Μια συνέντευξη με τον Γιάνη Βαρουφάκη

"Αυτό που λέω και ξαναλέω έχει να κάνει με το ότι το ενδιαφέρον ερώτημα δεν είναι τι θα έκανα τότε με αυτά που ξέρω σήμερα, αλλά τι θα έπρεπε να έχω κάνει διαφορετικά με αυτά που ήξερα τότε. Τρία είναι τα βασικά.

Πρώτον, δεν έπρεπε να υπογράψω εκείνη την αίτηση για την επέκταση της συμφωνίας, την 26η Φεβρουαρίου. Ήταν λάθος μου με δεδομένο ότι είχα ήδη αποκαλύψει την παγίδα που μας είχε στήσει η τρόικα με τον Χουλιαράκη εντός του υπουργείου. Βέβαια, βασιζόμουν στην υπόθεση εργασίας ότι με τον Τσίπρα ήμασταν ένα. Αν είχαμε μείνει ένα, και αυτό θα το είχαμε ξεπεράσει αλλά, τέλος πάντων, ήταν λάθος.

Δεύτερον, δεν έπρεπε να ήμουν τόσο μετριοπαθής απέναντι στους τροϊκανούς. Ήμουν διατεθειμένος να κάνω πολύ περισσότερους συμβιβασμούς από ό,τι εκείνοι ήταν διατεθειμένοι να εκτιμήσουν.

Τρίτο και πιο βασικό, θα έπρεπε να είχα προϊδεάσει τον κόσμο πολύ πιο πριν για αυτά που συνέβαιναν εντός. ΟK, ο υπουργός οικονομικών δεν μπορεί να μιλήσει πολύ ανοιχτά λόγω θέσης, αλλά η μόνιμα αισιόδοξη επωδός μου ότι η Ευρώπη θα βρει λύση, με την οποία προσπαθούσα να καταπραΰνω τα πνεύματα για να ηρεμήσουν και οι καταθέτες, ήταν τελικά λάθος”.

 Γιάνης Βαρουφάκης.

Παρουσιάζουμε εκτεταμένα αποσπάσματα από την συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη στο «oneman.gr». Ολόκληρη η συνέντευξη που αναφέρεται και σε άλλα θέματα, όπως το DiEM25 και το νέο κόμμα στην χώρα μας ΜΕΡΑ25, εδώ: «Ο Γιάνης Βαρουφάκης θα προτιμούσε να περάσει στρατοδικείο»

Το πρώτο εξάμηνο του 2015, η μορφή του Γιάνη Βαρουφάκη μάς είχε στοιχειώσει. Ήταν πάντα εκεί για να μας υποδηλώσει την παρουσία του. Σε όλα τα ΜΜΕ, σε όλα τα μήκη και πλάτη αυτού του πλανήτη. Ως γνήσιο ποπ φαινόμενο, ο άλλοτε υπουργός Οικονομικών είχε φανατικούς φίλους (λίγους) και ακόμη πιο φανατικούς εχθρούς (πολλούς), οι οποίοι ακόμη και σήμερα τον δαιμονοποιούν και τον μισούν με θαυμαστή συνέπεια.

Τελικά ποιος είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης; Είναι ο νάρκισσος που ήθελε να προβάλει πάντα τον εαυτό του αδιαφορώντας για τις συνέπειες; Είναι αυτός που έπαιξε μία χώρα στα ζάρια για να ικανοποιήσει τη μονομανία του; Είναι ο ανεύθυνος, ο λαϊκιστής, ο άνθρωπος που φανταζόταν ότι θα βρίσκαμε λεφτά στα δέντρα; Μήπως πρόκειται για τον... δολοφόνο του Ιωάννη Καποδίστρια;

Ας σοβαρευτούμε. ΟΚ, σε σχεδόν δύο ώρες συνέντευξης δεν μπορείς να κωδικοποιήσεις όλες τις συμπεριφορές του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου, αλλά δεν μπορείς και να μην παρατηρήσεις πράγματα. Ε, λοιπόν τουλάχιστον ο Γιάνης δεν προσποιείται. Ξέρετε πολλούς πολιτικούς που θα έρχονταν μόνοι τους σε συνέντευξη οδηγώντας μοτοσικλέτα και απαντώντας σε όλα τα ερωτήματα χωρίς ίχνος ενόχλησης;

Αντί εισαγωγής: από το Μακεδονικό στη Novartis

Σχόλια για δύο θέματα που απασχολούν έντονα την επικαιρότητα:

Πρώτα για το σκάνδαλο της Novartis.“Θα ήθελα να ζω σε μία χώρα στην οποία δεν καλούμαι εγώ ως πολίτης να αποφανθώ για την αθωότητα ή την ενοχή ανθρώπων. Εδώ στην Ελλάδα όμως όλοι έχουν γίνει δικαστές και εισαγγελείς, στήνουν ειδικά δικαστήρια για όλους τους άλλους και κανείς δεν πάει ποτέ στη φυλακή εκτός αν είναι άτυχος ή έχει έρθει σε σύγκρουση με ένα άλλο κομμάτι των συν-μαφιόζων του. Αρνούμαι να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι εταιρίες σαν τη Νovartis λειτουργούν παγκοσμίως στη βάση του αρπακτικού. Από την Αφρική έως τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Και φυσικά, σε μία χώρα στην οποία δεν υπάρχουν αντιστάσεις θεσμικές, δεν θα μου έκανε καμία εντύπωση το οτιδήποτε.

Σήμερα που μιλάμε, γίνεται εξεταστική επί των πραγμάτων επιτροπή. Είναι δυνατόν πολιτικοί να δικάζουν πολιτικούς; Σε ποια σοβαρή χώρα γίνεται αυτό το πράγμα; Πού είναι το ανώτατο δικαστήριο; Στην Αμερική θα είχε ασχοληθεί ήδη το FBI όπως και έκανε βέβαια. Η έρευνα δεν μπορεί να γίνει από τα ΜΜΕ και τη Βουλή. Προφανώς δεν θα φτάσουμε ποτέ στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται. 'Η, μάλλον, να πω τομές, όχι μεταρρυθμίσεις".

Δεύτερο θέμα στην ατζέντα επικαιρότητας που ορίσαμε ήταν το Μακεδονικό. Εδώ η ειλικρίνειά του τσακίζει κόκαλα: "Κατ' αρχάς πρέπει λίγο να χαλαρώσουμε ως λαός, να είμαστε λίγο πιο σίγουροι για τον εαυτό μας και για την ιστορία μας. Κανένας δεν μπορεί να σου πάρει την ιστορία σου. Ιδίως αν αυτός είναι κάποιος φουκαράς που παλεύει να αποφύγει τον εμφύλιο πόλεμο και να επιβιώσει. Όποιος θέλει να βγούμε στους δρόμους για να διεκδικήσουμε τον απόλυτο σεβασμό στα σύνορα και να καταδικάσουμε τους αλυτρωτισμούς, πολύ ευχαρίστως να το κάνουμε, θα βγω και εγώ. Αλλά θα καταδικάσουμε και το δικό μας τον αλυτρωτισμό! Γιατί δεν μπορεί από τη μία πλευρά κατά βάθος να θέλουμε να πάρουμε τα Σκόπια και από την άλλη να φωνάζουμε ότι οι Σκοπιανοί θέλουν να πάρουν τη Θεσσαλονίκη. Οπότε, πρέπει να διαχωρίσουμε πλήρως το θέμα των συνόρων και του αλυτρωτισμού από αυτό του ονόματος.

Αν θέλει κάποιος να υπογράψω ένα κείμενο που να λέει ότι αρχαία ελληνική Μακεδονία ήταν πράγματι ελληνική, θα το υπογράψω. Αν θέλει, όμως να υπογράψω ένα κείμενο που να λέει ότι η Μακεδονία είναι και θα είναι ελληνική, δεν μπορώ να το υπογράψω, γιατί δεν είναι αλήθεια. Το Μοναστήρι δεν είναι Μακεδονία; Δεν ήταν κομμάτι της αρχαίας ελληνικής αλλά και της βυζαντινής Μακεδονίας; Ε, δεν είναι στην Ελλάδα, τι να κάνουμε τώρα! Είναι στην ψυχή μας, ναι. Όπως και το Κάιρο όμως. Ο πατέρας μου γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί. 'Ηταν Αιγυπτιώτης. Το Κάιρο, όπως και η Αλεξάνδρεια, είναι κομμάτι του ελληνισμού. Ε, δεν θα πάω τώρα να πω ότι η Αλεξάνδρεια ήταν και θα είναι ελληνική.

Αυτό που δεν αναγνωρίζω στους φίλους μας των Σκοπίων είναι να λένε ότι το κράτος τους είναι η Μακεδονία, γιατί δεν είναι. Είναι στη Μακεδονία. Αν συμφωνήσουν στο όνομα Νέα Μακεδονία, Βόρεια Μακεδονία, Άνω Μακεδονία, με γεια τους με χαρά τους. Εγώ θεωρώ, μάλιστα, ότι έχουμε και εθνικό συμφέρον η λέξη Μακεδονία να βρίσκεται στο όνομα της χώρας. Πρώτον γιατί θα θυμίζει ότι και αυτή κομμάτι του ελληνισμού ήταν κάποτε. Επίσης, λένε τώρα διάφοροι ότι θα έρθουν να μας πάρουν τη Θεσσαλονίκη. Το χειρότερο όμως είναι ένας πιθανός εμφύλιος πόλεμος σ' αυτό το κράτος.

Το 40% του πληθυσμού είναι Αλβανοί, είναι οπλισμένοι και υπάρχει πάντα το σχέδιο της Μεγάλης Αλβανίας. Τι είναι αυτό που μπορεί να ματαιώσει έναν τέτοιον εμφύλιο πόλεμο; Είναι η λέξη Μακεδονία. Γιατί και οι Σλάβοι και οι Αλβανοί της περιοχής μπορούν να ταυτιστούν με την ταυτότητα του Μακεδόνα. Είναι ένας μύθος, αλλά ζουν στην περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας. Θεωρώ λοιπόν ότι, αν καταφέρουμε με αυτήν την κυβέρνηση στα Σκόπια, που είναι ανοιχτή, να προσθέσουμε το 'Νέα' στο 'Μακεδονία', να το γράψουν με κυριλλικά γράμματα και να ονομάσουν και τη γλώσσα τους Μακεδονίτικα, για να έχουν και αυτοί το μύθο τους, μπορούμε να προχωρήσουμε”

Ένα Κόσοβο με ωραίες παραλίες

Η παρούσα οικονομική κατάσταση της χώρας δεν τον ενθουσιάζει. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί να συμμεριστεί την κυβερνητική αισιοδοξία περί καθαρής εξόδου από το μνημόνιο. Και ο τρόπος που αποδομεί τα κυβερνητικά επιχειρήματα αξίζει, αν μη τι άλλο, την προσοχή: “Μιλούν για ελάφρυνση του χρέους, εμείς για αναδιάρθρωση. Η αναδιάρθρωση είναι θεραπευτική, η ελάφρυνση είναι επέκταση της χρεοδουλοπαροικίας. Μπορεί οι τράπεζες να δώσουν μία περίοδο χάριτος αλλά οι τόκοι θα μαζεύονται. Αυτό δεν είναι καν ελάφρυνση, είναι ευκολίες πληρωμών με αντίτιμο την επιβάρυνση του χρέους! Αλλά λες ναι, για μερικά χρόνια θα πληρώνουμε λιγότερα. Αναδιάρθρωση σημαίνει απομείωση του χρέους διαχρονικά, συρρίκνωση. Το σύνολο του δημοσίου χρέους ανέρχεται κάπου στα 326 δις ευρώ. Όταν πτωχεύσαμε, το 2010, είχαμε δημόσιο χρέος 315 δις. Αλλά τότε είχαμε ΑΕΠ 255 δισ, και τώρα έχουμε 175. Το χρέος μας έχει μία δυναμική εκρηκτική”.

Ψελλίσαμε ότι η ανεργία μειώνεται. Και μειώνεται σημαντικά: "Είναι πολύ απλό το γιατί. Φεύγουν οι Έλληνες στο εξωτερικό, πρώτο αυτό. Χαράς ευαγγέλια που μειώθηκε η ανεργία γιατί οι άνεργοι έφυγαν. Αντί να κλαίμε, χαιρόμαστε. Επίσης, υπάρχουν πάρα πολλοί συνάνθρωποί μας που δεν ψάχνουν πλέον για δουλειά. Οπότε δεν μετράνε ως κομμάτι του εργατικού δυναμικού. Αν δηλώσεις σε μία έρευνα του ΟΑΕΔ ότι δεν ψάχνεις για δουλειά, δεν μετράς ως άνεργος. Τέλος, για κάθε μία full-time θέση εργασίας που χάνεται, δημιουργούνται δύο θέσεις part-time με 300 ευρώ το μήνα. Έτσι, έχεις διπλασιασμό της απασχόλησης, ένας έφυγε, δύο ήρθαν. Οι δύο που ήρθαν όμως βγάζουν λιγότερα από αυτόν που είχε τη θέση full-time. Αυτοί είναι λόγοι για να κλαίμε, όχι για να γιορτάζουμε”.

Τι ομοιότητα μπορεί να έχει η Ελλάδα του 2018 με μία χώρα που έχει ιστορία μόλις μερικών χρόνων; "Δεν το λέω τυχαία. Το Κόσοβο είναι ένα προτεκτοράτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κουμάντο κάνει ένας Ευρωπαίος επίτροπος. Υπάρχει και μία κυβέρνηση, η οποία είναι μία μαφία που μοιράζεται ό,τι υπάρχει εκεί για να μοιραστεί. Σου θυμίζει κάτι; Έχει επίσης ευρώ. Αν πας στην Πρίστινα και βάλεις μία κάρτα σε ATM, θα σου βγάλει ευρώ. Δεν υπάρχει βέβαια νομισματική πολιτική και σοβαρές τράπεζες που να επενδύουν. Είναι σαν χρηματοκιβώτια. Και ποια είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική επιτυχία αυτής της χώρας; Οι άνθρωποί της που έχουν πάει σε όλη την Ευρώπη. Ε, αυτό με ωραίες παραλίες είναι η Ελλάδα”.

Το δράμα της διαπραγμάτευσης το '15 και οι σχέσεις με τον Τσίπρα το '18

Και κάπου εδώ αρχίζει η... ανάκριση για το περιβόητο 2015 και τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Άλλοι την χαρακτήρισαν περήφανη, άλλοι καταστροφική. Στο πρόσφατο βιβλίο του 'Ανίκητοι ηττημένοι', ο Γιάνης Βαρουφάκης παρουσίασε με εξαιρετικά αναλυτικό τρόπο πολλές από τις πτυχές αυτής της διαπραγμάτευσης, τουλάχιστον με τον τρόπο που τις αντιλήφθηκε ο ίδιος ως ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του δράματος.

Για την ανάκριση αυτή φορέσαμε το κοστούμι του συνηγόρου του διαβόλου και τον ρωτήσαμε πράγματα που και οι εχθροί του ακόμα θα ήθελαν να ρωτήσουν. Ιδού το πρελούδιο, η καταγραφή για τη συμφωνία της 20ης Φλεβάρη: "Πρόκειται για μία συμφωνία που είχε ως στόχο από εκεί που θα έκλειναν οι τράπεζες σε τρεις ημέρες, να είχαμε μπροστά μας τρεις, τέσσερις μήνες για να μπορέσουμε να διαπραγματευτούμε και να προετοιμαστούμε ακόμη και για την περίπτωση της ρήξης. Αυτός ήταν ο στόχος, αυτό είχαμε δηλώσει ότι θα κάνουμε. Προεκλογικά λέγαμε ότι θέλουμε να πετύχουμε μία περίοδο σχετικής ηρεμίας στη διάρκεια της οποίας θα διαπραγματευτούμε. Μία γέφυρα μεταξύ του μνημονίου και της μετά του μνημονίου εποχής. Μία τέτοια περίοδος προετοιμασίας και διαπραγμάτευσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος για να προετοιμάσεις πραγματικά τον εαυτό σου για την περίπτωση της ρήξης. Ήταν αυτό που είχα εντολή να κάνω και πίστευα ότι κάναμε. Ο άλλος τρόπος είναι να την χρησιμοποιήσεις για να προετοιμάσεις τη συνθηκολόγηση, όπως έκανε η κυβέρνηση. Δεν φταίει η συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου για το γεγονός ότι αυτό το τρίμηνο χρησιμοποιήθηκε για να προετοιμαστεί η συνθηκολόγηση από κάποιους συντρόφους μου μέσα στην κυβέρνηση”.

Η σχέση του με τον Αλέξη Τσίπρα πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι την τελική ρήξη τον Ιούλιο. Οι πρώτες ρωγμές εμφανίστηκαν ήδη από τον Φλεβάρη για να μεγαλώσουν έως τον Απρίλιο. Όμως ο Βαρουφάκης επέλεξε να μείνει στο πλάι του Πρωθυπουργού μέχρι και το δημοψήφισμα. Είχε τους λόγους του: "Αν είχα παραιτηθεί μέσα στον Απρίλιο, όταν υπήρξε η σύγκρουσή μας με τον Αλέξη για βασικά ζητήματα στρατηγικής, για τη λιτότητα και τα πρωτογενή πλεονάσματα, στα οποία ο χειρισμός εκ μέρους του ήταν πάρα πολύ κακός (και ήταν πολύ κακός γιατί συμφώνησε να τους δώσει τα πλεονάσματα πίσω από την πλάτη μου, αν το ήθελε πράγματι, θα μπορούσε να με διώξει), όλοι θα με έλεγαν ρίψασπι. Αλλά δεν με ενδιέφερε τι θα πουν για μένα. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν το εξής: Η εκτίμησή μου για τους λόγους που ο Τσίπρας έκανε τις υποχωρήσεις αυτές και πίσω από την πλάτη μου ήταν ότι η Μέρκελ τον είχε πείσει ή του είχε δώσει την αίσθηση ότι 'καλά, άφησε τον Σόιμπλε με τον Βαρουφάκη να σκοτώνονται και εμείς θα τα βρούμε. Και θα σου δώσω κάτι που θα μπορείς να το πουλήσεις στην κοινοβουλευτική σου ομάδα σαν έντιμο συμβιβασμό'.

Ο Αλέξης αυτό το πίστευε. Εγώ όχι. Αντιθέτως, πίστευα ότι η Μέρκελ θα τον πήγαινε σερνόμενο μέσα από τη λάσπη και μέσα από το βούρκο των κλειστών τραπεζών, όπως και έκανε, για να τον εξευτελίσει. Σκέφτηκα τότε ότι, δεν μπορεί, 40 χρόνων άνθρωπος είναι, όταν ο βούρκος αυτός θα αρχίσει να γίνεται όλο και πιο δύσοσμος, υπάρχει πιθανότητα να μου πει ότι 'Γιάνη, είχες δίκιο, πάμε να κάνουμε αυτό που είχαμε πει'. Όσο στο μυαλό μου υπήρχε στατιστικά σημαντική πιθανότητα να γίνει κάτι τέτοιο, θεώρησα ότι είχα καθήκον να μείνω δίπλα του”.

Όταν ο Βαρουφάκης αναφέρεται σε αυτό "που είχαμε πει" με τον Πρωθυπουργό εννοεί κυρίως το παράλληλο σύστημα πληρωμών που είχε ετοιμάσει ο ίδιος με την ομάδα του στο υπουργείο Οικονομικών. Για αυτό και αν άκουσε κριτική! Ο Γιάνης, πάντως, ακόμα και εν έτει 2018 ισχυρίζεται ότι το εν λόγω σύστημα θα μπορούσε να δουλέψει και να δώσει λύσεις, ακόμα και εντός Ευρωζώνης, παρά το γεγονός ότι στην Ευρώπη τουλάχιστον δεν είχε εφαρμοστεί κάπου.

"Η κυβέρνηση του Ράφαελ Κορέα αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα αντίστοιχο με το δικό μας. Δημιούργησαν αυτό το παράλληλο σύστημα πληρωμών. Ακόμα και μια γιαγιά σ' ένα χωριό του Εκουαδόρ μπορεί να πληρώσει μέσα από το κινητό της χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα, πρόκειται για χρήμα εγκλωβισμένο μέσα στο αντίστοιχο taxis. To είχαμε μελετήσει και είχαμε έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους που το είχαν σχεδιάσει.

Μου λένε επίσης ότι 'καλά, αυτά τα ηλεκτρονικά IOUs θα μας βοηθούσαν να λειτουργήσουμε;'. Η απάντησή μου είναι: “Βρε πατριώτες, συνειδητοποιείτε ότι μετά το 2008 έχουμε τράπεζες λόγω των IOUs; Αυτή τη στιγμή που μιλάμε οι τράπεζες κρατιούνται ανοιχτές μετά τα 55 δισεκατομμύρια ευρώ των IOUs. Είναι καλά λοιπόν για τους τραπεζίτες, αλλά δεν είναι καλά για να δώσουν 100 ευρώ παραπάνω σ' έναν συνταξιούχο για να πάει στο σούπερ μάρκετ; Γιατί είναι πρόβλημα αυτό;

Και να πω και κάτι άλλο. Πού ήταν η φιλοδοξία μας ως λαός; Ναι, θα ήταν ένα πρωτοπόρο σύστημα. Δεν χρειαζόμαστε όμως ένα πρωτοπόρο σύστημα για να βγούμε από ένα μοναδικό, στα χρονικά, τέλμα; Η κρίση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα δεν έχει ξαναϋπάρξει σε καπιταλιστική οικονομία. Τόσο μεγάλη πτώση, τόσο μεγάλης διάρκειας, με ένα νόμισμα που ουσιαστικά είναι ξένο. Έπρεπε λοιπόν να βρούμε βαθμούς νομισματικής ελευθερίας για να μπορέσει να αναπνεύσει η οικονομία μαζί βέβαια με όλα τα άλλα που έπρεπε να κάνουμε".

Υπήρχε άλλη διέξοδος διαφυγής εκτός από τη συνθηκολόγηση για το 3ο μνημόνιο; "Πρέπει να σου εξηγήσω ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Πρώτα από όλα δεν θα πήγαινα σε δημοψήφισμα, γιατί δεν υπήρχε λόγος. Το δημοψήφισμα ο Αλέξης το έκανε γιατί ήθελε να το χάσει. Του το είχα πει πριν. 'Αν θέλεις να συνθηκολογήσεις, συνθηκολόγησε, μην τρέχουμε και τον κόσμο'. Εγώ, ακόμη και σήμερα, είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι δύο άνθρωποι δεν θα επέτρεπαν ποτέ στην Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Ο Ντράγκι και η Μέρκελ. Ο Σόιμπλε ήθελε, έτσι και αλλιώς μας το είχε πει, όπως και πολλοί άλλοι. Οι Αυστριακοί και οι Φινλανδοί για παράδειγμα.

Αν ήμασταν όμως διατεθειμένοι να το πάμε μέχρι τέλους και να τους πούμε ότι αφού μας κλείσατε τις τράπεζες, εμείς θα σας κουρέψουμε τα ομόλογα, τότε... Δεν είναι δυνατόν να μου κλείνει τις τράπεζες η κεντρική τράπεζά μου και εγώ να την αποπληρώνω με χρέος που δεν έπρεπε να είχε αγοράσει. Ήταν καταστροφικό. Το φώναζα από το 2012, μην πω και από το 2011. Με ποιο δικαίωμα ο Τρισέ αγόρασε ελληνικά ομόλογα τα οποία εμείς μετά πρέπει να αποπληρώσουμε στο 100% της ονομαστικής τους αξίας, όταν οι ιδιώτες τα αποπλήρωναν με 7 και 10%;

Αν ήμασταν διατεθειμένοι να το κάνουμε αυτό, να βάλουμε σε λειτουργία το παράλληλο σύστημα πληρωμών και να μείνουμε στο ευρώ μόνοι μας για 3-4 μήνες, ήμουν απολύτως σίγουρος ότι το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ που θα τους κόστιζε το Grexit δεν θα μπορούσαν να το επωμιστούν. Μου το είπε η Λαγκάρντ, μου το είπε και ο Ντε Γκίντος, ο Ντέβιντ Λίπτον, οι Αμερικανοί κλπ. Ήταν γνωστό αυτό. Για μένα η απειλή τους ήταν κούφια! Και αν δεις και τις προτάσεις που τους είχα καταθέσει στις 11 Μαΐου και στις 11 Ιουνίου... πιο μετριοπαθείς δεν θα μπορούσαν να είναι.

Οι σύντροφοι της Αριστεράς θα είχαν κάθε δικαίωμα να μου πουν ότι τους πούλησα στη βάση ότι και ιδιωτικοποιήσεις είχα προβλέψει και πολλά άλλα. Δεν ήμουν ποτέ έτσι και αλλιώς κατά των ιδιωτικοποιήσεων γενικά. Ήμουν κατά των ιδιωτικοποιήσων της ΔΕΗ, του νερού κλπ. Για το λιμάνι του Πειραιά, το deal ήταν εξαιρετικό. Μας το πήραν όμως πίσω, έτσι; Και έγινε η πώληση για ένα κομμάτι ψωμί. Αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να διανοηθούμε τη ρήξη- το έλεγα και στη Βουλή και ούρλιαζαν από κάτω Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ- δεν υπάρχει πιθανότητα να διαπραγματευτούμε. Και αν είμαστε διατεθειμένοι να τη διανοηθούμε και να φτάσουμε ως εκεί, τελικά δεν θα υπάρξει ρήξη! Θα υπάρξει έντιμος συμβιβασμός και κάτι πιο βασικό: αναδιάρθρωση χρέους. Και τελικά δεν μας έβαλαν ούτε στην ποσοτική χαλάρωση”.

H τελευταία ερώτηση ήρθε ως φυσιολογική απορία. Τα ηχογραφημένα των Eurogroup θα τα διαβάσουμε κάποτε; Μήπως είναι το επόμενο βιβλίο;

"Όχι, τελείωσα με αυτά. Το 2015 έχει κλείσει για μένα. Οι μαγνητοφωνήσεις υπάρχουν και χρησιμοποιήθηκαν στο τελευταίο βιβλίο. Δεν έχεις παρατηρήσει ότι κανένας δεν έχει αμφισβητήσει το παραμικρό από όσα έχουν γραφτεί; Αμφισβητούν εμένα, μου βάζουν επιθετικούς προσδιορισμούς κλπ. Εγώ τους λέω ένα πράγμα. Αναφέρομαι σε σας προσωπικά με εισαγωγικά και λέω είπατε αυτό. Δεν τα είπατε; Δεν έχουν τολμήσει ακόμη να απαντήσουν”.