Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει, πλέον, ταυτότητα

Ο Αλέξης Τσίπρας κατηγορήθηκε από πολλούς ότι στην ομιλία στην 2η Πανελλαδική Σύσκεψη πέταξε την μπάλα έξω από το γήπεδο του Ταεκβοντό, στην TV. Δεν τοποθετήθηκε στα ζητήματα που απασχολούσαν τους παρευρισκομένους στο γήπεδο του, αλλά έκανε προεκλογική ομιλία… Όμως, γι αυτά τα ζητήματα είχε αναφερθεί αναλυτικά σε συνέντευξή του στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ, την Κυριακή 05-04-09, την οποία και αναδημοσιεύουμε εδώ.

Η αριστερά δεν μπορεί παρά να είναι αντισυστημική και αντικαπιταλιστική

Λίγες μέρες πριν την πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας μιλάει στην «Εποχή» για τις αιτίες της δημοσκοπικής πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ, για τα αισιόδοξα μηνύματα, για την ταυτότητα που έχει αποκτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τους αγώνες. Η αριστερά, λέει ο Αλέξης Τσίπρας, δεν μπορεί να είναι το καλό παιδί, δεν μπορεί να είναι συστημική δύναμη, δεν μπορεί να μην έχει αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, δεν μπορεί να μην επιλέγει όχθη.

Τη συνέντευξη πήρε
ο Πάνος Λάμπρου

* Από την προηγούμενη συζήτηση που είχαμε φαίνεται να έχουν αλλάξει πολλά. Έχουμε την οικονομική κρίση που δεσπόζει στην καθημερινότητά μας. Είναι η βασική αιτία αλλαγής του πολιτικού σκηνικού;

- Η οικονομική κρίση έχει αλλάξει πλήρως το τοπίο, το πεδίο της συζήτησης, την τοποθέτηση των πολιτών. Ποτέ την αριστερά δεν την ευνόησε η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής. Δεν την ευνόησε η ραγδαία όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και ένα φοβικό πλαίσιο που αναζωπυρώνει τα συντηρητικά αντανακλαστικά.

* Κάποτε έλεγαν ότι «όσο χειρότερα για το λαό, τόσο καλύτερα για την επανάσταση». Ουσιαστικά μου λες ότι ισχύει το αντίθετο.

- Δεν νομίζω ότι η αριστερά μπορεί να είναι δύναμη που επενδύει στην καταστροφή. Αντιθέτως είναι δύναμη που επειδή υπόσχεται ένα μέλλον δικαιοσύνης, ισότητας, ευημερίας, δεν μπορεί να στηρίζεται στην ανέχεια. Βεβαίως, πρέπει να ακουμπά στις κοινωνικές αντιθέσεις, αλλά δεν μπορεί να λείπει η αισιοδοξία και η συνειδητή επιλογή του εργαζόμενου κόσμου ότι μπορούν τα πράγματα να αλλάξουν προς το καλύτερο. Έχουμε μια ιστορική εμπειρία από την κρίση του ΄29. Η κρίση αυτή δεν οδήγησε στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Αντιθέτως είχαμε στην Ευρώπη την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού.

* Ναι, αλλά γιατί η αριστερά δεν πείθει; Ο κόσμος έχει προβλήματα, η αριστερά δικαιώνεται στις εκτιμήσεις της. Γιατί λοιπόν, αντί να ενισχύεται η ίδια, ενισχύεται ο δικομματισμός; Μήπως έχει ευθύνες η αριστερά;

- Είναι πιο σύνθετο το ζήτημα. Προφανώς έχει ευθύνες η αριστερά, παρότι είναι αλήθεια ότι επιβεβαιώνεται στην κριτική της για το νεοφιλελευθερισμό και το μοντέλο αυτό της οικονομίας που μας το παρουσίασαν σαν μονόδρομο. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι δεν υπάρχει αριστερά ως συγκροτημένη πολιτική δύναμη σε διεθνές επίπεδο που να μπορεί να δώσει μια πειστική εναλλακτική απάντηση. Υπάρχει διεθνής σοσιαλδημοκρατία, η οποία είναι πλήρως ενσωματωμένη. Άλλωστε, κορυφαία στελέχη της σοσιαλδημοκρατίας είναι σε θέσεις κλειδιά σε διεθνείς οργανισμούς.
Υπάρχει, λοιπόν, μια απουσία αριστερού πολιτικού υποκειμένου σε διεθνές επίπεδο.

* Στην Ελλάδα έχουμε μια αριστερά υπαρκτή, συγκροτημένη, παρεμβατική…

- Θέλω να είμαι αισιόδοξος. Ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες, που ο κόσμος αισθάνεται ανασφάλεια λόγω της κρίσης και συσπειρώνεται στα δύο μεγάλα κόμματα, δεν βλέπουμε – με βάση και τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων – να προσδοκά ότι θα αλλάξει η ζωή του με το ΠΑΣΟΚ ή τη ΝΔ.

Οι δημοσκοπήσεις

* Αυτό πώς ερμηνεύεται; Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται το δικομματισμό, δεν υπάρχει δυναμική του ενός ή του άλλου κόμματος, αλλά η αριστερά – δημοσκοπικά τουλάχιστον – έχει πτώση.

- Υπάρχουν τρεις παράμετροι. Το πρώτο είναι ότι αυτοεγκλωβιστήκαμε στην υψηλή δημοσκοπική μας δυναμική. Αντί σήμερα να συγκρινόμαστε με το ποσοστό που πήραμε στις εκλογές του 2007, με το 5% δηλαδή, όλοι κάνουν τη σύγκριση με τα υψηλά δημοσκοπικά ποσοστά του περασμένου χρόνου. Αυτό δημιουργεί τάση αποσυσπείρωσης στον κόσμο μας, αλλάζει η ψυχολογία.
Δεύτερο, τον Σεπτέμβρη είχαμε μια σημαντική μεταστροφή στα πολιτικά πράγματα. Για πρώτη φορά μετά από οχτώ χρόνια το ΠΑΣΟΚ πέρασε μπροστά, χωρίς να έχει δυναμική, εξαιτίας της κατάρρευσης της ΝΔ. Αυτό, σε ένα διαλυμένο κομματικό ιστό, δημιούργησε ξανά προσδοκίες εξουσίας και έτσι, επανασυσπείρωσε ένα σημαντικό μέρος ψηφοφόρων, οι οποίοι αρχικά ήθελαν να τιμωρήσουν το ΠΑΣΟΚ και κρυφοκοίταζαν προς τη δική μας πλευρά. Δοκίμαζαν, έστω και δημοσκοπικά, τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να το λάβουμε υπόψη μας, καθώς όλος αυτός ο κόσμος, ο οποίος μας παρακολουθούσε, δεν είχε πειστεί για την αριστερά, τις αξίες και τις ιδέες της.

* Η δημοσκοπική άνοδος δεν ήταν αποτέλεσμα διαιρετικών τομών μέσα στην ελληνική κοινωνία;

- Κατά ένα μέρος, ναι, κι αυτό παραμένει. Το τρίτο στοιχείο είναι ο Δεκέμβρης. Τον Δεκέμβρη ο ΣΥΡΙΖΑ σφυρηλάτησε μια ταυτότητα πηγαίνοντας κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα. Πήγαμε κόντρα με όλο το μιντιακό και πολιτικό σύστημα, που ήθελε να φορέσει κουκούλα στο ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς είμαστε υπερήφανοι για τη στάση που κρατήσαμε, κυρίως γιατί δεν υιοθετήσαμε τη λογική του πολιτικού κόστους. Όμως, αυτό δημιούργησε μείωση της δημοτικότητας του χώρου και φάνηκε στις δημοσκοπήσεις.

* Συμφωνώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον ταυτότητα και ότι ο Δεκέμβρης έπαιξε το ρόλο του, ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ή τμήματά του φοβήθηκαν και έκαναν βήματα προς τα πίσω. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί και ένα κομμάτι από τα αριστερά;

- Είναι λογικό να υπάρχουν φοβικές αντιδράσεις. Δεχτήκαμε μια επίθεση που παρόμοια δεν έχει δεχτεί μεταπολιτευτικά πολιτική δύναμη. Ήταν αντίστοιχου μεγέθους και έντασης με την επίθεση που δεχόταν η κομμουνιστική αριστερά τη δεκαετία του ΄60. Ενώ μέχρι τον Δεκέμβρη μας έκαναν επιθέσεις για να συμμετάσχουμε σε κυβερνητικό σχήμα, μετά οι επιθέσεις είχαν ένα τεράστιο ερωτηματικό αν ανήκουμε στο φάσμα των δημοκρατικών δυνάμεων… για φαντάσου!
Πρέπει να πούμε ότι αυτή η χοντροκομμένη επίθεση αποπροσανατόλισε πολύ κόσμο. Εν μέρει, εξαιτίας μιας κριτικής που ασκήθηκε από το εσωτερικό του χώρου μας, κυρίως του Συνασπισμού, και που έδωσε και στίγματα νομιμοποίησης αυτής της επίθεσης. Και είπαν κάποιοι «κάπου δίκιο θα έχουν», ενώ η στάση μας ήταν συνεπέστατη. Κρατήσαμε μια στάση πολιτικότατη, αριστερή, υπερασπιζόμενοι αξίες. Είπαμε ότι όλοι αυτοί οι 16ρηδες που βρίσκονται στο δρόμο δεν είναι τρομοκράτες, γιατί αλλιώς θα είχαμε τρομοκράτες σε κάθε ελληνικό σπίτι και άρα σοβαρευτείτε, δείτε τα αίτια. Εντούτοις, είχε σταθεί μια παγίδα, που ό,τι και αν λέγαμε δεν θα μπορούσαμε να την αποφύγουμε. Δεν ήταν μόνο ο Δεκέμβρης της εξέγερσης, ήταν και ο Δεκέμβρης της μιντιακής επίθεσης των μεγάλων συμφερόντων για τον Βοτανικό. Αλλά και ο Βοτανικός συνέβαλε στη δημιουργία ταυτότητας. Υπάρχουν, λοιπόν, και θετικά. Υπάρχει μια ταυτότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει και ένας σκληρός πυρήνας για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και υπάρχει και ένα ποσοστό που σε όλες τις δημοσκοπήσεις είναι σταθερό. Έχω στα χέρια μου την εξαμηνιαία δημοσκόπηση της Metron Analysis που φαίνεται ότι στις ηλικίες των 18-24 υπάρχουν τρεις ισοδύναμες πολιτικές δυνάμεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι της τάξης του 18%.

* Και πού χάνει;

- Στο άνω των 65 είναι στο 1,5%. Είναι ο σκληρός πυρήνας της ανανεωτικής αριστεράς. Και επειδή είπα ο σκληρός πυρήνας της ανανεωτικής αριστεράς, μια πολιτική δύναμη που θέλει να κοιτάει προς το μέλλον οφείλει να προσαρμόζεται στις κοινωνικές συνθήκες και να αφουγκράζεται τις κοινωνικές διεργασίες. Διότι αυτές οι ηλικίες είναι πολύ χρήσιμες για την αριστερά. Η αριστερά πρέπει να έχει χαρακτηριστικά γνωρίσματα που να διαφέρουν από τις άλλες δυνάμεις. Διότι ένα νέο σε ηλικία ηγέτη, μπορεί να βγάλει και το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. Και η αριστερά που δεν αφουγκράζεται τις κοινωνικές διεργασίες και άρα δεν τις εκφράζει βρίσκεται εκτός πλαισίου.

Η αλλοίωση της φυσιογνωμίας

* Γιατί κάνεις αυτή την αναφορά;

- Όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μια κριτική που έλεγε ότι ο Συνασπισμός αλλοιώνει τα φυσιογνωμικά του χαρακτηριστικά. Την περίοδο της κρίσης του ΚΚΕ ήμουν μέλος της ΚΝΕ και ανήκα στην ομάδα των ανανεωτικών. Ξέρεις ποια ήταν η βασική κριτική της σκληροπυρηνικής, της δογματικής ηγεσίας απέναντι στο ανανεωτικό ρεύμα; Ότι αλλοιώνετε τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του κόμματος. Και αυτή η κριτική γίνονταν στο όνομα σημαντικών αξιών, όπως του προλεταριακού διεθνισμού κ.α. Στο όνομα των μεγάλων εικονισμάτων του κομμουνιστικού κινήματος, μας ασκούσανε κριτική. Τώρα πάλι στο όνομα μεγάλων εικονισμάτων, όπως είναι η ανανέωση, ασκείται κριτική περί αλλοίωσης των φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών. Αλλά τα κόμματα που κρατάνε τη φυσιογνωμία τους χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τι συμβαίνει στην κοινωνία, χωρίς να δέχονται ερεθίσματα, από αυτήν δεν έχουν μέλλον.

* Υπάρχει βάση σε αυτή την κριτική; Είναι αληθές ότι αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της ανανεωτικής αριστεράς;

- Ο Συνασπισμός είναι ένα κόμμα το οποίο έχει αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια. Όχι όμως, στην κατεύθυνση αλλοίωσης των ανανεωτικών χαρακτηριστικών. Να μιλήσουμε για το κίνημα της κομμουνιστικής ανανέωσης. Υπάρχει σήμερα; Ο ευρωκομμουνισμός δημιουργήθηκε και υπήρξε, με συμβολή πολύ σημαντικών θεωρητικών, ακριβώς γιατί είχε να αντιμετωπίσει μια κυρίαρχη και εφαρμοσμένη εκδοχή του κομμουνισμού. Όταν ο τελευταίος κατέρρευσε, έπαψε να υφίσταται και το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού.

* Το ευρωκομμουνιστικό ρεύμα, όμως, έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη ριζοσπαστική αριστερά.

- Βεβαίως. Ισχύουν οι μεγάλες θεωρητικές επεξεργασίες, πολλές από αυτές παραμένουν απολύτως επίκαιρες. Θα έλεγα ότι είναι η βάση στην οποία χτίζουμε, παίρνοντας και άλλα θεωρητικά υλικά. Διότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον που συνδιαμορφώνουμε την ταυτότητά μας και με άλλα ιστορικά ρεύματα, αλλά και με βάση τα νέα δεδομένα. Η πυρηνική μας δύναμη είναι στις ηλικίες 18-24. Οι μεγαλύτεροι από αυτούς ξέρεις ποια χρονολογία γεννήθηκαν; Το 1985, λίγο πριν πέσει το τοίχος. Τι να πεις στα παιδιά αυτά; Ότι το βασικό μας ζήτημα είναι η διαμάχη του ΚΚΕ με το ΚΚΕ Εσωτερικού;

* Η δήλωση του Λεωνίδα Κύρκου περί αριστερισμού είναι γνωστή. Εσύ αισθάνεσαι αριστεριστής;

- Δεν αισθάνομαι αριστεριστής και νομίζω ότι κανένας αριστεριστής δεν αισθάνεται αριστεριστής.

* Να το πω διαφορετικά. Αισθάνεσαι άκρα αριστερά;

- Από το πώς προσεγγίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ οι πολίτες, μπορώ να πω ότι έχει υπάρξει μια σοβαρή μετατόπιση στην κλίμακα αριστερά - δεξιά, προς τα αριστερά του χάρτη. Μπορεί να έχει ένα πολιτικό κόστος σε επίπεδο δημοτικότητας, όμως είναι αυτό που σου δίνει ταυτότητα και μπορεί να σε βοηθήσει σε βάθος χρόνου από τη στιγμή που οι αντιθέσεις θα οξύνονται συνεχώς. Όταν κυριαρχεί κλίμα συναίνεσης, να τα βρούμε για να προχωρήσει η χώρα, των εθνικών στόχων κ.λ.π., εκεί είναι πρόβλημα. Όταν κυριαρχεί η όξυνση των αντιθέσεων, τότε όποιος δεν είναι ξεκάθαρα στη μία από τις δύο όχθες του ποταμού, τον παίρνει το ρέμα. Δεν μπορείς να πατάς σε πολλές βάρκες. Τα κόμματα εξουσίας έχουν αυτή τη δυνατότητα. Εμείς δεν πρέπει να τους ακολουθήσουμε σε αυτή τη λογική. Δεν είμαστε ένα αστικού τύπου κόμμα, που, άρα, πρέπει να απευθύνεται στο εθνικό ακροατήριο. Εμείς πρέπει να σφυρηλατήσουμε την ταυτότητά μας.

* Να την περιγράψουμε με λέξεις; Κάποτε λέγαμε είμαστε η ανανεωτική αριστερά, οι άλλοι λέγανε άλλο. Μας καλύπτει σήμερα το ριζοσπαστικό;

- Θα έλεγα ότι είμαστε η αριστερά του 21ου αιώνα. Πρώτα απ΄ όλα μπορεί να είσαι αριστερά όταν είσαι το καλό παιδί, όταν είσαι συστημική δύναμη; Δεν μπορείς να είσαι αριστερά και να χαϊδεύεις το σύστημα. Μπορεί να είσαι αριστερά όταν δεν καταλαβαίνεις τα σύγχρονα διακυβεύματα και μένεις προσκολλημένος στους τρόπους πάλης και στις αντιθέσεις του παρελθόντος; Πάλι δεν μπορείς να είσαι αριστερά. Μπορεί να είσαι αριστερά και να μην έχεις στο πρόγραμμά σου αντικαπιταλιστική προοπτική. Δεν μπορείς. Μπορεί να μην βλέπεις τι γίνεται στη Λατινική Αμερική, τα νέα πειράματα αυτοδιαχείρισης, τις νέες μορφές δράσης και συμμετοχής; Πάλι δεν θα είσαι αριστερά του 21ου αιώνα. Θα μπορούσα να βάλω πάρα πολλά επίθετα: αντισυστημική, αντικαπιταλιστική, ριζοσπαστική, σύγχρονη, αλλά νομίζω ότι αυτό που μας ταιριάζει είναι η αριστερά των καιρών μας.

Στη Γαλλία

* Στην Γαλλία συναντήθηκες με εκπροσώπους αριστερών κομμάτων, αλλά στην Ελλάδα δόθηκε έμφαση στη συνάντησή σου με το Αντικαπιταλιστικό Κόμμα, με τον Ολιβιέ Μπεζανσενό.

- Είναι δημοσιογραφικά ελκυστικό. Δύο νέοι άνθρωποι, οι οποίοι είναι σε θέση ευθύνης στα κόμματά τους σε Ελλάδα και Γαλλία. Και αυτό όταν ο μέσος όρος ηλικίας των ηγετών των άλλων κομμάτων είναι στα 60-65. Επί της ουσίας η συνάντηση ήταν χρήσιμη. Ήταν χρήσιμες και οι τρεις συναντήσεις. Συναντήθηκα επίσης με τη Μπιφέ και τον Μελανσό. Οι διεργασίες στη Γαλλία είναι πάντα ενδιαφέρουσες, αλλά νομίζω ότι πρέπει να αποφύγουμε το παράδειγμά τους. Γιατί στη Γαλλία είχαμε τρία εκατομμύρια κόσμο στις απεργίες, δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι αν η αριστερά ήταν ενωμένη θα συγκέντρωνε 20% και βεβαίως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η γαλλική αριστερά προέρχεται από μια μεγάλη νίκη στο δημοψήφισμα για το ευρωσύνταγμα και σήμερα είναι κατακερματισμένη. Θα κατέβει με τρεις ή και τέσσερις σχηματισμούς και ο καθένας θα δώσει μάχη επιβίωσης. Μεγαλύτερες πιθανότητες να πάει καλά έχει το Αντικαπιταλιστικό Κόμμα, αλλά η κάθε πλευρά καταλογίζει στην άλλη ευθύνες για τον κατακερματισμό.

* Ποια από τις τρεις συναντήσεις είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον;

- Με τον Μελανσό. Ξέρουμε ότι δεν είναι κομμάτι του αντικαπιταλιστικού χώρου, αλλά ένα κομμάτι το οποίο μετακινείται από μια σοσιαλδημοκρατία προς τα αριστερά. Και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε αν αυτή η κίνηση, που στη Γερμανία στέφθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία, θα έχει μόνιμα χαρακτηριστικά στη Γαλλία ή αν θα τη δούμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει κινητικότητα.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ

* Το τελευταίο χρονικό διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει μια εικόνα εσωστρέφειας. Ακόμα και στο δημοψήφισμα του Συνασπισμού για τις θέσεις για το ευρωψηφοδέλτιο καταγράφηκε μια γκρίνια. Επίσης, η απόλυτη κυριαρχία αντρών στις τρεις πρώτες θέσεις θα έλεγα ότι ήταν πλήγμα στη φεμινιστική φυσιογνωμία του χώρου.

- Και αυτό ήταν πλήγμα, αλλά ήταν η δημοκρατική επιλογή των μελών. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος εκτός και αν είχαμε αποφασίσει από πριν ποσοστώσεις, κάτι που πρέπει να συζητήσουμε. Το μεγαλύτερο, όμως, πλήγμα ήταν ότι στους έντεκα υποψηφίους ήταν ελάχιστες οι γυναίκες και κανένας κάτω από 35 χρονών. Και δεν λέω να το κάνεις για συμβολικούς λόγους, επειδή έχεις ένα πρόεδρο 35, αλλά γιατί αν θέλεις να είσαι ανανεωτική αριστερά οφείλεις να αναδεικνύεις νέα πρόσωπα.

* Ναι, αλλά είναι και δική σας ευθύνη.

- Φυσικά, δεν βγάζω την ουρά μου απ΄ έξω. Δεύτερο σημαντικό πλήγμα. Ο Συνασπισμός έκανε αυτό το βήμα με το δημοψήφισμα, με τις δυσκολίες και τα όποια προβλήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να κάνει ούτε καν αυτό το βήμα, της δημοκρατικής επιλογής.

* Μα πώς θα μπορούσε να το κάνει, αφού, με ευθύνη και του Συνασπισμού δεν έγιναν δεκτές προτάσεις για ουσιαστική συμμετοχή του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ; Σου υπενθυμίζω τη συζήτηση για τα μέλη.

- Προφανώς, υπάρχουν αιτίες που δεν κατέστη αυτό δυνατό. Αλλά υποστηρίζω ότι δεν ήταν δύσκολο να προσπαθήσουμε όλοι μαζί. Να μην ψηφίσει ξεχωριστά ο Συνασπισμός και ξεχωριστά ο ΣΥΡΙΖΑ. Να ανοίξουμε τα γραφεία μας, κάθε συνιστώσα να φέρει τα μέλη της, να έρθουν και οι φίλοι μας να γραφτούν και να κάνουμε όλοι μαζί μια διαδικασία δημοκρατική. Και αν είναι ζήτημα ότι είναι περισσότεροι του Συνασπισμού και άρα θα βγουν από τον Συνασπισμό, να βάζαμε ποσόστωση. Για παράδειγμα ότι στις έξι πρώτες θέσεις δεν θα μπορούσε να ήταν από μια συνιστώσα πάνω από δύο συνεχόμενα. Έτσι, όμως, αποδυναμώνουμε την πυρηνική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ που είναι ο ανένταχτος κόσμος και το βάθεμα της δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης.

* Ναι, αλλά οι ανένταχτοι διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν ουσιαστικό ρόλο και συμμετοχή. Υπάρχουν συλλογικά κείμενα κ.λ.π. Επανερχόμαστε, πάλι δηλαδή, στην έννοια του μέλους και της συλλογικής λειτουργίας.

- Υπάρχει, όμως, ο κίνδυνος να χαθεί η έννοια του ανένταχτου αν υπάρξει μορφοποίηση των ανένταχτων.

* Και τα μέλη των συλλογικοτήτων δεν αισθάνονται ότι συμμετέχουν ουσιαστικά, καθώς δεν έχουν υπάρξει δομές ουσιαστικής λειτουργίας. Για παράδειγμα, οι θεματικές επιτροπές έχουν λόγο ή εντέλει πάλι το κεντρικό όργανο αποφασίζει;

- Είναι μια μεγάλη συζήτηση. Και αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνεται με ανοιχτά χαρτιά και με ειλικρίνεια. Διανύουμε μια κρίσιμη φάση για τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μας αρκεί να τρώμε από τα έτοιμα και δεν πρέπει να μπούμε σε μια λογική ότι επειδή αυτό το μοντέλο βρήκαμε αυτό το μοντέλο θα αφήσουμε. Είναι ένα πρωτότυπο, πρωτόγνωρο μοντέλο, στη βάση ότι συσπειρώνει διαφορετικές συλλογικότητες. Είμαστε παράδειγμα σε όλη την Ευρώπη. Έρχεται η ώρα που θα αρχίσουμε να διερωτόμαστε αν μπορούμε να πάμε πολύ μακριά με αυτό το μοντέλο, διότι όλα αυτά που είπες είναι υπαρκτά προβλήματα. Και πιο υπαρκτό απ΄ όλα ότι εξαντλούμε μια δυναμική σε συζητήσεις επί συζητήσεων και σε μια γραφειοκρατία, ενώ από τον κόσμο μας υπάρχει διάθεση εξωστρέφειας. Χωρίς να παραβλέπουμε τις υπαρκτές αντιθέσεις θα πρέπει συλλογικά να εξετάσουμε πώς μπορεί να μετασχηματιστεί αυτή η συνεργασία, έτσι ώστε, την πυρηνική της δύναμη που είναι ο κόσμος της να την αξιοποιήσει. Και για να γίνω σαφέστερος. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το αξιοποιήσουμε τη δύναμη της δημοκρατίας και να δώσουμε το λόγο στη βάση.

* Και πώς θα υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή; Και ο Παπανδρέου προχώρησε σε «συμμετοχική» διαδικασία, έβαλε να ψηφίσει πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος, αλλά νομίζω σωστά είχαμε πει ότι δεν ήταν πραγματική συμμετοχή. Ψηφοφόροι ήταν.

- Εντάξει, δεν είναι της ώρας να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση, γιατί δεν υπάρχουν και έτοιμες λύσεις. Μια κατεύθυνση δείχνω. Προφανώς είναι τεράστιο το ζήτημα της εκπροσώπησης. Πρέπει να προβληματιστούμε. Τώρα πρέπει να σφίξουμε τα δόντια, να σφίξουμε τα χέρια μας και να επιχειρήσουμε φυγή προς τα μπρος. Όποιοι θέλουν να έρθουν μαζί μας. Αν κάποιοι θέλουν να μείνουν πίσω ας μείνουν. Και αυτή είναι η μεγάλη ευκαιρία της πανελλαδικής συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ.

* Φοβάσαι ότι κάποιοι θα μείνουν πίσω;

- Υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, αλλά ο μεγάλος κίνδυνος δεν είναι να μείνει κάποιος πίσω, αλλά να κρατήσουν όλο το εγχείρημα πίσω. Άρα φυγή προς τα μπρος. Και μετά τις ευρωεκλογές, που εγώ είμαι αισιόδοξος ότι θα καταγράψουμε αυξημένη δυναμική, να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Να γίνει συζήτηση για τις απαραίτητες κινήσεις για το βάθεμα της δημοκρατίας, για να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ένα εγχείρημα που θα ανήκει στη βάση του, στον κόσμο του και όχι στις ηγεσίες των συνιστωσών.

* Τίθεται θέμα επανίδρυσης;

- Αυτή η συζήτηση πρέπει να περιλαμβάνει τον απαραίτητο σεβασμό να προχωρήσουμε όλοι μαζί και ότι η φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται στη συνύπαρξη με ένα ρεύμα ιδεολογικό και πολιτικό, το οποίο υπάρχει εντός του Συνασπισμού. Η ύπαρξή του είναι απαραίτητη. Και το λέω αυτό γιατί εξαιτίας αντιπαραθέσεων, που δεν ευθύνεται η ηγεσία του Συνασπισμού ή του ΣΥΡΙΖΑ, το ρεύμα αυτό της ανανεωτικής αριστεράς αισθάνεται σήμερα άβολα. Εμείς θα πρέπει με την παρουσία μας, με τη δουλειά μας να αποδείξουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κοινό μας σπίτι.

* Δικαιολογημένα αισθάνεται το ρεύμα αυτό άβολα;

- Όχι, αλλά είναι γεγονός και πρέπει να το λάβουμε υπόψη μας. Θέλω να το καταθέσω και είναι μια κατάθεση ψυχής. Δεν μπορείς να προχωρήσεις στο εγχείρημα της ενότητας με διασπάσεις. Και βεβαίως στην αρχή της συζήτησής μας είπα ότι έχουμε αλλάξει, αλλά αλλάζουμε όλοι μαζί και προχωράμε όλοι μαζί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανοιχτές τις πόρτες του για την είσοδο και κλειστές για την έξοδο, στο βαθμό που κάποιος αντιλαμβάνεται ότι η έξοδος είναι άλμα στο κενό