Η πτώση του Αφρίν

Πρώτη προβολή της ταινίας του σκηνοθέτη και κινηματογραφιστή Halûk Ünal σχετικά με τις γυναίκες της Ροζάβα και το ένοπλο αντάρτικο που δημιούργησαν

Αναδημοσίευση από το "RProject.gr"

του Πάνου Πέτρου

Το Αφρίν τελικά έπεσε. Οι πολιτοφυλακές του αντιστάθηκαν σθεναρά για εβδομάδες, ιδιαίτερα όσο ο καιρός και η μορφολογία του εδάφους ήταν με το μέρος τους στην προσπάθεια να καθηλώσουν την προέλαση του τουρκικού στρατού και των Σύρων συμμάχων του. Δεν είχαν απάντηση στο πυροβολικό και την αεροπορία, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της μάχης, κι ευθύνονται για τις μαζικές δολοφονίες αμάχων.

Οι υπό­λοι­ποι παί­χτες δια­τή­ρη­σαν μέχρι τέ­λους τη στάση ανο­χής στην επι­χεί­ρη­ση με το ορ­γου­ε­λι­κό όνομα «Κλά­δος Ελαί­ας». Παρά την προ­πα­γαν­δι­στι­κή υπερ-προ­βο­λή της κι­νη­το­ποί­η­σης με­ρι­κών εκα­το­ντά­δων φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κών πο­λι­το­φυ­λα­κών, στην πράξη φά­νη­κε ότι το κα­θε­στώς Άσαντ είτε προ­τι­μού­σε την τουρ­κι­κή πα­ρου­σία από την κουρ­δι­κή αυ­το­νο­μία στα βό­ρεια σύ­νο­ρα, είτε υπο­κλί­θη­κε στις προ­τε­ραιό­τη­τες της ρω­σι­κής εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής, που προ­τί­μη­σε σε αυτήν την φάση να «αδειά­σει» τους Κούρ­δους του Αφρίν από το να χα­λά­σει τη συμ­μα­χία με την Τουρ­κία.

Η άμεση με­τα­φο­ρά της ρω­σι­κής στρα­τιω­τι­κής απο­στο­λής μα­κριά από το Αφρίν είχε δώσει από νωρίς δείγ­μα­τα γρα­φής. Το ότι «πα­ρα­χώ­ρη­σε» οι­κειο­θε­λώς τον ενα­έ­ριο χώρο του οποί­ου είχε την ευ­θύ­νη στην τουρ­κι­κή πο­λε­μι­κή αε­ρο­πο­ρία ήταν η πιο ισχυ­ρή από­δει­ξη των επι­λο­γών της Μό­σχας, σε έναν πό­λε­μο που ο «έλεγ­χος του αέρα» και το τι κά­νεις ή δεν κά­νεις για αυτόν συ­νή­θως υπο­γραμ­μί­ζει με τον κα­λύ­τε­ρο τρόπο τις πραγ­μα­τι­κές συμ­μα­χί­ες, το βάθος τους, τις κόκ­κι­νες γραμ­μές της κάθε δύ­να­μης.

Οι ΗΠΑ είχαν εξαρ­χής εγκα­τα­λεί­ψει το Αφρίν. Το ζή­τη­μα της ισορ­ρο­πί­ας ανά­με­σα στην υπο­στή­ρι­ξη στους Κούρ­δους και την απο­φυ­γή με­τω­πι­κής ρήξης με την Τουρ­κία απα­σχο­λεί την αμε­ρι­κα­νι­κή εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή, αλλά δεν χρειά­στη­κε σε αυτήν την φάση να το αντι­με­τω­πί­σει με τους άμε­σους όρους που κλή­θη­κε να το χει­ρι­στεί η Ρωσία. Ήταν αρ­κε­τά βο­λι­κό για να «νίψει τας χεί­ρας της» η Ουά­σινγ­κτον ότι η τουρ­κι­κή επι­χεί­ρη­ση ξε­δι­πλώ­θη­κε σε μέρος που δεν απο­τε­λεί «ζώνη ευ­θύ­νης» της στον αέρα και στο οποίο δεν έχει στρα­τιω­τι­κή πα­ρου­σία. Το ζη­τού­με­νο για τις ΗΠΑ είναι η ανά­σχε­ση της ιρα­νι­κής επιρ­ρο­ής και συ­νε­πώς η στρα­τιω­τι­κή τους πα­ρου­σία ανα­το­λι­κά του Ευ­φρά­τη. Σε αυτόν το στόχο, η «Ρο­ζά­βα» χρη­σι­μο­ποιεί­ται ως βο­λι­κό όχημα, αλλά η υπε­ρά­σπι­ση γε­νι­κώς των κουρ­δι­κών εδα­φών δεν απο­τε­λεί αυ­το­σκο­πό για το Πε­ντά­γω­νο.

Καμιά έκ­κλη­ση από τη μεριά του κουρ­δι­κού PYD (και έκανε πολ­λές, προς κάθε πλευ­ρά) δεν μπο­ρού­σε να αντι­στρέ­ψει αυ­τούς τους κυ­νι­κούς υπο­λο­γι­σμούς. Καμιά Με­γά­λη Δύ­να­μη και κα­νέ­να κα­θε­στώς δε βοηθά «για τη ψυχή της μάνας του». Όταν δί­νουν κάτι με το ένα χέρι, συ­νή­θως θέ­λουν να πά­ρουν δέκα με το άλλο (αυτό ας είναι και μια προει­δο­ποί­η­ση για το μέλ­λον: αν αύ­ριο-με­θαύ­ριο βρε­θεί κά­ποια δύ­να­μη να αντα­πο­κρι­θεί σε «εκ­κλή­σεις», δεν θα είναι για καλό). Στο Αφρίν, όπου κα­νέ­νας δεν έβρι­σκε «ζω­τι­κό συμ­φέ­ρον» να υπε­ρα­σπι­στεί, μόνοι φίλοι των Κούρ­δων απο­δεί­χθη­καν τα βουνά.

Η μα­ζι­κή εκ­κέ­νω­ση του Αφρίν από αμά­χους και η μα­ζι­κή έξο­δος των μα­χη­τών του PYD ήταν μια υπο­χώ­ρη­ση για το κουρ­δι­κό κί­νη­μα. Ήταν ακόμα μια τρα­γω­δία ξε­ρι­ζω­μού δε­κά­δων χι­λιά­δων αν­θρώ­πων, στη με­γά­λη λίστα που "γρά­φε­ται" τα τε­λευ­ταία χρό­νια στη Συρία, και μά­λι­στα από μια πόλη που είχε λει­τουρ­γή­σει ως σχε­τι­κά ασφα­λές κα­τα­φύ­γιο για χι­λιά­δες ξε­ρι­ζω­μέ­νους από άλλες πό­λεις. Αλλά του­λά­χι­στον απο­φεύ­χθη­κε μια αν­θρω­πι­στι­κή κα­τα­στρο­φή. Οι πο­λι­το­φυ­λα­κές θα μπο­ρού­σαν να κα­θη­λώ­σουν τους ει­σβο­λείς για πολύ καιρό σε μάχη σε αστι­κό τοπίο, αλλά -ιδιαί­τε­ρα με την απει­λή αε­ρο­πο­ρί­ας και πυ­ρο­βο­λι­κού- υπο­λό­γι­σαν ότι το τί­μη­μα θα ήταν σκλη­ρό. Ο ένας λόγος της επι­λο­γής της εκ­κέ­νω­σης ήταν σί­γου­ρα αυτός, της διά­σω­σης των αμά­χων (και των υπο­δο­μών της ίδιας της πόλης). Ο δεύ­τε­ρος λόγος, σύμ­φω­να με την ηγε­σία του PYD, ήταν ότι προ­κρί­θη­κε η επι­λο­γή του ανταρ­το­πο­λέ­μου ως πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κού. Μένει να φανεί αν ισχύ­ει και αυτό ή αν «χρυ­σώ­νε­ται το χάπι» της απο­χώ­ρη­σης ρη­το­ρι­κά.

Αλλά ο τρό­πος που έπεσε τε­λι­κά το Αφρίν, δεί­χνει και κά­ποια όρια που έχει να συ­νυ­πο­λο­γί­σει και ο Ερ­ντο­γάν στην πο­λε­μι­κή του επι­χεί­ρη­ση. Το ότι αφέ­θη­κε ελεύ­θε­ρη μία δί­ο­δος δια­φυ­γής δεί­χνει ότι υπήρ­ξε φόβος και για τις απώ­λειες δικών του δυ­νά­με­ων σε μια χρο­νο­βό­ρα σύ­γκρου­ση «σπίτι το σπίτι» μέσα στην πόλη (στις πρώ­τες φά­σεις της επι­χεί­ρη­σης, ο αριθ­μός των νε­κρών Τούρ­κων στρα­τιω­τών είχε προ­κα­λέ­σει τις πρώ­τες δυ­σφο­ρί­ες στην Τουρ­κία) αλλά και φόβος απέ­να­ντι στο πο­λι­τι­κό κό­στος και το ρίσκο που θα είχε για τις συμ­μα­χί­ες του μια επι­λο­γή ισο­πέ­δω­σης της πόλης.

Το πώς θα κι­νη­θεί στη συ­νέ­χεια είναι ερω­τη­μα­τι­κό. Όπως και στην πα­λιό­τε­ρη επι­χεί­ρη­ση «Ασπί­δα του Ευ­φρά­τη» (που δη­μιούρ­γη­σε το πρώτο «μα­ξι­λα­ρά­κι» τουρ­κι­κής πα­ρου­σί­ας σε συ­ρια­κό έδα­φος), έτσι και τώρα, μπό­ρε­σε να δια­σφα­λί­σει την ανοχή και να πε­τύ­χει τους στό­χους του χωρίς να εμπλα­κεί σε ολο­κλη­ρω­τι­κό πό­λε­μο.

Το πώς θα δια­χει­ρι­στεί την Αφρίν (όπου όσο κι αν επι­χει­ρεί­ται να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν ως προ­κά­λυμ­μα τα απο­μει­νά­ρια του FSA της βό­ρειας Συ­ρί­ας, που απο­τε­λούν πλέον μια απο­λύ­τως εξαρ­τη­μέ­νη από την Άγκυ­ρα δύ­να­μη, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα έχει να δια­χει­ρι­στεί μια κα­το­χή), το τι θα συμ­βεί με την Μαν­μπίτζ (που είναι αντι­κεί­με­νο δια­πραγ­μά­τευ­σης με τις ΗΠΑ), το ποια θα είναι η επό­με­νη μέρα σε έναν πό­λε­μο που χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από τον κυ­κε­ώ­να αντα­γω­νι­σμών και λυ­κο­συμ­μα­χιών, μένει να φανεί…

Για τις ευ­θύ­νες της ηγε­σί­ας του PYD, που σή­με­ρα δεί­χνει εγκλω­βι­σμέ­νο ανά­με­σα στην τουρ­κι­κή απει­λή, την υπο­τα­γή στον Άσαντ ή τη με­τα­τρο­πή σε προ­τε­κτο­ρά­το των ΗΠΑ, έχου­με ξα­να­γρά­ψει και στο πα­ρελ­θόν και πριν την πτώση του Αφρίν. Αλλά η ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση ξε­περ­νά αυτές τις ευ­θύ­νες. Απο­τε­λεί ένα ακόμα σύμ­πτω­μα, μιας γε­νι­κό­τε­ρης ζο­φε­ρής κα­τά­στα­σης, όπου πάνω από τα συ­ντρίμ­μια της δυ­να­μι­κής του 2011, εξε­λίσ­σε­ται ένα με­γά­λο παι­χνί­δι με τις ζωές των αν­θρώ­πων της Μέσης Ανα­το­λής, όπου την πρω­το­βου­λία κι­νή­σε­ων έχει πια η λε­γό­με­νη «τρι­πλή αντε­πα­νά­στα­ση»: οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις, ο ισλα­μι­κός φο­ντα­με­ντα­λι­σμός και τα κα­θε­στώ­τα της πε­ριο­χής…

JIYAN's STORY 
(Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ)

Inside the women's army

Την
 Παρασκευή 23/3/18, στις 20:00, στο Μικρόπολις,
 Βενιζέλου και Βασ. Ηρακλείου 18, 54624 Θεσσαλονίκη

Πρώτη προβολή της ταινίας του σκηνοθέτη και κινηματογραφιστή Halûk Ünal σχετικά με τις γυναίκες της Ροζάβα και το ένοπλο αντάρτικο που δημιούργησαν. Το μέτωπο του αγώνα τους διπλό: από τη μια ο πόλεμος με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και τους αποκεφαλισμούς, τους βιασμούς και τα ανείπωτα βασανιστήρια που ακολουθούν κάθε τους επίθεση. Από την άλλη το ατέρμονο παλιό και νέο σύστημα της πατριαρχίας που τις αντιμετωπίζει ως θύματα, ως σκλάβες, ως ανθρώπους τελευταίας κατηγορίας, χωρίς λόγο και δικαίωμα αυτοδιάθεσης.

Η ταινία ακολουθεί τις γυναίκες στα περισσότερα πεδία των μαχών τους, στο βουνό ή στην ανταλλαγή πυροβολισμών, στο σχολείο, στο σπίτι, στην πολιτική, στην καθημερινότητα.

Τώρα που ο τουρκικός στρατός με προμετωπίδα τους τζιχαντιστές κατέλαβε το Αφρίν, θυμίζοντας στην ανθρωπότητα πως η μάχη των Κούρδων και των γυναικών όχι απλά δεν τελείωσε αλλά κινδυνεύει ίσως περισσότερο από ποτέ, η ταινία, ξαναθέτει το ζήτημα από όλες τις πλευρές, έτσι πολύπλευρα όπως το θέτουν οι γυναίκες και όπως θα έπρεπε να το βλέπουμε όλοι μας.