Εικόνες και σχόλια από την διεθνή διάσκεψη που οργάνωσε το «αριστερό βήμα» (Μέρος 4ο).

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα "ντοκουμέντα" της διεθνούς συνάντησης είναι οι φωτογραφίες του Άγγελου Κ. που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα “με αφορμή...”, αξίζει να τις δείτε!

Η Αριστερά στη χώρα μας προβάλει διάφορα ιδεολογήματα ως πολιτική γραμμή. Τα ιδεολογήματα αυτά έχουν προκύψει κυρίως για να καλύψουν τις ανάγκες αναπαραγωγής των πολιτικών μηχανισμών της, ως προϊόντα του ενδοαριστερού ανταγωνισμού. Δεν χρειάζεται κάποιος να έχει εντρυφήσει ιδιαίτερα στις ενδοαριστερές διαμάχες για να αντιληφθεί πως εταιροκαθορίζονται οι "πολιτικές γραμμές" των πολιτικών μορφωμάτων της. Ο τρόπος που οργανώνονται και  επιλέγονται οι τόποι συγκεντρώσεων  στις διαδηλώσεις αποτελεί μια παραστατική απεικόνιση αυτού μηχανισμού "παραγωγής πολιτικής" της Αριστεράς.   Γι αυτό εξάλλου και είναι προβλέψιμες οι πολιτικές τους επιλογές και η στάση τους απέναντι στις εξελίξεις. Κανένας αριστερός βεβαίως δεν προέβλεψε τις εξελίξεις σχετικά με οικονομική κρίση. Όμως εύκολα μπορεί να προβλέψει κάποιος που δεν είναι καν αριστερός, για το τι θα προτείνουν οι πολιτικοί σχηματισμοί της Αριστεράς ως διέξοδο από αυτή την κρίση. Για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να είναι κανένας μάγος για να καταλάβει ότι ένας πολιτικός χώρος που διεκδικεί να είναι διακριτός από το ΚΚΕ και τον ΣΥΝασπισμό σε αυτή την πολιτική συγκυρία, θα προβάλει το ιδεολόγημα “ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ - ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ”, το οποίο είναι η προμετωπίδα της κίνησης των αριστερών οικονομολόγων. Και το οποίο, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, αποτελεί τον κεντρικό άξονα της συγκρότησης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Δεν τσιμπάμε στο “επιστημονιλίκι” λοιπόν που πέφτει αυτό τον καιρό, ως δήθεν αντικειμενική/επιστημονική τεκμηρίωση αυτών των ιδεολογημάτων. Δεν ξεχνάμε ότι η "πολιτική" αξία των οικονομολόγων μετρήθηκε με τις προβλέψεις που έκαναν για την κρίση. Βεβαίως δεν είναι άχρηστοι και θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας την γνώση που μας προσφέρουν. Όμως αυτή η γνώση δεν μπορεί να συγκροτήσει ούτε καν τις προτάσεις των διαχειριστών του συστήματος. Πολύ περισσότερο δε της Αριστεράς. Εξάλλου, σε σχέση με την συγκυρία, επανειλημμένα έχουμε τονίσει, ότι το “χρέος” είναι πρωτίστως πολιτικό ζήτημα και όχι οικονομικό.

Ως μαρξιστές δεν μας διαφεύγει ότι η οικονομία δεν είναι έξω από την ταξική πάλη. Γιαυτό και δεν υπάρχουν τελικά αντικειμενικοί νόμοι που προσδιορίζουν την εξέλιξη του Καπιταλισμού. Όμως ο Κ. Λαπαβίστας αυτό το ξέχασε, όταν προσπάθησε να απαντήσει στον Α. Αλαβάνο που έθιξε ακριβώς αυτό το ζήτημα. Τα επίμαχα σημεία αυτής της αντιπαράθεσης είναι εδώ:

Ο Α. Αλαβάνος είπε λοιπόν: Η πολιτική δράση, οι συσχετισμοί, ο τρόπος που θα αλλάζουν οι συσχετισμοί πρέπει να μπαίνουν στις ίδιες τις οικονομικές αναλύσεις. Πολλές φορές οι οικονομικές αναλύσεις διαμορφώνονται πάνω σε ένα σχέδιο που δεν ανταποκρίνεται στις δυνατότητες της κοινωνίας.

Σε αυτές τις φράσεις ο Α. Αλαβάνος - παρ' όλο ότι δεν δηλώνει και τόσο ντούρος μαρξιστής όσο κάποιοι άλλοι - έβαλε το ζήτημα της πολιτικής παρέμβασης στην οικονομία. Και η παρέμβαση αυτή προφανώς δεν αφορά μόνον την παρέμβαση του μαζικού κινήματος και του λαϊκού παράγοντα, αλλά και την παρέμβαση του κράτους ως ρυθμιστή του γενικότερου ταξικού συσχετισμού. Το “χρέος” της χώρας μας δεν μπορεί να ερμηνευθεί μόνον με κάποιες οικονομικές θεωρίες αλλά θα πρέπει να δούμε παράλληλα και ποίες κυβερνήσεις και κάτω από ποιές πολιτικές επιλογές έπαιρναν δάνεια. Για παράδειγμα δεν εξηγεί καμία οικονομική θεωρία γιατί η Χούντα της 21ης Απριλίου μείωσε το χρέος της χώρας ενώ η Κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου το απογείωσε. Επίσης, ένα κρίσιμο ζήτημα που έχει μεγάλη σημασία για τις πολιτικές παρεμβάσεις στην καπιταλιστική οικονομία αφορά στα όρια και στις δυνατότητες πραγμάτωσης  που μπορεί να έχει  ο “σχεδιασμός” της. Δηλαδή,  πόσο μπορεί να είναι "σχεδιασμένη" η "ανάπτυξη" στον καπιταλισμό, όταν κυριαρχούν "οι νόμοι της αγοράς" και ο "ελεύθερος" ανταγωνισμός;

Όμως, ο Κ. Λαπαβίστας, μιλάει σαν αστός οικονομολόγος που είναι έξω από την κουλτούρα του η έννοια της “ταξικής πάλης”. Γιαυτό και παραποιεί άθελά του αυτά που είπε ο Α. Αλαβάνος:

Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η τοποθέτηση περισσοτέρων του ενός, ότι θα πρέπει οι αναλύσεις οι οικονομικές να συμβαδίζουν με τον συσχετισμό δυνάμεων, να ταιριάζουν με αυτό που είναι εφικτό στους δρόμους και τις γειτονιές. Είναι αυτό που λένε οι Εγγλέζοι “βάζουμε το κάρο πριν το άλογο”. Η πολιτική οικονομία είναι αντικειμενική και κατά το δυνατόν επιστημονική προσέγγιση των οικονομικών και των κοινωνικών φαινομένων”. Δεν είναι ανάλυση του τι θεωρώ εγώ εφικτό στο δρόμο και κατόπιν βρίσκω την θεωρία που θα το κάνει αυτό το πράγμα βατό ή αποδεκτό από τους πολλούς.

Αντιλαμβάνεται λοιπόν την ταξική πάλη ως το “εφικτό στους δρόμους και τις γειτονιές” που είναι έξω από την “πολιτική οικονομία”. Υπάρχει λοιπόν για τον Κ. Λαπαβίστα μια καθαρή “αντικειμενικότητα” στην επιστήμη και στους νόμους της, που με αυτή μπορούμε να προσεγγίσουμε τα “οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα”. Αν ήταν έτσι τα πράγματα, τότε αυτή η επιστήμη και οι νόμοι της θα πρέπει λογικά να μπορούν να προβλέψουν πότε θα καταρρεύσει ο καπιταλισμός από τις ίδιες του τις αντιφάσεις. Αν δεν μπορεί να γίνει αυτό, τότε αυτή η επιστήμη είναι “άχρηστη” σε όσους θέλουν να αλλάξουν αυτόν τον κόσμο και δεν αρκούνται μόνον στο να ερμηνεύουν κάποια φαινόμενα που έχουν συμβεί στο παρελθόν...

Όμως εδώ ανοίγει ένα άλλο κεφάλαιο για την προτεραιότητα της “πράξης” απέναντι στην “θεωρία”, για την κατάργηση της διάκρισης πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας και τις πολιτικές πρακτικές αναδιαπαιδαγώγησης των διανοουμένων, για τον ρόλο των “επαγγελματικών στελεχών” και των “τεχνικών της εξουσίας” στην παραγωγή πολιτικής γραμμής των κομμάτων της Αριστεράς, και κυρίως όμως για ποιό μπορεί να είναι το υποκείμενο που μπορεί να παράγει “επαναστατική θεωρία” και “πολιτική γραμμή” για να ανατρέψει τον καπιταλισμό....

Μερικά βασικά αποσπάσματα από την τοποθέτηση του Α. Αλαβάνου εδώ:

Οι τοποθετήσεις των Ρ. Ρινάλντι, Π. Λαφαζάνη, Δ. Τσακνή, Δ. Δεσύλλα και το γράμμα Γ. Χουρμουζιάδη είναι δημοσιευμένες ως video εδώ: "παράδρομοι της αριστεράς - web TV"

Σε άλλο κείμενό μας θα αναφερθούμε με αφορμή μια τοποθέτηση που έγινε την τελευταία ημέρα από κάποιο νεαρό σύντροφο, σε μερικές βασικές αντιθέσεις ανάμεσα στις διακηρύξεις και της πολιτικές πρακτικές των πολιτικών δυνάμεων που συμμετείχαν σε αυτή την συνάντηση.