Η άλλη άποψη στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ για τις αυτοδιοικητικές εκλογές

Γελάει καλύτερα,όποιος γελάει τελευταίος...

Είναι κοινός τόπος η ανάγκη μιας “βίαιης ωρίμανσης” του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να ανταποκριθεί στους νέους ρόλους που εγκαλείται να αναλάβει στην χώρα μας και την ΕΕ. Με ποιούς όρους όμως θα πραγματοποιηθεί;

Η προετοιμασία για την μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών ανέδειξε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο την αδυναμία του κόμματος να διαχειριστεί με όρους αριστερής πολιτικής την ψαλίδα η οποία σχηματίζεται ανάμεσα στην καταγραφή της δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ στη κεντρική πολιτική σκηνή (κοινοβούλιο - δημοσκοπήσεις) και σε κοινωνικούς και κινηματικούς χώρους (τοπική αυτοδιοίκηση, συνδικαλιστικό κίνημα, επαγγελματικά και επιστημονικά σωματεία και άλλους μαζικούς χώρους)

Η πολιτική κατεύθυνση για το κλείσιμο αυτής της ψαλίδας, όπως αυτή καταγράφεται στους χειρισμούς για την προετοιμασία της εκλογικής μάχης των δημοτικών εκλογών, στοχεύει πρώτιστα στην αναζήτηση “κατάλληλων μεθοδεύσεων” που αποφέρουν αριθμούς (να βαφτεί ο χάρτης “κόκκινος”) και όχι στην ανατροπή κοινωνικών συσχετισμών. Ένα μεγάλο μέρος της προετοιμασίας – τόσο στις ΟΜ, όσο και στα κεντρικά όργανα - έχει καταναλωθεί σε σημαντικό βαθμό γύρω από διενέξεις και συζητήσεις περί των “προσώπων” και ελάχιστα με θέματα σχετικά με τα κινηματικά, συμμετοχικά και αντιεραρχικά χαρακτηριστικά των δημοτικών σχημάτων και την γείωσή τους στις τοπικές κοινωνίες.


Τα αποτελέσματα της υιοθέτησης αυτών των πρακτικών έχουν ήδη αποτυπωθεί στην φυσιογνωμία του κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ όταν έγινε ενιαίο κόμμα, απευθύνθηκε στην κοινωνία και οργάνωνε ανοικτές συνελεύσεις σε δημόσιους χώρους επιχειρώντας να συγκροτηθεί ως μαζικό κόμμα. Σήμερα, μπροστά την μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών, αντί να κάνει κάτι ανάλογο και να θέσει στις τοπικές κοινωνίες το ζήτημα της παρέμβασης στην τοπική αυτοδιοίκηση ως μια ενεργό και συμμετοχική δράση, εγκλωβίστηκε σε ατελέσφορες εσωκομματικές διαδικασίες, οι οποίες διευρύνουν υπαρκτές πολιτικές αντιθέσεις και οδηγούν σε φαινόμενα αποστράτευσης. Αυτή η κατάσταση είναι προϊόν της πολιτικής που περιγράψαμε παραπάνω: Το κλείσιμο της ψαλίδας είναι εσωτερικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ και όχι των τοπικών κοινωνιών. Είναι δυνατόν να σταθούν ανοικτές συνελεύσεις με αυτό τον στόχο;

*****

Χωρίς να υποτιμούμε την πολιτική σημασία αυτής της εκλογικής μάχης και τα έντονα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά που θα προσλάβει στο χώρο της πολιτικής σκηνής, πιστεύουμε ότι δεν θα πρέπει να γίνει αιτία για να διαταραχθούν οι σχέσεις του νέου κόμματος με τις υπαρκτές κοινωνικές αντιστάσεις. Αυτές οι αντιστάσεις, έχουν τις δικές τους δυναμικές και τα δικά τους κοινωνικά και πολιτικά ερείσματα. Δεν μπορούν ξαφνικά να “ενοποιηθούν από τα πάνω” μπροστά στην εκλογική μάχη, με την κατασκευή ψηφοδελτίων - μιας εκλογικής χρήσης για τις ανάγκες τις συγκεκριμένης πολιτικής συγκυρίας - που θα έχουν στην ούγια την κομματική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής τον εκλεκτό του.

Στην μάχη των δημοτικών εκλογών ο στόχος θα πρέπει να είναι η συντριβή του αντιπάλου και των πολιτικών του εκφραστών στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να επιδιώκουμε την ανάδειξη ως νικητή του ΣΥΡΙΖΑ - αλλά ενός πόλου που θα συγκροτεί το αντίπαλο δέος των κυρίαρχων νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Πόλου, ο οποίος έχει ίσως και ανομοιογενή και αντιφατικά χαρακτηριστικά. Η καταγραφή της εκλογικής δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ με καθαρούς όρους θα γίνει στην μάχη των ευρωεκλογών.

Η τομή που σημείωσε ο ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτικό εγχείρημα - στη σχέση με το κοινοβουλευτικό παρελθόν του ΣΥΝ - οφείλεται στο γεγονός ότι διεκδικώντας την Κυβέρνηση κατάφερε να μετασχηματίσει σε ελπίδα τις διάσπαρτες αντιστάσεις στις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού, σε μια μακρά περίοδο μαζικών κινητοποιήσεων. Ελπίδα που αναδύθηκε μέσα από τα δύο βασικά κινηματικά του αναφορικά, τα οποία του έδωσαν ώθηση και τον έκαναν διακριτό από την υπόλοιπη Αριστερά: το “κοινωνικό φόρουμ” και το “κίνημα των πλατειών”. Η τομή αυτή δεν επιτεύχθηκε με όπλο του το «πολιτικό πρόγραμμά» του. Η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του στις εκλογές ούτε καν το έχει διαβάσει και αδυνατεί να διακρίνει τις όποιες διαφορές υπάρχουν από τα «πολιτικά προγράμματα» του ΣΥΝ του 3% με τα οποία έδινε τις μάχες της κοινοβουλευτικής επιβίωσης από την εποχή της ίδρυσής του.

Αυτή η πολιτική υπέρβαση καταγράφει το “νέο” που έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο άλλαξε το πολιτικό σκηνικό. Είναι προϊόν της παρέμβασης του λαϊκού παράγοντα στο σύστημα κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης και σηματοδοτεί ρήξη/απόρριψη τόσο του χώρου της παραδοσιακής Αριστεράς όσο και ευρύτερα του πολιτικού συστήματος του δικομματισμού – που έγινε μονοκομματισμός την εποχή των μνημονίων - και βρίσκεται σε κρίση.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατορθώσει τελικά να απευθυνθεί στην κοινωνία με την δική του διακριτή ταυτότητα και να δημιουργήσει κοινωνικά ερείσματα που δεν διαμεσολαβούνται μέσα από τα χρεωκοπημένα ιδεολογήματα, τον πολιτικό λόγο και της πολιτικές πρακτικές της παραδοσιακής Αριστεράς, θα αποτύχει.

Η αναδίπλωση του ΣΥΡΙΖΑ εντός της μήτρας χρεοκοπημένων αντιλήψεων της παραδοσιακής Αριστεράς, όπως αυτή εκφράστηκε μετά τις εκλογές και ολοκληρώθηκε με το 1ο ιδρυτικό συνέδριο είναι αρκετά διδακτική: Οικοδόμησε νέους μηχανισμούς αλλά διέρρηξε τις σχέσεις του νέου κόμματος με τον ανένταχτο κόσμο, ο οποίος αρνήθηκε να ενσωματωθεί σε αυτούς τους μηχανισμούς και περιόρισε την ενεργό συμμετοχή του στις κομματικές διαδικασίες.

*****

Παράλληλα, την στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση, ο «ναός» της αστικής δημοκρατίας, το κοινοβούλιο, ήδη έχει απαξιωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Όμως, η κρίση του πολιτικού συστήματος δεν συνοδεύεται και με «κρίση του κράτους». Αντίθετα το κράτος ισχυροποιείται και μετασχηματίζεται: Λειτουργίες τις οποίες επιτελούσε το κοινοβουλευτικό πολιτικό σύστημα στα πλαίσια της «αστικής δημοκρατίας» μεταφέρονται σε άλλους μηχανισμούς του. Η αιχμή του δόρατος στην διαμόρφωση των νέων κοινωνικών συναινέσεων δεν είναι το χρεοκοπημένο κοινοβουλευτικό σύστημα, το οποίο είναι κοινωνικά απαξιωμένο, αλλά η ενίσχυση των ιδεολογικών, οικονομικών και κατασταλτικών μηχανισμών του.

Η θεσμική πολιτική δράση του ΣΥΡΙΖΑ στο κοινοβούλιο και σε άλλους κρατικούς θεσμούς, παρόλο το πράγματι αξιόλογο έργο που συντελείται σε αυτούς τους χώρους, είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένο ως προς την αποτελεσματικότα και υπονομευμένο ως προς την κοινωνική αποδοχή, από τους όρους αυτής της συγκυρίας. Η ανάδειξη των “αντισυστημικών” του χαρακτηριστικών δεν μπορεί να εγκλωβιστεί σε αυτή την πλευρά της πολιτικής του δράσης. Δεν είναι ζήτημα προγραμματικών εξαγγελιών που ανάγονται στο μέλλον αλλά πολιτικών πρακτικών που έχουν εφαρμογή “εδώ και τώρα”. Δεν λησμονούμε ότι όλες οι μεγάλες μάχες που σημάδεψαν το μαζικό κίνημα αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις στην χώρα μας, όπως ο “Δεκέμβρης”, οι “πλατείες”, η “Κερατέα”, οι “σκουριές της Χαλκιδικής” ήταν εκτός των πολιτικών σχεδίων της όποιας Αριστεράς και σε καμία περίπτωση δεν καταγραφούν την πολιτική συγκρότηση κανενός εργατικού κινήματος, όπως αυτό ορίζεται στα πολιτικά λεξικά της.

Παρόμοιες πολιτικές πρακτικές που ανοίγουν δρόμους ενεργής συμμετοχής του λαϊκού παράγοντα στα κοινωνικά δρώμενα είναι τα συλλογικά εγχειρήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, αυτοδιαχείρισης και αναζήτησης εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών στην παραγωγή και στην διανομή προϊόντων και υπηρεσιών. Όμως στην γενικότερη πολιτική δράση του ΣΥΡΙΖΑ έχουν μερικό και περιθωριακό χαρακτήρα.

*****

-   Μπροστά στις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο, τα Δημοτικά και τα Περιφερειακά συμβούλια ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διεκδικήσει την ψήφο των πολιτών προβάλλοντας αρχές και θέσεις, διατηρώντας πολιτικό ήθος και σεβόμενος τους πολίτες.

-   Στις εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο απαιτείται δυνατή κομματική παρουσία, αποσαφήνιση της στάσης του κόμματος απέναντι στην Ε.Ε. και αγώνας για την ανάδειξη μιας άλλης Ευρωπαϊκής πολιτικής.

-   Στις Περιφερειακές Εκλογές η μάχη θα πρέπει να δοθεί με αντιμνημονιακές θέσεις, με διακηρυγμένο στόχο την κυβερνητική αλλαγή και με έμπειρα και ικανά πρόσωπα.

-   Στις Δημοτικές εκλογές όπου οι τοπικές κοινωνίες είναι μικρές, όπου από χρόνια δρουν σχήματα πολιτών που αγωνίζονται για τα μικρά και μεγάλα προβλήματα του τόπου τους, όπου οι κάτοικοι ξέρουν καλύτερα την ιστορία και το ήθος των συμπολιτών τους, η στάση του κόμματος θα πρέπει να είναι στήριξη σχημάτων αυτόνομων, αντιγραφειοκρατικών που λειτουργούν με διαφάνεια, συλλογικότητα, ισότητα και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες. Κομματικά χρίσματα δεν πρέπει να δοθούν και πρέπει να μείνουμε πιστοί σε θέσεις που είχαμε όταν η δύναμη μας μετριόταν σε μονοψήφια ποσοστά. Πρέπει επιτέλους να προωθήσουμε μια άλλη αντίληψη για τις Δημοτικές εκλογές που θα δώσει το προβάδισμα στην τοπική κοινωνία, που θα απεγκλωβίσει νέες δυνάμεις και θα ανατρέψει το υπάρχον άρρωστο σκηνικό των «παραγόντων» και των «εκλεκτών» που χρόνια τώρα λυμαίνεται την ζωή των πολιτών και εμείς μέχρι τώρα καταγγέλλαμε.

-   Άλλωστε οι τριπλές κάλπες επιτρέπουν και την διεκδίκηση κομματικής νίκης στην Ευρωβουλή και στις Περιφέρειες (πρόκριμα για τις Εθνικές εκλογές) και την υποστήριξη μιας άλλης αντίληψης για τους Δήμους.
 

Τα μέλη της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ: 
Μάριος Κρητικός

Άννα Μαντέλου

(Ανένταχτοι εντός ΣΥΡΙΖΑ)