Αναρτήσεις
Αναδημοσίευση από την "εφημερίδα των συντακτών"
της Βίκη Σκούμπη*Στην ταραγμένη εποχή των διαπραγματεύσεων, κάποιοι θεωρούν ότι ακόμα και τα πιο ύπουλα και βρώμικα χτυπήματα στον αντίπαλο είναι επιτρεπτά. Έντεχνα ενορχηστρωμένες διαρροές, αποκλειστικές πληροφορίες έγκυρων πλην όμως ανώνυμων πηγών, αντιφατικές δηλώσεις ευρωπαϊκών εκπροσώπων που υπακούουν στη σχιζοφρενική λογική της διπλής δέσμευσης (double bind) μαζί με τρομολαγνικές δηλώσεις ντόπιων παρατρεχάμενων κατακλύζουν τα ΜΜΕ τους τελευταίους μήνες.
Όπως είχε αποκαλύψει πρόσφατα η «Εφ.Συν.» (27.4. 2015) ένας κανονικός μηχανισμός παραπληροφόρησης με στόχο τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης έχει στηθεί από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Ένα πρόσφατο και οριακά κυνικό παράδειγμα αυτής της πρακτικής είναι το υποβολιμαία διακινούμενο σενάριο επικείμενου ελέγχου κίνησης κεφαλαίων και περιορισμού αναλήψεων στις τράπεζες, που διαρρέει εδώ και κάποιες μέρες χωρίς να επιβεβαιώνεται από επίσημα ευρωπαϊκά χείλη αλλά και χωρίς να διαψεύδεται από εκπροσώπους των «θεσμών».
Εν προκειμένω όμως η έλλειψη μιας τυπικής, έστω και προσχηματικής διάψευσης, αντιστοιχεί με επιβεβαίωση. Μάλιστα οι «έγκυρες» πηγές και οι καλά πληροφορημένοι κύκλοι εντάσσουν το ενδεχόμενο δέσμευσης των καταθέσεων σε ένα σενάριο Κύπρου που θα λάβει χώρα αυτό το σαββατοκύριακο.
Ακόμα όμως και κάποιος αδαής επί των οικονομικών θέτει εδώ αναπόφευκτα το ερώτημα: από πότε η δέσμευση καταθέσεων προαναγγέλλεται μέρες πριν την πραγματοποίησή της; Αν οι καταθέτες γνωρίζουν ότι επίκειται ένα τέτοιο μέτρο, δεν θα σπεύσουν να σηκώσουν ή να μεταφέρουν στο εξωτερικό τα χρήματά τους, και κατά συνέπεια δεν θα μειωθεί έτσι κατά πολύ η αποτελεσματικότητά του εν λόγω μέτρου; Η κοινή λογική λέει ότι η δέσμευση καταθέσεων γίνεται εξ ορισμού αιφνιδιαστικά εν μία νυκτί και μάλιστα σε μη εργάσιμες μέρες, για να πιαστούν οι καταθέτες «στον ύπνο».
Σε τι άλλο λοιπόν σκοπεύει μια προκαταβολική δημοσιοποίηση που αφήνει να πλανάται ένας άμεσος κίνδυνος πάνω στο κεφάλι των καταθετών αν όχι στην δημιουργία πανικού ακολουθούμενου από ένα κύμα μαζικής εκροής καταθέσεων; Μια τέτοια εκροή, αν συνεχιστεί επανατροφοδοτούμενη από ανάλογες τρομολαγνικές «διαρροές», μπορεί να πάρει διαστάσεις bank run, να δημιουργήσει δηλαδή μια κατάσταση που εκ των υστέρων θα επιβάλλει σαν αναπόδραστη αναγκαιότητα την εντέχνως προαναγγελθείσα δέσμευση καταθέσεων. Εδώ ισχύει πλήρως το σχήμα της αυτοεκλπληρούμενης προφητείας.
Αυτό βέβαια που ξεχνούν οι φίλοι εταίροι και τα διεθνή και εγχώρια φερέφωνά τους – ένα ακόμα σύμπτωμα της επιλεκτικής αμνησίας που πλήττει τους κύκλους τους - είναι ότι κανένας ευρωπαϊκός θεσμός, ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε η ΕΚΤ, ούτε και το Συμβούλιο αρχηγών δεν έχει καμία δυνατότητα να επιβάλλει δέσμευση καταθέσεων. Η μόνη αρμόδια για μια τέτοια απόφαση είναι η ελληνική κυβέρνηση, η οποία, όλως και τυχαίως, δεν κρίθηκε σκόπιμο να ερωτηθεί από όσους προβάλλουν αυτήν την «είδηση», για την ακρίβεια αυτή τη φήμη.
Συγκεκριμένα, ο διοικητής της ΤτΕ μπορεί, σε οριακά έκτακτες συνθήκες, να προτείνει στον υπουργό Οικονομικών ένα τέτοιο μέτρο, το οποίο μόνο εάν εγκριθεί από τον τελευταίο, υποβάλλεται στην κυβέρνηση, που είναι και η μόνη αρμόδια για να αποφασίσει. Όταν λοιπόν η κ. Μπακογιάννη, ο Άδωνις, η Süddeutschezeitung και οι FT κραδαίνουν πάνω από το κεφάλι μας μια τέτοια απειλή, τι ακριβώς κάνουν εκτός από να υποκινούν φυγή κεφαλαίων επαυξάνοντας έτσι την πιστωτική ασφυξία που έχουν επιβάλλει οι δανειστές τους τελευταίους μήνες στην ελληνική κυβέρνηση;
Απώτερος στόχος είναι να φτάσουν οι ελληνικές τράπεζες στα όρια της κατάρρευσης και να εκμηδενιστούν έτσι τα περιθώρια διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης, ώστε να εξαναγκαστεί σε μια άνευ όρων συνθηκολόγηση. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η χθεσινή έκθεση της ΤτΕ που προβλέπει λιμούς και καταποντισμούς αν τυχόν δεν υπογραφεί άμεσα συμφωνία. Τώρα βέβαια αν είναι της αρμοδιότητας του κ. Στουρνάρα να ενσπείρει πανικό στους καταθέτες, ας το κρίνει ο αναγνώστης.
Δικό μας μέλημα σαν κοινωνία είναι να κωφεύσουμε στις Κασσάνδρες που κατοικοεδρεύουν σε Αθήνα, Βερολίνο και Βρυξέλλες. Όσοι σπεύδουν, υπό το κράτος του φόβου, να κάνουν μαζικές αναλήψεις, δρουν ως ακούσια υποχείρια μιας κυνικά ενορχηστρωμένης εκφοβιστικής εκστρατείας. Το προσωπικό μου αισθητήριο μού λέει ότι, όταν ανελέητοι αντίπαλοί κάνουν το παν για να σε εξωθήσουν σε κινήσεις πανικού, αντί να σπεύσεις στο πλησιέστερο ΑΤΜ, καλό θα ήταν να στρίψεις στην πρώτη πάροδο για να βρεθείς εκεί που δεν σε περιμένουν. Είναι πρωτίστως δική μας ευθύνη ως κοινωνία να μην ενδώσουμε στον πανικό, αγόμενοι και φερόμενοι από εγκάθετους σπερμολόγους.
Βέβαια αυτή η διαρροή δεν είναι παρά ένα πρόσφατο επεισόδιο της σειράς τρόμου που παίζεται στις οθόνες μας εδώ και πολλούς μήνες ή μάλλον για την ακρίβεια, εδώ και κάποια χρόνια. Πρόκειται για την διαβόητη στρατηγική σοκ και δέους όπως αυτή μεταφράζεται σε επικοινωνιακό επίπεδο, με αλλεπάλληλες αντικρουόμενες δηλώσεις, καταιγισμό αποκαλυπτικών προφητειών και εκφοβιστικών παραινέσεων παντός είδους, σε περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτή η τελευταία εκδοχή προγραμμάτων διάσωσης που μέχρι τώρα δεν διέσωσαν κανέναν και τίποτα, εκτός από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, των ελληνικών συμπεριλαμβανομένων…
Μετά από την ακατάσχετη Grexitολογία που επανέρχεται εκβιαστικά στο τραπέζι κάθε φορά που οι διαπραγματεύσεις φτάνουν σε κρίσιμο σημείο, θα έπρεπε να έχουμε πια ανοσοποιηθεί. Πόσω μάλλον που είναι σαφές ότι ο πρόσφατος υπερδιπλασιασμός των επιτοκίων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου αλλά και η γενικότερη αναταραχή στα διεθνή χρηματιστήρια μέχρι και το Τόκιο, επιβάλλουν στην διεθνή των δανειστών αλλαγή στάσης, κάτι που έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται. Για αυτό εξάλλου δεν είναι η στιγμή για καμία περαιτέρω παραχώρηση από την πλευρά της κυβέρνησης. Η μη πληρωμή του ΔΝΤ τέλος Ιουνίου παραμένει ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια της.
Από την πλευρά μας, ας έχουμε υπόψη ότι και οι δικές μας κινήσεις πανικού μπορούν εκμηδενίσουν τα διαπραγματευτικά περιθώρια της ελληνικής πλευράς. Ας αφοπλίσουμε λοιπόν τον τρόμο, με τον τρόπο του Πολάνσκι στον απολαυστικό Χορό των βρυκολάκων. Μετουσιώνοντας τον φόβο των πάσης φύσεως βαμπίρ σε ένα λυτρωτικό γέλιο.
*Βίκη Σκούμπη, αρχισυντάκτρια του περιοδικου αληthεια
Υπάρχει έν θέμα που δεν εξετάζει το άρθρο: στην ουσία έχουμε να κάνουμε με ένα αργό και σταθερό bank run. Οι αίτίες του είναι διάφορες, αλλά απο τη μεριά μας φταίνε και αψυχολόγητες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών. Το πρόβλημα δεν είναι οι άπειροι που λίγο-πολύ δικαιολογούνται.Δεν μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο για έμπειρους οικονομολόγους σαν τον Βαρουφάκη, τον Λαπαβίτσα και τελευταία τον Τσακαλώτο. Εν πάσει περιπτώσει, όποιος και να φταίει, έχουμε να κάνουμε με μία κατάσταση ανεξέλεγκτη για την ώρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα πράματα είναι προφανή. Σήμερα Παρασκευή αυξήθηκε πάλι το ELA για πρώτη φορά μέχρι τώρα δύο φορές σε μιά βδομάδα και μόλις δύο μέρες μετά το τελευταίο. Με δεδομένη την πιθανότητα της ρήξης, αυτά τα λεφτά θα χαθούν για την ECB αν υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη. Οπότε το θέμα είναι εως πότε η ΕCB θα χρηματοδοτεί το bank run που γίνεται στην Ελλάδα. Ήδη φαίνεται οτι διάφοροι απο τους 18 κεντρικούς Τραπεζίτες έχουν αρχίσει να τσινάνε. Υπάρχει και αυτή η παράμετρος εκτος απο τη συνωμοσιολογική που αποκλειστικά περιγράφει το άρθρο.
Άλλο λάθος; Εκκλήσεις " να μην ενδώσουμε στον πανικό" συντελούν ακριβώς σ'αυτό. Ο καλύτερος τρόπος για να πανικοβάλλεις ένα πλήθος είναι να φωνάξεις "μην πανικοβάλλεστε". Ούτε μπορείς με ηθικοκοινωνικά ευχολόγια να σταματήσεις τέτοιες τάσεις. Το χρήμα έχει περίεργη δύναμη πάνω στους ανθρώπους. Να θυμίσω τα 3 εκατ. του Λ. Λαζόπουλου. Επίσης κάποιοιΥπουργοί έχουν δηλώσει οτι έχουν χρήματα στο εξωτερικό.
Βλέπουμε λοιπόν οτι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Τα έλεγχοι κεφαλαίων είναι μιά πραγματικότητα, συνέβησαν στη Ρωσία, στην Αργεντινή, στην Κύπρο και θα συμβούν και στην Ελλάδα αν το αποφασίσουν για οποιουσδήποτε λόγους στην ECB. Επίσης θα συμβούν αν δεν υπάρξει Συμφωνία ή αν υπάρξει επιτάχυνση του ρυθμού φυγής κεφαλαίων. Αυτή είναι η αλήθεια. Δεν νομίζω οτι ωφελείται κανείς με το να λέμε ψέματα ο ένας στον άλλο για πράματα που όλοι αντιλαμβανόμαστε.