Η απάντηση του Α. Μπαλτά στο κείμενό μας " Από τον "δημοκρατικό δρόμο στον σοσιαλισμό" στην οικοδόμηση του "εθνικού ηγέτη"

Αναδημοσίευση από την "αυγή"

Του Αριστείδη Μπαλτά

Κείμενα που εγείρουν ενστάσεις χωρίς να δημαγωγούν ή να διαστρεβλώνουν σπάνια εμφανίζονται στα καθ' ημάς. Αλλά τότε αποβαίνουν γόνιμα γιατί ανοίγουν δρόμο για την αναγκαία συν-ζήτηση. Τέτοιο είναι το κείμενο του Γιώργου Καλαντζόπουλου ("Από τον 'δημοκρατικό δρόμο στον σοσιαλισμό' στην οικοδόμηση του 'εθνικού ηγέτη'", "Αυγή", 25.9.2014) που συσχετίζει δύο δικά μου ("Καθαρές κουβέντες", "Αυγή", 17.4.2011 και "Από τις Βρυξέλλες στο έθνος", "Αυγή", 15.8.2014) ασκώντας τους έντονη κριτική.

Τα κείμενα όντως συνδέονται. Αναφέρονται και τα δύο στην έννοια της εθνικά ηγετικής πολιτικής δύναμης και, κατά συνεκδοχή, στον επικεφαλής αυτής της δύναμης, τον "εθνικό ηγέτη". Αλλά επίσης απέχουν. Κατά τριάμισι χρόνια ενός άκρως πυκνού πολιτικού χρόνου.

Το 2011 ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε δύναμη μικρή. Το άρθρο μου ήθελε να εντοπίσει τότε, εν μέσω κρίσης, ένα πολιτικό κενό: την απουσία μιας αστικής ηγετικής δύναμης που θα είχε συμφέρον και βούληση να αντισταθεί στην καταστροφή. Το γιατί αυτής της απουσίας δεν ήταν αντικείμενο του άρθρου. Αλλά το ερώτημα παραμένει και η επαρκής απάντηση είναι εξαιρετικά σημαντική για να καταλάβουμε από πού ερχόμαστε και προς τα πού πορευόμαστε.


Συμφωνώ ότι στο μεσοδιάστημα τέτοια αστική δύναμη δεν συγκροτήθηκε. Αντίθετα, οι υπάρχουσες μάλλον ωθούνται στη διάλυση. Αλλά σε επίπεδο ηγετικής δύναμης επιτεύχθηκε μια ριζική ανατροπή. Απολύτως αναπάντεχη. Ηγετική πολιτική δύναμη στην Ελλάδα, εθνικά ηγετική δύναμη, έγινε η ριζοσπαστική και ανανεωτική Αριστερά. Χωρίς να αλλάξει κεραία από τις αρχές, τις αξίες, τον λόγο, τις πρακτικές και τις στοχεύσεις της.

Το δεύτερο άρθρο ήθελε να υπαινιχθεί, ακριβώς, την απόσταση που μεσολάβησε. Όχι, προς θεού, "βάζοντας κάποιες αριστερές πινελιές" στον προηγούμενο ορισμό του "αστού εθνικού ηγέτη", αλλά απλώς αναδεικνύοντας, οπωσδήποτε ατελώς, κάποια βασικά χαρακτηριστικά μιας αριστερής δύναμης εθνικά ηγετικής.

Η αλλαγή είναι συνταρακτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ -εμείς- καλείται να προσαρμόσει όλες τις συνιστώσες της λειτουργίας του σε εντελώς νέα καθήκοντα και εντελώς νέες ευθύνες. Όχι μόνο χωρίς να χάσει τίποτε από το αριστερό του στίγμα, αλλά διορθώνοντας, επιπλέον, τις ιστορικές παθογένειες της Αριστεράς που συνενώνει και θέλει να συνενώσει περισσότερο.

Εθνικά ηγετική δύναμη δεν σημαίνει υποχρεωτικά ηγεμονική δύναμη. Το ότι ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε σε εθνικά ηγετική δύναμη δεν συνεπάγεται ότι οι αρχές και οι αξίες του έχουν εμπεδωθεί κοινωνικά. Ούτε καν στους ψηφοφόρους του. Άρα μείζον δικό μας καθήκον αποτελεί η συστηματική προσπάθεια που θα κατατείνει σε αυτήν την εμπέδωση. Που οφείλει να ξετυλίγεται σε πολλά επίπεδα, από τα οποία το συμβολικό (που κακώς ονομάζεται "επικοινωνιακό") δεν είναι καθόλου αμελητέο. Υποχρεωνόμαστε να αναγνωρίζουμε ψύχραιμα τι αντιμετωπίζουμε, χωρίς να το αντιπαρερχόμαστε με την αλαζονεία των αριστερών στερεοτύπων και την αυτάρκεια της αέναης επανάληψής τους. Όσο κι αν αυτά είναι όντως εμπεδωμένα στους κόλπους μας...

Λάθη, κενά, αστοχίες όλων προφανώς παρατηρούνται και μπορούν να εντοπιστούν. Καλοδεχούμενα. Υπό τον όρο η κριτική να διατυπώνεται με τη δέουσα νηφαλιότητα και από τη σκοπιά των νέων ευθυνών. Όχι βάσει της νοσταλγίας των μικρών ποσοστών και των τότε παθών. Ούτε με ορίζοντα το τότε ορατό.

Συνάγεται πως με τις συγκεκριμένες αιτιάσεις του Γιώργου Καλαντζόπουλου διαφωνώ πλήρως. Ωστόσο τον ευχαριστώ για την ευκαιρία να διευκρινίσω.