Αν ζούσε σήμερα ο Λένιν θα αποκήρυσσε το ΚΚΕ...

Το ποιό σημαντικό πράγμα που θα πρέπει να κρατήσουμε από τον Λένιν, είναι η πολιτική πρακτική της “συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης”. Πρακτική, η οποία βάζει την Πολιτική πάνω από την Θεωρία. Αυτή την σχέση την είχε περιγράψει με την διάκριση πως η Πολιτική δεν είναι «επιστήμη», αλλά «τέχνη». Μέσω αυτής της σχέσης εισάγεται η ταξική πάλη στην θεωρία και μετατρέπεται από ιδεολογία σε εργαλείο αλλαγής της κοινωνικής πραγματικότητας. Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση κυριάρχησε στο κομμουνιστικό κίνημα η αντιστροφή αυτής της σχέσης: Η Θεωρία τέθηκε πάνω από την Πολιτική, αποκόπηκε από την ταξική πάλη και μετατράπηκε σε ιδεολογικό “δόγμα”, ανάλογο με την “αγία γραφή” των χριστιανών.

Γι αυτό το θέμα, ο Λ. Αλτουσέρ (“Η εποχή των επισήμων κοινοτυπιών”) κάνοντας το 78 κριτική στο γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα  γράφει:

Η συγκεκριμένη ανάλυση όλων των στοιχείων που εμπλέκονται μέσα στην περιπλοκή των ταξικών σχέσεων ή των επιπτώσεών τους σε μια δεδομένη στιγμή αποτελεί, με όλη τη σημασία της λέξης, ανακάλυψη του πραγματικού (που επιφυλάσσει πάντοτε εκπλήξεις, γιατί εμπεριέχει “νέα δεδομένα”) και συγχρόνως αποτελεί προσδιορισμό της ακολουθητέας γραμμής για να επιτευχθούν οι στόχοι της πάλης.

και συνεχίζει παρακάτω:

Κι εδώ πάλι το κόμμα ξαναζωντάνευε μια παλιά παράδοση της σταλινικής, δογματικής — ιδεαλιστικής ερμηνείας του μαρξισμού: συγκεκριμένη αλήθεια είναι η εφαρμογή της θεωρίας που αποτελεί την αλήθεια των αληθειών. Έτσι η συγκεκριμένη ανάλυση γίνεται στο τέλος “απλή, ζήτημα εκτέλεσης”, δηλαδή εύκολη και σχεδόν περιττή, αφού δεν είναι παρά η εφαρμοσμένη αλήθεια. Αυτό το σχήμα της συγκεκριμένης αλήθειας που δεν είναι τίποτα άλλο από εφαρμογή μιας ανώτερης αλήθειας έκανε πολιτική θραύση τον καιρό της 2ης Διεθνούς. Οι καταστροφικές της συνέπειες ξανάρχισαν με το Στάλιν κι επέδρασαν σημαντικά πάνω στο γαλλικό κόμμα. Να αντιλαμβάνεται κανείς τη συγκεκριμένη ανάλυση σαν την εφαρμογή της θεωρίας σημαίνει, εκτός κι αν είναι αφηρημένος, να εμπλέκεται σε απόλυτα πολιτικά αδιέξοδα, ακόμα σοβαρότερα από τα αποτελέσματα της παραγωγής μιας θεωρίας κατά παραγγελία.

Το ΚΚΕ, έχοντας ως θεωρία του το “δόγμα” του σοβιετικού μαρξισμού, μετατράπηκε σε ένα μηχανισμό ανίκανο να κάνει τομές στο χώρο της θεωρίας. Είναι αποκαλυπτικός ο προσυνεδριακός διάλογος, ο οποίος δεν έχει να προσφέρει τίποτε το καινούγιο. Είναι άλλη μια αναπαραγωγή του παρελθόντος.. Πριν μερικούς μήνες γράφαμε:

Η εσωτερική αντιπολίτευση του ΚΚΕ για να θεμελιώσει την διαφωνία της με την σεχταριστική πολιτική του ΚΚΕ και να προωθήσει την ενότητα, τόσο στο εργατικό κίνημα, όσο και στο επίπεδο των ευρύτερων πολιτικών συμμαχιών επαναφέρει την γραμμή του «Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου» (ΑΑΔΜ) όπως αυτή είχε διατυπωθεί στο 15 συνέδριο του κόμματος. Η προσήλωση της στο «εξαρτησιακό μοντέλο» - αν και διαφωνούμε κάθετα - δεν θεωρούμε ότι είναι το σημείο το οποίο αποτελεί την «λυδία λίθο» για να κριθεί η πολιτική ορθότητα της. Εκείνο που μετράει στην πολιτική είναι οι συγκεκριμένες επιλογές που αφορούν στο «δια ταύτα» και τα πολιτικά αποτελέσματα που μπορούν να παράγουν. Η συγκεκριμένη «θεωρητική» τεκμηρίωση έχει αυτοαναφορικό χαρακτήρα αφού αφορά στο εσωτερικό του πολιτικού υποκειμένου και την διαπάλη που διεξάγεται εκεί και όχι στην κοινωνία. 

Αν αυτή λοιπόν η λαθεμένη θεωρητική επιλογή, ανοίγει τον δρόμο για ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες για το ΚΚΕ και αλλαγή της γραμμής του στο εργατικό κίνημα, τότε λειτουργεί προς θετική κατεύθυνση στην συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία. Εξάλλου, όπως έχει δείξει η ιστορία, η ταξική πάλη και οι κοινωνικές αλλαγές δεν γίνονται με βάσει τους θεωρητικο-πολιτικούς σχεδιασμούς των κομματικών μηχανισμών της αριστεράς.

Και επειδή σας κουράσαμε αρκετά με την θεωρία, σας παρουσιάζουμε με πιο ανάλαφρο τρόπο μερικές διαστάσεις του “δογματικού” φαινουμένου. Τα δογματικά κόμματα, όπως είναι το ΚΚΕ είναι απόλυτα προβλέψιμα ως προς την πολιτική τους, αφού αυτή τροφοδοτείται από ένα κλειστό σύστημα θέσεων και αρχών. Όσα καταστατικά μέτρα προφύλαξης και να πάρει από τον “εχθρό”, παραμένει ένα “ανοικτό βιβλίο”, το οποίο μπορεί να το διαβάσει ο καθένας. Σας παρουσιάζουμε λοιπόν, ένα εργαλείο αυτοματοποιημένης παραγωγής πολιτικών ανακοινώσεων του ΚΚΕ, που στηρίζεται σε αυτό ακριβώς το φαινόμενο, εδώ:

KKE Generator

Όπως αναφέραμε παραπάνω, όταν υπάρχει αυτή η αντεστραμένη σχέση της πολιτικής με την θεωρία, τότε θεωρία δεν μπορεί να παράγει τίποτα το καινούργιο για το παρόν, εκτός από το να αναπαράγει τα ερμηνευτικά σχήματα του παρελθόντος. Ο Alain Badiou, περιγράφει αυτή την κατάσταση, ως την τυπική μήτρα του δογματισμού με μια αρκετά περιγραφική ιστοριούλα, που στηρίζεται σε μια παραλλαγή του ψευδολόγου Επιμενίδη του Κρητικού.

Υποθέτουμε ότι έχουμε ένα τόπο αριστερά/δεξιά, όπου υπάρχουν μόνον αριστεροί και δεξιοί και ισχύει ένας κανόνας: Οι δεξιοί λένε μόνο ψέμματα και οι αριστεροί λένε μόνο την αλήθεια. Από ένα τέτοιο τόπο λοιπόν διαλέγουμε τρία πρόσωπα, τον Α, τον Β και τον Γ, αλλά δεν ξέρουμε ποιοί είναι αριστεροί και ποιοί είναι δεξιοί.

Κάποια στιγμή ο Α λέει “ο Β και ο Γ ανήκουν στο ίδιο κόμμα”. Ας υποθέσουμε ότι, διψώντας να μάθουμε την αλήθεια που κρύβεται σ' αυτόν τον ισχυρισμό, ρωτάμε τον Γ: “ο Α και ο Β ανήκουν στο ίδιο κόμμα”; Αυτό δεν είναι μια εύλογη παρέμβαση για να μάθουμε την αλήθεια;

Για να δούμε όμως, τι θα μας απαντήσει ο Γ. Αν εξετάσετε όλα τα ενδεχόμενα για όλους τους συνδυασμούς της κομματικής ένταξης, θα διαπιστώσετε ότι η απάντηση του Γ είναι πάντα καταφατική. Η παρέμβαση μας αυτή, άφησε τελικά άθικτη την κατάσταση. Δεν παρήγαγε κανένα αποτέλεσμα και έτσι δεν μας επιτρέπει να την χαρακτηρίσουμε.