Έλεγαν για τη Σοβιετική Ένωση ότι ήταν μια χώρα με πολύ αβέβαιο… παρελθόν! Εννοούσαν, βέβαια, τις διαβόητες λευκές σελίδες της ρωσικής και σοβιετικής ιστορίας, με τον Τρότκσι, τον Μπουχάριν και τόσους άλλους μπολσεβίκους ηγέτες εξαφανισμένους από τα επίσημα εγχειρίδια. Από μια άλλη σκοπιά, όμως, κάθε χώρα, κάθε λαός και κάθε κίνημα έχουν «αβέβαιο», ευμετάβλητο παρελθόν. Οι άνθρωποι ατενίζουν αναγκαστικά το παρελθόν από την οπτική γωνία του παρόντος, αναδεικνύοντας εκείνες τις πλευρές που έχουν κάτι να τους πουν για τα πιεστικά ερωτήματα της εποχής τους. Κι όπως έλεγε ο μακαρίτης Ντανιέλ Μπενσαίντ, κάθε μεγάλο κίνημα είναι μια διαλεκτική ενότητα παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος, με το κέντρο βάρους να βρίσκεται στο παρόν. Το σκληρό παρόν της σημερινής, δίδυμης κρίσης- κρίσης του καπιταλισμού, κρίσης της Αριστεράς- μας υποχρεώνει να ξανακοιτάξουμε υπό αυτό το πρίσμα την κληρονομιά της Οκτωβριανής επανάστασης του 1917, η 93η επέτειος της οποίας έρχεται αυτές τις μέρες.
Ένα παλιό σύνθημα του Μάο Τσετούνγκ έλεγε: «Να τολμήσουμε να αγωνιστούμε, να τολμήσουμε να νικήσουμε»! Το βάρος πέφτει στο δεύτερο μέρος. Ο αγώνας απαιτεί, βέβαια, μια τόλμη, καθώς το τίμημα μπορεί να είναι βαρύ και, σε ακραίες καταστάσεις, να φτάσει μέχρι και την ίδια τη ζωή του αγωνιστή. Ωστόσο η νίκη απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη τόλμη, γιατί οι επιπτώσεις της αποτυχίας μετά τη νίκη, μετά την κατάληψη της εξουσίας, μπορεί να είναι απείρως μεγαλύτερες από εκείνες της ήττας. Εάν ηττηθείς μαχόμενος, αφήνεις τουλάχιστον ένα ιστορικό και ηθικό πρότυπο, έναν ανεξόφλητο λογαριασμό στην επόμενη γενιά που θα πάρει τη σκυτάλη. Αλλά εάν νικήσεις μόνο και μόνο για να τα θαλασσώσεις, να εκφυλισθείς, να απομονωθείς και τελικά να καταρρεύσεις κάτω από το βάρος της αποτυχίας σου, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι συντριπτικό, αμαυρώνοντας την επαναστατική προοπτική στη συνείδηση των μαζών για πολύ μεγάλο διάστημα.