Αναδημοσίευση από το REDNoteBook
Συνέντευξη με τον Τζον Χόλογουει
Γράφετε στην παράδοση του αυτόνομου μαρξισμού, δίνοντας έμφαση στους αντικαπιταλιστικούς αγώνες στο επίπεδο της καθημερινής ζωής. Για όποιον δεν είναι εξοικειωμένος με το γράψιμό σας, μπορείτε να μας εξηγήσετε πώς αναπτύχθηκαν αυτές οι ιδέες μέσα από τη δουλειά σας στα βιβλία σας «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία» και «Ρωγμές στον καπιταλισμό»;
Ναι, νομίζω ότι πρέπει να αρχίσουμε από την καθημερινότητα της πάλης ενάντια στον καπιταλισμό, να δούμε δηλαδή ότι η αντίσταση στον καπιταλισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής στην καπιταλιστική κοινωνία. Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τότε ο αγώνας ενάντια στον καπιταλισμό γίνεται αναπόφευκτα ελιτίστικος και αυτοκαταστροφικός.
Η συζήτηση αυτή ξεκίνησε στη Δυτική Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Υποστηρίχτηκε τότε ότι ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε τη φύση του καπιταλιστικού κράτους είναι να το δούμε ως μια ιδιαίτερη μορφή της σχέσης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Με άλλα λόγια, να το δούμε με τον τρόπο που επιχείρησε ο Μαρξ να αναλύσει τις διάφορες μορφές των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων (χρήμα, κεφάλαιο, τόκους κ.ο.κ.), ανάγοντάς τες δηλαδή στις θεμελιώδεις μορφές των κοινωνικών σχέσεων και, σε τελική ανάλυση, στο διττό χαρακτήρα της εργασίας στην καπιταλιστική κοινωνία.
Το σημαντικό είναι ότι με τον τρόπο αυτό η καπιταλιστική φύση του κράτους εντοπίζεται όχι στις λειτουργίες του, αλλά στην ίδια την ύπαρξή του ως μια κοινωνική μορφή διαφορετική από άλλες κοινωνικές μορφές. Είναι η ανάδειξή του σε ιδιαίτερη μορφή αυτή που διαμορφώνει το κράτος ως καπιταλιστικό. Αυτό που είναι προφανές κατά έναν τρόπο, είναι το γεγονός ότι το κράτος (από την ίδια την ύπαρξή του) παίρνει ό,τι είναι κοινό μακριά από μας και το παραδίδει σε πληρωμένους λειτουργούς. Αυτό είναι που κάνει το κράτος καταπιεστικό και ξένο, ανεξάρτητα από το τι κάνει στην πραγματικότητα.