Οι σκουριές της Χαλκιδικής και οι …σκουριές της Αριστεράς

Δράση "προβοκατόρων" στην Ισπανία...

Το συμβάν της Χαλκιδικής είναι πιθανόν η αρχή μιας σειράς ανάλογων γεγονότων που θα ακολουθήσουν και θα σφραγίσουν την εξέλιξη της ταξικής πόλωσης που ολοένα και περισσότερο οξύνεται.

Σε ένα πρόσφατο κείμενό μας γράφαμε:

Άλλοι έχουν τα ...γένια και άλλοι τα ...χτένια στην ταξική πάλη. Σε μια συγκυρία όπου οι αποκαλύψεις από τους χειρισμούς στην λίστα Λαγκάρντ αποσαθρώνουν και τα τελευταία ίχνη νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, το φάντασμα μιας εξέγερσης που δεν υποτάσσεται στους κανόνες του κοινοβουλευτισμού και δεν χειραγωγείται από πολιτικές εθνικής αναδίπλωσης για την σωτηρία της χώρας, τρομάζει την τρόικα εσωτερικού. Σε τέτοιες συνθήκες όξυνσης της ταξικής πόλωσης, η διάκριση ανάμεσα στους ιδεολογικούς και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους καταργείται και αποκαλύπτεται το πραγματικό του πρόσωπο: Είναι οι στιγμές που η ρήση του Μαρξ “η βία είναι η μαμή της ιστορίας”, σηματοδοτεί τις κοινωνικές αλλαγές που έρχονται...

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος μάντης για να προβλέψει, όπως έχουμε ξαναπεί, ότι:

Η ταξική πόλωση την επόμενη περίοδο θα οξυνθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, αφού σ' αυτόν έλαχε να εκφράσει σε αυτή την συγκυρία στην πολιτική σκηνή τον ένα πόλο της ταξικής σύγκρουσης. Όπως έχει δείξει η ιστορία, σε παρόμοιες συνθήκες τρίτος δρόμος δεν υπάρχει. Ο καθένας θα κληθεί εκ των πραγμάτων να διαλέξει στρατόπεδο, με ποιούς θα πάει και ποιούς θ' αφήσει.

Αυτός ο πόλεμος θα είναι ολοκληρωτικός. Οι καθοριστικές μάχες που θα κρίνουν την έκβασή του δεν θα δοθούν κάτω από τον μανδύα της αντιπαράθεσης πολιτικών προγραμμάτων και αρχών “μπροστά στον λαό” εντός των πλαισίων που διεξάγεται αυτή η αντιπαράθεση στα καθεστώτα της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Σε αυτό το πεδίο σύγκρουσης ο αντίπαλος είναι ήδη ηττημένος. Η ήττα του καταγράφεται στην κρίση των υπαρχόντων αστικών πολιτικών κομμάτων και στην αδυναμία τους να διαχειριστούν την συναίνεση στις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές του αστισμού.

Το συμβάν της Χαλκιδικής καταγράφει ακριβώς αυτήν την αδυναμία τους να «διαχειριστούν την συναίνεση» στα πλαίσια της επιθετικής πολιτικής που εγκαινίασαν από τον περασμένο Δεκέμβρη. Δημιουργεί ρήγμα στα «νέα κοινωνικά συμβόλαια» που επιχειρεί να οικοδομήσει το κράτος και να επανακαθορίσει τον ρόλο του ως του «νόμιμου» εγγυητή για την επιβολή της «τάξης» και «ασφάλειας» στην κοινωνία. 

 Όσο καιρό το κράτος οικοδομούσε αυτά τα νέα κοινωνικά συμβόλαια με αιχμή το «μεταναστευτικό», είχε την σιγουριά ότι τα πράγματα βαδίζουν σύμφωνα με τις επιθυμίες του. Η άνοδος της «χρυσής αυγής» και η αδυναμία του εργατικού κινήματος αλλά και της Αριστεράς να απεγκλωβιστεί από τα αδιέξοδα των κρατικών πολιτικών (τα οποία αναπαρήγαγε στο εσωτερικό της ως πραγματικά διλήμματα, όπως δραχμή ή ευρώ, εθνικό ή ταξικό κλπ), μετέτρεψε αυτή την σιγουριά σε επιθετική πολιτική: Την είδαμε την προηγούμενη περίοδο να εκδηλώνεται με τις μαζικές επιθέσεις των κρατικών μηχανισμών (ΜΜΕ & Δυνάμεις καταστολής) ενάντια σε κοινωνικούς χώρους που δεν χωρούν εντός των πλαισίων της νέας κοινοβουλευτικής δικτατορίας. Πρακτικές και στάσεις οι οποίες στο μεταπολιτευτικό καθεστώς ήταν νόμιμες,  επιχειρείται σήμερα να μετατραπούν σε παράνομες. Επαναπροσδιορίζεται η αστική νομιμότητα, όχι βέβαια κάτω από το “προγραμματικό” πλαίσιο της “Δημοκρατικής Αριστεράς” που συμμετέχει στην Κυβέρνηση, αλλά από το ιδεολογικό βάρος της “χρυσής αυγής”, η οποία είναι το κόμμα της αντιπολίτευσης με τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης...

Το συμβάν της Χαλκιδικής καταγράφει την πρώτη νικηφόρα λαϊκή αντίσταση σε αυτό τον κατήφορο, γιατί «απονομιμοποιεί» το κράτος και ανατρέπει τα όρια της επικοινωνιακής πολιτικής του: Κανείς δεν πιστεύει - ανεξάρτητα αν συμφωνεί ή διαφωνεί με την συγκεκριμένη ενέργεια - ότι αυτή η πράξη δεν ήταν μια πράξη λαϊκών αγωνιστών αλλά προβοκατόρων, όπως ισχυρίζεται το κράτος και το ΚΚΕ. Επίσης, το γεγονός ότι τώρα τα ΜΜΕ αναγνώρισαν ότι υπάρχει κάποια διάσταση ανάμεσα στην τοπική κοινωνία και στην “αναπτυξιακή” πολιτική του κράτους στην περιοχή της Χαλκιδικής και αναζητούν λύσεις με βάση τον “διάλογο”, δημιουργεί ρωγμές σε αυτή την επιθετική κρατική πολιτική και καταγράφει το μέγεθος αυτής της νίκης. Σε ποίο άλλο ζήτημα τον τελευταίο καιρό είδαμε παρόμοια στροφή;

Κάποιος αριστερός μπορεί να αναρωτηθεί για την αξία αυτής της νίκης: Έχει καμία ουσιαστική σημασία μια νίκη στο χώρο της επικοινωνιακής πολιτικής ή μετράνε μόνον τα αποτελέσματα στο χώρο της οικονομίας;

Την απάντηση μπορούμε να την αναζητήσουμε σε ένα ανάλογο συμβάν: στην «μάχη της Κερατέας». Ήταν μια μάχη η οποία φαίνεται εκ των υστέρων ότι κερδήθηκε μόνον στο συμβολικό επίπεδο, αφού δεν κατάφερε να επιφέρει καμία ριζική τομή στο θέμα της αντιμετώπισης των σκουπιδιών. Όμως η πολιτική της αξία βρίσκεται αλλού: Ότι έσπασε ο «φόβος» απέναντι στην εξουσία. Κοινωνικά στρώματα απεγκλωβίστηκαν από τα πλαίσια της συναίνεσης που διαμορφώνει το κράτος και μετατράπηκαν σε υποκείμενα τα οποία πήραν τις τύχες τους στα δικά τους χέρια.

 Ο «φόβος» δεν σπάει με τον «διάλογο» που κάνει η Αριστερά στο εσωτερικό της, ούτε με την προπαγανδιστική δύναμη των «προγραμμάτων» της. Η πολυπόθητη ριζοσπαστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας δεν πρόκειται να προκύψει από αυτούς τους παράγοντες, οι οποίοι είναι εξωτερικοί ως προς αυτήν. Η ριζοσπαστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας είναι πρώτιστα υπόθεση του μαζικού κινήματος. Σπάει από πολιτικές πρακτικές μέσα από τις οποίες τα κοινωνικά υποκείμενα κατακτούν την αυτονομία τους από το κράτος και έρχονται σε άμεση σύγκρουση με αυτό. Το συμβάν της Χαλκιδικής καταγράφει που μπορούν να φτάσουν τα όρια της λαϊκής αγανάκτησης, όταν αυτή δεν χειραγωγείται από το πολιτικό σύστημα και το κράτος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει την «αυτονομία των κινημάτων», τουλάχιστον στα λόγια. Όμως αυτή η αυτονομία δεν προσδιορίζεται στο επίπεδο της θεωρίας, αλλά στο χώρο της πολιτικής. Γιαυτό δεν είναι δεδομένη εκ των προτέρων αλλά κρίνεται κάθε στιγμή. Όπως έχουμε ξαναπεί, η κύρια αντίφαση που διαπερνά τον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται ανάμεσα στην άσκηση κρατικής πολιτικής και στην αυτονομία του μαζικού κινήματος από το κόμμα και το κράτος. Από το πως θα διαχειριστεί αυτή την αντίφαση, θα εξαρτηθεί δυστυχώς όχι μόνον το δικό του μέλλον, αλλά το μέλλον της χώρας.

Οι κρατικές πολιτικές είναι ο κατ' εξοχήν χώρος της αστικής πολιτικής, αφού η ίδια η ύπαρξη του κράτους θέτει τα όρια και τα πλαίσια εντός των οποίων ασκούνται. Το μαζικό κίνημα απευθύνεται πρώτα απ’ όλα στην κοινωνία και όχι το κράτος, ως εκ τούτου θα πρέπει να έχει άλλους στόχους και άλλους προσανατολισμούς κτίζοντας του δικούς του θεσμούς και προβάλλοντας τις δικές του διεκδικήσεις, που πιθανότατα θα έρθουν σε σύγκρουση με αυτές τις κρατικές πολιτικές. Αυτό δεν θα πρέπει να μας φοβίζει αλλά να μας χαροποιεί, γιατί σημαίνει ότι υπάρχει κίνημα ικανό να συγκρούεται και να διεκδικεί, σε αντίθεση με την ανυπαρξία κινήματος που εκφράζεται με την κυριαρχία στην κοινωνία της λογικής της “ανάθεσης” στους “άξιους” εκπροσώπους…

Η ιστορία έχει δείξει για την σχέση αυτής της αντίφασης με την έκβαση της ταξικής πάλης ότι χωρίς την ύπαρξη ενός ισχυρού και μαζικού κινήματος, καμία αλλαγή δεν μπορεί να γίνει ούτε στο κράτος ούτε στην κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πρέπει να τρέφει κοινοβουλευτικές αυταπάτες, αλλά θα πρέπει να θέσει σε πρώτη προτεραιότητα την ανάπτυξη και το δυνάμωμα του κινήματος, γιατί χωρίς αυτή την στήριξη τίποτα δεν μπορεί να κάνει πέρα από τα όρια που θέτει το κράτος, το οποίο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι ο πραγματικός εκφραστής των ταξικών συμφερόντων του κεφάλαιου. 

Η σημερινή δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο κίνημα της 25ης Μάη και αυτό συνέβη γιατί ήταν «ανοικτός» σε αυτό το κίνημα. Αυτό δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε και θα πρέπει να αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής του συγκρότησης.