Πού πας σύντροφε με τέτοιον καιρό;

Αναδημοσίευση από τον  "δρόμο της Αριστεράς"

του Στέλιου Ελληνιάδη

Μερικοί μπορεί να στραφούν στο ΚΚΕ σαν ψηφοφόροι. Αλλά μ ε την επίγνωση ότι αυτό δεν βγάζει πουθενά. Το ΚΚΕ έχει λαϊκούς ανθρώπους που πιστεύουν στο σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό και κρατούν μια συνεπή στάση. Αλλά το κόμμα είναι ένας μηχανισμός που η δογματική του ερμηνεία της πολιτικής δεν ανταποκρίνεται στην αριστερή αγωνιστική παράδοση και το δέσιμο με μια σημαντική μερίδα των λαϊκών στρωμάτων. Ακόμα και τα οργανωτικά του προτερήματα λειτουργούν σαν μηχανισμοί καθήλωσης και αποκλεισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι στην κρίσιμη στιγμή της όξυνσης των αντιθέσεων ο δυσαρεστημένος «λαός» δεν στράφηκε στο ΚΚΕ. Το κόμμα επέλεξε το ρόλο του παρατηρητή από την κερκίδα. Στον αντικαπιταλιστικό λόγο του δεν υπήρχε το στοιχείο της άμεσης σύγκρουσης και ρήξης με την άγρια καπιταλιστική επίθεση που δεχόταν η χώρα, πέρα από τις συνηθισμένες εκδηλώσεις «πολιτισμένης διαμαρτυρίας». Το ζήτημα της ρήξης μπαίνει σε μια μελλοντική κατάσταση ιδανικών συνθηκών που θα προκύψουν από τη φυσική εξέλιξη της πάλης των τάξεων, μόνο για το μάξιμουμ στόχο. Όποια απόπειρα ρήξης πριν από τη Δευτέρα Παρουσία του σοσιαλισμού θεωρείται αιρετική παρέκκλιση.

Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνεται, θα κρατήσει στον πυρήνα του ό,τι έχει απομείνει από το γερασμένο κομμάτι του παλιού ΚΚΕεσ. και του Συνασπισμού και μερικούς ομοϊδεάτες τους, αριστερούς συνταξιούχους που στα συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσαν μια μεγάλη μερίδα των συνέδρων. Αλλά οι απώλειές του δεν είναι μικρές, με δεδομένο ότι πάνω από τα μισά (τουλάχιστον) μέλη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αποχωρήσει από το φορέα. Απώλειες που υπολογίζουν να αντισταθμιστούν από τους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπάλληλους του ΠΑΣΟΚ που δεν έχουν πια ούτε όρεξη ούτε κίνητρα για να επιστρέψουν στα παλιά ληγμένα κόμματα, όσο βέβαια, οι μισθοί και οι συντάξεις τους δεν υφίστανται κι άλλες μεγάλες περικοπές. Αναμφίβολα, θα υπάρξουν κάποιοι Αριστεροί που στο όνομα του καθεστωτικού ρεαλισμού θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όλο και πιο ένοχα, όλο και πιο ανομολόγητα.

Για τη μεγάλη πλειονότητα των αριστερών, των παλιών που ξαναέβγαλαν τα οράματα από τα συρτάρια και των νέων που ενεργοποιήθηκαν για πρώτη φορά με ζέστη και ελπίδα, για να απογοητευτούν σε μία νύχτα, η αναζήτηση θα είναι πολύ δύσκολη και θα δείχνει συνέχεια not found. Γι’ αυτό η αποχή είναι η δημοφιλέστερη επιλογή σήμερα.

Κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτό που συνέβη. Ούτε εφεδρείες υπήρχαν ούτε εναλλακτικές προτάσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε απορροφήσει σαν σκούπα ό,τι κυκλοφορούσε. Είχε οικειοποιηθεί και εκμεταλλευτεί τα πάντα. Οι δυνάμεις που τον συναπάρτιζαν είχαν χάσει τα όποια ανακλαστικά τους. Όλα είχαν γίνει πολύ γρήγορα, ο ενθουσιασμός από την κατακόρυφη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν κατευναστικός και κανένας δεν είχε την πολιτική οξύτητα, την ιδεολογική συγκρότηση και την εμπειρική εγρήγορση για να προσπαθήσει τουλάχιστον να αποτρέψει την παράδοση άνευ όρων και το άδειασμα που ακολούθησε.

Το δίδαγμα της ιστορίας ότι κάθε τι μπορεί να μετατραπεί στο αντίθετο του εάν η ισορροπία των στοιχείων που το συνθέτουν μεταβληθεί πέρα από το κρίσιμο σημείο που επέρχεται η ποιοτική αλλαγή, στην προκειμένη περίπτωση δεν επέδρασε προνοητικά στις ριζοσπαστικές δυνάμεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Η μεθοδευμένη αλλαγή των εσωτερικών συσχετισμών υπέρ των δυνάμεων του συμβιβασμού και της ενσωμάτωσης υποτιμήθηκε επί μακρόν και δεν έκρουσε κανένα κώδωνα κινδύνου. Τα φερόμενα ως πιο ριζοσπαστικά κομμάτια της Αριστεράς εξουδετερώθηκαν με νοκ-άουτ όταν πια η κατάσταση είχε τεθεί υπό τον έλεγχο των αποφασισμένων να σύρουν τον ΣΥΡΙΖΑ στα δίχτυα του Σόιμπλε.


Θέμα αξιοπιστίας

Το κομμάτι της Αριστεράς, το οποίο δεν υπέκυψε αρνούμενο τα προνόμια της εξουσίας, δεν μπόρεσε να προστατεύσει ούτε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε την κοινωνία που έκανε σημαντικά άλματα στην κατεύθυνση της ριζοσπαστικοποίησης.

Υπάρχει, ως εκ τούτου, θέμα αξιοπιστίας. Σε πρώτη δόση, το πλήρωσε η ΛΑΕ με τον αποκλεισμό της από τη Βουλή. Αλλά και όλες οι υπόλοιπες δυνάμεις, οι πρώην συνιστώσες, οι ομάδες και τα κινήματα, που εξαρτήθηκαν -χωρίς δικλείδες ασφαλείας και αυξημένο αίσθημα επιφυλακής- από τον ΣΥΡΙΖΑ που σταδιακά γλιστρούσε μέσα από τα χέρια τους, βρίσκονται σε αδιέξοδα που επιδεινώνονται από την (πρόσκαιρη;) αδιαφορία της κοινωνίας, η οποία καταπίνει το φαρμάκι της κλεισμένη στα διαμερίσματα, πάνω από τους απλήρωτους λογαριασμούς της εφορίας, των ταμείων και των τραπεζών.

Αυτές οι αριστερές δυνάμεις που με την πρωτοβουλία τους δημιουργήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, που αποτέλεσε ένα σπουδαίο επίτευγμα για τη συσπείρωση της κοινωνίας στη βάση της αντιμνημονιακής ενότητας, της αγωνιστικότητας και της εντιμότητας, δεν στάθηκαν ικανές να προστατεύσουν το ίδιο τους το εγχείρημα. Να το διαφυλάξουν με αποφασιστικές και έγκαιρες παρεμβάσεις, με τολμηρότερα ανοίγματα στο κοινωνικό σώμα, με γνήσιο εκδημοκρατισμό, με διαρκή έλεγχο από κάτω προς τα πάνω και όχι κάνοντας τα στραβά μάτια στις τερατώδεις μηχανορραφίες που εξυφαίνονταν. Η χαλάρωση από την επιτυχία του εγχειρήματος σε συνδυασμό με την ελαστικότητα (έως και τη συνενοχή) στο ζήτημα των συνεχών παραβιάσεων των αρχών, των κανόνων και των αξιών, του τόσο προβεβλημένου ήθους της Αριστεράς, άφησαν ελεύθερους τους γραφειοκράτες να αλλοιώσουν το εγχείρημα και στη συνέχεια να το απαλλοτριώσουν προς όφελός τους. Γι’ αυτήν την ευθύνη, την ολιγωρία, την ανεπάρκεια και την υποχωρητικότητα, η κοινωνία τιμωρεί τις αριστερές δυνάμεις με την αδιαφορία, την απαξίωση ή, στην καλύτερη περίπτωση, τη συμπόνια.

Σήμερα, οι αριστεροί πολίτες δεν έχουν ακόμα εκφραστεί. Άλλοι είναι τελείως απογοητευμένοι και άλλοι σε στάση αναμονής κάτι καινούργιο να φανεί. Δυστυχώς, οι νέοι που θα ήταν φυσικό και αποτελεσματικό να πάρουν τις πρωτοβουλίες, φαίνεται ότι δεν είναι ανεπηρέαστοι από τις τάσεις απογοήτευσης και φυγής στο εξωτερικό των συνομηλίκων τους. Οι λίγες οργανωμένες δυνάμεις που προσπαθούν να βρουν ένα κοινό θόλο, προς το παρόν παράγουν σχόλια πάνω στην πολιτική κατάσταση, αλλά όχι πολιτική.

Ο δρόμος θα είναι μακρύς, εκτός κι αν η ίδια η ζωή που έχει τους δικούς της ρυθμούς και δρόμους, τα φέρει αλλιώς…