Π. Σωτήρης: παράδειγμα προς αποφυγή...

του Γιώργου Καλαντζόπουλου

( με αφορμή το κείμενο: ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ, ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ )

Ο Π. Σωτήρης έχει μια ιδιαίτερη ικανότητα να γράφει ωραία χωρίς όμως να λέει τίποτα το καινούργιο ή το διαφορετικό για τα θέματα στα οποία αναφέρεται. Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί “ακραίος” στις εκφράσεις του, ούτε έχει κάτι κοινό με τον λαϊκισμό με τον απευθύνονται στο ποίμνιο της Αριστεράς από τις στήλες του “ΕΝΙΚΟΥ” οι δίδυμοι “Παπουλάκοι” της οι οποίοι φιλοξενούνται συχνά στις στήλες του iskra.gr. Είναι διαβασμένος και αρκετά προσεκτικός στο πως διατυπώνει τις σκέψεις του. Κάτι δηλαδή σαν τον Α. Μπαλτά της ΛΑΕ. Δείτε με πόσο ευπρεπή και εύσχημο τρόπο ξεκινάει την υπεράσπιση του “κόμματος της δραχμής”:

Εδώ και αρκετό καιρό οι τοποθετήσεις όσων ρευμάτων της Αριστεράς αναφέρονται στην κεντρικότητα της ανάκτησης της νομισματικής κυριαρχίας και συνολικά της ρήξης με την ΕΕ, ως αφετηρία μιας πορείας ανατροπών και μετασχηματισμών, έχουν λοιδορηθεί με κάθε δυνατό τρόπο.

Εντάξει, δεν θα μας πιάσουν και τα κλάματα για την λοιδορία που υφίστανται αυτοί οι σύντροφοί. Όμως  όταν το διαβάζετε δεν σας κάνει να νιώσετε μια συμπόνοια και είσαστε πλέον έτοιμοι να εκδηλώσετε απέναντί τους την αλληλεγγύη σας, σαν τον Άρη Χατζηστεφάνου προς τον Γιάνη Βαρουφάκη; (εδώ: Είμαστε όλοι Βαρουφάκης ) 

Ας πάμε τώρα στην τελευταία φράση του κειμένου:

Σε τελική ανάλυση τι άλλο είναι το αίτημα του σοσιαλισμού, παρά το αίτημα μιας ανοιχτόκαρδης πατρίδας που να χωράει πραγματικά όλο το έθνος των εργαζομένων”.

Ας δεχτούμε μαζί με τον Π.Σ, ότι οι άνεργοι που δεν έχουν δουλειά αλλά και οι οικονομικοί μετανάστες που χρησιμοποιούνται στις πιο βαριές και κακοπληρωμένες δουλειές, ανήκουν στο “έθνους των εργαζομένων”. Η νεολαία που σπουδάζει και δεν εργάζεται αλλά και τα περήφανα γερατειά που κάποτε δούλευαν, αλλά σήμερα με τις συντάξεις τους συντηρούν αρκετές οικογένειες, ανήκουν και αυτοί στο “έθνος των εργαζομένων”. Όμως, όλες αυτές και πολλές άλλες ανάλογες κοινωνικές κατηγορίες ενοποιούνται πραγματικά, δηλαδή συγκροτούν το “έθνος των εργαζομένων” ως κοινωνική δύναμη, ή ενοποιούνται μόνον στην φαντασία του κάθε Παναγιώτη Σωτήρη που ονειρεύεται ότι με την εργατιά μπροστά είναι έτοιμες να ξεσηκωθούν και ενωμένες θα πολεμήσουν το κεφάλαιο;

Ο προσδιορισμός του υποκειμένου, το οποίο θα είναι ο φορέας της κοινωνικής αλλαγής, συγκροτεί μια λάθος αφετηρία στην πολιτική αντίληψη του Π.Σ, η οποία γίνεται μήτρα παραγωγής πολλών άλλων λανθασμένων επιλογών και εκτιμήσεων

Ο Π.Σ αποφεύγει πρώτα απ' όλα να δώσει μια οποιαδήποτε εξήγηση γιατί η πολιτική που επαγγέλλεται (η οποία δεν είναι καινούργια)  αλλά έχει δοκιμαστεί την εποχή των μνημονίων - όπου ο κόσμος της εργασίας δέχεται μια τεράστια επίθεση - παραμένει κοινωνικά και πολιτικά περιθωριακή . Για παράδειγμα, δεν έχει καταφέρει να ενοποιήσει ούτε καν τους πιο κοντινούς συμμάχους και να συγκροτηθεί ένα “ταξικό μέτωπο” ανάμεσα στους άνεργους με τους εργαζόμενους, ώστε να κινητοποιούνται πάνω σε κοινές διεκδικήσεις και κοινούς προγραμματικούς στόχους.

Αντ' αυτού επιχειρεί να απαντήσει σε ένα άλλο ερώτημα που έχει μόνον θεωρητικό ενδιαφέρον για ένα κομμάτι της παραδοσιακής Αριστεράς, το οποίο αγωνιά να υπερασπιστεί την αδέκαστη “ταξική” εκφορά του λόγου του: Απαντά στο ερώτημα γιατί η πολιτική που προτείνει για το “έθνος των εργαζομένων” δεν συγκροτεί σε καμιά περίπτωση, μορφή “ταξικής συνεργασίας” με την αστική τάξη. Γράφει λοιπόν, στο ίδιο κείμενο:

Η στρατηγική αυτή για την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας δεν έχει καμιά σχέση με στρατηγικές και τακτικές «ταξικής συνεργασίας». Για πολύ καιρό ταλανίστηκε η Αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα από την αναζήτηση της διαβόητης «εθνικής αστικής τάξης» που θα αποτελούσε τον αναγκαίο σύμμαχο σε ένα αίτημα δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας. Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα πλήρωσε ακριβά αυτή την αυταπάτη, όταν στο όνομα μιας συμμαχίας με μια εθνική αστική τάξη που έπαιρνε από μόνη της πρωτοβουλία να ανασυγκροτεί αντικομμουνιστικά «εθνικά σώματα» στην Κατοχή, έσπρωξε σε λανθασμένες επιλογές το μεγαλειώδες κίνημα του ΕΑΜ. Σήμερα, είναι πια σαφές ότι δεν μπορεί κανείς να έχει αυταπάτες ως προς το εάν υπάρχουν μερίδες της αστικής τάξης που θα ήταν σύμμαχες στη δική μας κατεύθυνση.

Όμως μέσα απ' αυτή την άτεγκτη “ταξική” γλώσσα, αποφεύγει να αναφέρει τα “βασικά”, δηλαδή ότι τα αστικά κράτη είναι εθνικά κράτη. Η κεφαλαιακή σχέση εμπεδώνει την κυριαρχία της, εξασφαλίζει την αναπαραγωγή και διευρύνει την επέκτασή της μέσα από την κρατική σχέση. Οι ταξικές συνεργασίες προκύπτουν ως πλευρές της λειτουργίας του κράτους. Δεν αποτελούν αντικείμενο “πολιτικών συμφωνιών” ανάμεσα σε πολιτικούς σχηματισμούς, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι οι εκπρόσωποι/εκφραστές των κοινωνικών τάξεων. Το ΚΚΕ, το οποίο έχει αυτοπροσδιοριστεί ως εκπρόσωπος της εργατικής τάξης από την εποχή της ιδρύσεώς του μέχρι και σήμερα αναζητούσε άλλα κόμματα (ή αν δεν υπήρχαν προσπαθούσε κάποιες φορές να τα “κατασκευάσει“) ως εκπροσώπους άλλων κοινωνικών τάξεων για να συμμαχήσει μαζί τους. Οι πολιτικές συμμαχίες που έχει κάνει κατά καιρούς, από την εποχή του ΕΑΜ ως την συγκυβέρνηση του 89, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως “ταξικές συμμαχίες”, με την έννοια των κοινωνικών συμμαχιών. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι πολιτικές συμμαχίες δεν είναι ταξικά προσημασμένες ή δεν μπορούν να σηματοδοτήσουν/καταγράψουν αλλαγές στον κοινωνικό συσχετισμό.

Το βασικό λοιπόν είναι ότι όσο υπάρχει εθνικό αστικό κράτος, υπάρχει και κυριαρχία της κεφαλαιακής σχέσης και “ταξική συνεργασία”, αφού η κρατική λειτουργία εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή/συνύπαρξη και την αναπαραγωγή της κεφαλαιακής σχέσης, ανεξάρτητα από το τι στάση επιδεικνύουν συγκυριακά ή μακροπρόθεσμα επιμέρους κοινωνικές ομάδες και ταξικές μερίδες.

Αν λάβουμε υπόψη μας την κρατική λειτουργία που περιγράψαμε παραπάνω, δηλαδή, αν θέτουμε με όρους αριστερής πολιτικής το ζήτημα, τότε το αίτημα του κομουνισμού σημαίνει πρώτα απ' όλα κατάργηση του κράτους και όχι η οικοδόμηση μιας “ανοιχτόκαρδης πατρίδας” όπως αυτή που φαντασιώνεται ο Π.Σ. Κάτω απ' αυτό το πρίσμα, η τελευταία φράση: “Σήμερα, είναι πια σαφές ότι δεν μπορεί κανείς να έχει αυταπάτες ως προς το εάν υπάρχουν μερίδες της αστικής τάξης που θα ήταν σύμμαχες στη δική μας κατεύθυνση”, δεν μπορεί να σημαίνει πολιτικά τίποτε άλλο από το ότι θα πρέπει να “μετασχηματίσουμε” την αστική τάξη - μέσω της κρατικής διαχείρισης - για να γίνει σύμμαχη με τις δικές μας πολιτικές. Κατά βάθος αυτό το “αίτημα” είναι ενθυλακωμένο εντός του στρατηγικού στόχου της “εθνικής παραγωγικής ανασυγκρότησης” της χώρας, όπως αυτός προσδιορίζεται στην γενική πολιτική κατεύθυνση που περιγράφει ο Π.Σ.

Ορισμένοι “ακραίοι” οπαδοί του “κόμματος της δραχμής” έχουν το θάρρος να παραδεχτούν ανοιχτά αυτή την έκφανση των πολιτικών τους επιλογών, όμως ο Π.Σ. προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από το ...“αριστερό” δακτυλάκι του και να παραμείνει “politically correct”, όπως αυτό προσδιορίζεται από τον τίτλο του άρθρο του...