Κρίση της Αριστεράς ή της Κεντροαριστεράς στα πανεπιστήμια;

Αναδημοσίευση από το blog των "ενθεμάτων"

του Αλέξη Μπένου

Ο διάλογος που προκάλεσε το άρθο του Κώστα Γαβρόγλου «Μια σοβαρή ήττα της Αριστεράς στα πανεπιστήμια» («Ενθέματα» Αυγής, 20.7.2014) είναι όντως ζωτικής σημασίας, και γι’ αυτό τον ευχαριστούμε που τον προκάλεσε, καθώς και τα «Ενθέματα» που τον φιλοξενούν.

Η σημερινή κατάσταση στα πανεπιστήμια, που έγινε ακόμη πιο ξεκάθαρη με τα –αναμενόμενα όμως–, αποτελέσματα των πρυτανικών εκλογών, προφανώς και αποτελεί σημαντικό σταθμό στην πορεία συντηρητικοποίησης της ακαδημαϊκής κοινότητας στη χώρα μας και, με την έννοια αυτή, και μια σοβαρή ήττα της Αριστεράς. Είναι ίσως η πρώτη φορά από τη Χούντα μέχρι σήμερα, κατά την οποία, η ακαδημαϊκή κοινότητα, στην οποία συμπεριλαμβάνεται βεβαίως και το φοιτητικό κίνημα, έχει αποποιηθεί σε τέτοιο βαθμό τις συλλογικές αναφορές, τα κοινά οράματα, τον προβληματισμό και την κινηματική ταυτότητα της και έχει παραδοθεί αμαχητί στις αξίες του εγωκεντρισμού και την προοπτική αποκλειστικά του ατομικού συμφέροντος.


Η κυριαρχία αυτή του νεοφιλελευθερισμού στην ακαδημαϊκή κοινότητα είναι αποτέλεσμα ενός δυναμικού αιτιολογικού συμπλέγματος. Καταρχάς, μονίμως υποτιμούμε τη στρατηγική και τις ικανότητες των αντιπάλων μας. Πρέπει να τους αναγνωρίσουμε ότι με περισσή μαεστρία κατάφεραν σε λίγο χρονικό διάστημα να μετατρέψουν την πανωλεθρία τους σχετικά με την αναμόρφωση του άρθρου 16, σε περιφανή κυριαρχία σήμερα.

Αυτό που μας αντιστοιχεί όμως είναι οι ευθύνες της αριστεράς σε αυτή τη διαδικασία. Πράγματι το μεγαλειώδες κίνημα για το άρθρο 16, μετά τη νίκη του οδηγήθηκε με γεωμετρικούς ρυθμούς στη διάσπαση και την απαξίωση. Πρώτος σημαντικός σταθμός στην πορεία αυτή ήταν η “ανακατάληψη της ΠΟΣΔΕΠ” από τις συστημικές δυνάμεις, αλλά καθοριστικής ιδεολογικοπολιτικής σημασίας υπήρξε κατά τη γνώμη μου η στήριξη του Νόμου Γιαννάκου το 2007 από τους 1000 πανεπιστημιακούς, γεγονός που σηματοδότησε και τη διάσπαση της ακαδημαϊκής κοινότητας σχετικά με τη στήριξη του δημόσιου πανεπιστήμιου. Η διάσπαση αυτή εδραιώθηκε με τυμπανοκρουσίες στη συγκρότηση των Συμβουλίων και η συντηρητική κυριαρχία επισημοποιήθηκε με τα αποτελέσματα των πρόσφατων πρυτανικών εκλογών.

Σε όλη αυτή την πορεία, ένα σημαντικό τμήμα της ακαδημαϊκής Αριστεράς, αποστασιοποιήθηκε από τις «ανιστόρητες μπουρδολογίες» και ανέλαβε τον ρόλο του ως «κυβερνώσα και υπεύθυνη Αριστερά», υλοποιώντας την πολιτική πρόταση της Κεντροαριστεράς στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ο Αντώνης Λιάκος στη σχετική απάντησή του («Ενθέματα», 27.7.2014), με αξιοζήλευτη συνέπεια είναι η αλήθεια ως προς τον ηγετικό του ρόλο στο κίνημα των 1.000 υποστηρικτών της Γιαννάκου, επιμένει ότι αιτία της σημερινής ήττας είναι ακριβώς η μη συμμετοχή και μη συνεργασία με τις συστημικές δυνάμεις και την κυβέρνηση για να αποτραπούν τα χειρότερα… Με αντίστοιχα επιχειρήματα υλοποιήθηκε και το επόμενο βήμα, η συμμετοχή δηλαδή στα Συμβούλια.

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι η συζήτηση αυτή επανακάμπτει τώρα στην καθ’ ημάς ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ έχει μάλλον ολοκληρωθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή, όπως αποδεικνύει και η κυβερνώσα εμπειρία και σημερινή πορεία της ΔΗΜΑΡ.

Η κρίση λοιπόν της Αριστεράς στα πανεπιστήμια δεν οφείλεται στη μη συμμετοχή της στις διαδικασίες απορρύθμισής τους, αλλά στο ότι, σε ένα σημαντικό μέρος της κυριαρχούν ακόμη και σήμερα οι ιδεολογικοπολιτικές αυταπάτες της Κεντροαριστεράς. Για να προλάβω πιθανές προσπάθειες ευτελισμού της συζήτησης (περί «αριστερόμετρων» κλπ.), τονίζω ότι η διαπίστωση αυτή δεν έχει το νόημα καταγγελίας, αλλά προσπαθεί να συμβάλλει στην κατανόηση ότι, πέρα από προσωπικές εμπάθειες, υπάρχει επείγουσα ανάγκη, μέσα από τον διάλογο, να ξεπεραστούν τα παλιά και αποτυχημένα διλήμματα της κεντροαριστεράς και να εμβαθύνουμε στη συζήτηση για τη στρατηγική στην ανώτατη εκπαίδευση και τον ρόλο που θα αναλάβει μια πιθανή κυβέρνηση της Αριστεράς.