιστεί η εθνική μας άμυνα στα στρατηγικά σχέδια και επιδιώξεις του Πενταγώνου και να μείνει απροετοίμαστη απέναντι στους πραγματικούς κινδύνους.
III
Η θεωρία και πρακτική της «εθνικοφροσύνης», που συνοδευόταν με την κατηγορία κατά της Αριστεράς για εθνική προδοσία, ή, τουλάχιστον, αφερεγγυότητα, και που συνέδεε την έννοια της υπεράσπισης της εθνικής ασφάλειας με την υπεράσπιση του πολιτικού και κοινωνικού κατεστημένου και την καταπολέμηση των σοσιαλιστικών ιδεών.
IV
Η θεωρία και πρακτική της οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος των ξένων και ελληνικών μονοπωλίων και σε βάρος των εργαζομένων και των μη μονοπωλιακών στρωμάτων δεν οδήγησε στην ανάπτυξη, αλλά στην επιζήμια εξάρτηση της οικονομίας μας.
Η χρεοκοπία αυτών των συστημάτων ιδεών, στα οποία στηριζόταν ως τώρα το κρατικό οικοδόμημα μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, ανοίγει για πρώτη φορά στη σύγχρονη ελληνική ιστορία τη δυνατότητα πραγματικών δημοκρατικών εξελίξεων.
4
Μέσα στις συνθήκες της κοινής αντίστασης, το κοινό πάθος για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, οι κοινοί αγώνες και τα κοινά μαρτύρια, κατανίκησαν τις ψυχώσεις του εμφυλίου πολέμου, διαμόρφωσαν κοινή γλώσσα και κοινή συνείδηση σ’ όλο το Έθνος. Εργάτες και φοιτητές, αστοί και αγρότες, διανοούμενοι, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, δικαστικοί και στρατιωτικοί, γνώρισαν κάτω από τραγικές συνθήκες την ανάγκη να ενώσουν πάνω από διαφορές τις προσπάθειές τους, για να υπάρξει ένα καινούργιο δημοκρατικό πλαίσιο, βασισμένο στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και της υπεράσπισης της εθνικής ανεξαρτησίας – ένα κοινό θεμέλιο για το Δημοκρατικό Αύριο της πατρίδας μας. Αυτή η κοινότητα αισθημάτων και πλαισίων αποτελεί τη μεγαλύτερη κατάκτηση του Έθνους στις τελευταίες δεκαετίες και πρέπει να διαφυλαχτεί σαν κόρη οφθαλμού, γιατί είναι το βάθρο πάνω στο οποίο θα στηριχτεί η προσπάθεια για την ανανέωση της Δημοκρατίας και της πατρίδας. Αυτά ακριβώς επιβεβαίωσε η πάνδημη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης.